Leestafel forum

Interessante opzet en matige uitwerking

Lees verder http://www.leestafel.info/alice-hoffman

Jan Koster

Doorzichtige trucs zeg je. Gebruikt niet iedere schrijver die? Soms zijn ze goed verpakt, misschien beter dan bij Hoffman, maar toch: alles is en blijft altijd hetzelfde.

Oei daar schrik ik van, wat klinkt dat somber/negatief Marjo. Je zou dan bijna gaan vragen waarom lees je dan als toch alles volgens dezelfde trucs geschreven is. Maar ik denk dat je het niet zo zwaar bedoelt.

Sommige genres werken inderdaad met trucs, zoals de bouquetreeks, die boeken hebben een vast stramien en bijna een eigen taal. De schrijvers weten welke trucs werken en schrijven daarnaar hun verhaal. Die verhalen vind ik wèl allemaal hetzelfde en die word je dan ook zat (ik spreek nu voor mezelf, bij mij is dat zo)

Maar bij de schrijvers van literaire romans ben ik dan toch meer de romanticus en zie het als een innerlijke drang. Het verhaal móet geschreven worden, het is (volgens mij dan he) meer de worsteling hóe ze hun verhaal over kunnen brengen, zodat overkomt wat ze met hun boek bedoelen dan trucs toepassen. Een schrijver leert misschien in de loop der jaren zich beter te verwoorden en een betere opbouw te maken, maar dat ze trucs gebruiken, nee dat geloof ik niet.

(een truc is een handeling om op een slimme manier een doel te bereiken,
- een foefje, handigheidje
- streek, list
zegt mijn woordenboek.)

Dettie

Natuurlijk, je hebt trucs en trucs. En ik ga heel kort door de bocht. Maar als je ze gaat analyseren, komen al die schrijfsels binnen een bepaald genre op hetzelfde neer. Gelukkig heb je veel trucjes - en gegarandeerd dat schrijvers die toepassen!! - en zijn niet alle schrijvers gelijk in hun gave van het gebruik van de trucjes.
Binnen de romantische fictie gaat het toch altijd om de liefde? Die heb je - fijn voor de lezers - in allerlei varianten, man-vrouw; ouder-kind; broer-zus etc - en zo kun je met die trucjes oneindig (nou ja, dat betwijfel ik eigenlijk) variëren.
Ook bij de informatieve boeken worden trucjes gebruikt. Ik kan niet een genre bedenken waar dat niet zo is.

Ik bedenk nog: waarom zijn er cursussen en opleidingen voor het schrijven als dat niet is om de trucjes zo goed mogelijk te leren toepassen?

Misschien komt het omdat ik 'een trucje' nogal een negatieve bijklank vind hebben maar ik heb toch ook meer het idee dat schrijfcursussen (heb ze zelf ook gedaan) vooral gaan om het kunnen weergeven wat je wilt weergeven. In die zin dat je dingen goed onder woorden kunt brengen, een bepaalde sfeer weet op te roepen, precies zoals jij het in gedachte had. Dat is volgens mij de kunst van het schrijven. Ja, je leert dat je dingen mogelijk anders kunt zeggen of de zin in een andere woordvolgorde kunt zetten om beter weer te geven wat je bedoelt maar het verhaal zelf, maar het schrijven zelf bestaat niet uit trucjes.

Ik geloof ook niet dat jouw opmerking 'en zijn niet alle schrijvers gelijk in hun gave van het gebruik van de trucjes' klopt. Dan zou alles een eenheidsworst worden, trucje hier, trucje daar en klaar. Het klinkt dan alsof schrijven een fluitje van een cent is, als je de juiste trucjes maar kent.

Een eigen stijl hebben is wat anders dan een trucje. Er zullen vast dingen zijn waar de schrijver houvast aan heeft. Thomas Rosenboom maakt volgens mij eerst schema's waarin hij het verloop vastlegt, als je dat een trucje noemt... so be it.
Maar bij literaire schrijvers geloof ik niet zo in trucjes, wel in een eigen stem hebben.

Je schrijft ook Binnen de romantische fictie gaat het toch altijd om de liefde? Die heb je - fijn voor de lezers - in allerlei varianten, man-vrouw; ouder-kind; broer-zus etc - en zo kun je met die trucjes oneindig (nou ja, dat betwijfel ik eigenlijk) variëren.

Dit heeft toch alleen met de inhoud te maken? Dit heeft toch niets met trucjes gebruiken te maken?
Of denk jij, het trucje is dat je een broer en zus neemt en er een portie liefde bij gooit en klaar ben je. Als je dat trucje kent dan komt de rest vanzelf wel? Ik geloof daar niet in, (merk ik nu, had er nog niet eerder over nagedacht). Waar is de schrijver zelf dan gebleven?

Dettie

' om het kunnen weergeven wat je wilt weergeven' leer je dus trucjes.
Zoals zo vaak hebben we een ander idee van de betekenis van dat woord. Op het moment dat je leert iets te doen, leer je een trucje. Meerdere zelfs, zodat je kan kiezen. Het is de keuze van de schrijver, dus die verdwijnt niet. Ieder heeft een eigen manier om de trucjes toe te passen, te vermommen, of wat ze er ook mee doen.

Inderdaad: een schrijver bedenkt wat hij wil vertellen. (niet bedenkt als in 'verzinnen', maar meer zoals jij zegt: vertellen wat hij kwijt wil)
Hij wil een verhaal vertellen over een broer en een zus. Dat is bijna automatisch een verhaal over liefde, in welke vorm ook. (haat is ook liefde) Tenzij ze onafhankelijk van elkaar opgroeien en elkaar niet ontmoeten. Het is zeker niet zo dat je er dan trucjes in gooit en klaar ben je. Juist door middel van die trucjes ga je je verhaal vertellen. In welke vorm? Welke elementen stop ik nog meer in het verhaal? Wat laat ik allemaal gebeuren voor ik kom op het punt waar ik wil komen?
Dàt zijn trucjes. En er is geen schrijver die daar aan ontkomt, anders schrijf je niet.

Zo'n schema als van Roosenboom vind ik ook een trucje, maar weer een ander soort. Dat heeft niets met het schrijven te maken, maar met hoe je het gaat doen.

Marjo schreef:Zoals zo vaak hebben we een ander idee van de betekenis van dat woord.

Ja daarom had ik er al bij gemeld uit het woordenboek wat voor mij een trucje is. Ik dacht dan zitten we wat dat betreft op één lijn. Dan weten we waar we het over hebben. Maar niet dus haha.

Wat jij nu noemt als trucje, dus: welke vorm, welke elementen, wat laat ik gebeuren, valt voor mij onder de stijl van de schrijver en de inhoud van een boek. Dat is in mijn gevoel geen trucje.

Een trucje is voor mij zoals de damesromannetjes.
1 Man ziet vrouw,
2 ze worden verliefd,
3 de derde man komt in het spel,
4 bijna gaat het mis en
5 uiteindelijk blijkt de eerste man toch de ware.

Om deze standaardingrediënten wordt het verhaal geschreven. De schrijver geeft de poppetjes andere namen maar het trucje in elk boek is dat de schrijver van die boekjes steeds hetzelfde stramien (1-2-3-4-5) gebruikt.

Een goede schrijver doet dat niet, die heeft een onderwerp en daarover schrijft hij, dat kan over liefde gaan, over een gebeurtenis (9-11 bijv) enz.
Maar elk boek van die schrijver is toch weer heel anders. Ja, ze zullen wel hun eigen handvatten hebben om het verhaal rond te krijgen. Zoals dat schema van Roosenboom, of wie weet gebruikt iemand een lijst woorden of foto's. Dat is een houvast om verder te kunnen en elke schrijver zal zijn eigen rituelen/werkwijze daarvoor hebben.

Maar echt trucjes gebruiken (zoals ik hierboven meldt met de damesromannetjes) om een boek te schrijven, werkt misschien één keer maar
veel verder komen ze daar niet mee, denk ik.
Dan wordt het steeds hetzelfde net als de romannetjes.

Dettie

Nou ja, of je het nu een handvat, een trucje of hoe ook noemt. Stramien is ook een goed woord, maar het gebruik van een bepaald stramien is een truc. Het punt is dat ze het verhaal construeren. De een meer dan de ander.
En ik denk toch dat Jan hierboven dat bedoelde.

Wat jij hierboven aanhaalt is inderdaad ook een trucje, een basistrucje, dat alleen om de opbouw van het verhaal gaat. Zo'n schrijver zal vast nog hele andere trucjes toepassen. Bijvoorbeeld die bijkomende elementen, andere personages inbrengen. En dan kun je zelfs de betere damesroman krijgen.

haha ja, ik wist eigenlijk al dat je dit ging zeggen.
Ik kan het niet overbrengen wat voor mij het verschil tussen een trucje en een werkplan is.
En jij voelt vast hetzelfde omdat ik niet meega in jouw visie op wat een trucje is.
Maar het is wel een leuke discussie!

Dettie

Ik zou graag willen dat Jan aangaf wat hij precies bedoelt...

Omdat ik de recensie heb geschreven voel ik mij toch geroepen uit te leggen waarom ik het een doorzichtige truc vind. De opsomming van Dettie als handvat:
1 Jongen ziet meisje,
2 Ze worden verliefd,
3 De vader komt in het spel en schrijft zogenaamd een briefje namens dochter
4 Bijna gaat het mis en
5 Uiteindelijk redt de jongen het hulpeloze meisje (uit de klauwen van de bezitterige vader en uit een brandende omgeving, hij ontpopt zich zomaar als een ware held) en ze leefden nog lang en gelukkig

Ik heb het truc (inderdaad met een licht negatieve connotatie) genoemd omdat het verhaal leek te verzanden en er naar een happy end moest worden toegewerkt, zo voelde het althans bij mij.
En dat happy end vind ik dan in te schril contrast staan met de geringe woede over de werkomstandigheden van de 147 slachtoffers in die textielfabriek en de manier waarop ze om het leven zijn gekomen, en dat terwijl die brand een van de pijlers van het verhaal is.

Dankjewel Jan! Schrik niet als nieuwe recensent zijnde, we zijn niet altijd zo specifiek en uitgebreid bezig hoor, het is toevallig nu even zo.
Ben blij dat je het voor Leestafel gelezen hebt.

Jammer dat het boek tegenviel. Op zich is het gegeven, het idee apart. Dat rariteitenkabinet vind ik wel een bijzondere setting voor een verhaal, het is dan vreemd dat het verhaal na een heftige gebeurtenis zoals die brand verzand in een romannetje/sprookjesachtig iets.

Dettie

Dat heeft meer te maken met de lezer iets laten verwachten en dat dan niet waarmaken.
Dat zijn geen trucjes zoals ik die bedoelde, al zal ze die vast wel gebruikt hebben. Te weinig misschien.

Dat zijn geen trucjes zoals ik die bedoelde, al zal ze die vast wel gebruikt hebben. Te weinig misschien.

Maar het is wel het trucje wat Jan bedoelde en daar vroeg je naar. Ik begrijp nu je punt niet meer zo.

Ik reageerde alleen op jouw opmerking dat je van mening bent dat alle schrijvers doorzichtige trucs gebruiken en dat geloofde ik niet. Daar ging ik op in omdat ik daar van schrok, daar discussiëren we over en dat heeft verder niets met de recensie van Jan te maken.

Dettie

Klopt helemaal wat je zegt. Ik vroeg naar de bedoeling van Jan, en dat is nu duidelijk. Ik maak ook helemaal geen punt.
Ik stel dat wat Jan bedoelt overeenkomt met wat jij trucjes vindt.

Wat ik - nog steeds - vind, namelijk dat schrijvers trucs gebruiken staat er los van, maar waarschijnlijk denken we wel min of meer hetzelfde maar noemen het anders. Wat jij een werkplan noemt is voor mij gelijk aan een stelsel van trucjes.

Na jaren dit boek ook gelezen, waarbij ik me helemaal niet meer bewust was van deze discussie.
Des te opvallender is dus dat ik na een tiental pagina's dacht: dit kan geen Hoffman zijn, het blijft zo vlak. Ik ben beter gewend van haar.
Maar het is wel een Hoffman, dus doorgelezen, maar ik vind het niet haar beste, absoluut niet. Ik ben het met Jan eens dat ze meer had kunnen maken van die branden, die immers gebaseerd zijn op ware gebeurtenissen.
Dat van jongen ontmoet meisje etc, dat stoort me niet. Dat is het trucje (!) waaromheen het verhaal opgebouwd is.