Alan Gratz

alt Vluchteling
Alan Gratz

Drie kinderen, drie verhalen. Bijzondere verhalen, want deze kinderen leiden niet een normaal leven. Ze zijn op de vlucht. Een actuele jeugdroman, die even spannend is als aangrijpend.

We volgen de dertienjarige Jozef, een jongen uit West-Duitsland, dat toen nog gewoon Duitsland was. Het is 1938, en Hitler krijgt steeds meer macht. ‘Juden heraus’ klinkt het steeds vaker. En Jozef is joods. Wat kan hij daar aan doen?
Als de vader van het gezin opgepakt wordt door de nazi’s, is het duidelijk: ze moeten weg. Als zes maanden later hun vader vrijgelaten wordt, vlucht het gezin: vader, moeder, Jozef en Ruth. Al snel blijkt dat Jozef, hoe jong hij ook is, eigenlijk de man in huis is. Zijn vader is nog maar een schim van wie hij was, in hem leeft een grote angst, die het hem onmogelijk maakt te leven als voorheen. Samen met vele andere joodse gezinnen zitten ze op een schip dat hen naar Amerika zal brengen. Dat is althans de bedoeling. Maar niemand wil de joden opnemen.
Zie ook https://www.smithsonianmag.com

Isabel woont op Cuba, dat geleid wordt door Fidel Castro. Cuba was een arm communistisch land, dat zich alleen kon bedruipen doordat de Sovjet-Unie het land steunde. Maar in 1989 hield de Sovjet-Unie op te bestaan, en daar zat Cuba: er was geen ander (rijk) land bereid steun te verlenen, en de bevolking leed honger. In 1994 beloofde Castro dat de Cubanen vrij waren om te vertrekken. Dat deden ze massaal: een exodus naar Miami. Maar daar zat Amerika niet op te wachten: zij stuurden mensen die ze op zee aantroffen terug. Alleen wie voet aan land wist te zetten – en dat werd erg moeilijk gemaakt – mocht blijven.

Isabel is een van de vertrekkenden. Met haar vader, opa en hoogzwangere moeder stapt ze in het bootje dat de buurman gemaakt heeft. Ze heeft een oogje op de buurjongen, Ivan, en droomt er van samen met hem een mooi leven op te bouwen. In Amerika. Maar niet alleen is het bootje niet echt zeewaardig, ook zij stuiten op Amerikaanse boten die hen tegen willen houden.
Zie ook www.nrc.nl/nieuws/1994

De derde hoofdpersoon is Mahmoud. Hij woont in Aleppo, dat dubbel belegerd wordt: door het Syrische leger èn door de rebellen. Als ook hun huis gebombardeerd wordt, besluiten zijn ouders te vertrekken, ze willen naar Duitsland. Mahmoud heeft een broertje Waleed en een babyzusje, Hana. Het is 2015, Europa is de vluchtelingenstroom zat, er worden muren gebouwd om Hongarije, om Oostenrijk. Zal het hen lukken om ongedeerd in Duitsland aan te komen? Ze krijgen te maken met mensensmokkelaars die er alleen op uit zijn hen geld afhandig te maken, waardoor bijvoorbeeld de overtocht naar Griekenland erg gevaarlijk is geworden.

Drie kinderen in totaal andere situaties. Alle drie moeten ze hun vertrouwde wereld achterlaten. Moeten ze op de vlucht, en zijn daarbij voortdurend in gevaar. Ze willen alleen maar rustig leven, ze hopen op veiligheid en dromen over een betere toekomst.

Om en om volgen we Jozef, Mahmoud en Isabel, in korte hoofdstukken waardoor de spanningsboog vrij hoog is. Je wilt immers weten hoe het verder gaat. Het is spannend. Maar hopelijk beseffen jonge lezers ook dat het geen lekker spannend verhaal is. Het is wat kinderen in alle tijden ergens ter wereld door moeten maken. Kinderen die ook liever in een huis wonen, gezellig met hun ouders, broertjes en zusjes. Samen met hun vrienden mopperen over school, over hun leraren, tegen de regels aanschoppen. Maar dat zit er voor veel kinderen niet in. Voor hen is het leven puur overleven. Zorgen dat je in leven blijft, dat je naasten in leven blijven. Een hard leven. Spannend in de zin van een avontuur? Nee, eigenlijk niet. Spannend in de zin van zullen ze het redden? Ja, dat wel. Maar dit boek leidt hopelijk vooral tot bezinning. Bedenken hoe goed jij het hebt. Zodat je mensen die het moeilijker hebben niet met de nek aankijkt.

Alan Gratz (1972, Knoxville, Tennessee) studeerde aan de Universiteit van Tennessee, waar hij eerst zijn bachelor in creatief schrijven heeft gehaald en daarna zijn master in Engelse educatie. Tegenwoordig is hij auteur van verschillende bekende young adult boeken, waaronder projekt 1065.

www.alangratz.com

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

jeugd 13-15 jaar

Alan Gratz