Leestafel forum

Wij zijn ons brein
Van baarmoeder tot Alzheimer
Dick Swaab

In ‘Wij zijn ons brein’ schetst Swaab het beeld dat wie wij zijn voornamelijk wordt bepaald door de structuur en werking van de hersenen. Deze structuur en werking ligt voor een groot deel vast door onze genetische achtergrond en de ontwikkeling in de baarmoeder. Veel problemen op latere leeftijd zijn het gevolg van de fatale uitwerking van giftige stoffen, roken, alcohol, medicijnen en dergelijke, tijdens de foetale vorming van de hersenen. Verder zijn de eerste levensjaren van cruciaal belang voor ons brein, maar daarna ligt het wat de werking betreft zo goed als vast. Dat we later bijvoorbeeld ADHD krijgen lag dus reeds vast in die vroege ontwikkeling van ons brein en omgevingsfactoren en opvoeding kunnen hier later niets aan doen. We kunnen hooguit proberen er gedragmatig mee om te gaan, maar de stoornis blijft bestaan. Zo ligt ook de neiging tot crimineel gedrag reeds vroeg vast en kunnen we ons dus afvragen in hoeverre we iemand daarvoor verantwoordelijk kunnen stellen, en wat het maatschappelijk betekent in verband met preventie maatregelen?
Het is het aloude ‘nature versus nurture’ probleem waar Swaab dus duidelijk het belang van nature naar voren brengt vanuit zijn jarenlange onderzoek naar de hersenen.


Het verassende wat in dit boek steeds naar voren wordt gebracht is hoeveel reeds na enige jaren is vastgelegd in ons brein. Ik heb altijd begrepen dat het brein een grote mate van plasticiteit bezit en dat er bijvoorbeeld in de pubertijd, dus jaren later dan onze eerste levensfase, nog grote veranderingen plaatsvinden in de hersenen, waarvan je zou verwachten dat juist in deze fase het nodige mis zou kunnen gaan met verstrekkende gevolgen. In de pubertijd wordt er vaak stevig gedronken en geëxperimenteerd met drugs wat volgens Swaab de mate waarin iemand hieraan ten prooi valt reeds in het brein was vastgelegd. Je wordt dus niet verslaafd omdat in jouw omgeving veel gerookt wordt of gedronken, maar omdat jouw brein door erfelijke eigenschappen en een toxische omgeving waarin het rijpte tot een hang naar verslaving leidde. Deze redenering vinden we doorlopend in dit boek terug, maar de wetenschappelijke onderbouwing vind ik flinterdun mede omdat nergens de methode van onderzoek wordt beschreven. Telkens is er zogenaamd iets aangetoond, maar volgens welke methode blijft duister.


Misschien is het laatste opzettelijk gedaan om een lekenpubliek in aanraking te brengen met het uitermate moeilijke terrein van ons brein en het niet met ingewikkelde wetenschappelijke methodes wil confronteren. Ik vind het echter een ernstige tekortkoming voor een boek wat anderszins wel zodanig geschreven is dat het door een groot publiek valt te lezen. Verder komen er vrij veel herhalingen in voor, maar al met al wil ik dit boek toch aanraden om op de hoogte te blijven van het hedendaagse hersenonderzoek met al haar controversiële uitkomsten. Ik blijf van mening dat onze hersenen nog lang en misschien wel altijd een raadsel voor ons blijven.


ISBN 9789025435226 paperback 479 pagina's | Uitgeverij Contact | oktober 2010

© Cavendish, 31 oktober 2010

Ik heb deze man gehoord op de radio. Ik had ook al flinke twijfels.
Het is wel makkelijk om te concluderen dat je niets aan kan doen aan je gedrag en je manier van leven, 'want je bent nu eenmaal zo gemaakt'. Ik dacht dat het toch wel aangetoond was dat dit niet klopt!
Of het fifty-fifty is weet ik niet, maar er is toch wel wisselwerking!

Nou cavendish zal het helemaal met je eens zijn. Het is inderdaad heel makkelijk om zo'n conclusie te trekken. Ach ik ben gemaakt om alcoholist te worden, ik ben gemaakt voor depressies enz. enz. dus doe je er niets aan dan?
Je zal wel iets meekrijgen van ouders maar inderdaad of het 50-50 is?


Dettie

Ik was al nieuwsgierig naar dit boek,

leuk er een recencie over te lezen Cavendish.
Jij houdt je twijfels begrijp ik.
De discussie omgeving-natuur is inderdaad denk ik té ingewikkeld om er nu al een kant en klaar antwoord op te hebben. Maar wel boeiende materie lijkt me

Groetjes
Willeke

Ben dit boek aan het lezen en moet zeggen dat ik het toch wel heel erg intressant vind allemaal.

Wat zitten mensen toch ingenieus in elkaar.

Groeten Willeke

Een heftig anti-artikel in De Volkskrant over dit boek

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2672/Wet ... vrij.dhtml

Dettie

Pittig artikel. Ik moet zeggen dat ik er wel een beetje jaloezie in meen op te merken. Het boek moet ik nog lezen. Ik heb het al tijden geleden gereserveerd bij de bieb maar het is er nog steeds niet. Dus ik kan nog niet echt zeggen met wie ik het eens ben alhoewel ik de toon van dit artikel wel een beetje overdreven vind.

Nou... ik heb Swaab op televisie gezien bij Zomergasten en ben de kamer uit gelopen, ik kon het niet meer aanhoren wat deze man allemaal verkondigde. Het boek hebben wij hier (dacht ik) en ik ben wel van plan het ooit eens te gaan lezen. Maar nu even niet

Dettie

Hij schijnt onder psychiaters ook nogal omstreden te zijn heb ik begrepen. Als jij niet kon aanhoren wat hij verkondigde in Zomergasten dan vrees ik dat dat voor mij ook zal gelden.

Dit lees ik op de website van zomergasten: http://programma.vpro.nl/zomergasten/ar ... Swaab.html

"In de vorig jaar verschenen bestseller Wij zijn ons brein schrijft hij dat niet de mens het brein stuurt, maar het brein de mens, waarmee hij in vergaande mate het bestaan van een vrije wil ontkent."

Klinkt een beetje als een handige manier om onder de verantwoordelijkheid van onze daden uit te komen. Mwah. Ik moet toch eerst meer lezen vrees ik.

ja als je iemand een klap geeft dan geef jij het niet maar je brein. Opvoeding of leefomstandigheden maken niets uit wat je daden betreft.

Dettie

Dat is wel heel kort door de bocht allemaal. Dan zouden we eeuwen van ontwikkeling dus gewoon weg kunnen gooien.

ja zoiets. Volgens mij ga je heel kwaad worden als je zijn boek leest

dettie

Haha, dat zou inderdaad best wel eens kunnen. Toch wil ik er wil in lezen. Al is het maar om erachter te komen hoe hij het dan onderbouwt.