Leestafel forum

Stel je voor:
Je bent geboren op een eiland in de Indische Oceaan, Java. In je geboortejaar wordt Java bezet door Nederlanders. Nederlands-Indië wordt het land genoemd.

Jouw ouders zijn Nederlanders, je beste vriend Oeroeg is een ‘inlander’ en spreekt Soendanees. Jij spreekt Soendanees en Nederlands. Je voelt je Javaan en Nederlander.

Je speelt heel veel in de tuin, je vindt niks mooier dan met je vriend Oeroeg op jacht te gaan in de bergen in de omgeving waar de meest spannende verrassingen en de meest enge meren vol geesten te vinden zijn.

Rond je zeventiende besluit je vader je naar Nederland te sturen. Hij heeft verzonnen je dan in Delft op een kostschool te doen... Naar een koud land? Terwijl je bent opgegroeid tussen de bloemen en de zon? Laat je dat gebeuren? En hoe houd je dan contact met je allerbeste vriend?

Dan bezetten middenin de Tweede Wereldoorlog, de Japanners op gruwelijk wijze Java...

Bekijk het filmpje dat is gemaakt bij Oeroeg van Hella Haasse.
http://www.leesmij.nu/leesoeroeg/

Bron: lees mij

In het kader van Nederland leest kunnen leden van de bibliotheek het boek Oeroeg gratis halen bij de biliotheek, zolang de voorraad strekt.

Zie ook http://www.cpnb.nl/nll/site/

Dettie

Ik ben er in bezig.
Herlezing natuurlijk, maar het is wel heel erg lang geleden!

Een van de weinige boeken die ik al meerdere keren gelezen heb en steeds opnieuw mooi vind.
Maar ik ontdek ook steeds nieuwe dingen in het verhaal. Ik ga het deze 'maand' ook weer gelezen.


Dettie

Als je alleen het verhaal mooi vindt, vraag ik me af: herlees je een boek dan vaker? Moet dan de manier waarop het geschreven is niet iets toevoegen? Ik ben er nog niet uit of Hella Haasse dat voor mij doet..

Ja, ik herlees een boek om het verhaal. Maar een slecht geschreven boek qua taal levert denkelijk ook geen mooi verhaal op.
Haasse schrijft vrij afstandelijk maar toch wel zo dat ze dingen voelbaar kan maken, een bepaalde sfeer kan weergeven. Je kan je er iets bij voorstellen.
Mooie taal is voor mij iets extra bij een verhaal. Maar voorop komt het verhaal. Ik zou geen boek kunnen lezen waarbij de taal schitterend is maar het verhaal nergens op slaat. Alleen mooie zinnen maken een boek niet per se mooi.

Dettie

Wij hebben Oeroeg vroeger 'moeten' lezen voor de middelbare school en het is daar zodanig uitgekauwd tijdens Nederlandse les dat ik een aversie tegen het boek heb gekregen. Misschien zou ik er nu heel anders tegen aan kijken, maar met alles wat ik nog heb liggen om te lezen zal ik dit boek niet zo gauw oppakken. Krijg er al kriebels van als ik er aan denk.
Toch jammer eigenlijk dat zo'n verplichte lezing op school zo'n uitwerking kan hebben.

Was het boek te moeilijk, lag het aan jou, aan de leraar...?

mira

mira schreef:Was het boek te moeilijk, lag het aan jou, aan de leraar...?

mira

Eigenlijk geen van drieën denk ik; meer dat het zo uitgebreid is besproken tijdens Nederlandse les. Hmmm, misschien lag het dan toch aan de leraar: hij wilde teveel met het boek.

Joanazinha schreef:Wij hebben Oeroeg vroeger 'moeten' lezen voor de middelbare school en het is daar zodanig uitgekauwd tijdens Nederlandse les dat ik een aversie tegen het boek heb gekregen.

Ik heb Oeroeg vroeger ook 'verplicht' gelezen op de middelbare school en ik heb het inmiddels herlezen; ik vind het nu een prachtig boek!

Ik kan me niet herinneren dat het boek me vroeger erg aansprak. Maar dat geldt ook voor andere literaire werken. Ik was toen nog niet aan echte literatuur toe, denk ik terugkijkend.

Jeannette

Echte literatuur. Kan iemand mij uitleggen waarom Oeroeg daar toe hoort?

Want ik geef toe: Haasse kan mooie beschrijvingen , scherpe typeringen geven, en daardoor leest het prettig. Maar het verhaal vind ik niet bijzonder. Je moet het waarschijnlijk plaatsen in de tijd, meer van de achtergrond weten?
Nu lees ik een verhaaltje over twee jongens, die zolang ze kind zijn niet zien hoe verschillend ze zijn. Als dat besef binnensijpelt, verdwijnt ook de vriendschap. Zonder Haasses beschrijvingen zou er niet veel overblijven.
En jawel: mooi geschreven, maar een minder goed verhaal, dat kan heel goed!

Ik vind het wel een goede keus dit boek Heb het lang geleden we lgelezen, maar ga het zeker nog herlezen. Weet alleen niet of dat deze maand al lukt.

Groetjes
Wil

Marjo schreef: Maar het verhaal vind ik niet bijzonder. Je moet het waarschijnlijk plaatsen in de tijd, meer van de achtergrond weten?
Nu lees ik een verhaaltje over twee jongens, die zolang ze kind zijn niet zien hoe verschillend ze zijn.

Het thema van 'Oeroeg' is: hoe twee vrienden door culturele en poltieke verschillen gescheiden raken.

De 'ik' wil zich nu achteraf rekenschap afleggen van zijn verhouding tot Oeroeg.

Behalve het thema van het rassenverschil gaat deze psychologische roman ook over 'de groei naar volwassenheid'.

Maar Oeroeg is vooral een „statement”, zoals Haasse het zelf noemt, over Hollands koloniale verleden. In de tijd dat zij het boek schreef, vonden de Politionele Acties (1945-1949) plaats: de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog. Nederland wilde zijn eeuwenlange overheersing niet opgeven.

„Jij hoort hier niet thuis”, verwijt Oeroeg zijn Hollandse vriend.

Jeannette

Ik heb het boekje opgehaald bij de bibliotheek. Binnenkort meer hierover in dit 'theater'

dettie

Ik vond het destijds een heel mooi boek.

Tiba.

Ik ben het nu aan het lezen en elke keer opnieuw pakt het me.

Dettie

Dat van dat rekenschap afleggen, hm, hoe doet hij dat dan? Toch niet door dit verhaal te vertellen?
Ik moet toegeven dat nu bij mij de film en het boek erg door elkaar lopen, die, hoewel ze hetzelfde thema hebben, heel verschillend zijn.
De groei naar volwassenheid, ja, dat is zo natuurlijk, en het culturele verschil. Maar dat zijn interpretaties toch? Dat staat er niet. Wat verteld wordt is het verhaal over een onmogelijke vriendschap.

Ik begreep dat het Haasse juist verweten werd dat ze te weinig een statement maakte, dat ze een romantisch sfeerbeeld heeft geschreven, waarbij de achtergrond te weinig aan de orde komt.

Ik begreep dat het Haasse juist verweten werd dat ze te weinig een statement maakte, dat ze een romantisch sfeerbeeld heeft geschreven, waarbij de achtergrond te weinig aan de orde komt.

Nou dat vind ik dan vreemd, zo romantisch is het allemaal niet. Vanaf bladzijde één wordt duidelijk aangegeven hoe groot het verschil tussen de blanke en de inlanders. Het begint al op de veranda, hij in het wiegje, Oeroeg in de draagdoek.
De ik figuur vindt alles maar gewoon. Hij heeft te eten, kleding etc. Ook al beschrijft hij de woning en de magere kippen bij Oeroeg thuis, enig besef van verschil is er nauwelijk. Het 'hoort' gewoon zo. De blanke in het grote huis, de inlander in een klein huisje.

Bedoel je (of men) met de achtergrond, de politieke achtergrond?

Dettie

Pff, moeilijk.. het verhààl is niet romantisch, omdat de lezer meer weet dan er geschreven staat. Wij interpreteren.
De beschrijvingen geven een beeld van een romantische wereld. Precies wat je zegt: de ik-figuur vindt alles gewoon. Voor hem bestaat er geen verschil, want hij ziet het niet. Pas op het eind wordt het hem duidelijk, en dan nog niet helemaal.

De politieke achtergrond ja, de oorlog.

Ik vind dat Hella Haasse heel subtiel, iedere keer weer met kleine, schijnbaar onbelangrijke dingetjes aangeeft dat er verschillen zijn. Logisch dat dat ventje dat op dat moment nog niet ziet, maar de lezer wordt er wel door Haasse op opmerkzaam gemaakt.

Een schrijver maakt zijn boek niet alleen: hij doet dat samen met een lezer, die inderdaad interpreteert wat er opgeschreven staat. Maar de manier waarop het geschreven wordt, stuurt de interpretatie wel in een bepaalde richting. Ik denk dat dat is wat Hella Haasse doet, als je tussen de regels door wilt lezen.

Ook ik las het op de middelbare school (45 jaar geleden!) en ik wist er niet veel meer van. Gelukkig heeft mijn leraar het niet kapot geanalyseerd. Ik weet nog wel dat ik de beschrijvingen erg mooi vond. Ik had een Indonesische vriendin en begreep toen een beetje de heimwee van haar ouders. Ik kreeg ook veel van hun gebruiken, eten, muziek etc. mee. Maar ook die tienervriendschap, daar denk ik nu over na.
In die tijd waren er ook veel TV-stukken over Indië: Oude mensen de dingen die voorbij gaan, De stille kracht. Daardoor was het ook gemakkelijker om de beelden die Haasse probeert te beschrijven voor je te zien.

Ik ben nog volop in aan het lezen in Oeroeg en realiseerde me ineens: over debutanten gesproken. Dit was dus wel een DEBUTANT destijds. Eigenlijk vind ik dat toch wel bijzonder.

Librije

Marjo schreef:De groei naar volwassenheid, ja, dat is zo natuurlijk, en het culturele verschil. Maar dat zijn interpretaties toch? Dat staat er niet. Wat verteld wordt is het verhaal over een onmogelijke vriendschap.

Maar dat is toch juist een kenmerk van literatuur dat niet alles expliciet verteld wordt. De lezer moet tussen de regels door lezen; de lezer wordt aan het denken gezet.

Wanneer de jongens nog jong zijn, staat niets hun vriendschap in de weg. Pas later worden ze zich bewust van hun culturele verschillen.

De vriendschap tussen de twee jongetjes in de beginfase deed me denken aan de vriendschap van Amir en Hazara in de roman De vliegeraar.

Het is inderdaad heel bijzonder dat deze roman, een debuut, het boekenweekgeschenk van 1948 was.

Tegenwoordig vraagt men een gevestigde schrijver om het boekenweekgeschenk te schrijven!

Jeannette

[quote]Wanneer de jongens nog jong zijn, staat niets hun vriendschap in de weg. [quote]

Helemaal eens ben ik het niet met je jeannette. Vader wil eigenlijk helemaal niet dat zijn zoon zo intensief met Oeroeg omging. Zoon werd te 'volks' vond hij. Vanaf die tijd komt ook de bewuste leraar in huis. Ook moet Oeroeg bij hun komen spelen en mag het niet meer andersom.
Alleen... en dat is het verschil, de jongens zelf beseften toen nog niet dat het in feite een onmogelijke vriendschap was. Misschien besefte Oeroeg het al wel maar de ik-figuur had het zeker niet door.

Dettie

Dettie schreef:

Wanneer de jongens nog jong zijn, staat niets hun vriendschap in de weg.

Helemaal eens ben ik het niet met je jeannette. Vader wil eigenlijk helemaal niet dat zijn zoon zo intensief met Oeroeg omging. Zoon werd te 'volks' vond hij. Vanaf die tijd komt ook de bewuste leraar in huis.

Je hebt gelijk Dettie.

Ik had het beter moeten nuanceren.

Wat ik had willen zeggen: als kind waren de jongetjes onafscheidelijk. En de ík' was kind aan huis bij Oeroeg's familie.

Maar het ergert de vader van de 'ík'. Ook vindt hij dat zijn zoon slecht Nederlands spreekt. Er komt een medewerker van de onderneming om de ik-figuur beter Nederlands te leren. Oeroeg wordt hier van buitengesloten, maar hij mag wel staan luisteren...

Jeannette

Eigenlijk kwam ik er pas na een tijd achter dat de 'ik' een jongen was. SchrijfSTER = vrouwspersoon als verteller, nam ik aan.
En toen duurde het nog heel lang voor ik er achter kwam hoe hij heette.
Hadden jullie dat ook?

Nee dat het een jongen was had ik wel steeds in mijn hoofd maar hoe de jongen heet weet ik nu eigenlijk nog niet.
Terwijl ik het boek toch al meerdere keren gelezen heb!!

Dettie
met selectief geheugen kennelijk

Johan...