Leestafel forum

Een citaat uit "De kunst van de roman":

"als hij (de roman) nog voort wil gaan met het ontdekken van het nog niet-ontdekte, als hij als roman nog 'vooruitgang wil boeken' dan kan hij dat slechts doen tegen de vooruitgang van de wereld in."

Fascinerende uitspraak.

En kun je ook uitleggen wat hij daarmee bedoelt?
Ik kan er niets mee.

EDIT: 20:00

De wereld ontwikkelt zich verder, maar de literatuur gaat niet in die ontwikkeling mee of zet zich daar van af. De ontwikkeling van de mensheid volgt twee paden: die van de wereld, dat is die van de nietiging van de mens (dat is m.i. overigens niet het enige wat speelt in de alledaagse werkelijkheid, ook de stand van de moraal en de algemene gezondheid van de cultuur zijn van belang), die de mensheid gestaag doorloopt. Dat is de ontwikkeling die afhankelijk is van autonome processen die buiten de mens omgaan (de technologie, wetenschap), maar ook van geweld, ontwikkeling dus in de vorm van onmenselijkheid. Daarnaast de ontwikkeling of beter gezegd de mogelijkheid van de literatuur (of in bredere zin kunst), waarin die nietiging wel onderwerp is (aan de hand van verschillende thema's). Echter door erover te vertellen is dat tegelijk een manier om haar te bekritiseren / te boven te komen, omdat daarin altijd het menselijke tot uitdrukking komt. De literatuur creëert daarmee haar eigen werkelijkheid, voegt iets aan de wereld toe (altijd menselijkheid), waar de mensheid in het gewone leven niet toe in staat is.

Dus als mensheid mogen we voor de menselijkheid meer verwachten van de literatuur dan van de wereld.

Dit is mijn interpretatie van het citaat, maar ik ken eigenlijk niet de context van het citaat (citaat las ik aan binnenzijde omslag). Wel heb ik het citaat geplaatst binnen de context van wat ik elders las bij Kundera en mijn uitleg mede gebaseerd op andere bronnen.

Ik geef meteen toe dat ik niet genoeg kennis heb om er echt over te kunne oordelen, wat literatuur is ten opzichte van de wereld.
Wat voor mij de 'vooruitgang' van de wereld is, is dat we onszelf naar de knoppen helpen. Dat is iets wat niet buiten ons om gaat volgens mij, we doen het wel degelijk zelf, maar kunnen blijkbaar niet anders.
Literatuur kan dan denk ik er alleen maar tegen in gaan, (ja natuurlijk is dat kritiek) zich mee ontwikkelen lijkt me onmogelijk, want dat is vernietiging.

Dan geloof ik dat ik begrijp wat hierboven staat: dat we meer van de literatuur mogen verwachten wat betreft menselijkheid.

Tjee Bep, moeilijk allemaal!!

Marjo schreef:Ik geef meteen toe dat ik niet genoeg kennis heb om er echt over te kunne oordelen, wat literatuur is ten opzichte van de wereld.
Wat voor mij de 'vooruitgang' van de wereld is, is dat we onszelf naar de knoppen helpen. Dat is iets wat niet buiten ons om gaat volgens mij, we doen het wel degelijk zelf, maar kunnen blijkbaar niet anders.
Literatuur kan dan denk ik er alleen maar tegen in gaan, (ja natuurlijk is dat kritiek) zich mee ontwikkelen lijkt me onmogelijk, want dat is vernietiging.

Dan geloof ik dat ik begrijp wat hierboven staat: dat we meer van de literatuur mogen verwachten wat betreft menselijkheid.

Tjee Bep, moeilijk allemaal!!

Het is deels natuurlijk blufferij . Maar ik neem het wel serieus.

Dat we ons naar de knoppen helpen daar is wel wat aan te doen, maar die autonome processen (wetenschap en techniek) die buiten ons om lijken te gaan, waar we afhankelijk van zijn, die kunnen we niet stoppen of ombuigen naar meer menselijkheid. Zoals Mulisch beweert wordt de mens door de techniek steeds kleiner. Hij verwacht dat binnen 500-1000 jaar de mensen onderdeel worden van een groter organisme (het "corpus corporum"), en dat mensen dan geen mensen meer zijn (zich niet meer mens voelen, geen bewustzijn meer hebben), maar "ultimitieven". Net zoals eencelligen zich gevormd hebben tot een mens, zijn mensen dan een soort cellen van dat grotere organisme.

Ik heb daarover eerder de volgende tekst geschreven over Mulisch' filosofische werk De Compositie van de Wereld:

Mulisch has made a philosophical system built on the idea of the octave. With a glisando of a tone to it's octave, as an experiment, a number of stages can be heard, forming the Codex. I haven't done the experiment by myself, but it would be interesting to check if I recognize those stages also. Therefore in the first edition of the book a lp is added on which the experiment can be heard. In the book he describes the stages and attaches the development of the individual, humanity and the world to it.

What follows from the Codex is that meanwhile technology develops, and get more intelligent, humans decrease, till at some point humans and technology together will transform to the Corpus Corporum, a new creature which has consciousness. Technology comes in place of God. Humans then are not humans anymore, but "ultimitives". They don't have a consciousness anymore, are extensions to technology (instead of the opposite). Mulisch compares this with one-cells forming bigger forms of live (humans for example). The only thing that can help ultimitives to feel human again is art, especially music, but very minimal music as a tone and it's octave maybe binded with a glissando.

Not a very happy future Mulisch foresees. He thinks that in 500 to 1000 years this transformation to the Corpus Corporum will take place. In the Discovery of Heaven, the literal counter-work to the Composition of the World, the same theme is central. God has lost faith in humans. At the end an angel doesn't agree with God's decision to stop interfering with people. This angel tries in it's own to save humanity.

Mulisch' concern is humanity. He sees that in history and nowadays people don't seem to live together in peace and happiness. Mulisch was impressed by the life in Cuba. He found there something which looked like heaven on earth (where Auswitch resembled hell on earth). He doesn't regret that the Corpus Corporum will be formed, because that will probably be better then humans failing to live in peace and happiness. He only regrets that will imply a world without humans (only ultimitives and maybe nomads, if they have a function, will live on).

But, he says, also the Universe will end, the Universe will implode. Then, he writes in the Composition of the World, "everything begins". Don't know what he means exactly here, but it sounds exciting.

Daar hou jij je mee bezig? Pff.
Als ik er over na ga denken dan kan ik wel een eind met je meegaan, maar eerlijk gezegd is dit ver-van-mijn-bedshow (500-100 jaar!!). Ik denk er bepaald niet dagelijks over na.
Ik vraag me ook af in hoeverre deze wetenschap het plezier in lezen kan oppeppen??

Marjo schreef:Daar hou jij je mee bezig? Pff.
Als ik er over na ga denken dan kan ik wel een eind met je meegaan, maar eerlijk gezegd is dit ver-van-mijn-bedshow (500-100 jaar!!). Ik denk er bepaald niet dagelijks over na.
Ik vraag me ook af in hoeverre deze wetenschap het plezier in lezen kan oppeppen??

Juist om de reden dat literatuur meer menselijkheid brengt. Daarom ben ik ook benieuwd naar Bolano´s boek "2666" (titel verwijst naar jaar 2666, overigens geen science fiction)

Zal later in deze thread meer ingaan op Kundera´s essays.

Prima.
Het zijn toch dingen waar je eens lekker over na kan denken als je een verloren moment hebt!