Leestafel forum

Dettie schrijft:

Maar dan heb je toch al een karikatuur? In dit geval iemand die aan iedereen behalve zichzelf de schuld geeft. Dat is toch een uitvergroten van bepaalde karaktereigenschappen?

Volgens mij is het niet zo dat Willem Termeer zichzelf geen schuld geeft.
Ik denk echt dat je dat verkeerd leest. Hij zit juist vol met zelfhaat en zelfverwijt.
En Emants geeft meerdere oorzaken van de psyche van Termeer.

Is het werkelijk bekrompenheid van de omgeving? Moeten zij zich aanpassen aan de zwartgalligheid van Termeer? Misschien begrepen ze hem wel maar als iemand niet wíl veranderen, en die indruk kreeg ik, dan houdt het op gegeven moment op. Of je diegene nu wil begrijpen en/of helpen of niet. Als diegene liever in de slachtofferrol blijft hangen dan is diegene zelf toch bekrompen en toch niet zijn omgeving?

Zo lees ik hem helemaal niet.
Hij wil wel, maar hij kan domweg niet! En dat drijft hem tot wanhoop en ook tot een houding van "dan maar helemaal naar de ratsmodee!"
Dat is bekend en normaal als psychologische reactie van hypergevoelige mensen. En dat is Willem Termeer.
Ik heb daar meer een gevoel van compassie bij dan een gevoel van afkeer of veroordeling.

Zijn omgeving hoeft zich niet aan te passen.
Dat is meteen tien stappen verder.
Ik heb het over begrip hebben voor iemand die anders is.
En dat voel ik niet in de roman, de omgeving 'vult' hem in, te beginnen met zijn ouders, dan op school en de HBS en later allerlei andere mensen die hij tegenkomt, inclusief zijn vrouw, die eigenlijk niets om hem geeft.

Ik zou hem ook wel meer daadkracht toewensen, maar op mij komt hij levensecht en geloofwaardig over.
Ik denk dat we nu zouden spreken van iemand met een ernstige persoonlijkheidsstoornis, een depressief of manisch-depressief syndroom. Zieke mensen hebben geen schuld, zo is dat nu eenmaal.

Ariadne

WilV schreef:Ja dat zou ik graag gewild heben, lijkt me erg boeiend, maar zit er voor nu helaas niet in.
Misschien op een later moment.

Jammer, en ja, hopelijk dan later wellicht wel!
Misschien kun je dan wel meelezen met het topic, als je daar wel de tijd voor kunt vinden, dan heb je wel alvast allerlei informatie.

Ariadne

En dat voel ik niet in de roman, de omgeving 'vult' hem in, te beginnen met zijn ouders, dan op school en de HBS en later allerlei andere mensen die hij tegenkomt, inclusief zijn vrouw, die eigenlijk niets om hem geeft.

Ah op zo'n manier, dat begreep ik niet uit je eerdere woorden. Maar dan nog hoef je niet te worden zoals hij, dat ligt ook aan de persoon zelf natuurlijk maar dat is nu (als boekbespreking) denk ik niet zo ter zake.

Ik zou hem ook wel meer daadkracht toewensen, maar op mij komt hij levensecht en geloofwaardig over.
Ik denk dat we nu zouden spreken van iemand met een ernstige persoonlijkheidsstoornis, een depressief of manisch-depressief syndroom. Zieke mensen hebben geen schuld, zo is dat nu eenmaal.

Dat zal ik dan eens nader moeten bekijken (help ik kom niet onder het boek uit )

Dettie

Ah op zo'n manier, dat begreep ik niet uit je eerdere woorden. Maar dan nog hoef je niet te worden zoals hij, dat ligt ook aan de persoon zelf natuurlijk maar dat is nu (als boekbespreking) denk ik niet zo ter zake.

Nee, dat voert een brug te ver, of een veerpont!

Dat zal ik dan eens nader moeten bekijken (help ik kom niet onder het boek uit

Arme Dettie!

Ariadne

Librije:

Misschien helpt het bij het lezen, Dettie, als je voortdurend tegen jezelf probeert te zeggen: Emants heeft alles uit de kast gehaald om een persoon neer te zetten die past in het beeld van de mens, zoals het Naturalisme dat "voorschrijft". Dan is Willem Termeer geen mens van vlees en bloed meer, maar een karikatuur die aan de eisen van de literaire stroming moet voldoen.
Toen misschien een literair hoogtepunt, nu slechts nog leesbaar als studie-object, maar niet meer voor je plezier. Maar zo het boek uitlezend ga je waarschijnlijk minder mee in het deprimerende en denk je vaker: ik ben benieuwd wat er nu weer tevoorschijn komt om ook deze wending naar een ander leven te laten mislukken.

Jammer dat dit stukje niet in zijn geheel geciteerd is door Ariadne, maar uit zijn verband gehaald. Om Dettie (en wellicht anderen) te helpen door dit best wel sombere boek te komen stel ik ze voor er bij te bedenken dat het boek vanuit een bepaalde visie geschreven is. Zodat ze zich niet meer mee laten slepen. En dàn kunnen ze Termeer bekijken als een karikatuur en het boek uitlezen zonder al te depri te worden. Dat is heel iets anders dan beweren dat Emants een karikatuur neergezet heeft!

Ariadne:

Ik lees dit boek nog altijd met plezier.
En niet alleen omdat het nog altijd een literair hoogtepunt is.

Wie de lezers van de Leestafel een beetje kent, zal begrijpen dat de meesten dit boek niet voor hun plezier zullen lezen. Ze zullen het hoogstens interessant vinden. Een enkeling zal ervan genieten als voorbeeld van het Naturalisme. Zoals ik al vaker schreef: hier leest men in de eerste plaats vanwege het plezier in het lezen. De meesten hebben totaal geen behoefte aan een cursus literair lezen en willen die ook niet opgedrongen krijgen.

Ariadne

Ook omdat het met zo verrassend veel inzicht in de menselijke psyche is geschreven.
Elke hedendaagse psycholoog zou er zo een casus over kunnen schrijven.

Daar denkt mijn dochter als afgestudeerd psycholoog iets genuanceerder over. Maar ja, ieder zijn vak, nietwaar?

Ariadne

De naturalisten veroordeelden nooit hun eigen personage, maar juist de omgeving van dat personage.
Dat is wat de naturalisten bedoelen met het willen veranderen van de sociale structuren, dat is het maatschappelijk doel dat ze dienden.
Ook Emants doet dat expliciet.

Maar dat doet Emants nu juist expliciet niet.

NEDWEB - Literatuur in context:

Het naturalisme brengt de duistere kanten van de mens aan het licht. De romanfiguren stammen vaak uit lagere sociale milieus en zijn veelal psychisch beschadigd, hun driftleven is verstoord en ze lijken niet in staat te ontkomen aan hun neergang. Om deze redenen wordt de term ´naturalistisch´ overigens wel gebruikt om sombere, de werkelijkheid onverbloemd tonende werken aan te duiden, los van elke periode. Toch vallen er in de naturalistische roman ook meer optimistische tendensen aan te duiden: aan de deterministische en pessimistische visie die de meeste romans kenmerkt is namelijk vaak een sterk sociaal engagement en medevoelen gekoppeld. Bij vele naturalistische auteurs leefde de hoop dat een betere kennis van de sociale wetmatigheden – te verwerven via o.a. romanexperimenten – zou leiden tot een mogelijke beheersing van de situatie, waardoor een grotere rechtvaardigheid zou mogelijk worden.

Willy Verschuren schreef: Emants behoorde zeker niet tot de socialisten en maatschappijhervormers onder de naturalisten. Integendeel: wie Een nagelaten bekentenis leest, zal daarin niets kunnen aantreffen dat wijst op sociale bewogenheid van de auteur of zelfs maar op interesse in maatschappelijke problemen. Emants had meer belangstelling voor de realiteit van de individuele menselijke geest, dan voor die van de samenleving. Zijn figuren zijn nooit arbeiders of andere verworpenen der aarde, maar steeds, zoals Willem Termeer, vertegenwoordigers van de gegoede burgerstand. Hun problemen komen niet voort uit uitbuiting, maar uit hun eigen karakterstructuur of die van hun huwelijkspartner. Nagenoeg alle belangrijke werken van Emants draaien om een slecht huwelijk en/of een neurotische hoofdpersoon.

Maar verder vind ik dat deze hele discussie veel te ver gaat voor het item over een samenleesboek. Dit hoort meer thuis in de cursus literair lezen. In dit item moet iedereen zich gewoon vrij voelen om te zeggen: wat een vreselijk boek en wat een vreselijke hoofdpersoon. En daar kan ik me best iets bij voorstellen!

Librije:

Jammer dat dit stukje niet in zijn geheel geciteerd is door Ariadne, maar uit zijn verband gehaald. Om Dettie (en wellicht anderen) te helpen door dit best wel sombere boek te komen stel ik ze voor er bij te bedenken dat het boek vanuit een bepaalde visie geschreven is. Zodat ze zich niet meer mee laten slepen. En dàn kunnen ze Termeer bekijken als een karikatuur en het boek uitlezen zonder al te depri te worden. Dat is heel iets anders dan beweren dat Emants een karikatuur neergezet heeft!

Dat klopt, ik heb het nog eens door gelezen wat je daar schreef en dat heb ik inderdaad verkeerd begrepen. Excuus.

Ariadne:

Ik lees dit boek nog altijd met plezier.
En niet alleen omdat het nog altijd een literair hoogtepunt is.

Librije:

Wie de lezers van de Leestafel een beetje kent, zal begrijpen dat de meesten dit boek niet voor hun plezier zullen lezen. Ze zullen het hoogstens interessant vinden. Een enkeling zal ervan genieten als voorbeeld van het Naturalisme.

Ja, dat zou best eens kunnen.
Maar wat dan, Librije?
Mag ik dan niet meer zeggen dat ik het boek wél met plezier lees?
Bij mijn weten heb ik even veel recht op mijn mening als alle anderen dat hebben.

Librije:

Zoals ik al vaker schreef: hier leest men in de eerste plaats vanwege het plezier in het lezen. De meesten hebben totaal geen behoefte aan een cursus literair lezen en willen die ook niet opgedrongen krijgen.

Ik weet dat er een aantal forummers is dat het erg plezierig vindt om meer theorie te lezen. Dat geven ze aan op het forum. Die zijn blij met jouw bijdragen en met die van mij.
Een aantal anderen vindt het jammer dat ze - door omstandigheden - niet mee kan komen. Ook dat wordt aangegeven.
Misschien zijn die twee groepen samen een minderheid, dat zou heel goed kunnen.
Maar moet die minderheid zijn mond houden, omdat ze plezier hebben in een theoretische benadering?
Leg dat dan eens uit. Want dat begrijp ik dan niet.

Overigens geef je zelf ook nogal eens ongevraagd theoretische uitleg met boektitels ter verdere lezing erbij.
Ik vind dat prima, leuk om te lezen!
Maar hoe verhoudt zich dat met het 'niet opdringen van een cursus literair lezen'.
Librije, volgens mij spreek je jezelf hier tegen.

Ariadne

Ook omdat het met zo verrassend veel inzicht in de menselijke psyche is geschreven.
Elke hedendaagse psycholoog zou er zo een casus over kunnen schrijven.

Librije:

Daar denkt mijn dochter als afgestudeerd psycholoog iets genuanceerder over. Maar ja, ieder zijn vak, nietwaar?

Mijn zuster is afgestudeerd psycholoog en psychotherapeute.
Mijn beste vriendin is psychotherapeute en psychiater.
Zelf heb ik vier jaar psychologie gestudeerd. Maar dat is alweer een heel tijdje geleden. Ik ben afgehaakt, dus ik vertrouw niet echt op mijn eigen kennis en inzichten meer, al is nog lang niet alles weggezakt.
Maar laten die twee vrouwen nu allebei Een nagelaten bekentenis zo gelezen hebben. En onafhankelijk van elkaar.
Ja, zij kennen hun vak. Net zoals je dochter dat zonder twijfel doet.

Ariadne

De naturalisten veroordeelden nooit hun eigen personage, maar juist de omgeving van dat personage.
Dat is wat de naturalisten bedoelen met het willen veranderen van de sociale structuren, dat is het maatschappelijk doel dat ze dienden.
Ook Emants doet dat expliciet.

Librije:

Maar dat doet Emants nu juist expliciet niet.

Ik had mijn uitspraak beter moeten formuleren. Emants doet het niet expliciet, hij doet het tussen de regels door, maar hij doet het wel degelijk.

Librije citeert:

1. NEDWEB - Literatuur in context:

Het naturalisme brengt de duistere kanten van de mens aan het licht. De romanfiguren stammen vaak uit lagere sociale milieus en zijn veelal psychisch beschadigd, hun driftleven is verstoord en ze lijken niet in staat te ontkomen aan hun neergang. Om deze redenen wordt de term ´naturalistisch´ overigens wel gebruikt om sombere, de werkelijkheid onverbloemd tonende werken aan te duiden, los van elke periode. Toch vallen er in de naturalistische roman ook meer optimistische tendensen aan te duiden: aan de deterministische en pessimistische visie die de meeste romans kenmerkt is namelijk vaak een sterk sociaal engagement en medevoelen gekoppeld. Bij vele naturalistische auteurs leefde de hoop dat een betere kennis van de sociale wetmatigheden – te verwerven via o.a. romanexperimenten – zou leiden tot een mogelijke beheersing van de situatie, waardoor een grotere rechtvaardigheid zou mogelijk worden.

Klopt.

Librije citeert:

2.

Willy Verschuren schreef: Emants behoorde zeker niet tot de socialisten en maatschappijhervormers onder de naturalisten. Integendeel: wie Een nagelaten bekentenis leest, zal daarin niets kunnen aantreffen dat wijst op sociale bewogenheid van de auteur of zelfs maar op interesse in maatschappelijke problemen. Emants had meer belangstelling voor de realiteit van de individuele menselijke geest, dan voor die van de samenleving. Zijn figuren zijn nooit arbeiders of andere verworpenen der aarde, maar steeds, zoals Willem Termeer, vertegenwoordigers van de gegoede burgerstand. Hun problemen komen niet voort uit uitbuiting, maar uit hun eigen karakterstructuur of die van hun huwelijkspartner. Nagenoeg alle belangrijke werken van Emants draaien om een slecht huwelijk en/of een neurotische hoofdpersoon.

Met deze analyse/interpretatie van het werk van Emants door Willy Verschuren ben ik het ten dele eens en ten dele oneens.
Het klopt dat Emants geen verworpenen der aarde in de zin van de laagste maatschappelijke klassen kiest als personages.
Hij kiest vaker voor de neurotische mens inderdaad.
Maar daaromheen plaatst hij een omgeving die wel degelijk bekritiseert wordt. Zij het impliciet.
En hij schrijft de neurotische staat van de psyche van Willem Termeer grotendeels toe aan factoren buiten hem zelf om.
Ook dat zijn vormen van maatschappijkritiek.
Niet alleen de socialistische schrijvers zijn kritisch op de samenleving van zijn tijd.
Ook Emants is dat, op zijn manier.

Librije:

Maar verder vind ik dat deze hele discussie veel te ver gaat voor het item over een samenleesboek. Dit hoort meer thuis in de cursus literair lezen.

Dat mag je gerust vinden.
Ik vind het ook wel wat ver gaan, maar ergens toch ook wel bijdragen aan het item.

Librije :

In dit item moet iedereen zich gewoon vrij voelen om te zeggen: wat een vreselijk boek en wat een vreselijke hoofdpersoon.

Ik zal het nog maar eens zeggen, zoals ik dat al veel vaker heb gedaan: Ook ik vind dat iedereen hier mag zeggen wat hij/zij wil.
Laat maar horen: van "Wat een prachtig boek!" tot "Wat een doffe ellende!"

Librije:

En daar kan ik me best iets bij voorstellen!

Ik ook!!!!

groetjes,

Ariadne

Mag ik even ingrijpen.
Dit alles begint een vervelende ondertoon te krijgen wat ik voor een openbaar forum niet echt geschikt vind.

Voor zover ik alles nagelezen heb wordt niemand de mond gesnoerd en dat is ook niet des Leestafels.
Ieder kan zijn zegje zeggen over literatuur, boeken, schrijvers, taal enz.

Wat ik wel gemerkt heb is dat er steeds meer afgeweken wordt van wat de feitelijke bedoeling is van dit item, en dat is het boek Een nagelaten bekentenis bespreken.
Ik denk dat dit door allerhande zaken die erbij gehaald worden een beetje op de achtergrond begint te raken en dat de rest van de leden zich ook een beetje terughoudend opstellen vanwege die extra zaken die erbij komen kijken.
Dus misschien kunnen we opnieuw beginnen en inderdaad gaan roepen wat een rotboek of wat een prachtig boek en vertellen waarom het boek zo rot of prachtig gevonden wordt.

Dettie
die inmiddels verder aan het lezen is in Een nagelaten bekentenis.

N.B. Voor daar eventuele misverstanden over ontstaan. Ik zeg dit alles in zijn algemeenheid en wijs niemand met een vingertje aan.

Fijn dat je ingrijpt, Dettie. Heel goed gedaan. Dat meen ik.

Voor zover ik alles nagelezen heb wordt niemand de mond gesnoerd en dat is ook niet des Leestafels.
Ieder kan zijn zegje zeggen over literatuur, boeken, schrijvers, taal enz.

Precies!

Goed. Ik begin dus opnieuw.

Wat een prachtig boek!

Ik vind het heerlijk dat Emants zo diep in een psyche duikt die afwijkend is van de gemiddelde mens. Hij laat me en detail zien hoe zo iemand denkt, voelt en uiteindelijk handelt. Dat intrigeert me.
Bovendien vind ik het heel mooi en secuur geschreven.

Misschien heb ik wel de stiekeme bijgedachte:
"Ben ik even blij dat ik zo niet in elkaar zit!"
Maar ik voel zijn ellende en leef met hem mee.
Ik blijf hopen dat hij uit zijn ellende kan breken, ook al weet ik natuurlijk wel dat dat niet gaat lukken.

Ariadne

Dit is/was inderdaad een boek dat ik, moest het niet als samenleesboek gekozen zijn, dat ik nooit zou gelezen hebben. Enerzijds omdat ik de schrijver niet kende, de korte inhoud me niet echt beviel,.....
Uiteindelijk ben ik blij dat ik het gelezen heb. Was weer een verrijking. Al was het maar om te kunnen zeggen: ben ik blij dat ik een optimistisch karakter heb
Ik ga hier nu niet gaan beweren dat ik het met veel plezier gelezen heb. Ik vond het daar te saai voor. Ergens helemaal in het begin van de discussie zeg ik dat het vlot leest maar ook enorm saai is. Verwrongen zinnen die ik verschillende keren moest overlezen.
Maar net als met zoveel boeken blijf ik stug doorlezen.

Even een vraag terzijde over het boek.....

Zo nu en dan staan er zinnen als:

....hield de wereld bijeen en de grote maatschappij verfoeide 'm als een pest, omdat i niets blijvends wilde erkennen......

3/4 van het boek dacht ik dat i een personage was

Op het einde viel mijn euro dat i een afkorting was van bv. In de bovenstaande zin: omdat hij niets blijvend wilde erkennen

Verwarrend

Het gebeurd wel meer dat ik via de samenleesboeken boeken lees die ik anders nooit zou lezen, maar niet alleen de samenleesboeken zorgen daarvoor ook jullie verslagen spelen daarin een rol.
Vind ik eindelijk wel leuk. Zo "ontdek" ik via jullie nog iets. Emmants was een tegenvaller in die zin maar ik ben van plan om nog een ander boek van hem te lezen om het "verschil" te zien. Ik hoor dat de nagelaten bekentenis niet zijn beste boek was.

Inge

Geinig, inge, met die 'i'....

Wat mij opviel, is dat het woord 'leuk' in een heel andere betekenis gebruikt wordt, namelijk als 'vervelend' of zoiets.

Ariadne

Ik heb hier nog een paar boeken van Emants staan Inge en ben zeker van plan ook nog een ander boek van hem te lezen. Ik kan dat dan wel naar je opsturen als ik het uit heb (scheelt je weer een ritje naar de bibliotheek)
Ik wacht even met verder iets zeggen over Een nagelaten bekentenis tot ik het uit heb.

Dettie

Nou, bedankt hoor Dettie maar hier in de bib hebben ze er ook nog een stuk of 5 staan:

Inwijding, Jong holland, liefdesleven, onopgelost en vijftig. Ik ga toch wekelijks naar de bib..... dus..... Ik ontzie het niet om naar de bib te gaan, alleen ben ik gestopt met naar 3 verschillende bibliotheken te gaan..... Kon de hoeveelheid boeken niet meer aan want als ik een bibliotheek binnenloop heb ik altijd méér dan 1 boek mee (zo een 5-tal gemiddeld) met 3 bibliotheken liep dat op tot 15 boeken en toen raakte ik gefrustreerd omdat ik niets meer op tijd kon uitlezen

Dus nu gewoon de gemeentelijke bibliotheek van onze gemeente.

Inge

Dettie schreef:

Wat ik wel gemerkt heb is dat er steeds meer afgeweken wordt van wat de feitelijke bedoeling is van dit item, en dat is het boek Een nagelaten bekentenis bespreken.
Ik denk dat dit door allerhande zaken die erbij gehaald worden een beetje op de achtergrond begint te raken en dat de rest van de leden zich ook een beetje terughoudend opstellen vanwege die extra zaken die erbij komen kijken. Dus misschien kunnen we opnieuw beginnen en inderdaad gaan roepen wat een rotboek of wat een prachtig boek en vertellen waarom het boek zo rot of prachtig gevonden wordt.

En dat is precies wat ik bedoelde. En ik ben dan ook heel blij dat Inge de draad weer op heeft durven pakken!

Ik heb Een nagelaten bekentenis vanmorgen uitgelezen.

Dat was voor de derde keer in dertig jaar. Kennelijk heb ik steeds een pauze van tien jaar nodig.
En ik kan niet ontkennen dat ik een beetje opgelucht was toen het einde in zicht kwam.
Pfoe.... wat een zwaar boek!

Al blijf ik het vooral een prachtig boek vinden.
En dat was de eerste keer niet zo.
Toen vond ik het een verschrikking!

Mooi is dat eigenlijk!
Hoe een boek elke keer weer anders op jou als lezer kan inwerken.

Maar dat is ook het leuke van lezen natuurlijk.
Het blijft elke keer weer een spannend avontuur.

Ariadne

Inge schreef:Inwijding, Jong holland, liefdesleven, onopgelost en vijftig. Ik ga toch wekelijks naar de bib..... dus..... Ik ontzie het niet om naar de bib te gaan, alleen ben ik gestopt met naar 3 verschillende bibliotheken te gaan..... Kon de hoeveelheid boeken niet meer aan want als ik een bibliotheek binnenloop heb ik altijd méér dan 1 boek mee (zo een 5-tal gemiddeld) met 3 bibliotheken liep dat op tot 15 boeken en toen raakte ik gefrustreerd omdat ik niets meer op tijd kon uitlezen

Dus nu gewoon de gemeentelijke bibliotheek van onze gemeente.

HAHAHAHA! Een zeer bekend verschijnsel en een groot probleem om al die boeken mee naar huis te slepen en ze dan niet op tijd gelezen te krijgen! Ik voel met je mee, Inge (al was het maar in je armen van al dat boeken sjouwen! )

Ik vond zelf Jong Holland een heel aardig boek van Emants.

Ariadne

Het is nu al te laat om jullie berichten hier te lezen, maar omdat ik net een verslag gemaakt heb, wil ik hier ook meteen even melden dat ik genoten heb van dit boek. Het las langzaam (ook omdat ik moet helpen behangen..) maar vooral omdat ik iedere zin in me op wilde nemen. Ik vond de taal mooi, de zinsconstructies, en het verhaal natuurlijk ook.
Morgen zal ik lezen en reageren. Want ik heb al wel begrepen dat ik net als Vermeer hier een outsider in ben..

Marjo:

Want ik heb al wel begrepen dat ik net als Vermeer hier een outsider in ben.

Nee hoor, je hebt een 'lotgenoot'. Ik ben ook een 'Vermeer'.
Ik heb zeker ook van het boek genoten en vooral vanwege de taal.
Fijn dat je genoten hebt!

Ariadne

En Marjo's verslag staat op de site.

http://www.leestafel.info/Nederlandse%2 ... mple6.html

(Marjo ik wilde het naast Librije's verslag plaatsen maar dat lukte niet, kreeg ik een heel raar smal strookje.)

Dettie

Terug in Nederland gaat hij op bezoek bij zijn voogd Bloemendael (die het familiekapitaal voor hem beheert) en maakt zichzelf wijs dat het het beste is met zijn dochter Anna te trouwen. Een huwelijk zoals hij zich zou wensen (met hartstochtelijke liefde) zit er voor hem toch niet in.

Even een opmerking hierover: Is dat niet hetgene wat iedereen (zou) willen? En moeten we niet allemaal tot de conclusie komen dat als de eerste "verliefdheid" over is en het huwelijksleven in een dagelijkse routine komt dat er van die hartstocht niet veel meer overblijft? Juist zijn onmogelijke hoge verwachtingen en dan zijn trouwen om het trouwen maken juist dat het huwelijk gedoemd is om te mislukken.
Dat zijn vrouw, ondanks zijn affaire, verkiest van haar "plicht" te doen vind ik enkel maar (en zeker in deze tijd, nu dus) bewonderingswaardig. In die tijd speelde het zeker nog meer dat veel huwelijken stand hielden alleen omdat het maatschappelijk onaanvaardbaar was om te scheiden.
Hij twijfelde al vóór het huwelijk, stom dan eindelijk van hem om toch te trouwen en belachelijk van hem om dan zijn vrouw te "haten" omdat ze niet wil scheiden.
Nog eens, hij doet alles zichzelf aan en de excuses die hij bedenkt (getraumatiseerde jeugd, erfelijkheidsfactoren,.....) zijn gewoon uitvluchten om niet serieus aan zichzelf te moeten werken.
(vind ik toch.....)

Inge

En ook Petra's verslag staat op de site

http://www.leestafel.info/Nederlandse%2 ... mple6.html

Dettie

Het blijft altijd erg typisch dat mensen zo van mening kunnen verschillen over een en hetzelfde boek. Nu wordt dat door jullie meteen aangegrepen door te zeggen dat stemming en levenservaring van de lezer daarop zijn invloed heeft.
Het bepaalt niet alleen hoe je het geschrevene interpreteert, maar zelfs welke woorden en zinnen je wel oppikt en welke je negeert! Dat gebeurt denk ik onbewust. (een voorbeeld hiervan werd onlangs door Bernadet opgemerkt bij de verslagen van Villa des Roses)

Ik heb vaak enthousiast zitten knikken bij wat Ariadne zegt. Voor zover dat niet duidelijk is uit mijn verslag: ik heb ook heel duidelijk gelezen dat de man gestoord is. Ik denk dat hij absoluut niet verwend is, maar juist verwaarloosd. Zijn ouders hebben hem behalve de verkeerde genen ook totaal geen leiding gegeven. Hij weet niet anders dan te doen wat hij doet. Waarom kan hij niet veranderen? Hij heeft dat niet geleerd, en hij is 'veilig' als hij volhardt.
En ja, in deze tijd zou hij psychologische hulp gehad hebben, en dat zou misschien zijn kijk op zichzelf en de anderen hebben kunnen veranderen. Ik denk dat men in die tijd absoluut geen idee had. Daar denk ik inderdaad net als Ariadne dat Emants maatschappijkritisch is.
Het boek heeft een signaalfunktie, geeft aan wat er fout is in de maatschappij.

Emants personage is niet vrij: hij is het product van genen en opvoeding. (nu denk ik dat de mens dat altijd geweest is en altijd zal blijven, maar dat doet er niet toe. Of wel? Is mijn eigen mening van invloed op de beoordeling van het boek? Denk het..)
Dat is in het geval van Vermeer een somber vooruitzicht, maar het maakte voor mij het boek niet somber. Ik vind de stijl van Emants niet somber maar juist heel prettig. Die zinnen die Inge 'verwrongen' noemt, vind ik juist leuk!

Dus ja, voor mij was dit een heerlijk boek, zelfs al heeft Emants het misschien anders bedoeld dan ik het opgevat heb.

Marjo schreef:

Daar denk ik inderdaad net als Ariadne dat Emants maatschappijkritisch is. Het boek heeft een signaalfunktie, geeft aan wat er fout is in de maatschappij.

Ik begrijp dit niet helemaal Marjo. Bedoel je dat er hulp zou moeten zijn voor deze psychisch zieke mensen? Ik denk dat Emants dat niet aan de kaak wilde stellen. Hij ging er juist, als vertegenwoordiger van het Naturalisme van uit, dat deze Termeer bepaald werd door erfelijkheid, opvoeding en milieu. En probeerde in deze roman aan te tonen, dat hij daarom alleen kon handelen zoals hij handelde, dat hij dus eigenlijk een "goed excuus" had voor de moord op zijn vrouw.

In de inleiding van de uitgave van Een nagelaten bekentenis die ik las stond:

Emants behoorde zeker niet tot de socialisten en maatschappijhervormers onder de naturalisten. Integendeel: wie Een nagelaten bekentenis leest, zal daarin niets kunnen aantreffen dat wijst op sociale bewogenheid van de auteur of zelfs maar op interesse in maatschappelijke problemen. Emants had meer belangstelling voor de realiteit van de individuele menselijke geest, dan voor die van de samenleving. Zijn figuren zijn nooit arbeiders of andere verworpenen der aarde, maar steeds, zoals Willem Termeer, vertegenwoordigers van de gegoede burgerstand. Hun problemen komen niet voort uit uitbuiting, maar uit hun eigen karakterstructuur of die van hun huwelijkspartner. Nagenoeg alle belangrijke werken van Emants draaien om een slecht huwelijk en/of een neurotische hoofdpersoon.

Ik versta onder maatschappijkritisch het aan de kaak stellen van de mensonterende toestanden waarin de uitgebuite arbeiders moesten leven. Iets wat andere naturalisten wel deden.

Ik weet niet goed hoe ik het zeggen moet, en het kan ook best zijn dat ik met de ogen van deze tijd kijk en hij het niet zo bedoeld heeft, maar ik voel het zo.
Hij beschrijft hoe de man een slachtoffer was van zijn genen en opvoeding. En als je slachtoffer bent wil dat zeggen dat het anders moet, het is niet goed immers? Dat is toch kritisch? Ik weet niet of ik dit goed kan uitleggen.
Vermeer is 'verkeerd' opgevoed, dus het moet anders.
Dat is het signaal dat Emants in mijn ogen afgeeft: in de zin van: 'mensen zie wat er gebeurt als je de verkeerde mensen kinderen laat krijgen en opvoeden'. Hij geeft een voorbeeld hoe het fout kan gaan. Psychische hulp, nee, daar vraagt hij niet om, het had al niet zo moeten zijn!
Met andere woorden: de mens is een product van genen en opvoeding, maar laat dat dan anders gebeuren als in dit verhaal.

Je bedoelt dat iedereen zag dat het verkeerd ging met het kind maar niemand deed er iets aan? Ze keken alleen maar toe? Grepen niet in?

Dettie

Emants heeft in dit boek -in mijn ogen- gechargeerd. Hij zet een mens neer die door zijn genen en opvoeding zelfs tot moord komt (hoewel, dat is toch nog steeds zo??).

Het verhaal als geheel geeft aan dat een mens er niets aan kan doen dat hij is zoals hij is. Een foute achtergrond, foute ouders kunnen funest zijn.
De lezer, ook in die tijd denk ik dan, leest dit verhaal en moet (?) dan denken: goh, die Emants heeft hier een punt: We moeten meer aandacht aan onze kinderen besteden, hen leren om te gaan met de grote wereld.