Thema april 2024 - Filosofie

[Dettie]

Filosofie van de jamsessie
hoe we kunnen samenwerken in vrijheid
Jurriën Rood

Als amateursaxofonist heeft Jurriën Rood vijfentwintig jaar ervaring met het spelen in jamsessies, met alle bijbehorende hoogte- en dieptepunten. Als filosoof beschouwt hij de jam als een experiment van mensen die elkaar (nog) niet kennen en in vrijheid met elkaar samenwerken. Het is een prachtige metafoor voor het openbare leven en het publieke debat.

De vragen die bij de jam spelen, zijn vragen die ons allemaal aangaan. Waarom verloopt vrije samenwerking soms zo moeizaam? Hoeveel regels hebben we nodig en welke rol speelt autoriteit daarbij? En vooral: is het onze beperkte opvatting van vrijheid die ons hier in de weg zit? Wij denken vaak dat vrijheid wordt beperkt door regels, maar Jurriën Rood laat zien dat regels juist vrijheid kunnen schéppen, zowel in de muziek als in de maatschappij.

ISBN 9789047709411 | Hardcover | 245 pagina's | Lemniscaat | 8 november 2017

[Dettie]

Citaat van de dag

Vrijheid bestaat in het erkennen van grenzen.

Krishnamurti
In India geboren spiritueel leraar (1895 - 1986)

[Dettie]

Een nieuwe zin van het leven
Vincent Blok

Juist in tijden van dreigende catastrofes wijzen romans ons de weg. Ze slaan ons uit onze groef en zetten ons aan tot denken en handelen. Zo helpen ze ons op weg naar een nieuwe zin van het leven.

In dit essayistische boek bespreekt filosoof Vincent Blok meer dan tachtig moderne en hedendaagse romans. Hij recenseert ze niet, maar laat zien hoe ze ons aanzetten om ons wereldbeeld te kantelen. De romans tonen ons het einde van de wereld waarvan we afscheid moeten nemen, en wijzen ons de weg naar nieuwe werelden.


ISBN 9789464712018 | Paperback | 208 pagina's | Noordboek | 23 mei 2024

[Dettie]

Citaat van de dag

De zin van het leven ben je zelf

Jules Deelder
Nederlands dichter en schrijver (1944 - 2019)

[Dettie]

Vroeger waren we onsterfelijk
de troost van de filosofie, literatuur en geneeskunde
Bert Keizer

In Vroeger waren we onsterfelijk vertelt Bert Keizer hoe hij als kind van de sixties de kerk uit liep, voor The Beatles viel en na vele omwegen in een Engelse universiteit belandde om filosofie te gaan studeren. Een carrière als academisch filosoof schrikte hem af en hij zocht een goed heenkomen in de medische faculteit, om via die route in het volle leven te belanden.

In dit boek reist Keizer weg uit het katholieke Amersfoort, waar hij ooit misdienaar was, naar de goddeloze maar niet minder verwonderlijke wereld waarin wij nu rondtobben.
Leven is behelpen, vindt hij, en vanuit die grondhouding heeft hij behartenswaardige dingen te zeggen over geloof en literatuur, filosofie en geneeskunde.
Met wat hulp van zijn persoonlijke favorieten - Beckett, Wittgenstein, William Osler - slaagt hij erin om net iets te meer te lachen dan te huilen. Maar het scheelt niet veel.

'Als jongetje vond ik de kerk niet echt vervelend, geloof ik, maar het werd pas leuk toen ik misdienaar werd. Ik koesterde zelfs vagelijk priesterlijke ambities, waarbij ik aanteken dat ik niet wist wat celibaat was. De vanzelfprekendheid van het christelijke wereldbeeld uit die jaren is mij nog altijd dierbaar. Toen waren we onsterfelijk, maar we wisten het niet.'
- Bert Keizer

Bert Keizer is arts en filosoof, en is verbonden aan de Levenseindekliniek. Hij schreef de bestsellers Het refrein is Hein en Onverklaarbaar bewoond. Keizer studeerde filosofie in Oxford

ISBN 9789047708001 | Paperback | 296 pagina's | Lemniscaat | 1 maart 2016

[Dettie]

Citaat van de dag

Zolang er nog iemand aan je denkt, ben je onsterfelijk.

Auteur onbekend

[Dettie]

Waarom wij naar de aarde kwamen
Hans Stolp & Jeannette Eisse (ill)

In Waarom wij naar de aarde kwamen geeft Hans Stolp eenvoudige antwoorden op moeilijke (levens)vragen die kinderen stellen.

Vragen als: waarom zijn wij eigenlijk naar de aarde gekomen? En wat komen we hier doen? Komen we van een andere wereld? Wat gebeurt er met mensen als ze doodgaan? Wat zijn Engelen? En hebben wij een eigen Beschermengel?
De uitleg die Hans Stolp geeft, is begrijpelijk voor iedereen. Waarom wij naar de aarde kwamen is dan ook bedoeld voor kinderen van tien tot honderd jaar!

ISBN 9789020219081 | Paperback | 67 pagina's | Ank Hermes | 25 oktober 2021
Vanaf 11 jaar

[Dettie]

Citaat van de dag

Vrede op aarde ... Als we de homo-sapiens nu eens op de lijst van de bedreigde diersoorten zetten.

Auteur onbekend

[Dettie]

Van bacterie naar Bach en terug
Daniel C. Dennet

Vijfentwintig jaar na het meesterwerk van Daniel Dennett over het bewustzijn, 'Het bewustzijn verklaard', verschijnt de opvolger: 'Van bacterie naar Bach en terug'. In dit nieuwe boek onderzoekt Dennett hoe je abstracte begrippen als ziel, intelligentie en creativiteit kunt beschrijven.

De auteur buigt zich wederom over de grote vragen waar hij zijn hele carrière al mee bezig is. Hebben we een vrije wil? Wat betekent bewustzijn? Wat gebeurt er wanneer iemand denkt?

Dennett gebruikt biologie en computerwetenschap, en dan vooral kunstmatige intelligentie, en komt zo tot een nieuwe visie op de menselijke geest. 'Ja, we hebben een ziel, maar die bestaat uit talloze kleine robots,' zegt Dennett, een mooi beeld om uit te leggen dat, hoe ongrijpbaar de 'ziel' of het 'bewustzijn' ook is, er wel exacte, controleerbare zaken aan ten grondslag liggen. Even ongrijpbaar is de vrije wil: ja, die bestaat volgens Dennett, en dat die tot stand komt in talloze chemische processen is daarmee niet in tegenspraak: lichaam en geest werken altijd samen, je kunt zelfs zeggen dat ze samenvallen.

Een baanbrekend filosofisch meesterwerk.

ISBN 9789045037639 | Paperback | 518 pagina's | Atlas Contact | 6 november 2018

[Dettie]

Citaat van de dag

Het probleem met onze hersens is dat er niemand thuis is.

Daniel C. Dennett (1942- 19 april 2024)
Amerikaanse filosoof

[Dettie]

Sensibel
Svenje Flasspöhler

Urgent filosofisch essay over waarom we zo gevoelig zijn van de hoofdredacteur van het Duitse Filosofie Magazine.

In hoeverre kunnen we redelijkerwijs verwachten dat anderen rekening houden met onze gevoelens? Waar we vroeger dankzij morele codes wisten hoe we ons moesten gedragen, lijkt het nu alsof ieder voor zich moet aanvoelen hoe de ander benaderd wil worden.

Svenja Flasspöhler laat in Sensibel zien hoe ons invoelingsvermogen in de westerse cultuur altijd al een belangrijke rol speelde. Toch is er de afgelopen tijd wel degelijk iets veranderd. Welke wortels heeft onze gevoeligheid en vooral onze overgevoeligheid? En in welke verhouding staan sensibiliteit en weerbaarheid tot elkaar?

Svenja Flaßpöhler (Münster, 1975) is een Duits filosoof, journalist en auteur. Ze is sinds 2018 hoofdredacteur van Philosophie Magazin.


ISBN 9789025910747 | Paperback | 224 pagina's | Ten Have | 7 juni 2022

[Dettie]

Citaat van de dag

‘Openhartige, moedige uitingen van aan den lijve ondervonden leed kunnen gedeeld, erkend leed worden en zo tot maatschappelijke veranderingen leiden'

Svenja Flasspöhler
Bron: Volkskrant https://www.volkskrant.nl/cultuur-media ... oogle.com/

[Dettie]

Vrijheid en duisternis
Martin Mittelmeier

In ‘Vrijheid en duisternis’ vertelt Martin Mittelmeier het verhaal van het belangrijkste filosofieboek van de twintigste eeuw: Adorno en Horkheimers ‘Dialectiek van de Verlichting’. Geschreven in ballingschap ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, is dit boek de ultieme poging het ontstaan van het fascisme en de holocaust te begrijpen.
Mittelmeier schetst een fascinerende ontstaansgeschiedenis die leest als een intellectuele thriller.

'Mittelmeier slaagt er wonderwel in om de ideeën bevattelijk uit te leggen. Daarnaast schetst hij een intrigerend beeld van het leven in ballingschap aan de Amerikaanse Rivièra in Californië, inclusief de ontmoetingen met Friedrich Pollock, Felix Weil, Thomas Mann, Bertold Brecht en Charlie Chaplin'.
- Trouw, vier sterren

ISBN 9789025910716 | Paperback | 288 pagina's | Ten Have | 5 januari 2023

[Dettie]

Citaat van de dag

Innerlijke rust is het zusje van de vrijheid.

Auteur onbekend

[Dettie]

Kon een paar dagen niet op mijn laptop. Had geen verbinding met de server. Gelukkig nu weer wel.

Dettie

[Dettie]

De wereld van Sofie
Jostein Gaarder

De wereld van Sofie is een boek over de geschiedenis van onze westerse filosofie. Het geeft een onderhoudend en origineel beeld van de wereld van de eerste Griekse filosofen tot en met die van onze eigen tijd.

Tegelijkertijd is het een spannende roman over twee ondernemende meisjes en een geheimzinnige briefschrijver. Over een speurtocht die tot antwoorden leidt die op hun beurt weer nieuwe vragen oproepen. Maar dat is niet erg: een echte filosoof blijft vragen stellen.
Een intrigerende roman die iedereen zal aanspreken die iets over zichzelf en de wereld om zich heen wil leren.

Het boek verscheen voor het eerst in 1994, werd in meer dan veertig talen vertaald en is sindsdien een internationale bestseller. De wereld van Sofie is dé klassieker over dit onderwerp voor het hele gezin.

ISBN 9789070876982 | Paperback | 568 pagina's | Houtekiet | 5 januari 2023
Vertaald door W. Davids en Janke Klok | Leeftijd 15+

[Dettie]

Citaat van de dag

Wees filosoof, maar, te midden van al je filosofie, blijf mens

David Hume
Schots filosoof en geschiedkundige (1711 - 1776)

[Dettie]

De pater en de filosoof
De redding van het Husserl-archief
Toon Horsten

De internationale bestseller over de Vlaamse pater Herman Leo Van Breda, die het belangrijkste filosofische archief ter wereld uit handen van de Nazi’s redde.

Dat Martin Heidegger, de belangrijkste Duitse filosoof van zijn generatie, voor samenwerking met Hitler en de nazi's koos, is geen geheim meer. Dat hij zijn Joodse mentor Edmund Husserl de rug toekeerde en in 1938 schitterde door afwezigheid op diens begrafenis, evenmin.
De pater en de filosoof doet het even onbekende als hallucinante relaas van een jonge Vlaamse franciscaan die voor Husserl en zijn nalatenschap alles deed wat Heidegger had nagelaten.

Wat begint als een spannende geschiedenis van manuscriptensmokkel tegen de achtergrond van de Jodenvervolging voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog, ontpopt zich gaandeweg tot een schaduwgeschiedenis van de Europese filosofie van de twintigste eeuw. Met naast pater Herman Leo Van Breda vrijwel alle groten van de continentale filosofie in hoofd- en bijrollen: Edmund Husserl, Martin Heidegger, Emmanuel Levinas, Jacques Derrida, Maurice Merleau-Ponty, Paul Ricoeur, Roman Ingarden, Edith Stein, Jean-Paul Sartre en vele anderen.


“Dit is het soort boek dat in ons land te zelden geschreven wordt, en dat een internationale carrière verdient. Een schitterend en levendig portret, waardoor een hele wereld opnieuw tot leven komt. Grote prestatie, enorme research, goed gecomponeerd, met een groot hart geschreven.” - Stefan Hertmans


ISBN 9789460018633 | Paperback | 312 pagina's | Uitgeverij Vrijdag | 8 april 2021

[Dettie]

Citaat van de dag

Je bent geen filosoof omdat je vindt, maar omdat je zoekt.

Ernest Bersot (1816-1880)
Frans hoogleraar filosofie

[Dettie]

Socrates op sneakers
Filosofische gids voor het stellen van goede vragen
Elke Wiss

Met Socrates op sneakers tackelt praktisch filosoof Elke Wiss de kunst van een goed gesprek. In een tijd waarin iedereen door elkaar roeptoetert en meningen al snel dezelfde waarde als feiten krijgen, is de verbinding vaak ver te zoeken. We proberen de ander eerder te overtuigen van ons gelijk dan dat we samen op zoek gaan naar wezenlijke antwoorden. Veel van onze gesprekken hebben daardoor meer weg van een debat dan van een dialoog. We praten liever dan dat we luisteren, voor vragen stellen hebben we geen tijd. En toegeven iets niet te weten is al helemaal geen optie. Hoe mooi zou het zijn als je op elk moment en in iedere situatie weet hoe je precies díé vraag stelt die leidt tot een goed gesprek?


In Socrates op sneakers leert Elke Wiss je hoe je dat doet. Met Socrates en andere filosofen als inspiratiebron laat zij zien waarom we zo slecht zijn in het stellen van goede vragen, én hoe we er beter in worden. Socrates op sneakers leert je de vaardigheden die nodig zijn om die vragen te stellen die verrassen en aan het denken zetten. Zodat we gesprekken voeren die leiden tot verdieping en verbinding. Met een ander, én met jezelf.


ISBN 9789026346897 | Paperback | 256 pagina's | Ambo|Anthos | 20 maart 2020

[Dettie]

Citaat van de dag

Je ziet dingen niet zoals ze zijn, je ziet de dingen zoals je bent

Socrates (ca. 470/469 v.Chr. - 399 v.Chr.)
klassiek Grieks Atheense filosoof.