De Franse zinnen zijn alvast zeker zo lang als de Nederlandse vertalingen, Inge. Ik heb gisterenavond het allereerste hoofdstuk doorgenomen, en zinnen van een bladzijde zijn eigenlijk eerder regel dan uitzondering. Het is wel zo, dat door het gebruik van de gepaste leestekens (komma, puntkomma, gedachtenstreepjes) het geheel absoluut niet onleesbaar is, integengedeel. Veel van de zinnen zouden kunnen opgesplitst worden in kortere eenheden, maar ik heb het gevoel, dat dit helemaal niet de bedoeling is. Het is nog te vroeg op hierover te oordelen, maar het feit dat in de titel op zoek wordt gegaan naar verloren tijd, en het laatste boek de tijd weergevonden wordt, dat de tijd een heel belangrijk aspect is van deze romancyclus. Daar kun jij ondertussen vast al meer over vertellen.
PS ik had de indruk in een 'stream of consciousnes' te zitten.
Je opmerking over de lange zinnen is juist. Dat was hetgeen waar ik in het begin enorm mee worstelde. Als je ze als 1 zin probeert te lezen raak je halverwege de draad kwijt. Het is misschien niet de bedoeling maar het werd makkelijker om te lezen als ik bewust de leesteken las. Zelfs als je de leestekens meeleest moet je zo nu en dan eens teruggaan omdat de draad ergens halverwege geknapt is. Ik weet nu niet of dit door de vertaling komt.
Bij deze boeken gaat het niet over vlug lezen. Ik las ergens de opmerking dat je "Op zoek naar de verloren tijd" meditatief moest lezen.
Ik kom tot de conclusie dat ik op een avond (na een werkdag) een bladzijde of 20 na elkaar kan lezen. Heel traag, goed geconcentreerd. Daarna wordt het me teveel. Ik doe 6-7 weken over 1 boek. Het is iets waar ik mezelf op betrap: na het lezen ben ik nog een tijdje in mijn hoofd bezig over wat ik gelezen heb. Niet alles dringt direct door. Op die manier vallen de stukken beter op hun plaats.
Ook je opmerking over je indruk in een "stream of consciousnes" te zitten kan ik beamen. In het voorwoord staat dat Proust alles opschreef dat in hem opkwam. Later is er met knip en plakwerk een structuur in het verhaal gebracht. Soms lopen die gedachten een stuk door om dan weer terug te komen op het stuk waar het weer in het verhaal past. Ik denk dat ik daardoor ook een soort "golfbeweging" in de schrijfstijl opmerk. Maar dat kan ook weer aan de vertaling liggen.
Wat de tijd betreft heb ik het idee dat in de boeken verschillende aspecten van "de tijd" gebruikt worden. In eerste instantie de tijd van een mensenleven. Ik heb nog maar 2 boeken gelezen dus ben ik er nog niet helemaal zeker van maar in boek 1 gaat het over de jongen als kind, boek 2 gaat volgens mij over de jongen als puber maar dat wordt niet expliciet gezegd.
Dan de tijd doorgebracht in verschillende steden/dorpen. Boek 1 gaat over de tijd in Combray/Parijs, boek 2 over de tijd in Balbec.
Maar ook de manier waarop je moet lezen kun je een aspect van tijd noemen?
Ik denk dat, naargelang ik vorder in de boeken, nog wel andere aspecten van "tijd" zal kunnen vinden.