het verschil tussen Proza en Poëzie

Van alles en nog wat over boeken, literatuur enz.
(o.a. leesuitdaging 2022)
PieterW
Berichten: 530
Lid geworden op: 17 Jul 2007, 22:57
Locatie: den bosch

Berichtdoor PieterW » 18 Feb 2008, 21:59

"Ieder gesproken woord verraadt ons. De enige toelaatbare communicatievorm is het geschreven woord, want dat is geen steen van een brug tussen zielen, maar een lichtstraal tussen sterren".

Bovenstaand citaat is uit Het boek der Rusteloosheid van Fernando Pessoa.

Toen ik het las en en erover na ging denken dacht ik aan het boek Dissonante Symfonie van Manja Croiset. Van beide genoemde boeken schreef ik kortgeleden een recensie dus op zichzelf was dat geen wonder. Maar ik werd me er ineens bewust van dat Manja in haar leven op twee manieren heeft gecommuniceerd. Eerst verbaal tijdens therapeutische sessies om van haar obsessies en traumata af te komen, sinds een jaar of acht met het geschreven woord in haar boeken. Behalve het bovengenoemde ook Mijn leven achter Tralies en Uit de spelonken van mijn ziel.
Het leek me dus een goed idee dit citaat aan haar voor te leggen en Manja ging hiermee akkoord. Na haar antwoord stel ik voor dat wij als deelnemers aan het forum onze mening geven, gebaseerd op eigen ervaring en wat we eventueel gelezen hebben of gehoord van anderen.
Ik hoop op een een diepgaande en gloedvolle discussie.

Pieter
Laatst gewijzigd door PieterW op 18 Feb 2008, 22:32, 2 keer totaal gewijzigd.
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre

Manja-Croiset

Berichtdoor Manja-Croiset » 18 Feb 2008, 22:14

Je zet me wel aan het werk, Pieter!

SCHRIJVEN SPREKEN ZONDER GELUID

eerst was de stilte
nauwelijks introvert te noemen
er leek niets te zijn
toen kwam de noodkreet
jaren van luisteren
en introspectie
denken denken denken
nog niet in taal te vatten
de eerste voorzichtig geschreven woorden
die je nog niet laat lezen
de schaamte overwonnen
gaan spreken en dan volgt de wisselwerking
soms komt uit de eerder geschreven tekst
het gesproken woord voort
dan weer andersom door contact nieuwe kennis
nieuwe woorden nieuwe teksten worden geboren
maar gelijkwaardig aan elkaar en onbarmhartig
maar de nood(kreet) blijft


andere versies

stilte
luisteren
denken
een brei
gedachten krijgen vorm
woorden
geschreven
gesproken
beide even puur

introvert
introspectief
extravert


een waterval
van woorden
altijd teveel
nooit genoeg
hardop of alleen
in je hoofd
overspannen chaos
in een poging tot perfectie


Dit was een indirect antwoord ,nu een meer rechtstreeks!
Ik zat nog even te denken of in drift gezegde misplaatste woorden harder aankomen dan geschreven,maar zelfs dat niet.
Over in een opwelling gezegde dingen,kun je hoe naar ook, later je excuses aanbieden.
Maar schrijf/krijg je een vuile/valse brief, daar doe je langer over en kun je zelfs wel geschreven,bij nader inzien niet versturen.(wat door de email toch wel al sneller gebeurt dan bij een geschreven brief,dan kun je je zelfs nog bedenken onderweg naar de brievenbus).
Mijn antwoord is dus nee.
Die gemene brief beklijft veel langer, heeft een diepere waarde. Althans bij mij gesproken woorden kun je in elkaars gezelschap afzoenen ,weer nader tot elkaar brengen,maar de hatelijk geschreven dingen……
Het antwoord geschreven,gaat verder dan gesproken.
Maar is het een definitie?
Kun je er Q.E.D onderzetten,ook dat niet!
Het kan per situatie en verstandhouding verschillen.

Zo dit was (te) uitgebreid.

Tegenspraak ik kreeg laatst een kat van de buurvrouw (dagen ontdaan),
dan toch maar liever de poes van een andere buurvrouw in de tuin,alhoewel ik
van beesten absoluut niet gecharmeerd ben,zit ook niet op de “kater” te wachten.
Ik houd wel van hondstrouwe mensen ,maar weer niet van mensen die honds zijn.
(hangt in werkelijkheid van ras en opvoeding af,die honden dan niet de mensen)

(de denker, niet van Rodin),geen beeld in steen gehouwen “slechts” in woord.
Toch symboliek ,Pieter!

Goh,nieuw voor mij,Ik heb nog nooit eerder in "opdracht" beter gezegd verzoek geschreven ,ik dacht dat ik meteen dicht zou klappen,
maar hier dus het resultaat.Opnieuw recht uit mijn gevoel.

Nu nodig ik anderen uit hun mening te ventileren!

Manja-Croiset

Berichtdoor Manja-Croiset » 18 Feb 2008, 22:20

Kleine toevoeging,bij mij was voor het openlijk spreken,dus eerst het geschreven woord.( en eerst liet ik niemand lezen ,toen zeer selectief en nu open en bloot)
Ik sprak natuurlijk wel sociaal.
Manja

Gast

Berichtdoor Gast » 18 Feb 2008, 23:03

Klein beetje van het thema af wat gaat er om,in het hoofdje van een kind.
en mevrouw Croiset heeft het als grapje over honden en katten,beesten
maken geluiden,we `verstaan`ze soms ,maar schrijven kunnen ze al helemaal niet.
Mens oftewel geest,zouden dieren,die helemaal niet hebben?
NN :?:

Dettie
Site Admin
Berichten: 44190
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 19 Feb 2008, 12:17

Is het niet beter om deze discussie bij het item van het boek Dissonante symfonie van Manja te voeren?

Er zijn veel mensen die niet bij poëzie kijken en dit gaat in feite om het boek van Manja.

Zie http://oscar.messageboard.nl/7067/viewtopic.php?t=4358

Dettie

Manja-Croiset

Berichtdoor Manja-Croiset » 19 Feb 2008, 13:04

Niet eens ,het gaat niet over dissonante symfonie.
Het gaat over ,wat belangrijker is het geschrven of het gesproken woord.
Communicatie.

Manja

Gast

Berichtdoor Gast » 19 Feb 2008, 13:19

Nee ,het gaat hier niet over dissonante symfonie.
Pieter las Pessoa en kwam op het idee Manja de vraag te stellen,
omdat ze een zeer rechtstreekse schijfster is,maar dat geldt niet voor haar ene boek ,maar ook mijn leven achter onzichtbare tralies en uit de spelonken van mijn ziel en croisade van een croiset waar we vast aan hebben kunnen ruiken.

Het gaat over taal als communicatiemiddel ,we leren lezen en met dat
lezen kunnen we weer meer leren .
Lezen kunnen we met ons allen tegelijk,spreken niet.
Maar na het lezen kun je samenspreken.
Kom leestafelers wat vinden jullie meng je er in Tiba,Leni,Rutger,Pieter doet het al,Dettie dus,die wel reageert maar niet
op de inhoud.Plinius.Grada,wat voor namen kom ik nog meer tegen ?
Actie,daar lijkt me de leestafel het uit"gelezen" medium voor!

Lousie Bamberg
Laatst gewijzigd door Gast op 19 Feb 2008, 13:22, 1 keer totaal gewijzigd.

Gast

Berichtdoor Gast » 19 Feb 2008, 13:20

Manja schreef:Niet eens ,het gaat niet over dissonante symfonie.
Het gaat over ,wat belangrijker is het geschreven of het gesproken woord.
Communicatie.

Manja

Gast

Berichtdoor Gast » 19 Feb 2008, 13:25

En vooral ook Wil een actieve deelneemster ,er moeten er toch meer
zijn!
louise

Manja-Croiset

Berichtdoor Manja-Croiset » 19 Feb 2008, 13:51

Het is inderdaad een algemenere discussie,of hij op deze pagina thuis hoort,weet ik niet,maar inderdaad niet specifiek bij dissonante symfonie.

Manja
en bedankt Louise men is ( ik heb niet te klagen) niet actief op de leestafel.Ik krijg net een mail over het 400.000 lid van de leestafel,nou dat is niet te merken,misschien lezers alleen en geen mensen die willen/
durven reageren.
AARZEL NIET ZOU IK ZEGGEN ,ELKE MENING IS BELANGRIJK NIET DE
EEN MEER DAN DE ANDERE.
Laatst gewijzigd door Manja-Croiset op 20 Feb 2008, 19:15, 2 keer totaal gewijzigd.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44190
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 19 Feb 2008, 14:37

haha nee geen 400.000e lid maar bezoeker! Dat is wat anders. 400.000 leden zou een droom zijn!

We hebben 484 leden, waaronder veel schoolkinderen en inschrijvers die eenmalig iets willen melden. En verder zijn er inderdaad veel meelezers zoals bleek toen ik de vraag aan de leden stelden of ze de nieuwsbrief nog op prijs stelden. Ze waarderen Leestafel erg, willen graag lid blijven maar of geen tijd, schroom etc. maakt dat ze liever blijven meelezen in plaats van reageren.

En deze oproep staat er vandaag pas op, ik denk dat niet iedereen onmiddellijk reageert. Persoonlijk kan ik ook niet altijd meteen reageren, er zijn ook andere items waar ik aandacht aan moet besteden.
Zoals de kinderboeken, non-fictie, literatuur, nieuws. andere dichters, de site en het archief bijhouden etc.

Als ik heel eerlijk moet zijn dan vind ik dit geen discussie wat bij het item poëzie past. Het is inderdaad een algemene discussie.
Het klinkt een beetje hokjesgeestachtig maar, zoals ik al eerder opmerkte, er zijn leden die niet op het poëzie-item komen zoals Marjo, berdine, Inge, Roel.
Wil en tiba zijn niet altijd in de gelegenheid om te reageren.
Vandaar mijn voorstel het bij het boek te plaatsen om meer reacties te krijgen.
Maar als er meer reacties gewenst zijn dan is het waarschijnlijk nog beter dit onder 'diversen' te plaatsen. Misschien dat dan meer mensen reageren.

Dettie

PieterW
Berichten: 530
Lid geworden op: 17 Jul 2007, 22:57
Locatie: den bosch

Berichtdoor PieterW » 19 Feb 2008, 17:22

Misschien kunnen we de discussie nog wat uitbreiden. Pessoa heeft namelijk ook een uitgesproken opvatting over het verschil tussen poëzie en proza. Dat las ik vandaag. Als jullie willen geef ik zijn argumenten, zeg maar waar. Dan kunnen we dus discussiëren over verbale communicatie, poëzie en proza.
Pieter
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre

Manja-Croiset

Berichtdoor Manja-Croiset » 19 Feb 2008, 18:08

Ja,want eigenlijk schrijf ik geen echte poezie!
Manja.
Waar hoor ik dan ?Overal en nergens :lol:

Gast

Berichtdoor Gast » 19 Feb 2008, 18:38

De argumentatie klinkt volkomen logisch,maar dan ga ik niet meedoen!
Ik ben met name geinteresseerd in mevrouw Croiset en ga niet uw hele
leestafel verkennen.
Trouwens als er iemand niet in een hokje te plaatsen is ,is het wel mevrouw Croiset.
N.N. :roll:

Dettie
Site Admin
Berichten: 44190
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 19 Feb 2008, 18:56

Toch is 'mijn' hele Leestafel ook erg de moeite waard!

Het lijkt mij verstandiger de woordkunst, zoals ze het zelf noemt, van mevrouw Croiset hier te bespreken en de discussie over verbale communicatie, poëzie en proza bij diversen voort te zetten.
Dan komt het meer onder de aandacht bij de overige leden.

Dettie

Manja-Croiset

Berichtdoor Manja-Croiset » 19 Feb 2008, 19:05

Dettie,,

Hoort deze vraag ook ergens anders?
Kan je eens wat plaatsen van de schijfster ( ook ooit schitterende documentaire van gezien) van Ingrid Jonker de Z Afrikaanse die in 1965 zelfmoord pleegde.Korrejtie niets is mijn dood.

Zelf ga ik hoop ik minder tijd besteden aan leestafel en meer aan mijn twee volgende boeken,dat schrijven lijdt er onder,maar beide is leuk!

manja

Dettie
Site Admin
Berichten: 44190
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 19 Feb 2008, 19:17

Was het maar waar Manja, zelf ben ik gek op de poëzie van Ingrid Jonker maar ik heb er (nog) geen toestemming om haar gedichten te mogen plaatsen.
Veel van haar gedichten zijn vertaald door Gerrit Komrij en dat heeft hij schitterend gedaan.

Dettie

tiba
Berichten: 1559
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 23:58

Berichtdoor tiba » 19 Feb 2008, 22:31

Manja schreef:

Het gaat over ,wat belangrijker is het geschrven of het gesproken woord.
Communicatie.


Ik was niet in de mogelijkheid dit hele item grondig te volgen, weet ook niet in hoeverre later. Lijkt me wel een heel interessant onderwerp. Het gaat over poëzie, uiteraard (zie ook het gedicht van Nachoem Wijnberg)! Maar wellicht omstrijkt het een veel breder veld dan poëzie? Daarbij horen ook dagboeken, brieven, mails... ik zeg zo maar wat in me opkomt.
Misschien voelt iemand zich geroepen daarover een nieuw item te openen? Ook voor niet-poëzielezers (dit houdt geen waardering in!) zou dat interessant kunnen zijn. Wellicht bereikt men zo meer mensen en krijgt men meer reacties?

Tiba

Manja-Croiset

Berichtdoor Manja-Croiset » 19 Feb 2008, 22:37

Dan gaan we dit item toch verplaatsen,maar in eerste instantie heeft
Pieter dit onderwerp aangesneden.
Waar moet het onder een heel nieuw item en wat doen we met datgene
wat al geschreven was?
Ik voelde me toch wel vereerd!!!!!!!!!!!
Kunnen/we mogen het reeds gevoerde stukje discussie kopieren naar de
plek waar jij Dettie en Tiba vinden,dat het thuishoort?
:oops: :?:

Manja

Manja-Croiset

Berichtdoor Manja-Croiset » 19 Feb 2008, 23:32

Mijn god wie heb ik niet gekend of ken ik de dochter van Aya Zikken .Ik heb de titel van het boek wees nieuwsgierig en leef langer als citaat in één van mijn boeken gebruikt( één van de twee dochters van haar) een vriendin van vroeger .Alissa de dochter van Adriaan Morrien en nu dus Hal de zoon Vasalis.
Ik word er klein of juist heel groot van en beide is onzin ,kijk naar naar het onderschrift.
Manja
Maar ik heb het zo langzamerhand echt te druk om overal kennis van te nemen,Waar gaat die column over?
Scan en mail me hem eventueel als dat kan.
Laatst gewijzigd door Manja-Croiset op 19 Feb 2008, 23:38, 3 keer totaal gewijzigd.

PieterW
Berichten: 530
Lid geworden op: 17 Jul 2007, 22:57
Locatie: den bosch

Berichtdoor PieterW » 20 Feb 2008, 08:49

Goede morgen allemaal
Na een nachtje slapen hieronder mijn voorstel:
Zover ik begrepen heb wil iedereen die tot nu toe gereageerd heeft dat er zoveel mogelijk mensen van dit forum meedoen aan deze discussie. Als we dus iedereen naar deze pagina van Manja kunnen krijgen is het probleem opgelost. In dat geval vraag ik aan Dettie of ze dit met een mededeling aan iedereen bekend wil maken, zodat de prozalezers het ook weten. Omdat ik de discussie tevens uit wil breiden met een citaat van Pessoa naar het verschil tussen proza en poëzie is dat een extra argument om op deze pagina te blijven. Ook al omdat Manja juist een literatuurvorm tussen proza en poëzie bedrijft. Als Dettie akkoord gaat zal ik het citaat plaatsen. Een pennestrijd tussen proza- en poëzieminners kan erg boeiend worden.
Pieter
P.S. Ik heb het stuk van Aya Zikken gevonden, Manja. Het was niet van zaterdag, maar van een week eerder, 9 febr.
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre

Dettie
Site Admin
Berichten: 44190
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 20 Feb 2008, 11:02

Pieter, ik ben het er niet mee eens om bovenstaande redenen.
Bovendien zijn deze items voor de persoonlijke poëzie van een dichter en niet voor een discussie over poëzie en proza in het algemeen.

Ik doe dit niet om te klieren maar wel om de boel overzichtelijk te houden. Er zit aan dit forum ook een site vast.
Ik heb deze discussie dus in zijn geheel naar diversen verplaatst.

Dettie

PieterW
Berichten: 530
Lid geworden op: 17 Jul 2007, 22:57
Locatie: den bosch

Berichtdoor PieterW » 20 Feb 2008, 11:58

Het is een goede oplossing, Dettie, ik heb er vrede mee. Maar hoe krijgen we de prozaliefhebbers hier naar toe?

Hieronder het citaat van Fernando Pessoa over proza en poëzie"

"Ik verkies het proza als kunstvorm boven de poëzie, waarvan de eerste reden persoonlijk is want ik kan slecht gedichten schrijven. De tweede daarentegen is algemeen en is-dunkt mij- geen schaduw of vermomming van de eerste. Het is dus alleszins zinvol om die uiteen te zetten, want ze raakt aan de innerlijke betekenis van de waarde die kunst heeft.
Ik beschouw poëzie als een tussenstadium, een overgangsvorm van muziek naar proza. Net als muziek wordt poëzie ingeperkt door wetten van ritme,die, al zijn het niet de wetten van het regelmatige vers, altijd bestaan als richtlijnen, dwingende regels en automatisch beperkende en keurende bepalingen. In het proza spreken we vrijuit. We kunnen muzikale ritmes opnemen en desondanks denken. We kunnen poëtische ritmes opnemen en daar toch buiten blijven. Een toevallig versritme verstoort het proza niet; een toevallig prozaritme laat het vers struikelen."
Uit: Fernando Pessoa Het boek der Rusteloosheid pag. 251

Ik verzoek iedereen die mee wil discussiëren ook het citaat over gesproken en geschreven woord boven aan deze pagina te lezen en de bijdragen van Manja en de overige daaronder.
Pieter
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre

Gast

Berichtdoor Gast » 20 Feb 2008, 14:06

PieterW schreef:Het is een goede oplossing, Dettie, ik heb er vrede mee. Maar hoe krijgen we de prozaliefhebbers hier naar toe?

Hieronder het citaat van Fernando Pessoa over proza en poëzie"

"Ik verkies het proza als kunstvorm boven de poëzie, waarvan de eerste reden persoonlijk is want ik kan slecht gedichten schrijven. De tweede daarentegen is algemeen en is-dunkt mij- geen schaduw of vermomming van de eerste. Het is dus alleszins zinvol om die uiteen te zetten, want ze raakt aan de innerlijke betekenis van de waarde die kunst heeft.
Ik beschouw poëzie als een tussenstadium, een overgangsvorm van muziek naar proza. Net als muziek wordt poëzie ingeperkt door wetten van ritme,die, al zijn het niet de wetten van het regelmatige vers, altijd bestaan als richtlijnen, dwingende regels en automatisch beperkende en keurende bepalingen. In het proza spreken we vrijuit. We kunnen muzikale ritmes opnemen en desondanks denken. We kunnen poëtische ritmes opnemen en daar toch buiten blijven. Een toevallig versritme verstoort het proza niet; een toevallig prozaritme laat het vers struikelen."
Uit: Fernando Pessoa Het boek der Rusteloosheid pag. 251

Ik verzoek iedereen die mee wil discussiëren ook het citaat over gesproken en geschreven woord boven aan deze pagina te lezen en de bijdragen van Manja en de overige daaronder.
Pieter


Heb nog wel niet alles hierboven gelezen, maar toch al een eerste reactie. Pessoa haalt hier inderdaad een aantal argumenten aan om een duidelijke scheidslijn te trekken tussen poëzie en proza. En een vergelijking met muziek is bij poëzie ook nooit ver weg. Toch kan ik mij niet helemaal vinden in de opmerkingen over het al dan niet vrijuit spreken, of een al dan niet storend vers- of prozaritme.

Gast

Berichtdoor Gast » 20 Feb 2008, 14:13

manja schreef:Ik zat nog even te denken of in drift gezegde misplaatste woorden harder aankomen dan geschreven,maar zelfs dat niet.
Over in een opwelling gezegde dingen,kun je hoe naar ook, later je excuses aanbieden.
Maar schrijf/krijg je een vuile/valse brief, daar doe je langer over en kun je zelfs wel geschreven,bij nader inzien niet versturen.(wat door de email toch wel al sneller gebeurt dan bij een geschreven brief,dan kun je je zelfs nog bedenken onderweg naar de brievenbus).
Mijn antwoord is dus nee.
Die gemene brief beklijft veel langer, heeft een diepere waarde. Althans bij mij gesproken woorden kun je in elkaars gezelschap afzoenen ,weer nader tot elkaar brengen,maar de hatelijk geschreven dingen……
Het antwoord geschreven,gaat verder dan gesproken.
Maar is het een definitie?
Kun je er Q.E.D onderzetten,ook dat niet!
Het kan per situatie en verstandhouding verschillen.

Ik ben het met Manja eens dat een geschreven boze brief zeker langer blijft nawerken, en dat maakt het er zeker niet gemakkelijker op om daarna de mogelijk ontstane spanning terug naar normaal te brengen.

Maar ik denk dat dit langer nawerken niet alleen voor boze brieven geldt, maar meer in het algemeen ook voor bijvoorbeeld literatuur, of wetenschappelijke literatuur.


Terug naar “Diversen - proza”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 30 gasten