Leestafel forum

Als ze maar lezen

Het jaar 2019 zal ingaan als het jaar van de alarmerende rapporten als het om lezen gaat. PIRLS, het rapport van de Raad voor Cultuur Lees!, en onlangs nog het artikel in Vrij Nederland "Op zoek naar beter taalonderwijs", laten je geloven dat het slecht gesteld is met de leesvaardigheid van Nederlandse leerlingen.
Aan de andere kant heb je leerkrachten en ouders, die zorgen dat leerlingen blijven lezen. Een vaak gehoorde kreet is dan: "Het maakt niet uit wat ze lezen, als ze maar lezen..." Dit is terug te zien in de toplijst van uitleningen in de bibliotheken en in de verkoopcijfers van boekhandels: het gros van de leerlingen leest graphic novels of andere gemaksboeken.

Hier wil ik toch wel kanttekeningen bij plaatsen. Want vrijlezen is niet vrijblijvend.

Het fijne van vrijlezen is dat de leerling een boek zelf kan uitkiezen. Maar welke boeken een leerling kiest, is afhankelijk van de informatie die de leerling krijgt bij dat boek.
Leesbevordering is meer dan een boekenkast met leuke boeken: instructie over het belang van lezen, redenen om te lezen, uitleg over hoe een boek in elkaar zit, zodat de leerlingen het gevoel krijgen dat ze het ook kúnnen lezen. Kennisoverdracht van genres, soorten boeken en de functie ervan; boeken die aanwezig zijn op school verbinden met thema's die in de klas aan bod komen. En leerlingen leren hoe ze een boek kiezen dat bij hen past.
Als de leerlingen dan een verscheidenheid aan boeken hebben gekozen, moet de leerkracht checken of het boek begrepen wordt en of de leerling er plezier aan beleeft.

Hebben jullie wel eens gevraagd waarom de leerling Leven van een loser leest? Ik wel. Dit zeiden verschillende leerlingen: omdat er niet veel gelezen hoeft te worden (!) Maar we willen ze juist wel veel laten lezen. Want hoe meer ze lezen, hoe beter ze er in worden.
Als leerlingen alleen maar Dolfje-boeken, Leven-van-een-Losers en Waanzinnige Boomhutten lezen, dan is de leesbevordering gewoon niet op peil. Er zijn zoveel mooie, aantrekkelijke, verrijkende en spannende boeken van goede kinderboekenschrijvers. De 100-lijst geeft een kijkje in het rijke aanbod.

Ja, er zijn leerlingen die Leven van een Loser nodig hebben om leesplezier te ontwikkelen. Op de 100-lijst staan enkele graphic novels die best in de schoolbibliotheek te vinden mogen zijn. Maar stel een hoger doel en zorg dat leerlingen weten hoe ze iets ingewikkelder boeken moeten lezen. Als het ze lukt, dan geeft die succeservaring motivatie om hier meer van te lezen. Die leesontwikkeling is goed. Die zullen ze na de basisschool nog hard nodig hebben.

"Als ze maar lezen..." klinkt als "ze lezen toch een boek". Maar het gaat er niet om dat ze een boek lezen. Ze moeten lezers worden. Het liefst lezers voor het leven.

Bron: Nieuwsbrief Schoolbieb op orde

Uit mijn hart gegrepen!

Dettie

Maar: ik houd niet van rekenen (om niet te spreken van alle economische en beta-gerichte vakken). Je moet van goede huize komen om mij dan zover krijgt om voor de lol sommen te gaan maken. Ik bedoel: lezen uit een boek is toch voor het plezier. Moeten helpt niets.
Er zijn gewoon kinderen die nooit lezers zullen worden, zoals ik nooit een rekenaar zal worden.
Wat niet weg neemt dat je als leerkracht je best moet blijven doen, niet geschoten is altijd mis. Het probleem is niet alleen school: thuis zitten de ouders op hun telefoon of tablet, die geven geen voorbeeld.
Wil je dat veranderen? Ga er maar aan staan!

En dan staat er vanmorgen een meisje aan de balie die Lampje inlevert. Natuurlijk vraag ik wat ze er van vond. 'Oh, ik heb het nu al drie keer gelezen, Het is zo mooi!' Kijk, er zijn wel lezers! En laten we die nu niet - eenmaal op de middelbare school - hun plezier in het lezen ontnemen met al die verplichte boeken.

ja ik snap ook wel dat mensen lezen niet leuk vinden. 2 van mijn zussen lezen/lazen wel en één totaal niet, die heeft er niets mee, mijn ouders lazen alle twee wel en veel ook. Dus het zegt in feite weinig of je wel of niet opgroeit in een leesomgeving. Inderdaad het gaat om het plezier wat je erin hebt.

Maar ja mijn punt is dus, dat àls er gelezen wordt, mag het dan wat goeds zijn? En niet die soort stripverhalen als Leven van een loser etc. Daar gaat dit stukje hierboven ook om. En àls er dan wat onderwezen wordt of meegegeven wordt mag dat dan een écht boek zijn met een écht verhaal. En niet van die losse kretenboeken zoals in bovenstaande boeken.
Ik wil daar wel voor strijden. Alle beetjes zijn meegenomen.

De leeslijst is ondertussen ook een bron van discussie en zo heel erg als vroeger zijn ze niet meer, er mogen ook heel veel moderne boeken besproken worden. Maar ja, de leeslijstboeken hebben wel een bepaalde kwaliteit en dat is misschien waar het om draait. Het zijn vaak boeken waarin wat gebeurt, waar je over na moet denken, daarom heet het ook literatuur, en veel willen lezen om zich te verstrooien en meer niet. En al helemaal geen vragen erover!

Dettie

Je hebt gelijk met de zin 'alle beetjes zijn meegenomen', maar het kan beter geen dwang worden. Je kan niet eisen van een niet-lezer om iets goeds te lezen. Proberen interesse te wekken voor een boek dat boven deze getekende boeken uitsteekt, ja, dat zou een leerkracht kunnen doen. En ik ken er gelukkig die dat doen!

Op veel leeslijsten staat nog steeds Couperus of Vestdijk. Ik snap best dat jongeren dat niet waarderen. Ik hoorde laatst dat Wolkers nog wel populair is. Rara, hoe zou dat komen?
Als je zou kunnen aangeven waarom je een serie - nou ja bijvoorbeeld De zeven zussen - goed vindt, met steekhoudende argumenten, dan zou dat ook moeten kunnen. Maar wel de hele serie lezen dan!
Dan doe je Couperus maar klassikaal of in stukjes.

Hier heb je een voorbeeld van een lijst. Ik zou er wel wat leuks uit kunnen kiezen, maar jongeren? Vuijsje? Koch?

https://www.cambiumned.nl/theorie/liter ... vo-en-vwo/