Hè ik ben helemaal blij, dit vind ik echt heel leuk.
Vanaf vandaag wordt er namelijk elke week een nieuwe schrijftip geplaatst op de site.
Dit in samenwerking met Schrijven Online, de site waar aankomende schrijvers (jaja misschien wel 'onze' debutanten)
met hun vragen terecht kunnen.
Zie http://www.leestafel.info/schrijftips
Dettie
Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Oh, wat leuk. Dat ga ik volgen!
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Hoe werkt dit, blijven de "oude"tips ook on line, of staat er iedere week een andere?
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Even nagevraagd en ja ik kan ze na die week op het forum plaatsen.
Dettie
Dettie
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zo start je een roman
Het is algemeen bekend dat het begin van een roman een zware klus is. Deze tips maken het leggen van de fundering een stuk gemakkelijker.
1. Maak een ‘point of no return’ voor je hoofdpersonage
Hiervoor hoef je nog geen letter op het scherm te hebben staan. Een point of no return kun je plannen. Iedere roman kent een begin, midden en eind, en in het begin vindt altijd een moment plaats waarin het hoofdpersonage besluit zijn of haar reis te ondernemen. In een roman van 250 pagina’s moet dit moment zeker binnen de eerste 50 gebeuren. Alles dat vooraf komt, moet dienen als opbouw naar dat moment.
Om een lezer door die eerste 50 pagina’s te leiden, moet je een basis leggen die de lezer intrigeert, verontroert of verontrust. Zo moeten er hints naar een potentieel probleem voor het hoofdpersonage gegeven worden, moet er duidelijk worden gemaakt wat er gebeurt als het hoofdpersonage faalt en moet de spanning voelbaar zijn, vooral in de scène die leidt naar het allesbepalende conflict.
2. Geef zo weinig mogelijk achtergrondinformatie vrij
Doe dit niet alleen om het verhaal leesbaarder te maken, maar ook om de lezer nieuwsgierig te maken. Als de schrijver zo nu en dan fragmenten van de achtergrondverhalen onthult, kan de lezer telkens een puzzelstukje toevoegen aan het geheel. De lezer wordt aan het werk gezet en beleeft zo een bijna interactieve ervaring.
Bedenk ook dat de lezer niet veel over de personages hoeft te weten om geïnteresseerd te raken. De interesse van lezers komt namelijk voort uit de zienswijze en vooral de motivatie van de personages. Als schrijver wil je de lezer meenemen in een achtbaanrit, en dan werkt het natuurlijk averechts om de rem in te trappen en iets te vertellen wat al gebeurd is.
3. Introduceer vroeg in het verhaal de belangrijkste bijpersonages
Een bijpersonage dat aan het eind een cruciale rol speelt, maar pas een scène daarvoor wordt geïntroduceerd, is een goed voorbeeld van een deus ex machina, een plotse en niet logische ontknoping van de plot. Hier knappen lezers ontzettend op af. Onthoud dus dat hoe eerder een personage deel uitmaakt van het verhaal, hoe meer de lezer het als geloofwaardig ervaart als dat personage een belangrijk onderdeel van de plot blijkt te zijn. Daarom kun je dat personage het beste in een ogenschijnlijk onbelangrijke gebeurtenis vroeg in het verhaal introduceren.
4. Schrijf niet wat je weet, maar wat je voelt
Schrijven over onderwerpen waar je van af weet, is goed advies. Het zorgt er immers voor dat de details in het verhaal geloofwaardig overkomen. Maar dat zijn alleen de details, niet de emotie. Een roman staat of valt met een held (en doorgaans een slechterik) en daardoor automatisch met de geloofwaardigheid van zijn of haar emoties. En om een lezer iets te laten voelen, moet je het eerst zelf voelen.
Als je een thriller schrijft en je bent op zoek naar de perfecte omschrijving van angst, graaf dan in je eigen herinnering. Misschien dat je als moeder of vader eens je kind kwijt bent geraakt, al is het maar voor vijf seconden. Ervaar nogmaals hoe dat voelt, en trek dat uit proportie. Wat als je vijf dagen je kind kwijt bent? Wat als het kind gekidnapt is? Bouw door op deze emotie en maak er genadeloos gebruik van.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Het is algemeen bekend dat het begin van een roman een zware klus is. Deze tips maken het leggen van de fundering een stuk gemakkelijker.
1. Maak een ‘point of no return’ voor je hoofdpersonage
Hiervoor hoef je nog geen letter op het scherm te hebben staan. Een point of no return kun je plannen. Iedere roman kent een begin, midden en eind, en in het begin vindt altijd een moment plaats waarin het hoofdpersonage besluit zijn of haar reis te ondernemen. In een roman van 250 pagina’s moet dit moment zeker binnen de eerste 50 gebeuren. Alles dat vooraf komt, moet dienen als opbouw naar dat moment.
Om een lezer door die eerste 50 pagina’s te leiden, moet je een basis leggen die de lezer intrigeert, verontroert of verontrust. Zo moeten er hints naar een potentieel probleem voor het hoofdpersonage gegeven worden, moet er duidelijk worden gemaakt wat er gebeurt als het hoofdpersonage faalt en moet de spanning voelbaar zijn, vooral in de scène die leidt naar het allesbepalende conflict.
2. Geef zo weinig mogelijk achtergrondinformatie vrij
Doe dit niet alleen om het verhaal leesbaarder te maken, maar ook om de lezer nieuwsgierig te maken. Als de schrijver zo nu en dan fragmenten van de achtergrondverhalen onthult, kan de lezer telkens een puzzelstukje toevoegen aan het geheel. De lezer wordt aan het werk gezet en beleeft zo een bijna interactieve ervaring.
Bedenk ook dat de lezer niet veel over de personages hoeft te weten om geïnteresseerd te raken. De interesse van lezers komt namelijk voort uit de zienswijze en vooral de motivatie van de personages. Als schrijver wil je de lezer meenemen in een achtbaanrit, en dan werkt het natuurlijk averechts om de rem in te trappen en iets te vertellen wat al gebeurd is.
3. Introduceer vroeg in het verhaal de belangrijkste bijpersonages
Een bijpersonage dat aan het eind een cruciale rol speelt, maar pas een scène daarvoor wordt geïntroduceerd, is een goed voorbeeld van een deus ex machina, een plotse en niet logische ontknoping van de plot. Hier knappen lezers ontzettend op af. Onthoud dus dat hoe eerder een personage deel uitmaakt van het verhaal, hoe meer de lezer het als geloofwaardig ervaart als dat personage een belangrijk onderdeel van de plot blijkt te zijn. Daarom kun je dat personage het beste in een ogenschijnlijk onbelangrijke gebeurtenis vroeg in het verhaal introduceren.
4. Schrijf niet wat je weet, maar wat je voelt
Schrijven over onderwerpen waar je van af weet, is goed advies. Het zorgt er immers voor dat de details in het verhaal geloofwaardig overkomen. Maar dat zijn alleen de details, niet de emotie. Een roman staat of valt met een held (en doorgaans een slechterik) en daardoor automatisch met de geloofwaardigheid van zijn of haar emoties. En om een lezer iets te laten voelen, moet je het eerst zelf voelen.
Als je een thriller schrijft en je bent op zoek naar de perfecte omschrijving van angst, graaf dan in je eigen herinnering. Misschien dat je als moeder of vader eens je kind kwijt bent geraakt, al is het maar voor vijf seconden. Ervaar nogmaals hoe dat voelt, en trek dat uit proportie. Wat als je vijf dagen je kind kwijt bent? Wat als het kind gekidnapt is? Bouw door op deze emotie en maak er genadeloos gebruik van.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Goh, namen, nooit zo bij stil gestaan.
Berhalve als een naam niet klopt bij de personage, dan stoort dat inderdaad het hele boek.
Mocht ik ooit nog eens een roman gaan schrijven
Berhalve als een naam niet klopt bij de personage, dan stoort dat inderdaad het hele boek.
Mocht ik ooit nog eens een roman gaan schrijven
Laatst gewijzigd door WilV op 03 Jul 2013, 16:36, 1 keer totaal gewijzigd.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
WilV schreef:
Mocht ik ooit nog eens een roman geen schrijven
ik zie het je nog wel eens doen Willeke!
Dettie
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vijf tips om personagenamen te kiezen
Als de titel voor je boek al moeilijk is om te verzinnen, dan is het verzinnen van namen voor jouw personages dat al helemaal. Lees deze tips om te voorkomen dat je een verkeerde of zelfs ongepaste naam kiest.
1. Zoek uit wat een naam betekent
Natuurlijk kun je een personage een simpele en herkenbare naam geven, zoals Peter, Suzanne of Karin, maar veel auteurs kiezen auteurs voor een naam die een betekenis met zich meedraagt. Hoe je het ook doet, het is altijd verstandig om uit te zoeken wat een naam betekent, al is het alleen maar zodat de naam niet contrasteert met het karakter van het personage.
Goede websites hiervoor zijn bijvoorbeeld http://www.behindthename.com/, http://meaning-of-names.com/ en bijv. http://www.babynamengids.nl/
2. Kies de juiste naam voor de juiste tijd
Schrijven in de middeleeuwen, oudheid of zelfs prehistorie spreekt veel auteurs aan, maar er komt meer bij kijken dan alleen het idee. Alle details moeten kloppen, zo ook de namen van de personages. Schrijf je bijvoorbeeld een verhaal dat afspeelt in Nederland in de periode van 1000-1200, dan kun je jouw personage beter niet Jens noemen. Dat is namelijk een Scandinavische naam. Een betere keuze zou Johan of Joop zijn, tenzij het personage om verhaaltechnische redenen een ‘vreemde’ naam moet hebben.
Er zijn veel websites waarop namen uit dergelijke periodes verzameld staan. Kijk bijvoorbeeld eens op deze website http://www.keesn.nl/name13/index.html voor middeleeuwse namen.
3. Gebruik alliteratie en wissel lettergrepen af
Wil je dat de lezer net iets beter dat ene personage onthoudt, geef hem/haar dan een voor- en achternaam met dezelfde beginletter. Denk bijvoorbeeld aan de naam Peter Post of Severus Sneep (Harry Potter). Dit heet alliteratie, ook wel letterrijm, en wordt ook vaak bij beschrijvingen en in gedichten gebruikt om een beschrijving mooier en duidelijker te maken.
Breng ook variatie aan in de namen in je boek. Dit leest niet alleen beter, maar zorgt er ook voor dat je verwarring bij de lezer voorkomt. Wissel daarom af met lettergrepen, met klemtoon en met klank (gebruik bijvoorbeeld niet de namen Bert en Bart in hetzelfde verhaal).
4. Check de naam
Heb je de perfecte naam gevonden, maak dan eerst een zoekopdracht met die naam. Het zal niet de eerste keer zijn dat een schrijver een naam kiest, die vervolgens een belediging blijkt te zijn in een andere taal. Ook is het verstandig om te checken of de naam veelvoorkomend is. Zo kun je jouw antagonist beter niet Piet Janssen noemen, want daar loopt sowieso een aantal van rond in Nederland. Dit is echter lang niet altijd te voorkomen, dus wurm jezelf niet in een rare positie om de meest originele naam ooit te bedenken.
5. Zeg de naam hardop
Net zoals tijdens het herschrijven van een verhaal is hardop voorlezen een uitstekende methode om te horen of een naam past bij jouw personage. Bovendien, als jouw verhaal een audioboek wordt, wil je wel dat ze goed uit te spreken zijn.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Als de titel voor je boek al moeilijk is om te verzinnen, dan is het verzinnen van namen voor jouw personages dat al helemaal. Lees deze tips om te voorkomen dat je een verkeerde of zelfs ongepaste naam kiest.
1. Zoek uit wat een naam betekent
Natuurlijk kun je een personage een simpele en herkenbare naam geven, zoals Peter, Suzanne of Karin, maar veel auteurs kiezen auteurs voor een naam die een betekenis met zich meedraagt. Hoe je het ook doet, het is altijd verstandig om uit te zoeken wat een naam betekent, al is het alleen maar zodat de naam niet contrasteert met het karakter van het personage.
Goede websites hiervoor zijn bijvoorbeeld http://www.behindthename.com/, http://meaning-of-names.com/ en bijv. http://www.babynamengids.nl/
2. Kies de juiste naam voor de juiste tijd
Schrijven in de middeleeuwen, oudheid of zelfs prehistorie spreekt veel auteurs aan, maar er komt meer bij kijken dan alleen het idee. Alle details moeten kloppen, zo ook de namen van de personages. Schrijf je bijvoorbeeld een verhaal dat afspeelt in Nederland in de periode van 1000-1200, dan kun je jouw personage beter niet Jens noemen. Dat is namelijk een Scandinavische naam. Een betere keuze zou Johan of Joop zijn, tenzij het personage om verhaaltechnische redenen een ‘vreemde’ naam moet hebben.
Er zijn veel websites waarop namen uit dergelijke periodes verzameld staan. Kijk bijvoorbeeld eens op deze website http://www.keesn.nl/name13/index.html voor middeleeuwse namen.
3. Gebruik alliteratie en wissel lettergrepen af
Wil je dat de lezer net iets beter dat ene personage onthoudt, geef hem/haar dan een voor- en achternaam met dezelfde beginletter. Denk bijvoorbeeld aan de naam Peter Post of Severus Sneep (Harry Potter). Dit heet alliteratie, ook wel letterrijm, en wordt ook vaak bij beschrijvingen en in gedichten gebruikt om een beschrijving mooier en duidelijker te maken.
Breng ook variatie aan in de namen in je boek. Dit leest niet alleen beter, maar zorgt er ook voor dat je verwarring bij de lezer voorkomt. Wissel daarom af met lettergrepen, met klemtoon en met klank (gebruik bijvoorbeeld niet de namen Bert en Bart in hetzelfde verhaal).
4. Check de naam
Heb je de perfecte naam gevonden, maak dan eerst een zoekopdracht met die naam. Het zal niet de eerste keer zijn dat een schrijver een naam kiest, die vervolgens een belediging blijkt te zijn in een andere taal. Ook is het verstandig om te checken of de naam veelvoorkomend is. Zo kun je jouw antagonist beter niet Piet Janssen noemen, want daar loopt sowieso een aantal van rond in Nederland. Dit is echter lang niet altijd te voorkomen, dus wurm jezelf niet in een rare positie om de meest originele naam ooit te bedenken.
5. Zeg de naam hardop
Net zoals tijdens het herschrijven van een verhaal is hardop voorlezen een uitstekende methode om te horen of een naam past bij jouw personage. Bovendien, als jouw verhaal een audioboek wordt, wil je wel dat ze goed uit te spreken zijn.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Hanneke Hendrix had het er over dat ze nooit hardop las, (zij heeft een schrijfopleiding gedaan) tot haar gevraagd werd een stukje voor te lezen. Daarvoor heeft ze geoefend.
Maar zij vindt het niet nodig. Ook zei ze dat iedere schrjiver het op zijn eigen manier doet, en dat dit helemaal waar is, dat weten wij lezers wel!
Maar zij vindt het niet nodig. Ook zei ze dat iedere schrjiver het op zijn eigen manier doet, en dat dit helemaal waar is, dat weten wij lezers wel!
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zes tips om je verhaal bij te schaven
Je verhaal krijgt pas echt vorm als je gaat schrappen. Met deze tips kun je dat op een gestructureerde manier doen.
Print het verhaal
Begin door je verhaal te printen. Lezen vanaf een scherm is vermoeiend, waardoor je belangrijke dingen over het hoofd gaat zien. Met een fysiek exemplaar van je verhaal kun je bovendien een rustige plaats opzoeken zodat je je goed kunt concentreren.
Lees je manuscript hardop voor
Eén van de beste manieren om fouten of onregelmatigheden te vinden, is door je verhaal hardop voor te lezen. Hierdoor registreer je de woorden op een andere manier, en interpreteer je ze dus ook anders. Zo is het goed mogelijk dat je over bepaalde fragmenten zult struikelen of merkt dat een bepaalde scène eigenlijk niks toevoegt aan het geheel. Arceer de fragmenten waar dit het geval is, zodat je ze later kunt schrappen.
Zet lijdende vorm om in actieve vorm
Een probleem waar veel schrijvers mee kampen, is dat ze onbewust in de lijdende vorm schrijven. Hierdoor maak je de zin niet alleen langer, maar ook onduidelijker. Een voorbeeld: ‘Thomas werd door zijn vader bij zijn nekvel gegrepen en werd onder de koude douche gezet.’ Zet deze zin in de actieve vorm en je krijgt dit: ‘Zijn vader greep Thomas bij zijn nekvel en zette hem onder de koude douche.’ Kort, duidelijk en een stuk beter leesbaar.
Maak dialogen compact
Kijk tijdens de schrapronde vooral naar de dialogen. Deze kunnen doorgaans vele malen korter dan hoe je ze aanvankelijk hebt opgeschreven. Denk hierbij aan dialoogaanduidingen, zoals ‘zij zei’ of ‘mompelde hij’. Deze geven vaak onnodige informatie: de lezer kan immers uit de dialoog wel opmaken hoe de personages de woorden uitspreken (lees in dit artikel welke aanduidingen je absoluut moet vermijden). Bovendien weet de lezer vaak na één aanduiding wel wie wat zegt.
Verwijder kopje-koffie-dialogen
In het echte leven voer je veel dialogen die uit sociaal oogpunt wenselijk zijn, of uitgesproken worden om aan de praat te blijven. Deze dialogen zijn in verhaalvorm allesbehalve interessant. Een voorbeeld is een kopje-koffie-dialoog:
‘Kom binnen.’
‘Dank je.’
‘Koffie?’
‘Ja, lekker.’
‘Suiker en melk?’
‘Een beetje suiker graag.’
Zo’n dialoog neemt veel ruimte in en dient geen enkel nut. Sfeerbeschrijving kan immers op veel effectievere manieren tot stand komen. De belangrijkste vraag die je jezelf bij iedere scène moet stellen, is: als ik deze scène (gedeeltelijk) schrap, heeft dat dan effect op het verloop van de plot? Zo niet, dan kun je hem negen van de tien keer weglaten zonder dat het afdoet aan je verhaal. Is dit voor een deel waar, kijk dan of je het belangrijkste moment van de scène kunt integreren in een andere. Schrap de rest.
Maak gebruik van feedback
Lezers kunnen vaak het beste zien of een verhaal korter kan. Zij zien het verhaal immers vanuit een objectief standpunt en kunnen je het beste vertellen of het verhaal al dan niet duidelijk is. Twijfel je over een scène? Zet hem dan op Proeflezen, de feedbackdienst van Schrijven Online, en vraag naar manieren om het fragment in te korten.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Je verhaal krijgt pas echt vorm als je gaat schrappen. Met deze tips kun je dat op een gestructureerde manier doen.
Print het verhaal
Begin door je verhaal te printen. Lezen vanaf een scherm is vermoeiend, waardoor je belangrijke dingen over het hoofd gaat zien. Met een fysiek exemplaar van je verhaal kun je bovendien een rustige plaats opzoeken zodat je je goed kunt concentreren.
Lees je manuscript hardop voor
Eén van de beste manieren om fouten of onregelmatigheden te vinden, is door je verhaal hardop voor te lezen. Hierdoor registreer je de woorden op een andere manier, en interpreteer je ze dus ook anders. Zo is het goed mogelijk dat je over bepaalde fragmenten zult struikelen of merkt dat een bepaalde scène eigenlijk niks toevoegt aan het geheel. Arceer de fragmenten waar dit het geval is, zodat je ze later kunt schrappen.
Zet lijdende vorm om in actieve vorm
Een probleem waar veel schrijvers mee kampen, is dat ze onbewust in de lijdende vorm schrijven. Hierdoor maak je de zin niet alleen langer, maar ook onduidelijker. Een voorbeeld: ‘Thomas werd door zijn vader bij zijn nekvel gegrepen en werd onder de koude douche gezet.’ Zet deze zin in de actieve vorm en je krijgt dit: ‘Zijn vader greep Thomas bij zijn nekvel en zette hem onder de koude douche.’ Kort, duidelijk en een stuk beter leesbaar.
Maak dialogen compact
Kijk tijdens de schrapronde vooral naar de dialogen. Deze kunnen doorgaans vele malen korter dan hoe je ze aanvankelijk hebt opgeschreven. Denk hierbij aan dialoogaanduidingen, zoals ‘zij zei’ of ‘mompelde hij’. Deze geven vaak onnodige informatie: de lezer kan immers uit de dialoog wel opmaken hoe de personages de woorden uitspreken (lees in dit artikel welke aanduidingen je absoluut moet vermijden). Bovendien weet de lezer vaak na één aanduiding wel wie wat zegt.
Verwijder kopje-koffie-dialogen
In het echte leven voer je veel dialogen die uit sociaal oogpunt wenselijk zijn, of uitgesproken worden om aan de praat te blijven. Deze dialogen zijn in verhaalvorm allesbehalve interessant. Een voorbeeld is een kopje-koffie-dialoog:
‘Kom binnen.’
‘Dank je.’
‘Koffie?’
‘Ja, lekker.’
‘Suiker en melk?’
‘Een beetje suiker graag.’
Zo’n dialoog neemt veel ruimte in en dient geen enkel nut. Sfeerbeschrijving kan immers op veel effectievere manieren tot stand komen. De belangrijkste vraag die je jezelf bij iedere scène moet stellen, is: als ik deze scène (gedeeltelijk) schrap, heeft dat dan effect op het verloop van de plot? Zo niet, dan kun je hem negen van de tien keer weglaten zonder dat het afdoet aan je verhaal. Is dit voor een deel waar, kijk dan of je het belangrijkste moment van de scène kunt integreren in een andere. Schrap de rest.
Maak gebruik van feedback
Lezers kunnen vaak het beste zien of een verhaal korter kan. Zij zien het verhaal immers vanuit een objectief standpunt en kunnen je het beste vertellen of het verhaal al dan niet duidelijk is. Twijfel je over een scène? Zet hem dan op Proeflezen, de feedbackdienst van Schrijven Online, en vraag naar manieren om het fragment in te korten.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
De beste plek om te schrijven
Buiten de deur schrijven is een veelgehoord advies. Spendeer eens een uur in de bibliotheek of in het park, waar jij je maar op je gemak voelt. De onderstaande locaties worden ofwel als cliché beschouwd, of lijken in eerste instantie niet te doen. Toch staan ze stuk voor stuk garant voor een inspiratievolle opkikker.
In een café
Dit cliché doet vaak de tenen krommen, maar eigenlijk is dat nergens voor nodig. Schrijven in een café werkt stimulerend om dezelfde reden dat schrijven in een bibliotheek dat doet: je zit in je eentje en je wordt nauwelijks tot niet afgeleid. Sommige schrijvers ervaren het juist als plezierig om de dagelijkse bezigheden van anderen om zich heen te zien en te horen. Wapen je tegen het geroezemoes en gebruik het als een schulp om je te concentreren.
Een café heeft bovendien een ander voordeel: drank met cafeïne en suiker. Want zeg nou zelf, koffie en thee (en al hun varianten) smaken altijd beter in een café. Motiveer jezelf door iedere ochtend je favoriete drankje te bestellen om je hersenen op gang te brengen. Voor je het weet, bestel je er nog één.
Onder de douche
Onder de douche schrijven lijkt een onpraktische (en onmogelijke) opgave. Toch zijn er producten die juist voor dit doeleinde gemaakt zijn, zoals My Aqua Notes. Hun motto: ‘No more great ideas down the drain!’ En waarom ook niet? Onder de douche heb je alle tijd om je gedachten te laten afdwalen, wat vaak de meest creatieve ideeën oplevert.
Een uitstekend alternatief is natuurlijk het bad. Als je dan toch een half uur tot een uur stil ligt, kun je net zo goed je schrijfblok erbij pakken (een laptop is ietwat aan de gevaarlijke kant). Kom je echt in een schrijfbui, pas dan wel op dat je niet als een spons uit het bad stapt.
Tijdens het wandelen
Wandelen is de manier om je fit te voelen en je gedachten te ordenen. Maar waarom zou je wachten met schrijven tot je weer thuis bent? Schrijven met de hand wordt natuurlijk lastig, maar daar hebben we tegenwoordig handige applicaties voor. Bijvoorbeeld de Notepad app van je smartphone. Zo hoef je niet eens te stoppen met wandelen, al is het aan te raden zo af en toe van je scherm op te kijken.
In het openbaar vervoer
Als er ooit een plek is geweest waar je goed kunt schrijven, dan is het wel in de trein. Of het vliegtuig, de bus, de metro, en ga zo maar door. Vaak zit je lang stil en tuur je maar wat uit het raam. Pak je schrijfblok, laptop of telefoon erbij en voor je het weet, heb je weer een hoofdstuk erbij geschreven. Probeer het eens, ook al hoef je maar een kwartier te reizen. En als er iemand over je schouder mee gaat lezen, laat ze maar. Misschien hebben ze dan wel het genoegen gehad om het begin van een nieuwe bestseller te lezen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Buiten de deur schrijven is een veelgehoord advies. Spendeer eens een uur in de bibliotheek of in het park, waar jij je maar op je gemak voelt. De onderstaande locaties worden ofwel als cliché beschouwd, of lijken in eerste instantie niet te doen. Toch staan ze stuk voor stuk garant voor een inspiratievolle opkikker.
In een café
Dit cliché doet vaak de tenen krommen, maar eigenlijk is dat nergens voor nodig. Schrijven in een café werkt stimulerend om dezelfde reden dat schrijven in een bibliotheek dat doet: je zit in je eentje en je wordt nauwelijks tot niet afgeleid. Sommige schrijvers ervaren het juist als plezierig om de dagelijkse bezigheden van anderen om zich heen te zien en te horen. Wapen je tegen het geroezemoes en gebruik het als een schulp om je te concentreren.
Een café heeft bovendien een ander voordeel: drank met cafeïne en suiker. Want zeg nou zelf, koffie en thee (en al hun varianten) smaken altijd beter in een café. Motiveer jezelf door iedere ochtend je favoriete drankje te bestellen om je hersenen op gang te brengen. Voor je het weet, bestel je er nog één.
Onder de douche
Onder de douche schrijven lijkt een onpraktische (en onmogelijke) opgave. Toch zijn er producten die juist voor dit doeleinde gemaakt zijn, zoals My Aqua Notes. Hun motto: ‘No more great ideas down the drain!’ En waarom ook niet? Onder de douche heb je alle tijd om je gedachten te laten afdwalen, wat vaak de meest creatieve ideeën oplevert.
Een uitstekend alternatief is natuurlijk het bad. Als je dan toch een half uur tot een uur stil ligt, kun je net zo goed je schrijfblok erbij pakken (een laptop is ietwat aan de gevaarlijke kant). Kom je echt in een schrijfbui, pas dan wel op dat je niet als een spons uit het bad stapt.
Tijdens het wandelen
Wandelen is de manier om je fit te voelen en je gedachten te ordenen. Maar waarom zou je wachten met schrijven tot je weer thuis bent? Schrijven met de hand wordt natuurlijk lastig, maar daar hebben we tegenwoordig handige applicaties voor. Bijvoorbeeld de Notepad app van je smartphone. Zo hoef je niet eens te stoppen met wandelen, al is het aan te raden zo af en toe van je scherm op te kijken.
In het openbaar vervoer
Als er ooit een plek is geweest waar je goed kunt schrijven, dan is het wel in de trein. Of het vliegtuig, de bus, de metro, en ga zo maar door. Vaak zit je lang stil en tuur je maar wat uit het raam. Pak je schrijfblok, laptop of telefoon erbij en voor je het weet, heb je weer een hoofdstuk erbij geschreven. Probeer het eens, ook al hoef je maar een kwartier te reizen. En als er iemand over je schouder mee gaat lezen, laat ze maar. Misschien hebben ze dan wel het genoegen gehad om het begin van een nieuwe bestseller te lezen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vier tips om je schrijfproductiviteit te verhogen
Te druk met allerlei sociale verplichtingen, of betrap je jezelf er telkens weer op dat je andere hobby’s voor laat gaan? Geef jezelf een schop onder de kont en zet met deze tips vaart achter jouw schrijfwerk.
Schrijf voordat je ontspant
Veel schrijvers doen liever iets anders dan schrijven. Achter je bureau gaan zitten om te schrijven voelt immers aan als werk, vooral als je geen vordering in je verhaal lijkt te maken. Toch haal je het meeste uit jezelf als je eerst schrijft, en dan ontspant. Dus stel dat feestje nog even uit, houd de televisie uit het zicht en trek de internetkabel uit je computer of laptop. Ga eerst aan de slag en beloon jezelf vervolgens - bijvoorbeeld na 500 woorden - met een ontspannende bezigheid.
Verwerk schrijven in je routine
Een dagelijkse woordenlimiet is een uitstekende routine om aan te leren. Je kunt zelf bepalen hoe en wanneer je aan dat limiet toekomt: iedere ochtend een uur eerder opstaan om in alle rust te kunnen schrijven, of juist in de avond als alle zorgen van de dag achter je liggen. Ontdek welke routine het beste bij jou past en dwing jezelf dit dag in, dag uit te doen. Schrijven vergt een flinke portie discipline, maar na verloop van tijd zal de routine dagelijkse kost worden. Dit geeft je bovendien meer voldoening, want hoe meer je schrijft, hoe sneller dat manuscript afgewerkt en al op je bureau ligt.
Schrijf over wat je weet
Als je sommige hobby's absoluut niet op wil geven om tijd vrij te maken voor schrijven, kun je ze gebruiken als brandstof. Gebruik de ervaringen die je tijdens die hobby’s opdoet om over te schrijven, of doe er inspiratie aan op. Schrijven over wat je weet gaat immers veel sneller, omdat je weinig tot geen onderzoek hoeft te doen. Probeer het maar eens. Je zult merken dat de woorden uit je pen (of toetsenbord) vloeien.
Leer te schrijven in drukte
Als je weinig tijd hebt om thuis te schrijven, of je thuisomgeving is een drukte van jewelste (met bijvoorbeeld een gezin van vijf kinderen is dat niet onvoorstelbaar), probeer jezelf dan niet los te wringen van die drukte. Ga juist in die drukte zitten. Je zult zien dat je eraan gaat wennen, jouw concentratie versterkt en het geroezemoes als vertrouwd achtergrondgeluid gaat beschouwen. En in het ergste geval zet je een geluiddempende hoofdtelefoon op.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Te druk met allerlei sociale verplichtingen, of betrap je jezelf er telkens weer op dat je andere hobby’s voor laat gaan? Geef jezelf een schop onder de kont en zet met deze tips vaart achter jouw schrijfwerk.
Schrijf voordat je ontspant
Veel schrijvers doen liever iets anders dan schrijven. Achter je bureau gaan zitten om te schrijven voelt immers aan als werk, vooral als je geen vordering in je verhaal lijkt te maken. Toch haal je het meeste uit jezelf als je eerst schrijft, en dan ontspant. Dus stel dat feestje nog even uit, houd de televisie uit het zicht en trek de internetkabel uit je computer of laptop. Ga eerst aan de slag en beloon jezelf vervolgens - bijvoorbeeld na 500 woorden - met een ontspannende bezigheid.
Verwerk schrijven in je routine
Een dagelijkse woordenlimiet is een uitstekende routine om aan te leren. Je kunt zelf bepalen hoe en wanneer je aan dat limiet toekomt: iedere ochtend een uur eerder opstaan om in alle rust te kunnen schrijven, of juist in de avond als alle zorgen van de dag achter je liggen. Ontdek welke routine het beste bij jou past en dwing jezelf dit dag in, dag uit te doen. Schrijven vergt een flinke portie discipline, maar na verloop van tijd zal de routine dagelijkse kost worden. Dit geeft je bovendien meer voldoening, want hoe meer je schrijft, hoe sneller dat manuscript afgewerkt en al op je bureau ligt.
Schrijf over wat je weet
Als je sommige hobby's absoluut niet op wil geven om tijd vrij te maken voor schrijven, kun je ze gebruiken als brandstof. Gebruik de ervaringen die je tijdens die hobby’s opdoet om over te schrijven, of doe er inspiratie aan op. Schrijven over wat je weet gaat immers veel sneller, omdat je weinig tot geen onderzoek hoeft te doen. Probeer het maar eens. Je zult merken dat de woorden uit je pen (of toetsenbord) vloeien.
Leer te schrijven in drukte
Als je weinig tijd hebt om thuis te schrijven, of je thuisomgeving is een drukte van jewelste (met bijvoorbeeld een gezin van vijf kinderen is dat niet onvoorstelbaar), probeer jezelf dan niet los te wringen van die drukte. Ga juist in die drukte zitten. Je zult zien dat je eraan gaat wennen, jouw concentratie versterkt en het geroezemoes als vertrouwd achtergrondgeluid gaat beschouwen. En in het ergste geval zet je een geluiddempende hoofdtelefoon op.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Acht plotfouten – en hoe die te voorkomen
Je hebt de eerste versie van jouw manuscript klaar, maar toch scheelt er iets aan. Lees hier acht plotproblemen waar je in de revisieronde op kunt stuiten en hoe je die kunt oplossen.
1. De plot is niet origineel
Lees je manuscript in zijn geheel door. Kom je fragmenten tegen die niet origineel aanvoelen, alsof je ze eerder hebt gezien in een film of gelezen in een boek? Noteer deze fragmenten, bijvoorbeeld in de kantlijn, en behandel ze stap voor stap.
Bij kleinere fragmenten is het verstandig om te brainstormen over hoe de situatie anders kan lopen, maar toch het beoogde effect teweegbrengt. Bijvoorbeeld: ziet het hoofdpersonage dat iemand berooft wordt? Bedenk tien acties die zij kan ondernemen en kies de meest onverwachte, of degene die de meeste problemen kan veroorzaken (want met problemen creëer je conflict). Als de plot in zijn geheel onorigineel oogt, leg het dan voor aan een proeflezer en bespreek alternatieven.
2. De plot is voorspelbaar
Op bepaalde vlakken gaat een voorspelbaar plot hand in hand met een onorigineel plot. Je gebuikt plotelementen die al talloze keren door andere auteurs zijn gebruikt, of je geeft te veel informatie weg waardoor de lezer al vlug de puzzelstukjes op hun plek legt. Om dit te voorkomen moet je ervaring opdoen. Als je niks van detectiveverhalen weet, zul je veel eerder een plot onverwacht vinden dan als je het genre al twintig jaar leest. Je moet met iets nieuws op de proppen komen.
Toch recyclet iedereen plot, want er is vrijwel niks meer te bedenken in deze wereld wat niet al gedaan is. De truc is om één van die plots te benaderen vanuit een nieuwe invalshoek, of met een schrijversstem die dusdanig fascineert dat je het boek niet weg wil leggen. De voornaamste tip is hier: lees veel en kijk films of series om ervaring op te doen zodat je leert een plot uit te diepen.
3. De plot heeft een overdaad aan conflict
Stel: je leest een boek dat bomvol actie zit. Er zijn bijna geen rustmomenten, waardoor je in een soort achtbaan van plotwendingen terechtkomt. Het advies luidt vaak dat je aan het begin van een hoofdstuk middenin de actie moet beginnen, maar dat betekent niet dat je de lezer geen rust moet bieden. Lees boeken van bekende auteurs en stel vast waar zij de actie laten sudderen of zelfs eindigen. Doen ze dat met dialoog? Of misschien met een kijk in de gedachten van het hoofdpersonage? Bepaal vervolgens wat het beste in jouw verhaal past en verweef dat met de momenten van actie.
4. De plot is niet boeiend
Het tegenovergestelde zie je ook vaak. Je beschrijft bijvoorbeeld zoveel voorgeschiedenis van de personages of de setting dat de lezer verveeld raakt. Dit gebeurt ook als je een subplot in het verhaal probeert te verwerken die eigenlijk niks toevoegt aan het geheel. De lezer zal het als ballast beschouwen en interesse verliezen. Schrap in dat geval de scènes die niet thuishoren in het verhaal en zorg ervoor dat je de lezer weer terug in de hoofdplot krijgt.
5. De plot is te complex
Veel schrijvers hebben de neiging om ieder subplot die ze verzinnen toe te voegen aan hun verhaal. Zo ontstaan er allerlei verhaallijnen die halverwege het verhaal culmineren in een chaotische brij. Als de lezer rekening moet houden met al die subplots, dan legt hij het boek al vlug weg. Het verhaal wordt te onduidelijk. Voorkom dit door een samenvatting van je verhaal te schrijven en lees die hardop voor, het liefst aan iemand die het verhaal nog niet kent. Begrijpt de ander het, of ben je hem op de helft van je uitleg al kwijt? Schrap de subplots die voor onduidelijkheid zorgen en houd de aandacht op de hoofdplot.
6. De plot verloopt niet logisch
Soms verloopt het verhaal tijdens het schrijven anders dan je aanvankelijk had gepland. Flashbacks of flashforwards kunnen hun intrede doen en plots is het verhaal lastig te volgen. Keer dan terug naar de tekentafel en schrijf alle scènes in het kort uit, bijvoorbeeld op briefjes of post-its. Plaats ze op een voor jou logische volgorde en bedenk hoe een lezer dit zou ervaren. Zo kun je vaststellen waar de plot de mist in gaat en kun je scènes verschuiven of zelfs schrappen om alles weer op één lijn te krijgen.
7. De plot komt niet overtuigend over
Soms scheelt het niet aan de verhaallijnen, maar aan de personages of de beschrijvingen. Een proeflezer geeft aan dat ze zich niet kan identificeren met het hoofdpersonage, of misschien vindt ze dat de spanning in sommige scènes ontbreekt. Stel dan vast waar de plot afneemt in kracht. Houd dit bij in je notities, zodat je tijdens een herschrijfronde deze fragmenten kunt versterken. Misschien moet je in dit geval juist verhaallijnen toevoegen, of wat extra dialoog aan een nu oppervlakkig personage geven.
8. De plot heeft een onbevredigend einde
Ieder verhaal bouwt op naar de climax, maar die kan soms verkeerd uitpakken. Alle verhaalelementen kloppen, de spanning is goed, maar zodra het moment daar is, voelt het alsof de plot in diggelen valt. Lees de scène goed door en ga na wat er mis is. Heeft het hoofdpersonage haar doel bereikt, of kun je haar nog een stapje verder laten nemen? Of is de climax van het verhaal juist niet duidelijk genoeg en moet je meer hints toevoegen in het verhaal? Vaak komt een slecht einde tot stand omdat er iets eerder in het verhaal ontbreekt.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Je hebt de eerste versie van jouw manuscript klaar, maar toch scheelt er iets aan. Lees hier acht plotproblemen waar je in de revisieronde op kunt stuiten en hoe je die kunt oplossen.
1. De plot is niet origineel
Lees je manuscript in zijn geheel door. Kom je fragmenten tegen die niet origineel aanvoelen, alsof je ze eerder hebt gezien in een film of gelezen in een boek? Noteer deze fragmenten, bijvoorbeeld in de kantlijn, en behandel ze stap voor stap.
Bij kleinere fragmenten is het verstandig om te brainstormen over hoe de situatie anders kan lopen, maar toch het beoogde effect teweegbrengt. Bijvoorbeeld: ziet het hoofdpersonage dat iemand berooft wordt? Bedenk tien acties die zij kan ondernemen en kies de meest onverwachte, of degene die de meeste problemen kan veroorzaken (want met problemen creëer je conflict). Als de plot in zijn geheel onorigineel oogt, leg het dan voor aan een proeflezer en bespreek alternatieven.
2. De plot is voorspelbaar
Op bepaalde vlakken gaat een voorspelbaar plot hand in hand met een onorigineel plot. Je gebuikt plotelementen die al talloze keren door andere auteurs zijn gebruikt, of je geeft te veel informatie weg waardoor de lezer al vlug de puzzelstukjes op hun plek legt. Om dit te voorkomen moet je ervaring opdoen. Als je niks van detectiveverhalen weet, zul je veel eerder een plot onverwacht vinden dan als je het genre al twintig jaar leest. Je moet met iets nieuws op de proppen komen.
Toch recyclet iedereen plot, want er is vrijwel niks meer te bedenken in deze wereld wat niet al gedaan is. De truc is om één van die plots te benaderen vanuit een nieuwe invalshoek, of met een schrijversstem die dusdanig fascineert dat je het boek niet weg wil leggen. De voornaamste tip is hier: lees veel en kijk films of series om ervaring op te doen zodat je leert een plot uit te diepen.
3. De plot heeft een overdaad aan conflict
Stel: je leest een boek dat bomvol actie zit. Er zijn bijna geen rustmomenten, waardoor je in een soort achtbaan van plotwendingen terechtkomt. Het advies luidt vaak dat je aan het begin van een hoofdstuk middenin de actie moet beginnen, maar dat betekent niet dat je de lezer geen rust moet bieden. Lees boeken van bekende auteurs en stel vast waar zij de actie laten sudderen of zelfs eindigen. Doen ze dat met dialoog? Of misschien met een kijk in de gedachten van het hoofdpersonage? Bepaal vervolgens wat het beste in jouw verhaal past en verweef dat met de momenten van actie.
4. De plot is niet boeiend
Het tegenovergestelde zie je ook vaak. Je beschrijft bijvoorbeeld zoveel voorgeschiedenis van de personages of de setting dat de lezer verveeld raakt. Dit gebeurt ook als je een subplot in het verhaal probeert te verwerken die eigenlijk niks toevoegt aan het geheel. De lezer zal het als ballast beschouwen en interesse verliezen. Schrap in dat geval de scènes die niet thuishoren in het verhaal en zorg ervoor dat je de lezer weer terug in de hoofdplot krijgt.
5. De plot is te complex
Veel schrijvers hebben de neiging om ieder subplot die ze verzinnen toe te voegen aan hun verhaal. Zo ontstaan er allerlei verhaallijnen die halverwege het verhaal culmineren in een chaotische brij. Als de lezer rekening moet houden met al die subplots, dan legt hij het boek al vlug weg. Het verhaal wordt te onduidelijk. Voorkom dit door een samenvatting van je verhaal te schrijven en lees die hardop voor, het liefst aan iemand die het verhaal nog niet kent. Begrijpt de ander het, of ben je hem op de helft van je uitleg al kwijt? Schrap de subplots die voor onduidelijkheid zorgen en houd de aandacht op de hoofdplot.
6. De plot verloopt niet logisch
Soms verloopt het verhaal tijdens het schrijven anders dan je aanvankelijk had gepland. Flashbacks of flashforwards kunnen hun intrede doen en plots is het verhaal lastig te volgen. Keer dan terug naar de tekentafel en schrijf alle scènes in het kort uit, bijvoorbeeld op briefjes of post-its. Plaats ze op een voor jou logische volgorde en bedenk hoe een lezer dit zou ervaren. Zo kun je vaststellen waar de plot de mist in gaat en kun je scènes verschuiven of zelfs schrappen om alles weer op één lijn te krijgen.
7. De plot komt niet overtuigend over
Soms scheelt het niet aan de verhaallijnen, maar aan de personages of de beschrijvingen. Een proeflezer geeft aan dat ze zich niet kan identificeren met het hoofdpersonage, of misschien vindt ze dat de spanning in sommige scènes ontbreekt. Stel dan vast waar de plot afneemt in kracht. Houd dit bij in je notities, zodat je tijdens een herschrijfronde deze fragmenten kunt versterken. Misschien moet je in dit geval juist verhaallijnen toevoegen, of wat extra dialoog aan een nu oppervlakkig personage geven.
8. De plot heeft een onbevredigend einde
Ieder verhaal bouwt op naar de climax, maar die kan soms verkeerd uitpakken. Alle verhaalelementen kloppen, de spanning is goed, maar zodra het moment daar is, voelt het alsof de plot in diggelen valt. Lees de scène goed door en ga na wat er mis is. Heeft het hoofdpersonage haar doel bereikt, of kun je haar nog een stapje verder laten nemen? Of is de climax van het verhaal juist niet duidelijk genoeg en moet je meer hints toevoegen in het verhaal? Vaak komt een slecht einde tot stand omdat er iets eerder in het verhaal ontbreekt.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
De vijf meest voorkomende problemen van beginnende schrijvers
Wie kent het niet: je zit achter je bureau te staren naar het beeldscherm. De wil is er, maar de inspiratie laat op zich wachten. Zelfs de grootste schrijvers lijden hieronder. Wij hebben de vijf meest voorkomende problemen van beginnende schrijvers opgesomd.
1. Het ‘nog even dit klusje doen’-syndroom.
Hoe vaak horen we het wel: ‘Ga zitten en begin!’. Het klinkt zo simpel, maar in de praktijk is er altijd wel iets wat je tegenhoudt: nog even de afwas doen, nog even boodschappen halen, nog even het bureau opruimen zodat alles netjes staat. Voor je het weet is het avond en moet je alweer gaan slapen. Ook bloggers ervaren dit probleem, omdat ze opzien tegen het schrijven van een roman. Het is dus een dieperliggend obstakel. Een verhaal van tig bladzijdes lijkt immers een haast onmogelijke taak tegenover een blog. Toch blijft de oplossing staan: begin. Typ wat woorden, schrijf wat je denkt, ook al is het niks; zolang je maar begint. Inspiratie volgt vanzelf.
2. Schrijven kost tijd
Voordat schrijvers überhaupt aan schrijven toekomen, stuiten ze op een algemeen probleem: de dag is te kort. De meeste schrijvers kunnen niet leven van hun schrijfwerk, dus een full-time baan ernaast is niet meer dan normaal. Sociale contacten onderhouden gaat doorgaans ook voor en het huis (en jezelf) schoonhouden is veelal geaccepteerd als gedrag dat simpelweg voorrang heeft. Voor veel mensen is schrijven echter meer dan een hobby. Het kan zelfs als werken aan voelen, waardoor je al snel liever even tv gaat kijken of een boek wil lezen. Schrijven kost tijd en die tijd moet je maken. Kies een avond per week of een weekend uit waarin je alle tijd voor jezelf neemt en houd dat in de routine.
3. De eerste versie is altijd fout
Enthousiasme, een valkuil van veel beginnende schrijvers. Op zichzelf is het geen slechte eigenschap – koester het, want het is het middel om anderen te overtuigen van jouw verhaal – maar het kan er ook voor zorgen dat je je niet bewust bent van fouten of eigenaardigheden in het verhaal. Als een tekst voor het eerst naar een redacteur, uitgever of agent gaat, moet er altijd iets in veranderen. Misschien moet een overgang anders, kan die scène beter eerder in het verhaal plaatsvinden of moet dat stuk gewoonweg geschrapt worden. ‘Kill your darlings,’ zeggen we ook wel. Vertrouw anderen op hun professionaliteit; zij bekijken het immers vanuit het perspectief van de lezer, degene voor wie jij het schrijft.
4. Geen enkel stuk is perfect
Het tegenovergestelde kan ook voorkomen: je blijft een hoofdstuk maar herschrijven totdat het - in jouw ogen - perfect is. Maar dat is het nooit. Vaak uit zich dit in een dilemma, zoals het toevoegen of juist weglaten van een gedeelte of beschrijving. In die zin voelt het stuk nooit ‘af’ aan. Natuurlijk is er altijd ruimte voor verbetering, maar lezers zullen dit probleem in de laatste versie van jouw verhaal niet zien. Negeer dus dat knagende gevoel, want er komt altijd een moment waarop je jouw verhaal los moet laten. Streef niet naar perfectie, want aan ieder verhaal valt wel iets op te merken. Zoals Leonardo da Vinci ooit zei: ‘Art is never finished, only abandoned.’
5. Er zijn altijd betere schrijvers
Veel schrijvers kampen met onzekerheid. Omdat je weet dat er toch altijd betere schrijvers zullen zijn, praat je jezelf aan dat het een goede reden is om maar gewoon niet te beginnen. Maar bedenk dat ook de beste schrijvers twijfelen, dat ze hun eigen teksten nooit goed genoeg vinden. Hoe beter je wordt in iets, hoe meer fouten je in je werk gaat ontdekken. Toegeven aan de onzekerheid kan erg destructief werken. De eerste stap om ermee om te gaan en te leren van fouten, is door te weten dat je niet de enige bent die zich zo voelt. Laat die twijfels links liggen en schrijf door. Schrappen en herschrijven kan altijd nog.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Wie kent het niet: je zit achter je bureau te staren naar het beeldscherm. De wil is er, maar de inspiratie laat op zich wachten. Zelfs de grootste schrijvers lijden hieronder. Wij hebben de vijf meest voorkomende problemen van beginnende schrijvers opgesomd.
1. Het ‘nog even dit klusje doen’-syndroom.
Hoe vaak horen we het wel: ‘Ga zitten en begin!’. Het klinkt zo simpel, maar in de praktijk is er altijd wel iets wat je tegenhoudt: nog even de afwas doen, nog even boodschappen halen, nog even het bureau opruimen zodat alles netjes staat. Voor je het weet is het avond en moet je alweer gaan slapen. Ook bloggers ervaren dit probleem, omdat ze opzien tegen het schrijven van een roman. Het is dus een dieperliggend obstakel. Een verhaal van tig bladzijdes lijkt immers een haast onmogelijke taak tegenover een blog. Toch blijft de oplossing staan: begin. Typ wat woorden, schrijf wat je denkt, ook al is het niks; zolang je maar begint. Inspiratie volgt vanzelf.
2. Schrijven kost tijd
Voordat schrijvers überhaupt aan schrijven toekomen, stuiten ze op een algemeen probleem: de dag is te kort. De meeste schrijvers kunnen niet leven van hun schrijfwerk, dus een full-time baan ernaast is niet meer dan normaal. Sociale contacten onderhouden gaat doorgaans ook voor en het huis (en jezelf) schoonhouden is veelal geaccepteerd als gedrag dat simpelweg voorrang heeft. Voor veel mensen is schrijven echter meer dan een hobby. Het kan zelfs als werken aan voelen, waardoor je al snel liever even tv gaat kijken of een boek wil lezen. Schrijven kost tijd en die tijd moet je maken. Kies een avond per week of een weekend uit waarin je alle tijd voor jezelf neemt en houd dat in de routine.
3. De eerste versie is altijd fout
Enthousiasme, een valkuil van veel beginnende schrijvers. Op zichzelf is het geen slechte eigenschap – koester het, want het is het middel om anderen te overtuigen van jouw verhaal – maar het kan er ook voor zorgen dat je je niet bewust bent van fouten of eigenaardigheden in het verhaal. Als een tekst voor het eerst naar een redacteur, uitgever of agent gaat, moet er altijd iets in veranderen. Misschien moet een overgang anders, kan die scène beter eerder in het verhaal plaatsvinden of moet dat stuk gewoonweg geschrapt worden. ‘Kill your darlings,’ zeggen we ook wel. Vertrouw anderen op hun professionaliteit; zij bekijken het immers vanuit het perspectief van de lezer, degene voor wie jij het schrijft.
4. Geen enkel stuk is perfect
Het tegenovergestelde kan ook voorkomen: je blijft een hoofdstuk maar herschrijven totdat het - in jouw ogen - perfect is. Maar dat is het nooit. Vaak uit zich dit in een dilemma, zoals het toevoegen of juist weglaten van een gedeelte of beschrijving. In die zin voelt het stuk nooit ‘af’ aan. Natuurlijk is er altijd ruimte voor verbetering, maar lezers zullen dit probleem in de laatste versie van jouw verhaal niet zien. Negeer dus dat knagende gevoel, want er komt altijd een moment waarop je jouw verhaal los moet laten. Streef niet naar perfectie, want aan ieder verhaal valt wel iets op te merken. Zoals Leonardo da Vinci ooit zei: ‘Art is never finished, only abandoned.’
5. Er zijn altijd betere schrijvers
Veel schrijvers kampen met onzekerheid. Omdat je weet dat er toch altijd betere schrijvers zullen zijn, praat je jezelf aan dat het een goede reden is om maar gewoon niet te beginnen. Maar bedenk dat ook de beste schrijvers twijfelen, dat ze hun eigen teksten nooit goed genoeg vinden. Hoe beter je wordt in iets, hoe meer fouten je in je werk gaat ontdekken. Toegeven aan de onzekerheid kan erg destructief werken. De eerste stap om ermee om te gaan en te leren van fouten, is door te weten dat je niet de enige bent die zich zo voelt. Laat die twijfels links liggen en schrijf door. Schrappen en herschrijven kan altijd nog.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op Schrijven Online.
http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Het perfecte moment om te schrijven
Wanneer komt je boek uit? Het is een gevreesde vraag onder auteurs, één die doorgaans wordt beantwoord met: ‘Ooit’. Maar wanneer is ooit? Met deze schrijftips kun je hét moment in jouw routine vinden om te schrijven.
Schrijven kost moeite
Schrijven kost energie, zowel mentaal als emotioneel, waardoor je vaker dan niet vermoeid achter je computer vandaan stapt. Iedereen die schrijft kent leukere bezigheden die minder moeite kosten, van televisie kijken tot het volgen van Facebook. Voel je dan ook niet slecht als je zulke activiteiten boven schrijven verkiest, dat is niet meer dan logisch.
Veel schrijvers praten dit goed met het excuus: ‘Ik wacht op inspiratie’. Zij beseffen niet dat iedere schrijver, ook de grote bekende, misschien maar één procent van alle dagen dat ze schrijven echt inspiratie hebben. De dagen dat je tien pagina's volschrijft zijn nu eenmaal zeldzaam. Op alle andere dagen kun je niks anders doen dan jezelf aan het werk zetten. Zodra je daar een routine in vindt, komt de discipline vanzelf.
Schrijven is privacy
Sommige schrijvers kampen met het probleem dat ze geen eigen plek hebben om aan de slag te gaan. Schrijven is immers een privéactiviteit, iets dat je alleen kunt doen als je op je gemak bent. Wetende dat andere mensen over je schouder mee kunnen lezen is dan ook moordend voor je creativiteit. Zelfs de gedachte eraan zorgt voor een concentratieprobleem.
De oplossing: wacht niet tot je familie de deur uit is, of totdat de stratenmakers eindelijk klaar zijn. Zoek naar dat plekje waar je in totale rust kunt schrijven. Voor veel schrijvers begint de zoektocht bij de bibliotheek, maar het kan ook in het park op dat ene bankje waar nooit iemand zit, of op het dak waar je alleen de wind hoort suizen. Wil je toch echt liever binnen schrijven, dan zijn geluiddempende hoofdtelefoons een uitstekende oplossing.
Schrijven kent deadlines
Voor veel mensen is schrijven een hobby, iets wat je doet als je er zin in en tijd voor hebt. Toch zul je ook als serieuze schrijver vaak de neiging hebben je schrijfwerk uit te stellen Er zit namelijk geen deadline aan, geen hulpmiddel om je gevoel van discipline aan te wakkeren.
De enige manier om dit te verhelpen, is door zelf deadlines te stellen. Plan iedere week een bepaald aantal uur in om te schrijven en stel een quotum, zoals 3000 woorden aan het eind van de week. Met een beetje volharding wordt dit gewoonte en zul je zelfs regelmatig over je quotum heengaan. Lukt het je alsnog niet de discipline te vinden, dan kun je hulp van buitenaf inschakelen. Denk aan een redacteur of literair agent. Vraag hun een deadline te stellen zodat er daadwerkelijk haast achter je schrijfwerk komt.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Wanneer komt je boek uit? Het is een gevreesde vraag onder auteurs, één die doorgaans wordt beantwoord met: ‘Ooit’. Maar wanneer is ooit? Met deze schrijftips kun je hét moment in jouw routine vinden om te schrijven.
Schrijven kost moeite
Schrijven kost energie, zowel mentaal als emotioneel, waardoor je vaker dan niet vermoeid achter je computer vandaan stapt. Iedereen die schrijft kent leukere bezigheden die minder moeite kosten, van televisie kijken tot het volgen van Facebook. Voel je dan ook niet slecht als je zulke activiteiten boven schrijven verkiest, dat is niet meer dan logisch.
Veel schrijvers praten dit goed met het excuus: ‘Ik wacht op inspiratie’. Zij beseffen niet dat iedere schrijver, ook de grote bekende, misschien maar één procent van alle dagen dat ze schrijven echt inspiratie hebben. De dagen dat je tien pagina's volschrijft zijn nu eenmaal zeldzaam. Op alle andere dagen kun je niks anders doen dan jezelf aan het werk zetten. Zodra je daar een routine in vindt, komt de discipline vanzelf.
Schrijven is privacy
Sommige schrijvers kampen met het probleem dat ze geen eigen plek hebben om aan de slag te gaan. Schrijven is immers een privéactiviteit, iets dat je alleen kunt doen als je op je gemak bent. Wetende dat andere mensen over je schouder mee kunnen lezen is dan ook moordend voor je creativiteit. Zelfs de gedachte eraan zorgt voor een concentratieprobleem.
De oplossing: wacht niet tot je familie de deur uit is, of totdat de stratenmakers eindelijk klaar zijn. Zoek naar dat plekje waar je in totale rust kunt schrijven. Voor veel schrijvers begint de zoektocht bij de bibliotheek, maar het kan ook in het park op dat ene bankje waar nooit iemand zit, of op het dak waar je alleen de wind hoort suizen. Wil je toch echt liever binnen schrijven, dan zijn geluiddempende hoofdtelefoons een uitstekende oplossing.
Schrijven kent deadlines
Voor veel mensen is schrijven een hobby, iets wat je doet als je er zin in en tijd voor hebt. Toch zul je ook als serieuze schrijver vaak de neiging hebben je schrijfwerk uit te stellen Er zit namelijk geen deadline aan, geen hulpmiddel om je gevoel van discipline aan te wakkeren.
De enige manier om dit te verhelpen, is door zelf deadlines te stellen. Plan iedere week een bepaald aantal uur in om te schrijven en stel een quotum, zoals 3000 woorden aan het eind van de week. Met een beetje volharding wordt dit gewoonte en zul je zelfs regelmatig over je quotum heengaan. Lukt het je alsnog niet de discipline te vinden, dan kun je hulp van buitenaf inschakelen. Denk aan een redacteur of literair agent. Vraag hun een deadline te stellen zodat er daadwerkelijk haast achter je schrijfwerk komt.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zo start en eindig je een hoofdstuk
Het voornaamste nut van hoofdstukken in een roman: ervoor zorgen dat de lezer geïnteresseerd raakt en door blijft lezen. Met deze schrijftips kun je een goed begin en einde aan een hoofdstuk breien.
Rond het verhaal eerst af
Sommige schrijvers vinden korte hoofdstukken maar niks, omdat het lijkt alsof ze gedwongen een cliffhanger moeten verzinnen. Is dat voor jou het geval, laat de hoofdstukken dan voor nu achterwege en schrijf eerst het verhaal af. Met die eerste versie kun je het verhaal als een geheel zien, die je dan stap voor stap in hoofdstukken kunt indelen.
Je kunt de hoofdstukken ook tijdens het schrijven bepalen. Werk dan eerst het verhaal in grote lijnen uit en begin pas te denken in hoofdstukken zodra je goed op weg bent met het uitschrijven. Heb je al hoofdstukeindes in gedachten hebt, markeer dat stuk. Zodra je klaar bent met de eerste versie kun je de markeringen weer opzoeken en bepalen of de hoofdstukeindes nog steeds werken.
Begin hoofdstukken op het moment van een wending
Over het algemeen start een hoofdstuk op het moment dat er een verandering plaatsvindt. Zo'n verandering kan veel omvatten, zoals een overgang tussen locaties, een plotselinge wending in een conflict of een perspectiefwisseling. Vooral in het laatste geval is een hoofdstukonderbreking een effectief middel. Perspectiefwisselingen kunnen namelijk verwarring bij de lezer veroorzaken als het niet duidelijk is dat er gewisseld wordt. Door op het moment van die wisseling een nieuw hoofdstuk toe te voegen, wordt dit al veel duidelijker.
Eindig hoofdstukken omwille van de actie
Stel jezelf bij ieder hoofdstuk de volgende vraag: ‘Als ik dit hoofdstuk nu eindig, voelt de lezer dan de neiging om door te lezen?’ Zo niet, dan kun je overwegen een cliffhanger toe te voegen. Bij een cliffhanger denk je misschien aan een moment waarop het personage in een situatie van leven of dood terechtkomt, maar je kunt de methode ook subtiel toepassen. Denk aan een onheilspellende hint of gedachte waarmee je het hoofdstuk eindigt, of een gebeurtenis die op het eerste gezicht losstaat van het verhaal.
Veel schrijvers eindigen ieder hoofdstuk met een cliffhanger. Pas hiermee op. Zo loop je namelijk het risico dat de structuur van jouw hoofdstukken erg voorspelbaar wordt, en dat wil je - vooral bij thrillers - voorkomen. Je houdt de interesse van de lezer immers niet alleen met spanning geboeid, maar ook met verrassing. Probeer dus af te wisselen en alleen cliffhangers te gebruiken als de situatie zich ervoor leent.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Het voornaamste nut van hoofdstukken in een roman: ervoor zorgen dat de lezer geïnteresseerd raakt en door blijft lezen. Met deze schrijftips kun je een goed begin en einde aan een hoofdstuk breien.
Rond het verhaal eerst af
Sommige schrijvers vinden korte hoofdstukken maar niks, omdat het lijkt alsof ze gedwongen een cliffhanger moeten verzinnen. Is dat voor jou het geval, laat de hoofdstukken dan voor nu achterwege en schrijf eerst het verhaal af. Met die eerste versie kun je het verhaal als een geheel zien, die je dan stap voor stap in hoofdstukken kunt indelen.
Je kunt de hoofdstukken ook tijdens het schrijven bepalen. Werk dan eerst het verhaal in grote lijnen uit en begin pas te denken in hoofdstukken zodra je goed op weg bent met het uitschrijven. Heb je al hoofdstukeindes in gedachten hebt, markeer dat stuk. Zodra je klaar bent met de eerste versie kun je de markeringen weer opzoeken en bepalen of de hoofdstukeindes nog steeds werken.
Begin hoofdstukken op het moment van een wending
Over het algemeen start een hoofdstuk op het moment dat er een verandering plaatsvindt. Zo'n verandering kan veel omvatten, zoals een overgang tussen locaties, een plotselinge wending in een conflict of een perspectiefwisseling. Vooral in het laatste geval is een hoofdstukonderbreking een effectief middel. Perspectiefwisselingen kunnen namelijk verwarring bij de lezer veroorzaken als het niet duidelijk is dat er gewisseld wordt. Door op het moment van die wisseling een nieuw hoofdstuk toe te voegen, wordt dit al veel duidelijker.
Eindig hoofdstukken omwille van de actie
Stel jezelf bij ieder hoofdstuk de volgende vraag: ‘Als ik dit hoofdstuk nu eindig, voelt de lezer dan de neiging om door te lezen?’ Zo niet, dan kun je overwegen een cliffhanger toe te voegen. Bij een cliffhanger denk je misschien aan een moment waarop het personage in een situatie van leven of dood terechtkomt, maar je kunt de methode ook subtiel toepassen. Denk aan een onheilspellende hint of gedachte waarmee je het hoofdstuk eindigt, of een gebeurtenis die op het eerste gezicht losstaat van het verhaal.
Veel schrijvers eindigen ieder hoofdstuk met een cliffhanger. Pas hiermee op. Zo loop je namelijk het risico dat de structuur van jouw hoofdstukken erg voorspelbaar wordt, en dat wil je - vooral bij thrillers - voorkomen. Je houdt de interesse van de lezer immers niet alleen met spanning geboeid, maar ook met verrassing. Probeer dus af te wisselen en alleen cliffhangers te gebruiken als de situatie zich ervoor leent.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Kijk, nu weet ik het, ik moet de stofzuiger aanzetten als ik schrijf
Leuk weer de schrijftips Dettie, ik lees ze iedere keer met aandacht!!
Leuk weer de schrijftips Dettie, ik lees ze iedere keer met aandacht!!
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
ja ze zijn goed hè. Ik zal eens een heel apart item maken zodat je per onderwerp kunt aanklikken.
Deze tips over concentratie vond ik ook zo goed. Dat van Vestdijk is grappig hè. Ik had het ooit als eens gelezen dat hij dat deed maar het blijft leuk.
dettie
Deze tips over concentratie vond ik ook zo goed. Dat van Vestdijk is grappig hè. Ik had het ooit als eens gelezen dat hij dat deed maar het blijft leuk.
dettie
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zes schrijftips om je concentratie te sterken
Zelfdiscipline is een deugd, één waar zelfs de beste schrijvers moeite mee hebben. Het is dan ook niet gek om hulpmiddelen te gebruiken om jezelf af te sluiten van je directe omgeving. Hieronder vind je enkele schrijftips die je daarbij helpen.
Je eigen stekkie
De één schrijft graag thuis, de ander kiest voor de bibliotheek, weer een ander schrijft het liefst in een café. Probeer ook eens de indeling van jouw (schrijf)kamer te veranderen en aanschouw het effect. Ontdek wat voor jou de meest ideale situatie van jouw eigen plek is (deur open of dicht, kat wel of niet in de kamer, et cetera) zodat je die kunt nabootsen als je ongestoord aan de slag wil gaan.
Geen internet
Sociale media zijn een vloek voor schrijvers. Als je verhaal niet wil vlotten, is de neiging moeilijk te weerstaan om te kijken wat je vrienden aan het doen zijn. En hoe kan dat tegenwoordig beter dan met Facebook en Twitter? Vermijd deze afleiding, voordat die al je tijd opslokt. Doe desnoods wat de schrijver Jonathan Franzen deed: de internetverbinding van zijn laptop onklaar maken met lijm. Kortom, verzet je tegen prikkels die je verleiden contact op te nemen met de buitenwereld; die overleeft het wel een paar uurtjes zonder je.
Geen gsm
Als je niet op Facebook of Twitter te vinden bent, dan verwachten mensen dat je in ieder geval nog via Whatsapp of met een sms te bereiken bent. Je telefoon op stil zetten lijkt de oplossing, maar die is eigenlijk niet zo effectief als je denkt. Als je telefoon zich in je gezichtsveld bevindt, is de neiging om je berichten te bekijken namelijk veel groter. Zelfs als je niks ontvangt gaan je gedachten onbewust uit naar de mogelijkheid, en dat haalt je uit je workflow. Leg je telefoon dus uit zicht zodat je hem niet ziet trillen, het scherm niet op ziet lichten en de neiging vermijdt om toch even te checken of je een bericht hebt gemist.
Oordopjes en hoofdtelefoons
Iedereen kent het: de boormachine om acht uur 's ochtends, de muzikale buurman van een verdieping lager of de huilende baby van de overkant. Dan kun je naar de bibliotheek gaan, maar ook fluisterende mensen kunnen voor grote afleiding zorgen. Een geluidswerende hoofdtelefoon is een uitstekende oplossing, hoewel je ook altijd oordopjes met muziek in kunt doen.
Muziek en stofzuigers
Veel schrijvers zweren bij muziek. De een zet instrumentale klassieke muziek op om afgeleid te worden door tekst, en de ander herhaalt telkens weer dat ene rocknummer om die specifieke sfeer te ervaren. Het is niet ongewoon voor een schrijver om een speellijst samen te stellen, speciaal voor in de schrijfuurtjes. Simon Vestdijk deed het anders: hij zette destofzuiger aan. Het monotone gebrom overstemde wat hem het meest stoorde: de onverwachte geluiden, zoals jengelende kinderen, verkeer of gebonk op de trap.
Routine
Alle zelfdiscipline komt voort uit routine. Het beste hulpmiddel om jezelf in die routine te krijgen, is een schema. Stel van dag tot dag vast wanneer je gaat schrijven, en houd je hier aan. Overweeg ook om vast te stellen wat je die dag gaat schrijven, zodat je je daar op voor kunt bereiden. Hoe langer je deze routine volhoudt, hoe gemakkelijker het wordt die omschakeling te maken.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Zelfdiscipline is een deugd, één waar zelfs de beste schrijvers moeite mee hebben. Het is dan ook niet gek om hulpmiddelen te gebruiken om jezelf af te sluiten van je directe omgeving. Hieronder vind je enkele schrijftips die je daarbij helpen.
Je eigen stekkie
De één schrijft graag thuis, de ander kiest voor de bibliotheek, weer een ander schrijft het liefst in een café. Probeer ook eens de indeling van jouw (schrijf)kamer te veranderen en aanschouw het effect. Ontdek wat voor jou de meest ideale situatie van jouw eigen plek is (deur open of dicht, kat wel of niet in de kamer, et cetera) zodat je die kunt nabootsen als je ongestoord aan de slag wil gaan.
Geen internet
Sociale media zijn een vloek voor schrijvers. Als je verhaal niet wil vlotten, is de neiging moeilijk te weerstaan om te kijken wat je vrienden aan het doen zijn. En hoe kan dat tegenwoordig beter dan met Facebook en Twitter? Vermijd deze afleiding, voordat die al je tijd opslokt. Doe desnoods wat de schrijver Jonathan Franzen deed: de internetverbinding van zijn laptop onklaar maken met lijm. Kortom, verzet je tegen prikkels die je verleiden contact op te nemen met de buitenwereld; die overleeft het wel een paar uurtjes zonder je.
Geen gsm
Als je niet op Facebook of Twitter te vinden bent, dan verwachten mensen dat je in ieder geval nog via Whatsapp of met een sms te bereiken bent. Je telefoon op stil zetten lijkt de oplossing, maar die is eigenlijk niet zo effectief als je denkt. Als je telefoon zich in je gezichtsveld bevindt, is de neiging om je berichten te bekijken namelijk veel groter. Zelfs als je niks ontvangt gaan je gedachten onbewust uit naar de mogelijkheid, en dat haalt je uit je workflow. Leg je telefoon dus uit zicht zodat je hem niet ziet trillen, het scherm niet op ziet lichten en de neiging vermijdt om toch even te checken of je een bericht hebt gemist.
Oordopjes en hoofdtelefoons
Iedereen kent het: de boormachine om acht uur 's ochtends, de muzikale buurman van een verdieping lager of de huilende baby van de overkant. Dan kun je naar de bibliotheek gaan, maar ook fluisterende mensen kunnen voor grote afleiding zorgen. Een geluidswerende hoofdtelefoon is een uitstekende oplossing, hoewel je ook altijd oordopjes met muziek in kunt doen.
Muziek en stofzuigers
Veel schrijvers zweren bij muziek. De een zet instrumentale klassieke muziek op om afgeleid te worden door tekst, en de ander herhaalt telkens weer dat ene rocknummer om die specifieke sfeer te ervaren. Het is niet ongewoon voor een schrijver om een speellijst samen te stellen, speciaal voor in de schrijfuurtjes. Simon Vestdijk deed het anders: hij zette destofzuiger aan. Het monotone gebrom overstemde wat hem het meest stoorde: de onverwachte geluiden, zoals jengelende kinderen, verkeer of gebonk op de trap.
Routine
Alle zelfdiscipline komt voort uit routine. Het beste hulpmiddel om jezelf in die routine te krijgen, is een schema. Stel van dag tot dag vast wanneer je gaat schrijven, en houd je hier aan. Overweeg ook om vast te stellen wat je die dag gaat schrijven, zodat je je daar op voor kunt bereiden. Hoe langer je deze routine volhoudt, hoe gemakkelijker het wordt die omschakeling te maken.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Do’s en don’ts van een dialoog
Een goede dialoog verzinnen is moeilijker dan het lijkt. Sterker nog, vrijwel iedere schrijver ondervindt er moeite mee. Een dialoog is immers hét gereedschap om de stem van jouw personages te tonen aan de lezer. Met deze schrijftips maak je in een mum van tijd een uitstekende dialoog.
Laten we eerst naar de basis van een dialoog kijken:
Een dialoog dient grammaticaal in orde te zijn. Komt een ander persoon aan het woord, begin dan een nieuwe alinea. Denk ook aan aanhalingstekens. Zowel dubbele als enkele aanhalingstekens worden geaccepteerd, al wordt het gebruik van enkele als standaard gezien op Nederlandstalig gebied. Welk systeem je ook gebruikt: wees consistent. Qua kommagebruik wordt doorgaans de elda-regel gehanteerd: 'eerst leesteken, dan aanhalingsteken.' In dat geval komt de komma dus altijd voor het leesteken.
Een dialoog is kort maar krachtig. Lange lappen dialoog nodigen niet uit tot lezen en remmen het verhaal af. Gebruik korte zinnen en breek stukken dialoog op met omschrijvingen van handelingen. De personages staan immers niet stokstijf stil tijdens een gesprek. Laat zien wat er gebeurt en laat dit samenhangen met het gesprek.
Een dialoog laat iets zien over de personages die aan het woord zijn. Ieder personage heeft zijn of haar eigen stem en dat wordt duidelijk uit dialoog. Zelfs intonatie en houding wordt zichtbaar voor de lezer in een goede dialoog. In dat opzicht moet iedere zin in een dialoog noodzakelijk zijn voor de plot.
Houd je aan deze basis, dan krijgen al jouw dialogen een duidelijke structuur als beginpunt. Wat volgt is - niet minder belangrijk - de inhoud. Hieronder enkele valkuilen die je moet vermijden:
‘Hij zegt’ of ‘zij zegt’ constructies. Een personage kan zich op talloze manieren uiten en veel schrijvers denken dit alleen te kunnen doen door dergelijke constructies. Het personage hijgt, sputtert, krijst en raaskalt, wat soms onopzettelijk hilarisch beschreven wordt. Hoe iemand iets zegt - en uiteindelijk zelfs wie het zegt - hoort uit de woorden van de dialoog al duidelijk te worden. Meer dan 'hij zegt' is dus niet nodig, en ook daar moet je spaarzaam mee zijn.
Kopje koffie-dialoog. Lezers zijn niet geïnteresseerd in hoeveel klontjes suiker jouw hoofdpersonages in zijn koffie wil. Dit geldt niet alleen voor koffie of thee, maar voor alle soortgelijke situaties. Voegt een passage niks toe aan de plot of aan personageontwikkeling, zet er dan een streep door.
Infodump. Dialoog is een middel om de plot te vorderen. Toch gebruiken veel schrijvers het om lezers te informeren over de setting of over gemaakte keuzes. Maar dat moet juist door handelingen en omschrijvingen duidelijk worden. Bovendien voelt dergelijke uitleg onnatuurlijk aan, waardoor de spanning opbreekt.
Realisme. Er gaat geen gesprek voorbij zonder een 'um' of 'uh'. Toch is er geen plek voor die geluiden in een geschreven dialoog, want het remt de dialoog af. Dit geldt voor veel woorden of constructies, zoals zinnen die in elkaar overlopen. Er bestaan natuurlijk uitzonderingen, maar die dienen doorgaans een toegevoegde waarde.
Het wordt ook aangeraden om dialogen van andere schrijvers te lezen. Zo zie je wat mogelijk is en waarom bepaalde constructies wel of juist niet werken. Blijf experimenteren om dialoog in jouw schrijfstem te passen en lees al je dialogen hardop om te testen of ze natuurlijk klinken.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Een goede dialoog verzinnen is moeilijker dan het lijkt. Sterker nog, vrijwel iedere schrijver ondervindt er moeite mee. Een dialoog is immers hét gereedschap om de stem van jouw personages te tonen aan de lezer. Met deze schrijftips maak je in een mum van tijd een uitstekende dialoog.
Laten we eerst naar de basis van een dialoog kijken:
Een dialoog dient grammaticaal in orde te zijn. Komt een ander persoon aan het woord, begin dan een nieuwe alinea. Denk ook aan aanhalingstekens. Zowel dubbele als enkele aanhalingstekens worden geaccepteerd, al wordt het gebruik van enkele als standaard gezien op Nederlandstalig gebied. Welk systeem je ook gebruikt: wees consistent. Qua kommagebruik wordt doorgaans de elda-regel gehanteerd: 'eerst leesteken, dan aanhalingsteken.' In dat geval komt de komma dus altijd voor het leesteken.
Een dialoog is kort maar krachtig. Lange lappen dialoog nodigen niet uit tot lezen en remmen het verhaal af. Gebruik korte zinnen en breek stukken dialoog op met omschrijvingen van handelingen. De personages staan immers niet stokstijf stil tijdens een gesprek. Laat zien wat er gebeurt en laat dit samenhangen met het gesprek.
Een dialoog laat iets zien over de personages die aan het woord zijn. Ieder personage heeft zijn of haar eigen stem en dat wordt duidelijk uit dialoog. Zelfs intonatie en houding wordt zichtbaar voor de lezer in een goede dialoog. In dat opzicht moet iedere zin in een dialoog noodzakelijk zijn voor de plot.
Houd je aan deze basis, dan krijgen al jouw dialogen een duidelijke structuur als beginpunt. Wat volgt is - niet minder belangrijk - de inhoud. Hieronder enkele valkuilen die je moet vermijden:
‘Hij zegt’ of ‘zij zegt’ constructies. Een personage kan zich op talloze manieren uiten en veel schrijvers denken dit alleen te kunnen doen door dergelijke constructies. Het personage hijgt, sputtert, krijst en raaskalt, wat soms onopzettelijk hilarisch beschreven wordt. Hoe iemand iets zegt - en uiteindelijk zelfs wie het zegt - hoort uit de woorden van de dialoog al duidelijk te worden. Meer dan 'hij zegt' is dus niet nodig, en ook daar moet je spaarzaam mee zijn.
Kopje koffie-dialoog. Lezers zijn niet geïnteresseerd in hoeveel klontjes suiker jouw hoofdpersonages in zijn koffie wil. Dit geldt niet alleen voor koffie of thee, maar voor alle soortgelijke situaties. Voegt een passage niks toe aan de plot of aan personageontwikkeling, zet er dan een streep door.
Infodump. Dialoog is een middel om de plot te vorderen. Toch gebruiken veel schrijvers het om lezers te informeren over de setting of over gemaakte keuzes. Maar dat moet juist door handelingen en omschrijvingen duidelijk worden. Bovendien voelt dergelijke uitleg onnatuurlijk aan, waardoor de spanning opbreekt.
Realisme. Er gaat geen gesprek voorbij zonder een 'um' of 'uh'. Toch is er geen plek voor die geluiden in een geschreven dialoog, want het remt de dialoog af. Dit geldt voor veel woorden of constructies, zoals zinnen die in elkaar overlopen. Er bestaan natuurlijk uitzonderingen, maar die dienen doorgaans een toegevoegde waarde.
Het wordt ook aangeraden om dialogen van andere schrijvers te lezen. Zo zie je wat mogelijk is en waarom bepaalde constructies wel of juist niet werken. Blijf experimenteren om dialoog in jouw schrijfstem te passen en lees al je dialogen hardop om te testen of ze natuurlijk klinken.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Leuk, dank weer.
Dialogen schrijven is zo ongeveer het moeilijkste wat er is op schrijfgebied.
Dialogen schrijven is zo ongeveer het moeilijkste wat er is op schrijfgebied.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
ja zeker, of ze worden te lang of er wordt constant, zei hij, riep zij, schreeuwde hij, piepte zij enz. geschreven, of er wordt een té populaire taal gebruikt. Lastig hoor. Vooral omdat een dialoog moet dienen ter informatie, niet voor het praten op zich.
Dettie
Dettie
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Zelf vind ik het een ramp, ik kan het ook nauwelijks.
In boeken storen slechte dialogen me vaak ook erg. Vooral de toevoegingen en beschrijvingen. Goede boeken zijn de boeken waarin al die toevoegingen niet nodig zijn en je tóch weet hoe de personages zich voelen.
In boeken storen slechte dialogen me vaak ook erg. Vooral de toevoegingen en beschrijvingen. Goede boeken zijn de boeken waarin al die toevoegingen niet nodig zijn en je tóch weet hoe de personages zich voelen.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
De nieuwe tips zijn ook leuk.
Dat lijkt me nu een leuk werkje, het hele verleden, karakter,achtergrond, vrienden, hobbies, trauma's van je hoofdpersoon bij elkaar verzinnen en opschrivjen. Dat lijkt me nog leuker en in ieder geval makkelijk dan het verhaal zelf.
Ik kan me ook voorstellen dat schrijvers van hun personages gaan houden. Ze kennen ze door en door en trekken tijden langs, soms jaren, met hen op.
Dat lijkt me nu een leuk werkje, het hele verleden, karakter,achtergrond, vrienden, hobbies, trauma's van je hoofdpersoon bij elkaar verzinnen en opschrivjen. Dat lijkt me nog leuker en in ieder geval makkelijk dan het verhaal zelf.
Ik kan me ook voorstellen dat schrijvers van hun personages gaan houden. Ze kennen ze door en door en trekken tijden langs, soms jaren, met hen op.
Re: Vanaf vandaag schrijftips op Leestafel!
Vier schrijftips om je hoofdpersonage vorm te geven
De lezer moet mee kunnen leven met jouw protagonist. Daarom moet je als schrijver het hoofdpersonage door en door kennen. Om dat te bewerkstelligen, moet je weten wat zijn of haar karaktereigenschappen zijn en hoe die tot stand zijn gekomen. Laten we beginnen bij het begin.
Jeugd
Merendeel van iemands karaktereigenschappen wordt gevormd door gebeurtenissen in diens jeugd. Is hij onzeker? Zo ja, is dat omdat hij gepest is op school of omdat zijn ouders hem nooit beloonden? Heeft hij misschien een trauma opgelopen en wat voor effect heeft dat gehad toen hij volwassen werd? Letterlijk iedere gebeurtenis creëert nuances in de persoonlijkheid van je personage, en als je die gaandeweg het verhaal naar boven weet te halen, laat het personage een realistische indruk achter bij de lezer.
Een methode: werk eerst het personage uit zoals je hem in het verhaal wil hebben. Bepaal zijn interesses, uiterlijk, emoties, politieke voorkeur, karaktertrekken, et cetera. Bedenk vervolgens voor ieder punt hoe dat tot stand is gekomen. Tijdens de uitwerking zul je sommige gebeurtenissen met elkaar in verband kunnen brengen. Speel hiermee tot er een rode draad zichtbaar wordt. Als laatste kun je invulling geven aan de overgebleven gaten. Bedenk wel dat veel van deze eigenschappen en/of gebeurtenissen niet terug gaan komen in het verhaal. Deze kennis over het personage is voornamelijk bedoeld zodat jij, de schrijver, hem overtuigend neer kunt zetten.
Relaties
Denk vervolgens na over de vrienden, familie en liefdesrelaties van het personage. Deze vormen namelijk de basis van de motivatie achter de keuzes van jouw hoofdpersonage. Komt hij uit een groot gezin en is hij daardoor sociaal, of zonderde hij zich altijd af van de familie? Is hij voornamelijk gevormd door de ervaringen die hij met vrienden beleefde, of hield hij zich afzijdig en ontwikkelde hij zijn mening alleen op basis van zijn eigen gedachten? En welk effect hebben die ontwikkelingen op de relatie met zijn geliefde(s)?
Je bent vrij jouw personage te vormen, maar houd er wel rekening mee dat zijn keuzes aansluiten op zijn karaktereigenschappen. Je kunt dit uitwerken door van het heden naar het verleden te werken - kies een eigenschap en verzin daar een verleden bij -, maar je kunt het ook in chronologische volgorde doen. Zo kun je tijdens de uitwerking ideeën opdoen en krijgt je personage misschien een hele andere (en wellicht betere) invulling dan voorheen de bedoeling was. Laat jezelf verrassen!
Werk en hobby’s
Hoewel het voor de plot niet belangrijk hoeft te zijn, is het voor de beeldvorming van de lezer meestal interessant om te weten wat het hoofdpersonage doet voor de kost en waar hij zich in zijn vrije uren mee bezighoudt. Zijn houding in zijn werk kan bovendien reden zijn voor (extra) conflict. Haalt hij geen voldoening uit zijn baan omdat hij weinig heeft bereikt? Die frustratie heeft logischerwijs effect op de relatie met zijn vrouw, wat weer een emotie uit zijn verleden doet opborrelen, en zo gaat het balletje rollen.
Qua hobby’s geldt dezelfde uitwerking: hoe is de hobby tot stand gekomen en om welke redenen beoefent hij die? Maak een hobby overigens vroeg in het verhaal bekend, vooral als het één is die later cruciaal blijkt in de plot. Het is namelijk uitermate onbevredigend om bijvoorbeeld een scène te lezen waarin het hoofdpersonage gevangen zit en plots een vakkundig slotenmaker in zijn vrije tijd blijkt te zijn.
Visie
Als laatste richt je je op de toekomstvisie van jouw personage. Heeft hij heil gevonden in de wetenschap, in een godsdienst, in de liefde? Hebben de ervaringen in het verleden ervoor gezorgd dat hij een pessimistische kijk op het leven heeft, of lacht hij al zijn verdriet weg? Met name zijn houding tegenover het leven, zijn vrienden en zichzelf vormt de sfeer van het verhaal. De lezer kijkt immers het grootste deel van het verhaal met hem mee, dus moet het personage de sfeer uitademen die jij met het verhaal over wil brengen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
De lezer moet mee kunnen leven met jouw protagonist. Daarom moet je als schrijver het hoofdpersonage door en door kennen. Om dat te bewerkstelligen, moet je weten wat zijn of haar karaktereigenschappen zijn en hoe die tot stand zijn gekomen. Laten we beginnen bij het begin.
Jeugd
Merendeel van iemands karaktereigenschappen wordt gevormd door gebeurtenissen in diens jeugd. Is hij onzeker? Zo ja, is dat omdat hij gepest is op school of omdat zijn ouders hem nooit beloonden? Heeft hij misschien een trauma opgelopen en wat voor effect heeft dat gehad toen hij volwassen werd? Letterlijk iedere gebeurtenis creëert nuances in de persoonlijkheid van je personage, en als je die gaandeweg het verhaal naar boven weet te halen, laat het personage een realistische indruk achter bij de lezer.
Een methode: werk eerst het personage uit zoals je hem in het verhaal wil hebben. Bepaal zijn interesses, uiterlijk, emoties, politieke voorkeur, karaktertrekken, et cetera. Bedenk vervolgens voor ieder punt hoe dat tot stand is gekomen. Tijdens de uitwerking zul je sommige gebeurtenissen met elkaar in verband kunnen brengen. Speel hiermee tot er een rode draad zichtbaar wordt. Als laatste kun je invulling geven aan de overgebleven gaten. Bedenk wel dat veel van deze eigenschappen en/of gebeurtenissen niet terug gaan komen in het verhaal. Deze kennis over het personage is voornamelijk bedoeld zodat jij, de schrijver, hem overtuigend neer kunt zetten.
Relaties
Denk vervolgens na over de vrienden, familie en liefdesrelaties van het personage. Deze vormen namelijk de basis van de motivatie achter de keuzes van jouw hoofdpersonage. Komt hij uit een groot gezin en is hij daardoor sociaal, of zonderde hij zich altijd af van de familie? Is hij voornamelijk gevormd door de ervaringen die hij met vrienden beleefde, of hield hij zich afzijdig en ontwikkelde hij zijn mening alleen op basis van zijn eigen gedachten? En welk effect hebben die ontwikkelingen op de relatie met zijn geliefde(s)?
Je bent vrij jouw personage te vormen, maar houd er wel rekening mee dat zijn keuzes aansluiten op zijn karaktereigenschappen. Je kunt dit uitwerken door van het heden naar het verleden te werken - kies een eigenschap en verzin daar een verleden bij -, maar je kunt het ook in chronologische volgorde doen. Zo kun je tijdens de uitwerking ideeën opdoen en krijgt je personage misschien een hele andere (en wellicht betere) invulling dan voorheen de bedoeling was. Laat jezelf verrassen!
Werk en hobby’s
Hoewel het voor de plot niet belangrijk hoeft te zijn, is het voor de beeldvorming van de lezer meestal interessant om te weten wat het hoofdpersonage doet voor de kost en waar hij zich in zijn vrije uren mee bezighoudt. Zijn houding in zijn werk kan bovendien reden zijn voor (extra) conflict. Haalt hij geen voldoening uit zijn baan omdat hij weinig heeft bereikt? Die frustratie heeft logischerwijs effect op de relatie met zijn vrouw, wat weer een emotie uit zijn verleden doet opborrelen, en zo gaat het balletje rollen.
Qua hobby’s geldt dezelfde uitwerking: hoe is de hobby tot stand gekomen en om welke redenen beoefent hij die? Maak een hobby overigens vroeg in het verhaal bekend, vooral als het één is die later cruciaal blijkt in de plot. Het is namelijk uitermate onbevredigend om bijvoorbeeld een scène te lezen waarin het hoofdpersonage gevangen zit en plots een vakkundig slotenmaker in zijn vrije tijd blijkt te zijn.
Visie
Als laatste richt je je op de toekomstvisie van jouw personage. Heeft hij heil gevonden in de wetenschap, in een godsdienst, in de liefde? Hebben de ervaringen in het verleden ervoor gezorgd dat hij een pessimistische kijk op het leven heeft, of lacht hij al zijn verdriet weg? Met name zijn houding tegenover het leven, zijn vrienden en zichzelf vormt de sfeer van het verhaal. De lezer kijkt immers het grootste deel van het verhaal met hem mee, dus moet het personage de sfeer uitademen die jij met het verhaal over wil brengen.
Door Reinoud Schaatsbergen, redacteur bij Schrijven Online
Meer schrijftips? Kijk dan op http://www.schrijvenonline.org/tips
Wie is er online
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 6 gasten