Carry van Bruggen - Eva (1927)
Geplaatst: 09 Mei 2007, 22:08
Dit boek is in 1927 voor het eerst gepubliceerd. Het exemplaar dat ik heb gelezen, maakt deel uit van een omnibus, die is uitgegeven in 1980. Hierin zijn vijf romans zijn opgenomen (Buiten Eva: De verlatene, Heleen, Een coquette vrouw, Het huisje aan de sloot). De spelling is aangepast aan de voorkeursspelling die in 1980 gold.
Eva is een roman met sterk autobiografische elementen. Het boek bestaat uit een aantal delen, die gaan over steeds weer een ander deel van Eva's leven. Zo gaat het hoofdstuk De nieuwe eeuw over Eva's periode als onderwijzeres, Meidag over haar aantrekkingskracht tot een collega en De nacht over de periode dat ze is getrouwd. Eva's hele leven trekt aan de lezer voorbij. Een korte samenvatting van dat leven: Eva is onderwijzeres op haar achttiende, heeft een dichtende tweelingbroer met wie zij heel nauw verbonden is, trouwt en krijgt kinderen. Ondertussen vraagt zij zich van alles af over het bestaan, over alles wat ze ziet en over haar seksualiteit. Dat laatste komt verhulder aan bod dan wij nu gewend zijn, maar voor die tijd was het erg baandoorbrekend.
De verhalen hebben niet echt een plot, maar handelen vooral over het gevoelsleven van Eva. Het is een boek dat als het ware helemaal van binnenuit geschreven is, waarin elke gedachte, elk gevoel tot op het bot wordt geanalyseerd. Een passage uit Meidag, waarin Eva bij Ebner, haar aanbedene, in de buurt zit:
"Maar ik zit ineens helemaal in de zon...helemaal met mijn ene kant zit ik in de zon...die kant van mijn witte jurk is warm... die kant van mijn lijf, mijn schouder en mijn heup, is helemaal warm. En mijn gezicht..o, ik hoef het maar even naar het raam te heffen, en nu is mijn hele gezicht in de zon. En de zon aait mij...neen, de zon kust mij...zonnezoentjes...zonnezoentjes...zonnezoentjes op je gesloten ogen....zonnezoentjes op je wangen...zonnezoentjes op je lippen...en je opent je lippen en ze springen je mond in...ze zijn in je mond, en je ademt zonnezoentjes..."
En deze toon wordt nagenoeg het hele boek volgehouden.
Ik moet zeggen, dat ik het moeilijk vond om te lezen. De stijl en de beschreven gevoelens zijn zo persoonlijk, dat ik me bijna bij elke alinea opnieuw moest inleven. Je zou haast zeggen dat dit meer poëzie dan proza is. Veel omschrijvingen zijn trouwens wel heel origineel en heel mooi. Het is dus beslist geen sentimenteel huilboek en ik zal het zeker nog eens oppakken.
Toch, ik heb in deze omnibus ook De verlatene gelezen, een boek dat meer in de naturalistische traditie is geschreven, en daar kan ik toch beter mee uit de voeten.
Eva is een roman met sterk autobiografische elementen. Het boek bestaat uit een aantal delen, die gaan over steeds weer een ander deel van Eva's leven. Zo gaat het hoofdstuk De nieuwe eeuw over Eva's periode als onderwijzeres, Meidag over haar aantrekkingskracht tot een collega en De nacht over de periode dat ze is getrouwd. Eva's hele leven trekt aan de lezer voorbij. Een korte samenvatting van dat leven: Eva is onderwijzeres op haar achttiende, heeft een dichtende tweelingbroer met wie zij heel nauw verbonden is, trouwt en krijgt kinderen. Ondertussen vraagt zij zich van alles af over het bestaan, over alles wat ze ziet en over haar seksualiteit. Dat laatste komt verhulder aan bod dan wij nu gewend zijn, maar voor die tijd was het erg baandoorbrekend.
De verhalen hebben niet echt een plot, maar handelen vooral over het gevoelsleven van Eva. Het is een boek dat als het ware helemaal van binnenuit geschreven is, waarin elke gedachte, elk gevoel tot op het bot wordt geanalyseerd. Een passage uit Meidag, waarin Eva bij Ebner, haar aanbedene, in de buurt zit:
"Maar ik zit ineens helemaal in de zon...helemaal met mijn ene kant zit ik in de zon...die kant van mijn witte jurk is warm... die kant van mijn lijf, mijn schouder en mijn heup, is helemaal warm. En mijn gezicht..o, ik hoef het maar even naar het raam te heffen, en nu is mijn hele gezicht in de zon. En de zon aait mij...neen, de zon kust mij...zonnezoentjes...zonnezoentjes...zonnezoentjes op je gesloten ogen....zonnezoentjes op je wangen...zonnezoentjes op je lippen...en je opent je lippen en ze springen je mond in...ze zijn in je mond, en je ademt zonnezoentjes..."
En deze toon wordt nagenoeg het hele boek volgehouden.
Ik moet zeggen, dat ik het moeilijk vond om te lezen. De stijl en de beschreven gevoelens zijn zo persoonlijk, dat ik me bijna bij elke alinea opnieuw moest inleven. Je zou haast zeggen dat dit meer poëzie dan proza is. Veel omschrijvingen zijn trouwens wel heel origineel en heel mooi. Het is dus beslist geen sentimenteel huilboek en ik zal het zeker nog eens oppakken.
Toch, ik heb in deze omnibus ook De verlatene gelezen, een boek dat meer in de naturalistische traditie is geschreven, en daar kan ik toch beter mee uit de voeten.
Ariadne