Canto 27 Louteringsberg.

[Jom]

Korte inhoud van Louteringsberg canto 27 :

Een engel in volle vuur en blijdschap vertoont zich aan onze drie dichtvrienden.
Met een basso profondo zingt hij een psalm of het allerhoogste lied.
Hij zegt aan het driemanschap dat ze door de muur van vuur moeten om te kunnen vorderen in hun beklimming.
Hij nodigt hen uit in het vuur te komen en door de vuurzee zich een weg te luisteren naar de psalmenzee in de verte.
Dante wijkt verschrikt.
Hij herinnert zich nog de brandstapels van Firenze.
Vergilius geeft een staaltje van vrome peptalk : weet je nog hoe je met mij Geryon bereden hebt ? Daarbij : hoe dichter bij God hoe makkelijk trotseerbaar de gevaren, vertrouw en geloof mij en de engel, de vlammen zullen uw hart niet doen smelten. Zoiets.
Dante is echter niet helemaal overtuigd en verroert geen vin.

Dan trekt Vergilius zijn laatste registers open en zegt dat Beatrice zich fleurig en geurig aan gene zijde van het vuur bevindt. En alleen zij zijn hart kan doen smelten.
Dante is nu niet meer te houden.

Vergilius op kop, dan Dante – zo dicht mogelijk bij Vergilius, en daarna Statius, gooien zij zich in het vuur.

Ai, verrek, het is gloeiendheet vindt Dante,
en Vergilius denkt hem af te koelen door over Beatrice te praten, door vuur met vuur te blussen, door zoiets als “ik zie haar ogen al fonkelen door het vuur heen” te zeggen.
Maar het is uiteindelijk door de psalmenzingende stem te volgen dat zij allen veilig en wel aan de overzijde van het vuur raken, tot aan de volgende trap.


De zingende engel zegt hen zich te reppen omdat het al zo laat is, en ras de smalle rotstrap te bestijgen - waarschijnlijk veegt hij tegelijk de laatste “P” van “promiscue” van Dante’s hoge voorhoofd af.
De trap gaat ditmaal echter niet meer kronkelend maar recht door de rotsen heen omhoog.
Met het westen in de rug naar het oosten stijgen zij.

De nacht overvalt het drietal op de trap, en daar, elk op hun eigen trede, leggen zij zich in weerwil van zichzelf te rusten.

Door een rotsspleet ziet Dante even de sterren, en hij ziet ze veel blinkender en groter dan anders. Daaran valt hij in slaap, in de goede slaap waarin dromen niet zelden het lot vooruitzien.


Tegen de ochtend aan droomt Dante van de bijbelse schone Lea die zichzelf voortdurend bloemenkransen weeft, terwijl haar zus Rachel voor de spiegel niet genoeg van haar eigen schoonheid kan krijgen. Het zouden de levende symbolen van het werkende en contemplatieve geestelijke leven zijn.

Dante voelt zich hier bij het ontwaken dichter bij huis.

Vergilius zegt Dante dat vandaag de langverwachte dag is.

Vers 121 : “Tanto voler sopra voler mi venne”
Zoveel verlangens op verlangens stapelden zich toen in Dante op - een mini-Louteringsbergje diep in hem.
Hij stijgt steeds sneller de trappen op, krijgt vleugels aan wil en leden.

En boven op de laatste trede gekomen kijkt Vergilius hem aan en zegt hem
dat hij nu volleerd is en dat hij vanaf hier volledig zijn eigen wil moet volgen :
hier zie ik niet meer verder, tot hier en niet verder kunnen mijn wijsheid en rede-kunstigheid u voeren.
Tot hier gaat de rede, de rest moet het geloof of de wetenschap der goddelijke dingen u leiden.
Zie, de zon straalt op uw blanco voorhoofd, uw voorhoofd en uw zieltje zijn nu weer een wit blad.
Zie rond u en uit uw hart het gras, de bloemen, en alle soorten gewassen groeien zonder zaad, verzorging, of mest.
Tot ge weer in Beatrice’s ogen kijkt kunt ge hier rusten of in de tuin rondkuieren.
Ik heb mijn job gedaan,
uw eigen rechtschapen wil niet te volgen zou een zonde zijn.
Ge zijt voortaan uw eigen kroon en mijter.

Deze opmerkingen zijn de laatste plechtige woorden van Vergilius in de Divina Commedia.
Nog twee zangen en enkele terzinen later zal hij zwijgend en in nog grotere verwondering dan Dante weer naar het Limbo aan de zijde van Homerus terugkeren.