Algemene opmerkingen

o.a. Dante en Goethe
Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Algemene opmerkingen

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 16:00

Met dit oproepje op 12 september 2005 is alles begonnen:

Hoi,

Ik zoek een tegenlezer voor de Goddelijke Komedie van Dante. Ik heb zelf een engelse versie in terza rima, maar het maakt mij niet uit of je hem in het Engels, Nederlands of Italiaans leest. Ik wil hem gewoon ontzettend graag lezen, maar kan mezelf er niet toe zetten in mijn eentje. Dus bij wie ligt ie ook nog op de plank?

Selene
Laatst gewijzigd door Dettie op 10 Okt 2005, 17:06, 1 keer totaal gewijzigd.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:01

Hallo Selene,

Ik heb dat “boekje” “gelukkig” al achter de “wijsheids”-kiezen.
Heb het in een Nederlandstalige slechte oubollige maar tekstgetrouwe versie gelezen : half vol Dante- half vol historische voetnoten
- de voetnoten reikten soms bijna tot aan de pagina-aanduiding bovenaan.
En dat was nodig, om een deel van Dante’s verwijzingen en allusies te begrijpen.
Anders moet je eerst een geschiedenis van Firenze-Sienna lezen.

Het was voor mij veeleer cultuurhistorisch interessant dan literair.
Maar het bleef indrukwekkend door de eindeloze beschrijvingen,
vooral van hel en louteringsberg (vagevuur).
De hemel viel bleek uit.
Een beetje zoals Lucifer een veel boeiender figuur is dan God in Paradise Lost van Milton.
(Ik denk dat het echt een literair-poëtische uitdaging is om een Godfiguur boeiend te maken.)

De onderliggende evocatie van het Firenze van het Cinquecento behoeft geen krans...

Het was ook moraalfilosofisch interessant.
Als je de evolutie van de “onderwereld” bekijkt, vanaf de Ilias (een relatief neutraal oord van zenuwachtige schimmen),
over de Aeneis ( reeds een zekere ordening van vergelding en een stad van Dis (een soort centraal strafoord),
tot bij Dante : een uiterst geörganiseerd en gedifferentiëerd tucht-, straf- en foltercomplex)...
Dan krijg je meer sympathie voor die oude Grieken.

Ik hoop dat je iemand vindt
die in dat duister woud met jou wil verdwalen...
Voi che entrate...
g

PS
Ik kan je niet veel voor onderweg meegeven.
Loop iets achter Vergilius.
Zoals eertijds in de Latijnse les.
Maar zorg vooral dat je goede stapschoenen mee hebt.
En warme kleren voor in de hel,
want de hel is niet zo warm hoor, en het tocht er voortdurend.
En sla asjeblief het allerdiepste van de hel over (ik verklap niets)...
Ik krijg er nog altijd rillingen over mijn rug van
( echt waar , door de reusachtigheid van het werk (wekenlange intense lezing) raak je ervan doordrenkt).

Goede stapschoenen en een betrouwbaar kompas vooral voor het bestijgen van de louteringsberg.
Al geeft Dante voortdurend oriëntatie-aanduidingen,
het blijft een wentelende tocht langs de menselijke kleinheden
- steeds andere, steeds nieuwe.
Je hart is weliswaar een goed kompas, veronderstel ik
- kijk toch maar eens na of het emotioneel goed in orde is,
maar een taalvaardigheid die je steeds het noorden van de vele vreemde woorden
en het zuiden van de vele vage geluiden wijst komt zeer van pas.

Voor het overige : zoals altijd : een rantsoen van rede,
een noodpakket van instinct,
en diep onder je huid - als onder je enige mantel :
wat medemenselijke empathie.

PS-PS
Als je na 3 jaren niet terug bent
komen we je met een leestafelteam zoeken.

Jom

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:01

Hallo Selene,

Ik heb het boek na jaren plankliggen dit voorjaar (of was het al vorig jaar?) eindelijk gelezen, in de Nederlandse vertaling, editie Gouden Reeks. Met alle prenten van Doré. Dat laatste hielp erg bij het doorlopen van het verhaal.

Het was een schitterende ervaring, beslist de moeite waard. Jom omschrijft het mooi. Ik heb in mijn eentje geworsteld, maar ben beloond. Ik vond het indrukwekkend dit epos en heb me eerlijk gezegd geen seconde verveeld. De worsteling zit 'm vooral daarin dat het werk heel lang is en dat je je moet dwingen om niet te gaan racen, maar proberen te begrijpen wat Dante wil zeggen.

Ik vond de Louteringsberg het hoogtepunt van het verhaal, wat een schitterende beschrijvingen. De hemel was voor mij niet bleekjes, ik kan me gewoon heel goed voorstellen dat het moeilijker is de heiligheid van God te beschrijven en de aanbidding in de hemel, dan de menselijke ontsporingen die hebben geleid tot een verblijf in de hel. De verhalen in de hel zijn smakelijker, maar ik vind het knap hoe Dante erin is geslaagd de hemel ook echt hemels te laten zijn, en niet een geïdealiseerde aarde.

Hoe dan ook, ik hoop dat je een tegenlezer vindt. Ik zou willen dat ik er een had gehad, ik realiseer me nu dat ik het boek helemaal alleen heb ervaren. Je hoofd zit dan vol met ideeën en ervaringen, en iedereen die je erover probeert te vertellen is bezig met de dingen van alledag en begrijpt niet waar je het over hebt... Je bent volstrekt in je eigen universum.

Ik meld mij niet aan voor het leestafelzoekteam over drie jaar. Mijns inziens is het geen probleem als je definitief in Dante's werk verblijft. Er zijn maar weinig betere plekken te bedenken.

veel succes,


sneuper
_________________
Een leven zonder boeken is onleefbaar - Erasmus

---------------------------------------------------
http://boekenblog.blogspot.com
http://boek.favos.nl
http://christenboek.blogspot.com

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:02

Hallo Selene welkom bij Leestafel.

Ja bij mij ligt het boek ook op de plank en ik wil wel met je meelezen.

Ik heb de Nederlandse versie vertaald door Ike Cialona en Peter Verstegen Athenaeum-Polak van Gennep.

Hoe gaan we dat samen lezen aanpakken? Heb jij een idee?

Groet bernadet

PS Jom mag ik jou inschakelen als ik iets niet begrijp?

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:03

Beste Selene en Bernadet,

Goede moed, jullie twee,
met twee “en cordée”.
Zitten jullie goed aan elkaar vast ?
Knopen nagekeken ?
Snoeren ze niet dicht ?
Ballast gelost ?
Welaan dan, op pad !

Luister goed.
De tocht is 100 zangen lang.
Het te overbruggen hoogteverschil : 14.000 verzen.
Drie werelden te doorkruisen : Inferno, Louteringsberg, Hemel.
In de ijle luchtlagen der allegorie.
Met slechts twee gidsen : Vergilius, en daarna Beatrice.
Maar dit alles tot aan de mooiste slotzin uit de literatuur.
(Niet gaan kijken, die moet je verdienen !)

Ome Jom zal jullie vanop het geografische oppervlak
vanuit zijn dagelijkse zonomzeilend bestaan
aardse seinen trachten te sturen,
schaduwsignalen eigenlijk vergeleken met het licht dat her en der
- maar steeds op hoopafstand- uit de verzen op zal stralen.
Je bent vooral op je eigen gevoel voor schoonheid en je onbevangenheid aangewezen.
(Ome Jom is helemaal geen specialist, hij kent niet eens Italiaans.)

En daarom eerst nog dit :
weten jullie wel goed waaraan je begint ?
“La Commedia” bleek zo majestueus en hoog dat men haar “La Divina Comedia” doopte.
De “m”(weeral de “m”) weg, en een adjectief erbij.
(Pas op voor adjectieven, adjectieven zijn wezenlijker dan substantieven !)
La Divina Comedia,
de noordwand van de Laat-Middeleeuwse literatuur.
Denk niet dat het een oefening is op de Roman de la Rose !

Vinden jullie mijn betoog lang ?
Ach, een habbekrats vergeleken met de afmetingen en monumentaliteit die jullie nog te wachten staan :
Dante’s Toscaanse dialect werd de Italiaanse taal !

Eén duwtje tot aan de eerste bocht :
Sssst...
Beatrice is gestorven en bevindt zich dus in de hemel,
Dante – in de kracht van zijn bestaan –
doolt dientengevolge in het groot donker bos des levens rond ...


Adieu !

g

PS
Het mooiste aan de Commedia is haar tijdstip van geboorte.
Uit het diepste punt der Middeleeuwen rijst het als haar grootste kathedraal omhoog.
Als dat geen opsteker is voor alle dichters-in-barre-tijden !

Jom

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:05

25 september 2005

Ik heb vanmiddag "de goddelijke komedie"aangeschaft!!! (was ik al jaren van plan).
Ik heb de luxe uitgave gekocht (twee "gouden"delen in een witte casstte). In het tweede deel staat de originele italiaanse versie, met een uitgebreid commentaar! Dit verduidelijkt heel veel. Zoals reeds eerder gezegd, dit boek wilde ik al jaren geleden aanschaffen. Het item op leestafel heeft de doorslag gegeven. Ik geniet nu met volle teugen en leer er meteen italiaans bij! (Zal mijn jongste dochter-Itofiel- wel leuk vinden).

Probeer me de komende dagen erin te verdiepen en wil graag, onder begeleiding van onze "Dantedeskundigen" hierin gestuurd en gesteund worden.

Tot horens, Selene, Bernadet en andere belangstellenden.

irene

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:10

Afbeelding
Ik heb de vertaling van Ike Cialona en Peter Verstegen

Bernadet

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:10

Het zijn dezelfde vertalers die het boek dat ik heb hebben vertaald.
Ik heb dezelfde uitvoering als Irene. Misschien doe ik ook mee.

Lizzy

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:11

Ik heb een uitgave van de Nederlandsche boekhandel 'wereldbibliotheek', vertaling Christinus Kops. 1982.

Die van mij is denk ik een min of meer een letterlijke vertaling, er is niet geprobeerd het eveneens op rijm te zetten, omdat (staat er) je dan de zinnen helemaal om moet vormen.

marjo

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:14

Valt daarnet een vertaling van Dante in mijn schoot!!! Moet ik zelfs niet naar de bib!! Mijn zus had die namelijk.
Dezelfde uitgave als Marjo, denk ik.
Vertaling van Knops. Uitgegeven bij de Nederlandsche Boekhandel (Klassieke Galerij) (derde druk van 1977).

Groetjes. Tiba.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:14

Bernadet, Irene, en andere meelezers, is het niet handig om een systeem te verzinnen: iedere week een canto? Of per twee weken, zeg het maar.

marjo

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:15

Laten we er drie per week doen:
De symmetrische opbouw van Dante's schepping, en het belang dat hij hechtte aan de getallen 3 (drie-eenheid) en 33 (Christus'levensjaren) wordt daarmee recht gedaan. De drie delen bestaan elk uit 33 canto's, opgebouwd uit drie-regelige zinnen van elk 33 syllaben.

Als we er drie per week zouden doen zijn we ongeveer na 33 weken klaar. De honderdste canto kunnen we dan symbolisch bespreken; tezijnertijd zijn we allen immers volmaakte Dantekenners!!!

Misschien heeft professor Jom een ander idee?
Groetjes, Irene

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:19

Drie per week, ja Irene, hoe dantesk.

Zo’n epos is wennen voor iedereen :
de prozalezers zijn grotere stappen en meer plot gewoon,
en de gedichtenlezers kleinere afstanden en minder lopende tekst.
De Commedia dwingt je in een middeleeuwse levenstred.
Dat doet ons al eens struikelen over een oneffenheid in onszelf,
of uitglijden over ons eigen weerstandloos 21ste eeuws gelijk.

Maar vergeet niet dat het voor sommigen steeds moeilijker zal worden
om het bij 3 canti per week te houden :
de hel loop steeds steiler af naar haar climax,
het vagevuur loutert met rasse vrede,
en in het paradijs is er geen wrijving meer.
Het wordt een eenparig versnelde ontroering voor je het weet . . .

g,
Jom

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:20

ik heb de drie canto's al gelezen, en mijn tenen krullen steeds meer! Sommige stukken zijn helder en duidelijk, regel 136-142 tweede zang bv. Helemaal to the point.
Maar er zijn ook regels, nou ja, de meeste eigenlijk, waarbij ik wel begrijp wat er staat, maar niet waarom het er staat. Waarom zoveel eromheen gedraald, denk ik dan. Je zegt vast dat dat aan de stijl van de middeleeuwen ligt. Maar ik neem aan dat men in de spreektaal toch rechter door zee was. Waarom dan niet in het geschrevene?

marjo

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:20

Beste Marjo,

Op zijn weg naar het diepste van de hel
wil Dante ALLE soorten en gradaties van gebreken, misdaden, en verdoemden ten tonele voeren.
Het is een kataloog, een inventaris.
En tegelijk wendt hij al die gebreken en verdoemden aan om nog levende of pasgestorven tijdgenoten en situaties een sneer of een kompliment toe te dienen.
(“Si non e vero e bene fulminato !” moet je verzuchten.)

Maar er zit wel systeem in :
1) het voorgeborchte of limbo, het gebied vóór de Acheron, vóór de eigenlijke hel, is een soort neutrale onderwereld stijl Homeros : daar vertoeven alle goede voorchristelijke heidenen en ongedoopte boorlingen. Zij mogen niet in de hemel omdat zij het rechte geloof de facto nog niet konden kennen.
2) de negen steeds nauwer en gruwelijker wordende kringen der hel zelf
zijn voor de steeds grotere zondaars : grosso modo :
- de bovenste kringen voor allerlei soorten onbeheersten,
- de middelste kringen voor alle soorten geweldadigen,
- en de diepste kringen voor alle variëteiten van listigen en verraders.

(Met de drie grootste “misdadigers” der mensheid houdt Lucifer zich persóónlijk bezig.
Ik verklap je het niet. MAAR er zit wél logica in. Een thrillerlezer zou er op kunnen komen...)

Dante lijdt aan de summadrift zoals zovele intellectuelen in die tijd
(die volledigheids- en classificatiedrift kenmerkt de scholastiek - de kerkelijke volmiddeleeuwse filosofie : bijbelfähigkeit, didactiek, en moraliseren vóór alles !).
Hij lijdt tegelijk ook aan de exegesedrift (exegitis), of het versymboliseren en interpreteren van alles wat beweegt
( Gods schepping is tenslotte ook Zijn H. Schrift : alles heeft betekenis, toeval is een heidens concept (al is Dante al voor de helft aan het overhellen –maar dat is een ander verhaal...)).

De afstand tussen het dagdaglijks gesproken woord en de bijna heilige handeling van het openbaar spreken, schrijven,en lezen is groot.
(Denk maar aan het onwaarschijnlijk grote succes van de volksprediking.)
Beste Marjo, Dante is recht door zee,
maar hij wil geen golfkrulletje of waterspatje onbenut of onverlet of ter zijde laten.
Zo denk ik.

gg

PS
Johan Huizinga vertelt in de Herfsttij der Middeleeuwen :

“In het dagelijks leven denkt de middeleeuwse mens in dezelfde vormen als in zijn (haar) theologie. De grondslag is zo hier als daar dat architecturale idealisme, dat de scholastiek realisme noemde : de behoefte om elke notie af te zonderen en vorm te geven als een wezenheid, en om ze samen te schikken in hiërarchische verbanden, er altijd weer tempels en kathedralen van te bouwen, als een kind dat met blokken speelt.”

Jom

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:21

Even zitten surfen op internet...
http://www.greatdante.net

irene

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:26

Zullen we afspreken dat we zondag a.s. (9 oktober 2005) de proloog (canto 1) en de eerste twee canto's van 'De hel' (canto 2 en 3) gelezen hebben?

Bernadet

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 17:26

En daar ging iedereen mee akkoord en zo begon het grote avontuur.

bernadet

Marjo
Berichten: 25855
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 21:01

Berichtdoor Marjo » 10 Okt 2005, 17:27

Ik vind het hartstikke goed zo, Bernadet!! Dank je wel voor al het werk dat je er in gestopt hebt!
Als iedereen nu oplet blijft de boel overzichtelijk.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 10 Okt 2005, 18:03

Ik vind het ook geweldig dat jullie (wij) dit gaan doen marjo! daar mag best een beetje extra werk in gaan zitten.

bernadet

tiba
Berichten: 1559
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 23:58

Berichtdoor tiba » 10 Okt 2005, 19:07

Ziet er heel fraai uit, Bernadet, die aparte indeling.
Ik had jammer genoeg nog geen tijd om alles grondig te lezen.
Zou nochtans graag willen reageren.
Maar net nu heb ik zoveel werk! :(

Groetjes. Tiba.

Marjo
Berichten: 25855
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 21:01

Berichtdoor Marjo » 10 Okt 2005, 21:10

Je kan nu wat rustiger aan doen, Tiba, nu Bernadet het zo overzichtelijk heeft gemaakt!

tiba
Berichten: 1559
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 23:58

Berichtdoor tiba » 10 Okt 2005, 22:24

Hé ja, juist , Marjo, want het blijft lekker per canto staan.
Lumineus idee eigenlijk :idea: !
Wat goed van Dettie!

Groetjes. Tiba.

Jom
Berichten: 259
Lid geworden op: 08 Aug 2005, 13:58
Locatie: Kessel-Lo
Contact:

Berichtdoor Jom » 11 Okt 2005, 08:38

Bernadet verzuchtte :

”Ik zie in deze paar zinnetjes al zoveel staan dat bij mij vragen oproept. Ik ben totaal niet bekend met deze namen en verhalen. Deze verwijzingen zeggen mij dan ook niets.
ik ben bang dat Jom mijn Vergilius zal moeten worden en Irene, Tiba, Marjo en Lizzy mijn leidvrouwen op deze barre tocht!“

De oude raad van professor Jommus :

Misschien ontleen je beter een uitgave van de bib waarbij het tekstkritisch en-verklarend apparaat zich op dezelfde bladzijde bevindt, zoals in de versie van Tiba en Marjo ?
Dat zou het je misschien al makkelijker maken.

En ik zou in eerste instantie enkel datgene opzoeken dat nodig is om de logica van het verhaal te kunnen volgen, dus wanneer er een lijst van namen volgt, er slechts ééntje van opzoeken,
of een “digressie” aan jou laten voorbijgaan.
Vergeet niet dat maestro Dante zelf ook heel wat gebeurtenissen en figuren aan zich voorbij laat gaan.
Veelheid is een verraderlijker desolaatheid dan schaarste.
Verlies door de veelheid je doel niet uit het oog : het levend, niet ingedut en wel bereiken van de volgende zang of hellekring.


Vertroosting.

Men weet dikwijls ook niet met zekerheid, wie of wat Dante bedoelde.
Zo zijn er heel wat zwarte gaten in de Divina Commedia .
Van de historische context nodig om Dante’s geälludeer te begrijpen is slechts een uitgerafeld flardendeken overgebleven, maar anderzijds helpt de Divina Commedia zelf ons ook om de historische context te begrijpen.
En van dat literair weefwerk is een mooi geheel van 14322 stevig in elkaar gevlochten verzen en allusies intact tot ons gekomen...
Zelfs het allegorisch motief is onaangeroerd gebleven...
Een tapijt van Bayeux maar met opvlammende kleuren.

Gegroet, moedige moedige leestafelaangezetenen,
gegroet vanuit het veilige Betweterland.

PS
Het is een oude truuk, maar misschien helpt het als ik je vóór elke zang een korte inhoud geef,
een handpalm gelijk.

irene
Berichten: 945
Lid geworden op: 04 Aug 2005, 12:51
Locatie: Helmond

Berichtdoor irene » 14 Okt 2005, 20:36

Helaas loop ik nog steeds achter met het lezen van de canto's.
Had even "een dipje"afgelopen week ( en nog een beetje).
Volgende week ga ik er een paar dagen tussenuit.... daarna zal ik braaf de schade inhalen!

Ciao, Irene


Terug naar “Klassieken”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 48 gasten