Op dood spoor
Het begin van het vijftiende boek van John Sandford over Lucas Davenport is werkelijk zeer veelbelovend. De moord op een Russische man, de achtervolging van de moordenaar op een toevallig aanwezige zwerfster en – als klap op de vuurpijl – hilarische momenten met Weather, de echtgenote van Davenport, die met 80 kilometer per uur de garagedeur in puin weet te rijden. Omdat die volgens haar niet snel genoeg openging, waarbij niemand het in zijn hoofd durft te halen om de vrouwelijke brokkenpiloot de waarheid te vertellen over haar waanzinnige rijgedrag. Maar op het moment dat je er als lezer vervolgens eens goed voor gaat zitten, is het met ”Onder Schot” eigenlijk alweer voorbij. Ruim voor de helft van het boek heb je het gevoel dat je tot aan je enkels in de dikke stroop rondwandelt in een verhaal waar geen beweging meer in te ontdekken valt. Slechts met enorm veel wilskracht en vastberadenheid kom je nog langzaam vooruit en moet je echt je best doen om nog iets van samenhang in al die woorden en zinnen te ontdekken. En net op het moment dat dit misschien nog lijkt te lukken, gaat het verhaal volledig uit als de overbekende nachtkaars. John Sandford is met zijn serie over Lucas Davenport op een dood spoor aangeland en het is nog maar de vraag of hij in staat is het tij te keren.
Het middelpunt van ”Onder Schot” is de moord op een Russische man in de haven van Duluth. Aangezien het slachtoffer belangrijke connecties heeft in zijn moederland, wordt de FBI onder druk gezet om zo snel mogelijk met een dader op de proppen te komen. Om dit proces te begeleiden wordt de Russische agente Nadya Kalin gestuurd en krijgt Lucas Davenport de opdracht om samen met haar de situatie te onderzoeken. Korte tijd later wordt er ook een tweede moord gepleegd – deze keer op een onschuldige zwerfster – en ontstaat het vermoeden dat er een verband tussen beide slachtoffers moet bestaan. Al snel krijgt Davenport het bewijs dat er een groot politiek steekspel gaande is en dat Nadya Kalin niet zo maar een buitenlandse politie agente is. Alle ingrediënten lijken hiermee aanwezig voor een goed en onderhoudend verhaal, maar de waarheid is helaas anders. Sandford krijgt het niet voor elkaar alle elementen op elkaar te laten aansluiten en al snel verdrinkt het boek in ongeloofwaardigheid en valt de lezer ten prooi aan totale wanhoop. Tientallen pagina’s lang valt er nergens ook maar een rode draad te ontdekken en geven alle actiescènes een geforceerd en plichtmatig gevoel. De normaal gesproken aanwezige charisma van Lucas Davenport valt ook vrijwel nergens echt te ontdekken, wat alleen maar bijdraagt aan de algehele middelmatigheid.
Ooit was het een ongekend genoegen om de boeken van John Sandford te lezen en vooral toen Davenport nog een gewone politieagent was, stond deze serie op een zeer hoog niveau. Ook toen Davenport promotie begon te maken, bleef de kwaliteit van de verhalen goed tot uitstekend en dankzij personages als Clara Rinker (met name in “Verbeten Strijd”) zag Sandford ook regelmatig kans om met nieuwe elementen zijn verhalen van vers bloed te voorzien. Maar ongemerkt begon Lucas Davenport steeds minder politieman te worden en steeds meer een soort verlengstuk van de bestuurlijke macht, een rol die hij zelf jaren geleden nog verafschuwd zou hebben. Het is haast onmogelijk om in de huidige Davenport dezelfde man te herkennen van een aantal jaar geleden en het is triest om te moeten vaststellen dat hij zijn specifieke identiteit als harde en creatieve wetshandhaver vrijwel volledig is kwijtgeraakt. Niet dat de boeken van John Sandford nu niets meer voorstellen, maar feit is dat ze kwalitatief niet meer te vergelijken zijn met pakweg de eerste tien titels die van hem verschenen zijn. Waarbij Lucas Davenport als middelpunt van de serie lijkt te zijn gedegradeerd tot een redelijk kleurloos personage die tot weinig meer in staat lijkt dan mee hobbelen op zijn eigen achterhaalde reputatie.
