Leestafel forum

Voelen Vlaamse schrijvers zich Nederlandse schrijvers?

In de chat van afgelopen vrijdag was er een dicussie over dit onderwerp.
De een zei dat schrijvers uit Vlaanderen zich een met de Nederlanderse schrijvers voelden omdat zij in dezelfde taal schrijven. De ander was deze mening niet toegedaan.
Het is moeilijk daar achter te komen als ik google maar kwam wel dit interview tegen...

--------

Annelies Verbeke en Peter Terrin hebben elkaar nooit eerder ontmoet, al wonen en werken ze in dezelfde stad. Dat komt natuurlijk omdat het in Gent wemelt van de goeie jonge schrijvers, meent Terrin. Je struikelt er bijkans over.

Zitten hier de representanten van een nieuwe generatie Vlaamse schrijvers?

Verbeke: 'Ik heb laatst Tom Lanoye geinterviewd in het kader van Antwerpen wereldboekenstad. Toen hebben we ook zitten praten over de nieuwe generatie. Lanoye en zijn generatiegenoten moeten het al heel lang doen. Eigenlijk is het tijd voor de nieuwe garde, maar zoveel hoor je niet van jonge schrijvers. Lanoye en Brusselmans zijn ook entertainers, misschien dat wij bescheidener zijn.'

Terrin: 'Ik ben niet zo bescheiden hoor, maar ik zie het in de eerste plaats als mijn missie om een goed boek te maken. Ik voel niet de behoefte er van alles omheen te doen zoals sommige schrijvers. Het is ook de geest van de tijd. Toen Lanoye en Brusselmans opkwamen, was er nog sprake van een totale verstarring binnen de literaire wereld. En ineens waren daar twee jonge snaken die op tafel hun gedichten voordroegen. Natuurlijk kregen die wel media-aandacht.
Ik was heel blij met het succes van Annelies omdat zij, net als ik, breekt met een Vlaamse traditie. Ik zie grofweg twee groepen Vlaamse schrijvers: de nostalgische schrijvers als Luuk Gruwez, Leo Pleysier, Erik Verpale, Erik Vlaminck. Dat zijn heel typische, heel Vlaamse auteurs. Dan heb je de postmodernen, zoals Peter Verhelst, en de harde, maatschappijkritische, ietwat cynische jongens zoals Jeroen Olyslaegers en Paul Mennes. Ik heb altijd veel meer voeling gehad met Nederlandse schrijvers: Bernlef, Hermans, Hotz, daar houd ik van. Zij schrijven sober en ingetogen, in het mooiste Nederlands dat er geschreven is. Als ik Hotz lees, gaat het puur om de taal. Met zijn thematiek voel ik me niet verbonden, maar het boeit blijkbaar omdat het zo goed geschreven is. Bij Hermans ben ik vol bewondering voor zijn eruditie. Hoe eenvoudig hij iets heel ingewikkelds kan brengen, zo dat het begrijpelijk is voor iedereen. Er zijn ook schrijvers die een Vlaams idioom creëren, maar ik heb mij voorgenomen in het Nederlands te schrijven.

Verbeke: 'Standaard Nederlands is prachtig. Ik heb me ook wel voorgenomen dat te schrijven.'

Terrin: 'Ik vind jouw boek nog tamelijk Vlaams.'

Verbeke: 'Er zit een personage in, Olga, dat echt authentiek Vlaams spreekt. Als ik moet voorlezen in Nederland, kies ik vaak een passage waarin zij voorkomt. Dat vinden ze dan heel leuk.'

Terrin: 'De vorige grote debutant uit Vlaanderen was Erwin Mortier. Toen dacht ik: nee, het is niet waar. Niet omdat hij een slechte schrijver zou zijn, helemaal niet, maar hij is wel zo'n typisch Vlaamse schrijver. Melancholisch, platteland...'

Verbeke: 'Terug naar de kindertijd...'

Terrin: 'Verdwenen natuurschoon...'

Verbeke: 'Fout geweest in de oorlog...'

Terrin: 'Grootouders, missionarissen, incest...'

Verbeke: 'Paters en nonnen...'

Terrin: 'Ik bedoel niet dat dat geen goede literatuur is, maar ik voel het toch als een stap terug. Er is ook andere, nieuwe Vlaamse literatuur. En daar behoren onze boeken toe.'


zie rest van het interview http://boeken.vpro.nl/artikelen/19949178/
---------

Zelf noemen deze schrijvers het wel Vlaamse literatuur. Maar of hiermee echt antwoord op de vraag gegeven is?

Dettie

Fragment uit artikel in Trouw

Het is een traditionele burenkwestie: hoe verhouden Vlaanderen en Nederland zich literair tot elkaar? Identiek zijn ze nooit geweest, de traditie van Boon en Walschap is een heel andere dan die van Vestdijk en Hermans. Meestal gedroeg de Nederlandse letterkunde zich in die concurrentiestrijd superieur en neerbuigend.

Wat moesten we eigenlijk met die Vlaamse tak? Het magisch-realisme bijvoorbeeld van schrijvers als Lampo en Daisne was toch een wat puberale affaire. En veelgelezen schrijvers als Ward Ruyslinc en Jos Vandeloo werden vooral op eindexamenlijstjes aangetroffen: een soort middelbare schoolauteurs. Met uitzondering van die ene grote, Hugo Claus, had de Vlaamse literatuur een wat achterlijke, onvolgroeide roep.

Ongetwijfeld hangt een en ander ook samen met het verschil in cultuur tussen België en Nederland. Terwijl in Nederland de politiek na de roerige jaren zestig haastig aansluiting probeerde te vinden bij de roep om nieuwe sociale en zedelijke vrijheden, bleven in België katholicisme en burgerdom de stemming en vooral ook de normen bepalen.

Ook de verwerking van de Tweede Wereldoorlog drukte een heel eigen stempel op de Vlaamse literatuur. Wijdverspreide collaboratie, het onderwerp van de grootste naoorlogse Vlaamse roman, Claus` `Het verdriet van België`, bepaalde de erfenis. In de slipstream van dat boek bleven Vlaamse schrijvers als Geertrui Daem, Leo Pleysier, Eriek Verpaele een soort veredelde streekliteratuur schrijven, over de persoonlijke of collectieve geschiedenis, de verhouding tot Vlaanderen, terwijl angry young men als Herman Brusselmans en Tom Lanoye ontluisterende pastiches op datzelfde onderwerp schreven en het Vlaanderen van de pedofilie-netwerken, de corruptie en het Vlaams blok in beeld brachten. Oftewel: de Vlaamse literatuur was tot voor kort veel Vlaamser dan de Nederlandse Nederlands was.

http://boekrecensies.trouw.nl/recensie? ... 9045013843

Dettie

Het gaat mijns inziens niet om de inhoud van het boek, niet om het verhaal. Dat kan ook best gaan over de Noordpool, voor mijn part.
Volgens deze artikelen zou je dat niet los kunnen zien..

De vraag is meer: willen ze Vlaams zijn, zich profileren als een schrijver uit België? Of willen ze Nederlands zijn, en dan niet in de zin van het land, maar Nederlandstalig.
Ik heb intussen al wel door dat het al heel moeilijk is om duidelijk ta maken wat ik bedoel, er zijn zoveel facetten.

Verbeke: 'Standaard Nederlands is prachtig. Ik heb me ook wel voorgenomen dat te schrijven.'

Ik weet wel wat je bedoelt Marjo maar echt een antwoord kon ik al googlelend niet vinden. Vandaar dat ik ook opmerk, is dit wel een antwoord op de vraag. Dit kwam nog een béétje in de buurt, maar of ze zich Nederlandstalig willen noemen weet ik ook niet, kon dat niet vinden.

Dettie

Nee, hoe vind je dat ook..
Ik heb het ook in de groep gegooid bij een Vlaamse leeskring. Daar krijg ik reacties over hoe onderbedeeld de Vlaamse literatuur altijd is geweest en nog..prijzen en beoordelingslijsten waar slechts een fractie Vlaams is.
Ook niet echt wat ik bedoelde.

Weet je, Vlaams en Hollands. Laat ons dat hele gedoe nu eens vergeten. Vlaams en Hollands zijn (grosso modo gesteld) twee groepen dialecten, die door omstandigheden (1585, de val van Antwerpen) uit elkaar zijn beginnen groeien, maar die tot nader inzien nog altijd uit één taal voortkomen, het Nederlands.

Ik schrijf ook, ben misschien nog niet zo bekend (ben al tevreden dat ik gelezen, en gewaardeerd word), maar ik schrijf nog altijd in het Nederlands (en ik word zowel door Vlamingen als Hollanders gelezen !).

Rutger

Als ik zo de reacties uit Vlaanderen lees, dan voelen zij zich toch erg ondergewaardeerd. En dat zit hoog!! Hoe kan je het dan vergeten?

Ik zou het graag zien zoals jij zegt: allemaal Nederlandstalig. Zo lees ik ook. Natuurlijk is het Vlaams als het geschreven wordt duidelijk, maar dat geldt voor Brabants of Fries ook. Als het gewoon Nederlandstalig is, dan weet ik vaak niet waar de roots van de schrijver liggen..

Je bedoelt die reacties op dat andere forum Marjo?

Het maakt mij geen biet uit eigenlijk. Het gaat mij om het boek of dát mooi is, goed geschreven is. Maar inderdaad ik vraag me eigenlijk af wie bepaalt wat typisch Vlaams is. (zonder Vlaamse dialectwoorden te gebruiken dan).
Zelf vind ik wat ik gelezen heb van de Vlaamse schrijvers dat het vaak aparte verhalen zijn. Ik bedoel boeken als De engelenmaker van Stefan Brijs, Slaap van Verbeeke, Marcel van Mortier en ook Verhulst. De verhalen gaan aldoor een vreemde/aparte kant op. Maar of dat typisch Vlaams is durf ik niet te zeggen.

Dettie

Het maakt mij ook niet uit als het om Nederlandstalig gaat. Ik heb Verbeke en Brijs niet aan hun stijl of taal als Vlamingen herkend, de anderen die je noemt wel, maar we herkennen een Anton Coolen ook..

Maar het begon allemaal met Geert Istendael, een man, Vlaming van geboorte, die een deel van zijn jeugd in Nederland heeft gewoond, nu weer woonachtig in Vlaanderen. Hij schrijft "mijn Nederland", waarin hij stelt te betreuren dat er ooit een België is ontstaan.
Hij streeft ernaar om zuiver Nederlands te schrijven, en inderdaad: ik kan hem niet betrappen op Vlaamse eigenheidjes.
Toen was de vraag: willen Vlamingen hun eigenheid behouden of willen ze Nederlands (ik bedoelde dat overstijgend, dus het Nederlandstalige grondgebied) zijn.