Thema december 2013 Nederland-Ruslandjaar Russische auteurs

[Dettie]

Dit thema stond eerder gepland maar soms zijn andere thema's in een bepaalde tijd van het jaar toepasselijker zoals wind en boeken voor onder de wol in de regenachtige, stormachtige herfst.
Hoewel het Nederland-Ruslandjaar officieel voorbij is, houdt Rusland de gemoederen nog wel bezig bovendien heeft Berdine erg toepasselijke boeken gevonden speciaal voor deze tijd van het jaar.
Dus... we verlengen het Nederland Ruslandjaar gewoon met een maandje.



Dettie

[Marjo]

Prima hoor!
Mijn boekenkeuze gaat meestal niet in de richting van Russische schrijvers, maar wie weet..

[berdine]

Goed voor je stapels, Marjo!

[Marjo]

Dat is dan weer waar..voor de jouwe niet denk ik!

[Dettie]

De man die zijn wereld opdronk
Aleksej Ivanov


Een hilarische roman vol drama en licht verdriet.

Sloezjkin, een jonge bioloog die uit geldnood als aardrijkskundeleraar werkt, slaagt erin een integer persoon te blijven in een land vol hardheid,
uitzichtloosheid, economische en morele inflatie en losbandigheid. Een moderne Don Quichot, die ondanks alles in het goede van de mens en de schoonheid van het leven blijft geloven. Hij wil trouw aan zichzelf blijven en niet meegaan in de maalstroom. Sloezjkin is voortdurend op zoek naar liefde, en die ontdekkingsreis is voor hem belangrijker dan het resultaat.
De man die zijn wereld opdronk is een hilarische roman vol licht verdriet en drama. Want, aldus Sloezjkin, gevoel voor drama en humor verlichten het bestaan in deze hartverscheurende, lelijke wereld. Een voortreffelijke mengeling van pageturner, ontwikkelingsroman, psychologisch portret en avonturenroman, geschreven door een van Ruslands opmerkelijkste auteurs.


Recensie
Aleksej Ivanov (Perm, 1969) is de laatste jaren als een raket omhooggeschoten en is thans een van Ruslands populairste schrijvers, wiens boeken in grote oplagen worden uitgegeven. Zijn stijl is direct en hij kan uitstekend vertellen.
"De man die zijn wereld opdronk" (2003) is een van zijn eerste romans en heeft als hoofdpersoon een jonge bioloog die, omdat hij zelf een baan zoekt en de school waar hij solliciteert niet voldoende leerkrachten heeft, wordt aangenomen als aardrijkskundeleraar. Hij heeft vrouw en kind, maar zijn huwelijk is, mede ten gevolge van de drank, niet erg best. Andere liefdesrelaties, met inbegrip van die met leerlingen, spelen een grote rol in zijn leven. Een vierde gedeelte van de roman is in de ik-vorm en gaat over een fantastische boottocht met een aantal leerlingen van zijn school.
Een buitengewoon leesbare, vlot vertaalde, gevoelige roman over modern Russisch leven. Kleine druk.
Willem G. Weststeijn


ISBN 9789029081047 Paperback 396 pagina's J.M. Meulenhoff mei 2008
Vertaald door A. Kouznetzova, A. Uijterlinde, J. Vanhoff

[Dettie]

Citaat van de dag

'Nee, ik wil gewoon leven als een heilige. Heiligdom betekent voor mij dat je niemand een garantie voor geluk kunt geven en niemand jou, maar je moet wel van mensen houden en mensen van jou. Volmaakte liefde, snap je? Volmaakte liefde verdrijft angst.'

Alexej Ivanov
Uit: De man die zijn wereld opdronk

[berdine]

Hé, goed van jou! Je hebt een goede cover gevonden van het boek van vandaag! Ik ben er net in begonnen.
Marjo, dit boekje bedoelde ik toen ik een paar maanden geleden meldde dat ik er al eentje had aangeschaft van het thema van "volgende maand". Dat kon ik toen niet zeggen, zonder het thema te verraden en aangezien het thema even werd uitgesteld, krijg je nu pas antwoord. Ha, je weet niet eens meer dat je het vroeg.....

[Dettie]

Ik ben bijna beroepsplaatjeszoeker geworden na al die jaren Leestafel
Maar vind het ook leuk dat ik toch een plaatje van de cover gevonden heb.

Dettie

[Marjo]

Nee, Berdine, ik weet niet eens meer dat ik het vroeg. Op dat moment ben ik nieuwsgierig, maar dat ebt weer weg...
Dit boek zegt mij helemaal niets, maar dat zal de komende weken wel vaker het geval zijn.

[Dettie]

Tali, het wonder van Tsjegem
Fazil Iskander


'Tali, het wonder van Tsjegem' is een liefdesverhaal én schelmenroman.
Tali is de beeldschone dochter van Oom Sandro, een geliefde maar om zijn scherpe tong ook gevreesde schelm. Ze wonen in het bergdorpje Tsjegem aan de Zwarte Zee. Het harmonieuze dorpsleven in deze uithoek van het Sovjetrijk wordt op zijn kop gezet als Tali wordt geschaakt door haar geliefde Bagrat.

Recensie:
Dit verhaal over het opgroeien van de eigenwijze, slimme en wondermooie Tali, aan wie de bewoners van het Abchazische bergdorpje sinds haar geboorte de wonderlijkste talenten toedichten, doet verlangen naar de vertaling van alle 21 verhalen uit de Russische bundel 'Sandro uit Tsjegem' van deze in 1929 geboren rasverteller uit Abchazië.
Sandro is de vader van dit Pippi Langkous-achtige meisje, maar hij staat hier minder centraal dan de vrouwen in Tali's familie en Tali's opa. De beschrijving van de kleine dorpsgemeenschap ten tijde van het Stalinregime is poëtisch, geestig èn realistisch, met als hoogtepunten de tabaksrijgwedstrijd, de schaking en de poging tot bloedwraak.
Door de mooie taal en de gelaagdheden in de historische context en de psychologische ontwikkeling ontstijgt dit verhaal het dorpsproza.
Verzorgde uitgave in klein formaat (11,5 x 16 cm.), even poëtisch als Paustovski en schelmachtig als Gogol.
Kleine druk.
Mieke Starmans-van Haren


ISBN 9789052268323 Hardcover 160 pagina's De Geus 2000
vertaald door Egbert Hartman

[Dettie]

Citaat van de dag

Het huisje waarin wij woonden stond op een heuvel, dag en nacht vol in de wind, en was droog en stevig als een echte bergbewoner.

Fazil Iskander

[Dettie]

De generaalsdochter
Irina Grivnina

'In de nacht van 21 op 22 december 1980, de langste nacht van het jaar, de nacht dat de Zon het teken van de Boogschutter verlaat en de zonderlinge, poëtische maand van de Steenbok aanbreekt, droomde ik van een jonge vrouw. Zij droeg een lichtblauw strooien hoedje en een lichtblauwe japon van fijne crêpe de Chine met zo'n lange bijna tot de enkels reikende klokrok die begin jaren vijftig in de mode was.'

Lena Ionovna O., dochter van de legendarische generaal Iona O., vormt de spil van deze familiekroniek. Het verhaal is opgebouwd als een muziekstuk waarin de verschillende personages meerstemmig hun versie van het bizarre familieverhaal laten horen. Een hoofdrol is weggelegd voor Lena's niet bij naam genoemde zoon, die zich bezighoudt met componeren en schrijven en die bijna toevalligerwijs in dissidentenkringen terechtkomt. In zijn pogingen om een onafhankelijk leven te leiden tekent Irina Grivnina de hang naar vrijheid die zij ook zelf heeft gekend toen zij in Rusland leefde en herhaaldelijk in aanvaring kwam met de autoriteiten.

ISBN 9789038826714 Paperback 141 pagina's Nijgh en Van Ditmar 1994

[Dettie]

Citaat van de dag

De taal is ons vaderland, waaruit wij nooit kunnen emigreren.

Irina Grivnina

[Dettie]

19 december
De Rode ruiterij en alle andere verhalen
Isaak E. Babel

Isaak Emmanoeïlovitsj Babel (1894-1940) debuteerde in 1925 met zijn eerste verhalen. Nog geen jaar later verscheen de bundel De Rode ruiterij, die hem wereldroem bracht. Babel gold dan ook al snel als een waardig opvolger van Tsjechov.
'De Russische literatuur is grijs als een sijsje, ze heeft een frambozenrode rijbroek nodig en hemelsblauwe leren laarzen,' schreef de schrijver en historicus Viktor Sjklovski in 1924.
Afkomstig uit Odessa, 'uit de zonnige steppen, omspoeld door de zee', bracht Babel de Russische literatuur iets nieuws, iets zonnigs en zuidelijks. Zijn verhalen zijn bont, grotesk en exuberant, ze lopen over van wilde energie, zinnelijkheid en ironie. Tegelijk schreef Babel met grote zelfbeheersing: zijn werk is bondig en precies, vrij van abstracties en vaagheid. Hij stond erom bekend zijn verhalen tientallen keren te herschrijven en ze tot het uiterste te polijsten. Bij al zijn warmbloedigheid slaat Babel een droge, laconieke toon aan, die zowel vanzelfsprekend als volkomen nieuw aandoet: 'Er was eens een vrouw, Ksenia heette ze. Dikke boezem, ronde schouders, blauwe ogen. Zo'n vrouw was het. Hadden u en ik er maar zo één!'
In haar splinternieuwe vertaling behoudt Froukje Slofstra de intense beknoptheid die zo bij Babels werk hoort. Zij vertaalde recentelijk onder meer het alom bejubelde Leven en lot van Vasili Grossman, een vertaling waarvoor zij de Aleida Schotprijs ontving.

ISBN 9789028240216 Hardcover 544 pagina's Van Oorschot januari 2013
vertaald door Froukje Slofstra

[Dettie]

Citaat van de dag

‘Een goed bedacht verhaal hoeft niet op het echte leven te lijken; het leven probeert uit alle macht op een goed bedacht verhaal te lijken.’

Isaac E. Babel

[Dettie]

20 december

De meester en Margarita
Michail Boelgakov

De meester en Margarita wordt gezien als een van de belangrijkste Russische romans van de twintigste eeuw. Michail Boelgakov (1891-1940) schreef het als een satire tegen Stalins onderdrukkende regime, en daarom is het boek lange tijd verboden geweest. Tegenwoordig is Boelgakov een van de populairste Russische auteurs. Tijdens zijn leven kreeg hij echter weinig gepubliceerd, zijn werken werden verboden of zwaar gecensureerd.
De meester en Margarita verscheen voor het eerst in 1966, zesentwintig jaar na zijn dood. Het is voor velen een favoriete klassieker en inspireerde onder anderen Rushdie tot de Duivelsverzen en The Rolling Stones bij 'Sympathy for the Devil'. In deze briljante graphic novel wordt het verhaal nieuw leven ingeblazen. Het volgt de duivel en zijn vreemde entourage in Moskou terwijl zij verwoesting veroorzaken waar zij gaan. Gevangen in deze chaos bevinden zich twee geliefden: de meester, een schrijver die gebroken is door de kritiek op zijn roman over Pontius Pilatus, en Margarita, met wie de duivel zijn eigen plannen heeft. De meester en Margarita vermengt het absurde met het erudiete, beschrijft met grimmige humor de meest bizarre taferelen, en plaatst moord en ellende naast bescheidenheid en liefde.

Recensie
"De Meester en Margarita" van Michail Boelgakov (1891-1940) behoort tot de belangrijkste Russische romans van de twintigste eeuw. Geschreven in de jaren dertig kon hij pas in 1966-'67, met flinke coupures vanwege de censuur, en in 1973 integraal worden gepubliceerd. De roman, voor het eerst in het Nederlands vertaald in 1968, combineert absurde en fantastische gebeurtenissen in Moskou tijdens Stalin met het bijbelverhaal van Jezus en Pilatus. Hij kan gezien worden als satire op het communistische systeem, maar ook als hartstochtelijk pleidooi voor individuele vrijheid.
Joeri Ljoebimov (1917), de beroemde Russische regisseur en oprichter van het Taganka Theater in Moskou, maakte in 1977 een toneelbewerking van deze in Rusland uitzonderlijk populaire roman. Ook het door hem gemaakte toneelstuk trok volle zalen.
Willem G. Weststeijn


ISBN 9789087730123 Hardcover 175 pagina's Scriptio augustus 2008
vertaald door Marko Fondse, A. Prins

[Dettie]

De ontmoeting met Mogaritsj. Een gedeelte van de oorspronkelijke Russische tekst van De meester en Margarita werd niet vertaald in de Nederlandse, Engelse of Franse uitgaven van de roman.

U kunt het gemiste stuk hier lezen in het Nederlands.

http://www.masterandmargarita.eu/estore ... ytsjnl.pdf

[Dettie]

21 december

Bladen uit een dagboek
Rusland 1917-1922
Pitirim Sorokin

Dat de machtsovername door de bolsjeviki het gezicht van onze eigen tijd ingrijpend heeft bepaald, zal niemand ontkennen. In Bladen uit een dagboek, Rusland 1917-1922 komen de Russische revolutie en de eerste chaotische jaren van de aan alle kanten belaagde jonge Sovjetstaat opnieuw en op overtuigende wijze tot leven. De socioloog Pitirim Sorokin (1889-1968) maakte de Revolutie van nabij en zeer bewust mee. Hij was korte tijd lid van de regering-Kerenski, was van 1919 tot 1922 hoogleraar te Petrograd en emigreerde in 1923 naar de VS waar hij opnieuw hoogleraar werd, eerst aan de universiteit van Minnesota, later aan die van Harvard.
Sorokins dagboek is een helder en vooral buitengewoon spannend ooggetuigenverslag. Hij had een scherp oog voor wat de oorlogshandelingen voor het individu betekenden en wist die in schilderachtige termen te beschrijven. Daarnaast wist hij ook de grote maatschappelijke omwentelingen te schetsen en te interpreteren. Hij is heel beslist in zijn afwijzing van de bloeddorstigheid en tirannie van de Revolutie maar anderzijds is hij niet blind voor de verdiensten die de Revolutie desondanks bezat. Zijn boek bevat dan ook gedachten en meningen die voor tegenstanders en voorstanders van het bolsjevisme even ongemakkelijk zijn.

NBD|Biblion recensie
De bekende Russisch-Amerikaanse socioloog Pitirim Sorokin (1889-1968) maakte als lid van de Kerenski-regering na de Russische februari-revolutie van 1917 van zeer nabij de machtsovername door de bolsjewiki mee. In 1922 werd Sorokin gedwongen in ballingschap te gaan. Hij geeft in zijn dagboek een boeiend ooggetuigeverslag van de omwenteling, die voor Rusland van beslissende betekenis zou worden. Zijn relaas begint met een beschrijving van de voedselrellen, die in de hoofdstad uitbraken. Sorokin erkent, dat de val van het tsarisme noodzakelijk en onvermijdelijk was, maar wijst er tegelijk op dat de revolutie in destructieve terreur en onvrijheid eindigde.
De schrijver laat voor- en tegenstanders van de revolutie aan het woord. In een slotbeschouwing besteedt hij aandacht aan de gevolgen van de revolutie, die volgens hem tegelijk een gigantisch succes en een kolossale mislukking was. In ruimer verband gezien is de revolutie volgens Sorokin een van de uitingen van de desintegratie van de westerse cultuur.
(NBD|Biblion recensie, P. Krug.)

ISBN 9789029546324 Paperback 301 pagina's Arbeiderspers april 2011

[Dettie]

Citaat van de dag

Een pionier veroordeelt zichzelf om verbeterd en overtroffen te worden.

Pitirim Sorokin

[Dettie]

22 december

Tijger op straat
Daniil Charms & Vladimir Majakovski


Majakovski schreef ze omdat hij had gehoord dat hij er een roebel per regel voor kreeg.

Tsjoekovski begon ermee toen mensen door zijn literaire kritieken ertoe werden aangezet hem bij de autoriteiten aan te geven.

Charms en Vvedenski kregen geen poot aan de grond met hun absurdistische Vereniging van Reële Kunst en zochten een manier om in hun levensonderhoud te voorzien.

In Rusland was schrijven voor kinderen nooit iets kinderachtigs. De grootste schrijvers en dichters, van Poesjkin tot Majakovski, schreven voor kinderen. Het is een kinderliteratuur die tot het werelderfgoed gerekend mag worden, en dat geldt met name voor de literatuur die ontstond tussen 1917 en 1940. Juist tegen de verstikkende opvoedkundige principes van de socialistische heropvoeding in zijn er in de eerste decennia van Sovjet-Rusland unieke dingen ontstaan.

Dit boek bevat een selectie van de beste Russische kindergedichten uit de periode 1923 en 1941, en werd rijkelijk geïllustreerd door de toverpen van Erik Bindervoet.

Tijger op straat ontving in 2010 een Vlag & Wimpel van de Griffeljury.


Recensie
Mooie vertaling van een aantal verhalende gedichten, geschreven door enkele toonaangevende Sovjet-Russische dichters uit het Stalinistische tijdperk tussen 1917 en 1940. Het zijn kinderklassiekers die in het huidige Rusland nog steeds worden herdrukt en van generatie op generatie worden doorgegeven.
Meer dan de helft van de gedichtjes in deze bundel zijn geschreven door de bekendste Russische kinderdichter, de absurdist Daniil Charms. De gedichtjes zijn opgefleurd met bijpassende schetsmatige illustraties in geel-zwart.
De vertaler (tevens zelf dichter), en de illustrator van deze bundel, die al sinds 1982 samen werken in de uitgave van een literair tijdschrift, hebben samen diverse goede vertalingen en gedichten op hun naam staan. Van de Russische gedichten hebben ze prima Nederlandstalige gedichten gemaakt, die door het ritme, de klankwoorden, en de vele herhalingen bij uitstek geschikt zijn om voor te dragen. Sommige gedichten zullen wat moralistisch en oubollig over komen, en daardoor westerse kinderen iets minder aanspreken. Desondanks een leuke bundel, die er verzorgd uitziet. Met nawoord en verantwoording.
Ria Scholten-Boswerger


ISBN 9789076347882 Paperback 95 pagina's Hoogland & Van Klaveren januari 2010
De vertaling is van Robbert-Jan Henkes en de prachtige illustraties zijn van Erik Bindervoet.
Vanaf ca. 9 t/m 12 jaar.

[Dettie]

Citaat van de dag

Leugenaar

En weten jullie niet dat in?
En weten jullie niet dat de?
En weten jullie niet dat zee?
Dat in de zee, de diepe zee
Een wachter staat met een geweer?
Onder water staat een wachter,
Niet met een knots,
Niet met een bezem,
Maar met een schietklaar schietgeweer!

Nou ja! Nou ja! Nou ja! Nou ja!
Je liegt! Je liegt! Je liegt! Je liegt!
Een knots kan nog.
Een bezem kan nog,
Daarvan hebben we geen benul,
Maar een schietklaar schietgeweer
Is je reinste flauwekul!


Danil Charms
Uit: Tijger op straat

(23 december was ik druk met het forum zelf, met alles weer terugzetten, en ben ik vergeten een nieuw boek te plaatsen.)

[berdine]

Het zij je vergeven...

[Dettie]

Tsjevengoer
Andrej Platonov


De roman speelt tijdens de revolutie in het Russische steppengebied, al zijn er bij Platonov ook bergen, bossen, rivieren en ravijnen. Velen leven er in bittere armoede. Als het gerucht gaat dat het volk in opstand is gekomen tegen de tsaar, worden sommigen aangestoken door het revolutionaire vuur. De jonge, schuwe wees Dvanov trekt met de donquichotterige ijzervreter en Rosa Luxemburg-vereerder Kopjonkin en diens wonderpaard Proletarenkracht rond in de provincie om de revolutie te verdedigen. Dan wordt bekend dat in het stadje Tsjevengoer het communisme zou bestaan. Er blijken elf geestdriftige, maar eenvoudige bolsjewieken te leven volgens de letter van de leer, waarvan ze slechts een handvol leuzen kennen. Voor de zekerheid hebben ze de bourgeoisie van het stadje uitgemoord. [...]


Tsjevengoer is in vele opzichten een bizar boek. De personages zijn simpele zielen die in de belofte van een betere wereld geloven, maar een met de natuur verbonden magisch wereldbeeld hebben, dat ze uiteindelijk vergeefs trachten in te passen in een wereld waarin de mens heerser over de natuur is geworden.

Hoewel Platonov niet afwijzend stond tegenover het communisme, kon dit schitterende, lyrische, komische, tragische meesterwerk onder het sovjetbewind niet worden gepubliceerd. Gelukkig is die periode voorbij.

(Bron Rebupliek der letteren Alard Schroder http://blogs.vn.nl/boeken/fictie/tsjeve ... -platonov/ )


ISBN 9789045017334 Paperback 416 pagina's Lj Veen november 2010
Vertaling Lourens Reedijk

[Dettie]

Citaat van de dag

Ik ben het niet eens met de werkelijkheid

Andrej Platonov

[Dettie]

Het bijzondere kerstfeest van Papa Panov
Ruben Saillens

Het is eerste kerstdag.
Papa Panov, een oude, eenzame schoenmaker verwacht een heel speciale gast. Maar tegen het einde van de dag ziet het ernaar uit dat Papa Panov tevergeefs heeft gewacht.
Er zijn veel mensen langsgekomen, maar de speciale gast heeft hij niet gezien...
En toch... voor de avond valt gebeurt er iets dat de pretlichtjes in zijn ogen achter de ronde brillenglazen weer tevoorschijn tovert.
Ongemerkt is de speciale gast toch langsgekomen!

Deze prachtige vertelling van Ruben Saillens werd bewerkt door Leo Tolstoy en opnieuw verteld voor kinderen door Mig Holder.
De tekeningen van Tony Morris geven dit verhaal een geheel eigen sfeer en bekoring.

ISBN 9789045017334 Paperback 416 pagina's Lj Veen november 2010
Vertaling Lourens Reedijk