Thema december 2023 - Verlichting

[Dettie]

Eeuwig licht
Francis Spufford

Op een zaterdag in 1944 ontvangt een Londens Woolworths-filiaal rond lunchtijd een levering aluminium steelpannen. Er verzamelt zich een menigte om het eerste nieuwe metaal in tijden te bewonderen; alles is tijdens de oorlog immers omgesmolten. Een ogenblik later is de menigte verdwenen, tot as verbrand door een bominslag. Onder de kijkers bevonden zich vijf jonge kinderen. Wie waren zij? Wat voor toekomst werd hun afgenomen?

Spufford geeft deze kinderen - Jo, Val, Ben, Alec en Vernon - een leven dat hun in het echt niet was vergund. Hij brengt ze telkens met tussenpozen van vijftien jaar in beeld, en biedt ons daarmee ook een venster op het naoorlogse Londen in de betreffende decennia. Eeuwig licht werd genomineerd voor de Booker Prize en zeer lovend ontvangen door de pers.

ISBN 9789046828908 | Paperback | 304 pagina's | Nieuw Amsterdam | 12 mei 2022
Vertaald door Mariella Duindam

[Dettie]

Citaat van de dag

Als auteur zit je vaak in een zeer merkwaardige situatie: je moet licht scheppen terwijl je vaak in het donker zit.

Bertus Aafjes (1914-1993)
Nederlands schrijver en dichter

[PMotte]

Nou niemand merkt dat heel veel weer in het archief staat, dat de archiefoverzichten zijn bijgewerkt, zodat alles weer terug te vinden is.
Dat alles nagelezen is en taalfouten eruit gehaald worden, dat de linken weer allemaal kloppen, dat de websites naar schrijvers toegevoegd zijn etc.

Hola.

[Dettie]

O dear, ik begrijp je hola niet. Wat bedoel je ermee?
Ik bedoel met mijn berichtjes niet dat ik zit te klagen hoor.
Maar soms vergeet ik wel eens wat of plaats het dubbel omdat het te druk is of dat ik onverwacht bezoek krijg of telefoon en dan ben ik kwijt wat ik nog moest doen. Het is momenteel gewoon een beetje té druk.

Dettie

[PMotte]

O dear, ik begrijp je hola niet.

Dat ik onder de indruk ben.

[Dettie]

oooooo haha.

Ja als je wat op wilt zetten dan moet het goed zijn en moeten dingen terug te vinden zijn.
Een boekensite vol taalfouten... dat kan ook niet.

Dettie

[Dettie]

Verlichting voor luie mensen
Paul Smit


Wat is verlichting? Kun je dat bereiken en moet je er iets voor doen?
‘Ja’ en ‘Nee’, aldus Paul Smit, je kunt het bereiken en je hoeft niets te doen. Geen techniek te leren, niet te mediteren, niet naar India te gaan en niet op je ademhaling te letten. Verlichting heeft volgens hem te maken met één eenvoudig, maar radicaal inzicht.


Dat we op dit moment geen verlichting ervaren, komt door een paar ‘valse’ overtuigingen in ons hoofd. Deze belemmerende ideeën maken dat we in dingen geloven die wellicht niet waar zijn. Dit terwijl verlichting iets heel alledaags is. Het zijn de momenten van innerlijke rust waarop we ‘opgaan in iets’. Het kan zijn dat je opgaat in het lezen van een boek, een goed gesprek, een film, een vrijpartij of in het uitoefenen van een sport.


Hoe komt het dan dat we die momenten zo vaak niet ervaren? Paul Smit: ‘Doordat wij denken dat we aan het roer van ons leven staan. Alsof wij zelf kiezen wat we doen, wat we willen en hoe we ons leven inrichten.’ Het idee dat we een vrije wil hebben, maakt dat we lichtelijk paniekerig en angstig in het leven staan. Want wat als we in de toekomst verkeerde keuzes maken? En wat als we in het verleden dingen anders hadden gedaan? Kortom, het hele idee van een vrije wil levert een hoop stress, frustratie, schuldgevoelens en irrationele angst op. Maar hebben we wel een vrije wil?


Dit boek is voor luie mensen en Paul Smit belooft dat we niets hoeven doen: ‘Dus je hoeft ook niets te doen om van die stress, frustratie, schuldgevoelens en angst af te komen. Bovendien is er helemaal niets mis met al die emoties. Dit boekje draait slechts om één inzicht. Namelijk het inzicht dat het leven jou bestuurt in plaats van dat jij het leven bestuurt.’ ‘De belangrijkste dingen in het leven zijn doorgaans ook het simpelst. Bovendien zijn er geen moeilijke woorden nodig om ze te beschrijven. Dit boekje is daar een prachtig voorbeeld van (…) Verlichting voor luie mensen heeft alles: het is zeer prettig geschreven, het is leerzaam, het is dun en het is goedkoop. Wat wil je nog meer?’


ISBN 9789492995469 | Hardcover | 128 pagina's | Nieuw Amsterdam | 12 mei 2020

[Dettie]

Citaat van de dag

Anderen begrijpen is kennis; jezelf begrijpen is verlichting.

Lao Zi (6e eeuw v. Chr.)
Chinese filosoof, grondlegger van het taoïsme

[Dettie]

De man die van zijn been een lamp maakte
Lex Boon

Journalist Lex Boon heeft een neus voor mooie en boeiende verhalen. In al die verhalen, die vaak beginnen met een eenvoudige vraag, stuit hij op verrassende wetenswaardigheden, laat hij boeiende mensen aan het woord en ontsluiert hij iets van de tijd waarin we leven. Waar komt het water in de Amstel in Amsterdam eigenlijk vandaan? Het lijkt een simpele vraag die je kunt beantwoorden door op de kaart te kijken. Maar zo eenvoudig is het niet. Boon eindigt zijn fantastische zoektocht op een bergtop in Zwitserland.
Een andere reportage speelt zich af in 236 stegen van Amsterdam, waar dingen gebeuren die het daglicht niet kunnen verdragen. En is de geur van de hoofdstad eigenlijk in een parfum te vangen?

Hilarisch is het verhaal over een man en zijn been. Het been moet worden geamputeerd en de man wil het houden om er een lamp van te maken. Boon volgt het proces van been tot lamp. En hoe weet een groep jonge Roemeense criminelen zeven waardevolle schilderijen uit de Rotterdamse Kunsthal te stelen? Wat dacht de man op Faeröer, toen hij per ongeluk een potvis liet ontploffen? Wat doet die Indiase monnik eigenlijk midden in een Amstelveense woonwijk? En waarom krijgt Boon brieven van de koningin?

Met een frisse, onbevooroordeelde en vrolijke blik kijkt Boon de wereld in. Hij gaat altijd net een stapje verder en dat levert de prachtigste verhalen op.

ISBN 9789029094573 | Paperback | 336 pagina's | J.M. Meulenhoff | 11 juni 2021

[Renate]

Leuk thema deze maand. Vooral gezien het feit dat ik deze maand de nodige problemen met het licht in m'n keuken heb.
Lamp aan het plafond, viel eerst regelmatig uit en deed het vervolgens helemaal niet meer. Nieuwe tl-buis en starter gekocht. Lamp ging aan en na enige tijd weer uit, om niet meer aan te gaan, behalve dan in het midden van de nacht, toen ik ontdekte dat ik vergeten was de schakelaar uit te zetten. Later lamp aan, na een paar minuten uit, na een paar minuten aan, na een paar minuten uit en zo verder. Vervolgens lamp aan, lamp uit en niet meer aan en dat is nu dus nog steeds het geval. Intussen liet het lampje onder een keukenkastje, dat met dubbelzijdig plakband vast zat, los. Met veel moeite het oude dubbelzijdig plankband verwijderd en het lampje opnieuw vast geplakt. Nu dus nog zien of ik het probleem met de lamp aan m'n plafond op kan lossen.
Kerstmis, feest van het licht, behalve in m'n keuken.

Nu alleen hopen dat het licht in m'n douche het blijft doen. De woningbouwvereniging heeft namelijk in haar oneindige wijsheid indertijd besloten om de lampen in de douche en het toilet in het verlaagde plafond te bouwen, zodat het niet echt mogelijk is om ze zelf te vervangen.

[PMotte]

Het probleem met feesten is dat meestal iets wordt gevierd dat al voorbij is of dat ontbreekt.
25e verjaardag? Dan zijn die 25 jaar al voorbij.
Feest van het licht? Tijdens de donkerste periode van het jaar.
Feest van de arbeid? Op die dag wordt niet gewerkt.

[Renate]

Dat is toch logisch?
Je viert dat je al 25 jaar geleefd hebt.
Rond de kortste dag van het jaar, vier je het licht, dat langzaam weer terugkomt.
En het feest van de arbeid is een dag van bewustwording. En hoe kun je beter stilstaan bij het belang van arbeid, door een dag niet te werken.

[Dettie]

Een kamer vol lichtjes
Melanie Dobson

Tientallen kinderen weet ze de Hollandsche Schouwburg uit te smokkelen. Maar op de vlucht voor de nazi's verliest ze haar eigen zoontje uit het oog.

Amsterdam, 1942. Anneliese ‘Eliese’ Linden werkt bij de Hollandsche Schouwburg en probeert zoveel mogelijk Joodse kinderen uit de handen van de nazi’s te houden. Maar uitgerekend haar eigen zoontje belandt in Westerbork. Wanneer Eliese zelf ook moet vluchten is het voor haar onmogelijk te achterhalen wat er is gebeurd met hem en de andere kinderen die ze niet kon redden. Het uitblijven van antwoorden achtervolgt haar de rest van haar leven. Tot 75 jaar later een onbekende vrouw bij haar op de stoep staat.

Ava Drake vermoedt dat haar overgrootvader William Kingston niet de oorlogsheld is die hij beweert te zijn. Haar werk bij de Kingston Foundation brengt haar bij de koffieplantage van Landon West in Oeganda. Ava en Landon ontdekken een verband tussen hun families, en zo ontmoet Ava Landons overgrootmoeder. Als Ava haar verhaal heeft gehoord, plaatst dit haar lijnrecht tegenover een aantal machtige familieleden die bereid zijn ver te gaan om de waarheid geheim te houden.

ISBN 9789029728522| Paperback | 416 pagina's | Kokboekencentrum | januari 2020
Vertaald door Patricia Pos

[Dettie]

Citaat van de dag

Vrienden zijn lichtjes in de winter; hoe ouder de vriendschap, des te stralender het licht.

Roger Rosenblatt (1940-)
Amerikaanse memoirist, essayist en romanschrijver

[Dettie]

De tuinen van licht
Els Launspach

De Tuinen van Licht is een roman over verbeeldingskracht, die zich afspeelt tegen de achtergrond van de bloeiende 16e/17e-eeuwse tuincultuur in Frankrijk, de Lage Landen en Engeland. We volgen het verhaal van Pierre, die in Parijs wordt opgeleid tot hovenier.

Tegen de wil van zijn vader, de grote hovenier Claude Mollet, laat Pierre zich inlijven bij het katholieke leger om tegen de protestanten te vechten. Hij komt als krijgsgevangene in Vlissingen terecht, maar wordt later alsnog hovenier. Eenmaal volwassen vestigt hij zich in Luik, waar zijn vrouw Gonde zich wijdt aan de ontwikkeling van tulpen.
In dienst van stadhouder Frederik Hendrik ontwerpt hij het grondplan voor de tuinen van Honselaarsdijk. Daar, in het noorden, ontmoet hij Simon Stevin, vriend en leermeester, die een grote invloed heeft op zijn zelfbeeld.

Het verhaal van Pierre wordt verteld door Mathieu, onlangs weduwnaar geworden. Uit een behoefte aan troost kleurt hij de levens van deze historische personages in, en worstelt zich zo door zijn verdriet heen.

Van Els Launspach verschenen de romans Messire, Richard Revisited, Jonker en Maîtresse van Oranje. Na haar studie kunstgeschiedenis en theaterwetenschap werkte ze in het theater, en publiceerde essays over toneel en film. Aan de Amsterdamse Academie voor Theater en Dans gaf ze ruim twintig jaar les over de Griekse tragedie en Shakespeare.

ISBN 9789464710625 | Paperback | 352 pagina's | Sterck & De Vreese | 22 mei 2023

[Dettie]

Citaat van de dag

Allen licht zie je beter in het donker

S Brussaard
Nederlands ingenieur

[PMotte]

In het thema Verlichting zitten heel veel andere thema's verborgen.

[Dettie]

Ja je kunt er veel kanten mee op. Van lampverlichting tot spirituele of filosofische verlichting of het tijdperk De verlichting.

Dettie

[Dettie]

De man van het licht
Katrien Scheir

‘Net als in Het smelt van Lize Spit gaat het over iemand die niet de juiste ‘tools’ krijgt om te overleven en stelt het verhaal de vraag: besta ik wel zonder dat iemand mij ziet.’ – Veerle Baetens

Jelena is een instellingskind. Ze spoelt vuile borden in het afwashok van een driesterrenrestaurant. Ze schuimt glazen bier in een bruine kroeg. Ze droomt van een schrijverscarrière en solliciteert in het Nationaal Theater, dat wordt geleid door de oude Professor. Die ontdekt haar talent en belooft haar te lanceren. Zo verzeilt ze in het theater, waar ze mag komen wonen. Maar achter het decor speelt zich een ander spel af. Want zijn de beweegredenen van de Professor wel zo zuiver?

De man van het licht gaat over machtsmisbruik en toewijding in een kwetsbare en anonieme situatie, ver achter de schermen. Het gaat over diepmenselijke gevoelens dwars door vakjes en clichés en voorschriften heen, te midden van een puriteinse en hysterische tijdsgeest. Een piepjonge vrouw en een oude zieke man, dankbaarheid, verliefde bezitterigheid en de reacties van de buitenwereld, bevolkt door diva’s, ijdeltuiten en landlopers.

Katrien Scheir (1978) twijfelde lang tussen woord en beeld. Ze koos uiteindelijk voor de Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Via haar cursussen scenografie, kunstgeschiedenis en filosofie kwam ze in het theater terecht. Ze schreef theater- en cabaretteksten, zonder haar beeldend werk te verloochenen. Nu woont ze in Zuidwest-Frankrijk, waar ze lesgeeft, schrijft, schildert en tekent. De man van het licht is haar debuut.

ISBN 9789492068774 | Paperback | 288 pagina's | Nbc Oevers | 17 september 2021

[Dettie]

Citaat van de dag

Wees niet bang voor schaduwen. Het betekent dat er ergens dichtbij licht is.

Ruth Rendell (1930-2015)
Britse schrijfster van psychologische misdaadromans

[Dettie]

Vanaf 1e kerstdag t/m 31 december ben ik niet dagelijks op Leestafel. Er liggen nog zoveel klussen die ik eindelijk eens af wil maken en die hoop ik te kunnen doen.
Dan kan ik het nieuwe jaar met een schone lei beginnen!

Dettie

[Dettie]

Het licht dat door het donker danst
Yuval Zommer

Als de winter op zijn koudst is en de poolnacht op zijn donkerst kijken mensen en dieren verbluft omhoog naar het licht dat door het donker danst. Het poollicht betovert de bossen, laat walvissen zingen en vult de harten van de mensen met hoop. Jong en oud, groot en klein komen samen in hun verwondering.

In dit nieuwe prentenboek van Yuval Zommer spat de creativiteit van de pagina’s. Je ziet dit terug in de unieke manier van illustreren en de keuze om het verhaal te vertellen vanuit het perspectief van het poollicht zelf. Dit boek is de beste manier om ook hier van dit bijzondere natuurverschijnsel te kunnen genieten.

ISBN 9789060389393 | Hardcover | 32 pagina's | Christofoor | 1 oktober 2021

[Dettie]

Citaat van de dag

“Then that's what the Northern Lights are. All the lives that we're not living.”

― Adi Alsaid (1987-),
auteur van Let's Get Lost en andere jeugdliteratuur.

[Dettie]

De spiegel & het licht
Hilary Mantel

Engeland, mei 1536. Anne Boleyn is dood, onthoofd door een ingehuurde Franse beul. Het was in een oogwenk gebeurd.

Na de bloedige lente zet Cromwell, zoon van een smid uit Putney, zijn klim naar macht en rijkdom verder voort, terwijl zijn vreeswekkende koning, Hendrik VIII, slechts een kortstondig geluk met zijn derde koningin Jane mag kennen. Ze sterft tijdens het baren van de door hem zo vurig gewenste zoon.
Cromwell heeft geen eigen legermacht en geen invloedrijke familie die hem kan helpen: hij kan slechts bogen op zijn scherpe verstand.

Terwijl Engeland in opstand is, verraders samenzweren in het buitenland en Hendriks bewind kraakt onder een dreigende invasie, ziet de slagvaardig ingestelde Cromwell een nieuw land in de spiegel van de toekomst. Maar kan een natie, of een individu, het verleden helemaal van zich afschudden? Wat kunt u doen, vraagt de Spaanse ambassadeur aan Cromwell, als de koning zich tegen u keert, zoals hij zich vroeg of laat altijd keert tegen degenen die het dichtst bij hem staan?

De spiegel & het licht is het daverende slotdeel van de trilogie, waarin Hilary Mantel de laatste jaren traceert in het leven van Thomas Cromwell, de jongeman die vanuit het niets de toppen van de macht weet te bereiken. Ze smeedt een allesomvattend portret van jager en prooi, van een woelige strijd tussen zowel het heden en het verleden als tussen de koninklijke wil en de visie van een common man: van een modern land dat zichzelf door conflict, gedrevenheid en moed vormgeeft.

ISBN 9789493169517 | Paperback | 1248 pagina's | Christofoor | 6 mei 2021
Vertaald door Hans Damsma & Niek Miedema

[Dettie]

Citaat van de dag

“Een ongevoelig mens kan licht een oordeel vellen.”

― Joost van den Vondel
Nederlands dichter 1587-1679