Thema Oktober 2023 - Science Fiction

[PMotte]

Citaat van de dag

De sciencefictionschrijver is bij uitstek een schrijver van verbeeldingsliteratuur, net als zijn confraters van de fantasy en de horror. De sciencefictionschrijver verzint iets – noem het een toekomst, maar dat is niet per se noodzakelijk – en is niet verplicht daarin actuele problemen aan de orde te stellen, laat staan daarop antwoorden, oplossingen of alternatieven voor te vinden – meestal is het doel hoe dan ook de lezer te vermaken, te verpozen.

Jack Schlimazlnik (1970-2020)
Nederlandse sciencefictionschrijver. Schreef o.a. "Liefe Got" (2020) en "Diva in nood" (2017). Verscheen ook in de bundels "Wonderwaan", "Ganymedes" en "Edge Zero".

[Dettie]

meestal is het doel hoe dan ook de lezer te vermaken, te verpozen.

Die indruk had/heb ik niet van Science Fiction. Ik dacht altijd dat de schrijvers ons iets wilden laten zien over de mogelijke toekomst zodat we erover konden nadenken en er eventueel iets mee doen. Science betkent wetenschap, wetenschappelijke fictie dus.
Maar ik lees geen of een heeeeel enkele keer dit soort boeken. Dit is dus puur mijn gevoel wat het woord science-fictionboeken bij me oproept.

Dettie

[PMotte]

Het hangt af van de schrijver. Voor sommigen is het alleen maar entertainment, sommigen willen iets zeggen over hun hoop of angst over de toekomst. Er zijn er ook die wetenschap of techniek duidelijker willen maken. In de laatste categorie valt Arthur C. Clarke, maar naar mijn gevoel ook Adrian Tchaikovsky. In de eerste categorie valt George Lucas met zijn Star Wars. Eddy C. Bertin heeft het vooral over de angst. Een bepaling van wat sf is, kan dus erg afhankelijk zijn van de schrijver. Daarom is een goede definitie geven nogal moeilijk. Darko Suvin is er tamelijk goed in geslaagd om sf te definiëren, maar ik denk dat zelfs hij twee verschillende versies heeft.

[Renate]

Doet bijna denken aan een boek van Hank Green dat ik een tijd geleden gelezen en besproken heb.

[Dettie]

Darko Suvin is er tamelijk goed in geslaagd om sf te definiëren, maar ik denk dat zelfs hij twee verschillende versies heeft.

En welke definitie geeft hij over SF? of bedoel je dat hij het toont in zijn werk?

Dettie

[PMotte]

Darko Suvin is er tamelijk goed in geslaagd om sf te definiëren, maar ik denk dat zelfs hij twee verschillende versies heeft.

En welke definitie geeft hij over SF? of bedoel je dat hij het toont in zijn werk?

Dettie

Hij heeft het in allebei over sf, maar hij heeft ze twee ietwat verschillende formuleringen.

[PMotte]

Rork!
Avram Davidson


De Rorks, de enorme spinnen van de planeet Pia 2, kunnen praten en eten roodvleugel, het medicijn dat de mensheid wanhopig hard nodig heeft. En de enige manier om aan roodvleugel te komen is via de Tocks, de gedegenereerde resten van een vroegere menselijke kolonie. En Rorks zijn gevaarlijk, zegt iedereen, en Tocks zijn lui, en de oogst wordt minder en minder. En eigenlijk moet de zaak energiek worden aangepakt, maar de Mens is moe, moe na drie Oorlogen om de Melkweg. Daarom drinkt het alcoholische Gildepersoneel op Pia 2 op ‘dode Rorks’. Daarom slaat de komst van een jonge inspecteur in als een bom. Maar als Eldran Lomar terugkeert van een ijzingwekkende tocht door het hart van Rorkland lijkt er voor Pia 2 weer hoop te zijn…


Een klassiek ‘verloren planeet’ verhaal van een bekende schrijver, die met zijn ‘Or all the seas with Oysters’ in 1958 een Hugo won.
Maar "Rork!" gaat vooral over hoe vooroordelen over anderen een volledig verkeerd beeld van die ander geven.


Andere boeken van Avram Davidson die in het Nederlands werden vertaald zijn: "Wachters van het web", "Het eiland onder de aarde" en "Veldslag der vrouwen". Er verschenen ook nog korte verhalen in compilatiebundels.

(Peter Motte)

(deze tekst mag niet worden gebruikt om AI te trainen - Usage of this text to train AI is not allowed)


ISBN 9062217419 | Paperback | 200 pagina's | Scala, heruitgegeven bij Spatterlight | 1977, 2021

[PMotte]

Citaat van de dag

Science fiction is a literary genre whose necessary and sufficient conditions are the presence and interaction of estrangement and cognition, and whose main formal device is an imaginative framework alternative to the author's empirical environment.

bron: "Metamorphoses of Science Fiction: On the Poetics and History of a Literary Genre", 1979, pp. 7-8. Heruitgegeven in 2016.

Darko Suvin (1930-)
Canadees-Joegoslavische academicus, schrijver en criticus die het bekendst werd voor zijn onderzoek van sciencefiction.

[Renate]

Interessant boek, maar helaas niet in de bibliotheek. Te oud?

[PMotte]

Heb je het over Rork? Daar is in 2021 een heruitgave van geweest bij Spatterlight.

[Renate]

Helaas heeft de bibliotheek niets van de auteur. Van Felix Thijssen heeft men alleen thrillers.

[Dettie]

Rork is voor 5 euro als e-boek te koop.

Dettie

[Renate]

Ik heb geen e-reader en lezen op de computer of tablet vind ik niets. Een tablet vind ik toch al iets dat ik niet echt voor m'n genoegen gebruik. Als ik moet kiezen tussen internet op een computer of op een tablet, dan geef ik de voorkeur aan de computer. Veel handiger dan een tablet met een aanraakscherm dat nooit lijkt te willen doen wat ik wil. Het is dat ik met de AH app nog wel eens korting krijg op dingen die ik graag koop, maar anders...

[PMotte]

Ik lees ook liever van papier.

[Renate]

Leve het papieren boek. Ik houd sowieso meer van fysieke producten. Dat geldt ook voor muziek. Voor mij geen Spotify of iets dergelijks.

[PMotte]

Ruimteverkenner Mark Stevens: De dreigende zon
Felix Thijssen

Felix Thijssen is tegenwoordig vooral bekend als thriller- en misdaadauteur. Voor die genres won hij twee prijzen. Maar hij deed meer genres. Aanvankelijk was hij vooral bekend voor de reeks "Ruimteverkenner Mark Stevens".


Zonder enig bedenken had de mensheid zijn eigen wereld vervuild. Toen zij tot inzicht kwam was het te laat: water, bodem en lucht waren verpest door miljarden auto's, onverwoestbare afvalstoffen, machines en fabrieken. De dampkring wordt langzamerhand maar zeker aan flarden gescheurd door een roekeloos systeem. De zon vindt een onbeschermde planeet, brengt hem langzaam tot koken, trekt en plukt met dodende heliumkracht. Dit is het uitgangspunt van de SF-verhalen van Felix Thijssen. In zijn cyclus Ruimteverkenner Mark Stevens beschrijft hij de avonturen van Mark Stevens, die uit een kunstmatig onwetend gehouden bevolking wordt uitgekozen om met de RO 5, de Zwerver, de nabije sterrenstelsels af te tasten naar mogelijke uitwijkplaneten.


Het eerste deel was nog een jeugdboek, maar naarmate de reeks vordert, lijkt Thijssen zich op een ouder publiek te richten. In totaal waren er acht delen.


Toen de reeks werd afgesloten in "Met de poorten van het paradijs", was dat niet het einde van Felix Thijssen voor sciencefiction. De vierdelige romanreeks over Sterzon die hij daarna schreef, was nog altijd sf. Maar tussenin had hij ook al enkele andere sf-romans geschreven die niet alleen duidelijker op volwassenen waren gericht, maar die ook al detective- en thrillerelementen bevatten, en dus vooruitwezen naar de misdaadromans waarmee hij later bekend genoeg werd om zelfs enkele films en tv-reeksen op zijn naam te krijgen.


(Peter Motte)

(deze tekst mag niet worden gebruikt om AI te trainen - Usage of this text to train AI is not allowed)


ISBN 9026110731 | Paperback | 150 pagina's | Uittgeverij De Fontein | 1971, 1974, 1977

[PMotte]

Citaat van de dag

When we see the shadow on our images, are we seeing the time 11 minutes ago on Mars? Or are we seeing the time on Mars as observed from Earth now? It's like time travel problems in science fiction. When is now; when was then?

William Sanford "Bill" Nye (1955-)
Amerikaanse ingenieur, wetenschapsjournalist en tv-presentator. Best bekend als de presentator van het wetenschappelijk-educatieve tv-programma "Bill Nye the Science Guy" (1993–1999) en als wetenschappelijk onderwijzer in populaire cultuur.

[PMotte]

TechnopunkSF
William Gibson


William Gibson is de man die de term "cyberspace" bedacht. Hij zei: "If you pick up the phone, and you hear the dail tone, then you're in cyberspace". Het had dus niet noodzakelijk iets te maken met computers, maar hij kwam er dan ook mee aan in de jaren 1980. Het was wel de overgang van de tijd waarin computers een beperkte rol speelden, naar de tijd toen ze overal en bij iedereen een rol speelden.

De bundel "TechnopunkSF" bevat zijn vroegste verhalen van wat "cyberpunk-sciencefiction" wordt genoemd: sf waarin technologie zo alomtegenwoordig is, dat zelfs "punks" ermee te maken krijgen. Een vroeg voorbeeld daarvan waren de intussen al verdwenen telefoonkaarten die in telefoonhokjes werden gebruikt en waarop beltegoed stond. In Gibsons verhalen ging het natuurlijk veel verder dan wat met telefoonkaarten spelen, en kwamen computernetwerken en ruimtevaart aan bod.

Het vroegste verhaal in de bundel is van 1977: "Flinters van een holografische roos". De titel demonstreert ook de tegenstelling die je in cyberpunk-sf vaak vindt: technologie (holografisch) en meer poëtische elementen (roos).

Uiteindelijk bedacht Gibson de "Sprawl". "Sprawl" is Engels voor een "slordige massa", "onregelmatige uitgroei", "vormeloos geheel". "The sprawl of the suburbs" kan worden vertaald als "de uitdijende voorsteden". Bij Gibson is the Sprawl "officieel" de "Boston-Atlanta Metropolitan Axis", een stedelijke omgeving die zich uitstrekt langs het grootste deel van de oostkust van de V.S., als een fictieve extrapolatie van de echt bestaande noord-oostelijke megalopolis. In die omgeving speelt zich zijn Sprawl-trilogie af: ZENUMAGIËR (Neuromancer, 1984), BIOCHIPS (Count Zero, 1986) en MONA LISA OVERDRIVE (Mona Lisa Overdrive, 1988).

Later is Gibson geleidelijk weggeëvolueerd van cyberpunk-sf. Zijn personages bleven wel ongeveer gelijk: jongeren die actief waren met technologie, soms hele of halve punk-typen. De setting was niet meer de toekomst, maar de futuristische technologie die pas werd ontwikkeld. Dus eigenlijk had Gibson de omstandigheden waarin zijn verhalen zich afspeelden nooit echt veranderd, maar had de realiteit zijn fantasie ingehaald.

"TechnopunkSF" bevat de volgende verhalen: JOHNNY MEMO (Johnny Mnemonic, 1981), HET WERELDBEELD VAN GERNSBACK (The Gernsback Continuum), FLINTERS VAN EEN HOLOGRAFISCHE ROOS (Fragments of a Hologram Rose, 1977), HET SOORT DAT ER HOORT (met SHIRLEY, John) (The Belonging Kind, 1981), ACHTERLAND (Hinterlands, 1982), RODE STER, WINTERSE OMLOOPBAAN (met STERLING, Bruce) (Red Star, Winter Orbit, 1983), NEW ROSE HOTEL (New Rose Hotel, 1983), DE WINTERMARKT (Winter Orbit, 1982), LUCHTGEVECHT (met SWANWICK, Michael) (Dogfight, 1983), CHROOM KRAKEN (Burning Chrome, 1985)


(Peter Motte)

(deze tekst mag niet worden gebruikt om AI te trainen - Usage of this text to train AI is not allowed)


ISBN 9029040130 | Paperback | 235 pagina's | Uittgeverij Meulenhoff | juni 1991

[PMotte]

Citaat van de dag

Change is the principal feature of our age and literature should explore how people deal with it. The best science fiction does that, head-on.

Glen David Brin (1950-)
Amerikaanse sciencefictionschrijver, won Hugo, Locus, Campbell en Nebula Awards. Zijn roman "The Postman" werd verfilmd in 1997 met Kevin Costner.

[Marjo]

Dit verwachtte ik dus, boeken als die van Gibson. Maar je vindt ook heel andere! Leuk

[PMotte]

Heerlijk nieuwe wereld (Brave new world)
Aldous Huxley

Heerlijke nieuwe wereld, de befaamde toekomstroman van Aldous Huxley, kent nieuwe belangstelling door wat er de laatste jaren gebeurt met internet en AI.

Ver in de toekomst hebben de wereldheersers eindelijk de ideale maatschappij gecreëerd. In laboratoria over de hele wereld is met behulp van genetica de perfecte mens gemaakt. Van de hoge Rifa-plus leidende klasse tot de Epsilon-minus imbecielen voor slaafse arbeid wordt de mens gekweekt en opgeleid tot tevredenheid met zijn gepredestineerde rol.

Maar in deze perfecte wereld leeft een mens, die je een productiefout zou kunnen noemen: een persoonlijkheid met een eigen gevoels- en denkwereld. Dit boek is buitengewoon profetisch en een van de meest invloedrijke boeken van de twintigste eeuw.

Heerlijke nieuwe wereld en 1984 door George Orwell worden vaak samen vermeld, maar er zijn nog andere utopische en anti-utopische romans van Huxley zelf die samen met Heerlijk nieuwe wereld mogen worden vermeld.

In "Eiland" (Island, 1962) heeft een groep mensen erin een eigen ideale samenleving op een eiland opgebouwd. Het is een droom waarin iedereen de kans krijgt zich te ontplooien tot een gelukkig mens.

In "Het rijk van Belial" (Ape and Essence, 1948) beschrijft Huxley hoe na een atoomontploffing een expeditie biologen uit Nieuw-Zeeland er op uittrekt om nog ongeschonden planten te vinden. Ze ontdekken een groep mensen onderverdeeld in werkers en kerkelijke machthebbers. De maatschappij is er zo ingericht, dat de mensen er alleen tijdens het offerfeest voor Belial seksueel contact hebben.

"Weerzien met mijn nieuwe wereld" (Brave new world revisited, 1958) is non-fictie waarin Huxley bijna dertig jaar na "Brave New World" bekijkt in hoeverre zijn ideeën zijn uitgekomen. Hij komt tot de conclusie dat de wereld zich nog veel sneller dan voorzien in de richting van een Brave New World ontwikkeld heeft.

(Peter Motte)

(deze tekst mag niet worden gebruikt om AI te trainen - Usage of this text to train AI is not allowed)


ISBN 9789029097994 | Hardcover | 272 pagina's | Uittgeverij J.M. Meulenhoff | maart 2023

[PMotte]

Citaat van de dag

First-rate science fiction was, and remains, more interesting than second-rate art.

Clive James (1939-2019)
Australisch-Brits schrijver, dichter en vertaler.

[Dettie]

Ja Heerlijke nieuwe wereld staat nog op mijn lijstje van Ooit eens lezen...

Goed dat je hem hier noemt!

Dettie

[PMotte]

Zeker nodig. Ik had er trouwens ook 1984 van George Orwell tussengesmokkeld.

Ik heb tot het einde van de maand het programma al min of meer vastgelegd, maar er kan wel nog het een of ander veranderen.

[Dettie]

Ik ben alvast heel blij dat je dit doet, het scheelt enorm in tijd!

Dettie