Thema oktober 2015 - Van snaren, kleppen, toetsen enz. (muziekinstrumenten)

[Dettie]

Citaat van de dag

De herfst speelt viool.
De winter castagnetten.


Yvan Audouard

[Dettie]

Altijd piano
Muziek in het leven van Hella Haasse
Ellen van Lelyveld

In Altijd piano – Muziek in het leven van Hella Haasse geeft oudste dochter Ellen van Lelyveld een inkijkje in het privéleven van de familie Van Lelyveld-Haasse. Leidraad hierbij vormt de muziek die in huis een belangrijke rol speelde. De meeste publicaties over Hella Haasse zijn tamelijk eendimensionaal van toon. Immer bewonderend en beschaafd, soms zelfs enigszins geëxalteerd en hoogdravend. In Altijd piano worden juist de huis-, tuin- en keukensituaties beschreven. Daarnaast bevat dit boek twee cd’s met pianomuziek van onder meer Rachmaninov en Debussy en vocaal repertoire van onder andere Poulenc. Naast Ellen van Lelyveld is ook tenor John van Halteren in solistisch repertoire te horen. Ook bevatten de cd’s de gesproken inleidingen van Hella Haasse die zij hield tijdens ‘De muzikale wereld van Hella Haasse’ (2001).

Ellen van Lelyveld (1947), oudste dochter van Hella Haasse, studeerde piano aan het Amsterdams Conservatorium. Zij werkte mee aan diverse kamermuziekconcerten. Daarnaast is ze ruim dertig jaar als docent verbonden geweest aan het Artez Conservatorium.


Recensie
De schrijfster is muziekdocente en een dochter van Hella Haasse. Zij bespreekt de invloed die muziek op haar leven heeft gehad, op dat van haar ouders en op dat van haar grootmoeder, de beroepspianiste Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler. De muziek die zij memoreert voorziet zij van een toelichting. Haar bedoeling is mythevorming tegen te gaan en ze wil Haasse ook als ’gewoon’ presenteren. Zij laat de invloed van muziek op het familieleven zien.


Hella Haasse (1918-2011) kreeg pianoles van haar moeder, maar deze had ’draconische verwachtingen’ van haar kunnen. Hierdoor heeft zij nooit meer een piano aangeraakt. Muziek nam in het leven van Hella Haasse een belangrijke plaats in. Zij schreef altijd met muziek op de achtergrond. Melodielijnen en harmonieën bepaalden haar verbeelding, bijvoorbeeld in haar roman 'Fenrir'.
Bijgevoegd zijn 2 CD’s: één met pianomuziek van o.m. Rachmaninov en Debussy gespeeld door Ellen van Lelyveld, en één met liederen van Poulenc, Escher en Käthe Haasse-Diehm Winzenhöler. De inleidende teksten daarbij van Hella Haasse zijn ontleend aan het programma ’De muzikale wereld van Hella Haasse’ uit 2001 in De Rode Hoed. Een mooi boekje over Haasses muzikale achtergrond.
Gerard Oevering


ISBN: 9789047617396 | Hardcover |107 pagina's | Rubinstein B.V. | februari 2015

[Dettie]

Citaat van de dag

Ik hoor mijn dochter piano spelen in de salon. Daar wordt Chopin geklavierendeeld.

Gaston Durnez

[Renate]

Wat een fraaie woordspeling in het citaat. Het zegt alles over de kwaliteit van het spel van de dochter.

[Dettie]

Koningin van de nacht
Yvonne Keuls

Den Haag, 1940.
De zevenjarige fantasierijke Daan Maandag komt uit een muzikaal gezin. Zijn overleden moeder was een groot violiste, zijn joodse vader Daniël is een begaafd pianist en zijn vioolspelende zus gaat zelfs door voor een wonderkind. Ook voor Daan ligt een toekomst in de muziek in het verschiet. Maar dat is niet wat hij wil. Als de oorlog uitbreekt, vlucht zijn vader in de muziek. Hij vertrouwt erop dat de Duitsers hem met rust zullen laten, omdat hij valse documenten heeft gekocht en bovendien getrouwd was met een niet-joodse vrouw een 'gemengd' huwelijk waardoor hij zich veilig waant. Op 21 november 1944 vindt in Den Haag de grote razzia plaats codenaam `Schneeflocke' en worden Daniël en zijn gezin op wrange wijze uit de droom geholpen.


Voor Koningin van de nacht putte Yvonne Keuls uit andermans en eigen oorlogsherinneringen, welke laatste ze eerder deels verwerkte in haar novelle Daniël Maandag. Het resultaat is een prachtige roman over een halfjoods gezin dat probeert te overleven tijdens de oorlog. Daarnaast is Koningin van de nacht een ontroerend verhaal over een onmogelijke vriendschap, volwassen worden, de relatie vader-zoon, vader-dochter en musicus-muziekinstrument.


Recensie
De auteur beschrijft hoe een halfjoods gezin de Tweede Wereldoorlog beleefde. Roman met veel autobiografische elementen, die op een verfilming lijkt te wachten.


Het leven van vader Daniël en zoon Daan Maandag staat centraal, van 1940 tot 21 november 1944, toen in Den Haag de actie Schneeflocke, een grote razzia, plaats vond. De intense relatie tussen de naïeve vader, een musicus, en zijn fantasierijke zoon wordt ontroerend neergezet, tegen een achtergrond van ontberingen en onderduikplannen. De rol van de gestorven katholieke moeder, een beroemde violiste, in hun leven is belangrijk, maar dat geldt ook voor instrumenten en vrienden van de straat. Vooral de belevingswereld van de jonge Daan en zijn opgroeien en ontwaken krijgen aandacht.


De bekende en bekroonde Nederlandse schrijfster (1931), ook werkzaam geweest als jeugdwerker, onderwijzeres en activiste, heeft hier de novelle 'Daniël Maandag' uit 1988 met succes uitgebreid tot een interessante, ontroerende roman in de derde persoon, met een schitterend jeugdportret tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog. Vrij kleine druk.
M. Willard


ISBN: 9789026328787 | Hardcover |272 pagina's | Ambo Anthos| oktober 2014

Morgen een nieuw boek over dit thema

[Dettie]

Citaat van de dag

Na de stilte komt muziek het dichtst bij het zeggen van het onzegbare.

Aldous Huxley

[Renate]

Altijd drummen
Ubel Zuiderveld

Voorzien van vele kleurenfoto's. De auteur was hoofdredacteur van muzikantenmagazine Music Maker.
Ria Warmerdam


ISBN: 9789075979152 | Paperback | 136 pagina's | KunstMag | december2008

In zijn tijd heette mijn lijfblad, dat ik al vanaf het tweede nummer van de tweede jaargang lees, al Musicmaker.
Ik ontdekte dat toevallig toen ik een stuk over Chris Hinze wilde nalezen, omdat het in de biografie van Chris Hinze genoemd werd.

[Dettie]

De contrabas
Patrick Süskind

Van de auteur - geb. 1949 in Beieren, studeerde in München, sinds 1974 literair werkzaam - verscheen in 1980 een toneelstuk Der Kontrabass en een roman Das Parfum. Deze laatste werd snel een bestseller, waarvan ook al een Nederlandse vertaling verscheen. Natuurlijk werd men nieuwsgierig naar ander werk van Süskind. Vandaar deze vertaling van dat toneelstuk 1980.

Het is een monodrama waarin een contrabassist (de ik-speler) zijn instrument "spelenderwijs" bespreekt. Daar komt wel wat bij kijken: de velerlei soorten instrumenten, hun historische veranderingen, de functies in het orkestgeheel, muzikale mogelijkheden (weinig solo voor de contrabas!), emotionele effecten. Deze brengen hemzelf in een psychisch isolement. Hopeloze liefde voor een jonge knappe zangeres drijft hem tot een opzienbarende daad, althans tot een voornemen daartoe. Na veel gedetailleerde muziekkennis in het begin van het stuk wordt de obsessie van de eenzame, geestelijke verschraalde man aangrijpend. De muzikaal niet zo onderlegde lezer moet zich door dat begin niet laten afschrikken.


ISBN: 9789035103382 | Paperback | 67 pagina's | Uitg. Bakker | 1986

[Dettie]

Citaat van de dag

Contrabas: strijkinstrument dat in zijn soort het grootste is en het laagste klinkt

Algemeen Nederlands Woordenboek

[Dettie]

Muziek voor het oog
Frédéric Bastet

Muziek voor het oog toont in een prachtige fotografie ruim vijftig van de beste stukken uit de muziekcollectie van het Gemeentemuseum Den Haag. De keuze omvat muziekinstrumenten van allerlei aard, alsook prenten van de zestiende tot de twintigste eeuw. Het toegankelijke commentaar geeft uitleg over elk instrument en iedere prent, terwijl een inleidende tekst ingaat op het verzamelen van muziek. Twee gastschrijvers, Anna Enquist en Frédéric Bastet, besluiten dit boek over een voor Nederland unieke collectie.


Recensie
Het Gemeentemuseum in Den Haag onderhoudt de enige algemene en openbare muziekverzameling van Nederland. In dit fraai uitgevoerd salontafelboek is een vijftigtal hoogtepunten uit deze verzameling samengebracht. Daaronder bevinden zich oude strijk-, blaas-, tokkel- en toetsinstrumenten, maar ook twintigste-eeuwse elektronische uitvindingen, niet-westerse instrumenten en enkele prenten.
Een kleurenfoto van elk instrument is op paginaformaat afgedrukt en wordt begeleid door kleinere illustraties en een kort opstel van circa 450 woorden, geschreven door diverse auteurs. In deze vlot geschreven opstellen - slechts een enkele lijdt licht onder het verantwoorde taalgebruik van de degelijke historicus - wordt kort maar krachtig ingegaan op de speelwijze, publieke ontvangst en historische betekenis van het instrument. Zo lezen we wat het voordeel is van een tafelpiano boven een vleugel, waarom het Hammondorgel van rechtswege bijna geen orgel mocht heten en waarom Vuillaume oude violen nabouwde zonder dat er sprake is van vervalsingen.
De opstellen zijn tweetalig afgedrukt; Nederlands boven, Engels onder.
Groot formaat, geen register, geen inhoudsopgave.
Martin Kaaij


ISBN: 9789040088834 | Paperback | 191 pagina's | Uitgeverij Waanders | december 2003

[Dettie]

Citaat van de dag

Het Hammondorgel is een veelzijdig instrument, dat zich thuisvoelt in alle muziekstijlen. Niet alleen jazz, blues en rock, maar ook klassiek, pop en theater.


Bron: http://hammondclub.nl

[Renate]

Klinkt als een interessant boek.

Tja, het Hammondorgel. Leuk instrument, maar niet te tillen. Gelukkig heb ik een goede Hammond imitatie.

[Dettie]

Stemmen
Judith van der Wel

`Mariss Jansons benadert de orkestleden met respect. Na de repetitie geeft hij complimenten. Toch blijft er afstand bestaan tussen hem en de musici. De namen van de aanvoerders lijkt hij wel te kennen, maar de namen van veel anderen niet. Later zal een pas aangenomen orkestlid zijn twijfel uitspreken: Moet ik nu naar hem toegaan om me voor te stellen? De musici stellen Jansons zelden een vraag, zeker niet buiten het podium.'


Judith van der Wel volgde het Koninklijk Concertgebouworkest een jaar lang en mocht mee op de wereldtournee in het kader van het 125-jarig jubileum naar onder meer Wenen, Kaapstad en New York. Ze keerde terug met een schat aan materiaal over de manier waarop een toporkest functioneert.


Recensie
Judith van der Wel (29) mocht in 2013 mee met het Concertgebouworkest op een tournee over vijf continenten om er een boek over te schrijven, in opdracht van Huis deBuren dat dit project mede financierde. Omdat ze relatief oningevoerd was in de wereld van de klassieke muziek had het een verschrikkelijke mislukking kunnen opleveren, maar dat is niet het geval. Het werd een zeer onderhoudend, laagdrempelig boek voor iedereen die nieuwsgierig is naar het reilen en zeilen van een toporkest. Niet alleen over de enorme logistiek die het verplaatsen van mensen en instrumenten met zich mee brengt, maar ook over musici, de directie, de kantoormedewerkers en de orkestbibliothecarissen. Daarnaast wordt in goed gerangschikte hoofdstukken het muzikale fenomeen 'orkest' via de instrumentengroepen, de akoestiek en het repertoire op levendige wijze uitgelegd. Van der Wel weet ook kunstig te laveren tussen gevoeligheden als hiërarchie en zenuwen onder de orkestleden en de gewone intermenselijke relaties binnen de omvangrijke organisatie. Voor een breed geïnteresseerd publiek.
Ria Warmerdam


ISBN: 9789021458311 | Paperback | 320 pagina's | Singel Uitgeverijen | januari 2015

[Dettie]

Citaat van de dag

De ware missie van de viool is om de accenten van de menselijke stem te imiteren, een nobele missie die ervoor gezorgd heeft dat de viool de koning van de instrumenten genoemd wordt.


Charles Auguste de Bériot

[Dettie]

Het was weer een leuke maand, dankjewel Berdine voor al je zoekwerk!

Dettie