Eis een ijsje

Van alles en nog wat over boeken, literatuur enz.
(o.a. leesuitdaging 2022)
Gast

Eis een ijsje

Berichtdoor Gast » 02 Mei 2007, 16:50

Welliswaar off-topic maar daar de meesten van jullie waarschijnlijk veel van de Nederlandsetaal weten toch even de volgende vraag:

Uit hoeveel letters bestaat het woord eis, en het woord ijs ?

Ik raak altijd in de war van die lange IJ, wie helpt me uit de brand ?

kim
Berichten: 99
Lid geworden op: 29 Jan 2007, 16:18
Locatie: België

Berichtdoor kim » 02 Mei 2007, 17:49

Hoi Bramster,

bij 'eis' zou ik spontaan drie letters zeggen, maar wat 'ijs' betreft zou ik het zelf ook niet onmiddellijk weten. Wikipedia zegt echter dit over de 'lange ij':
http://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands_alfabet

Vandaar kan je ook nog eens doorklikken op 'lange ij'.

Groetjes, kim, die nu heel erg zin heeft in een ijsje!

elviratoverspin
Berichten: 386
Lid geworden op: 21 Mei 2005, 22:33
Locatie: leuven

Berichtdoor elviratoverspin » 05 Mei 2007, 20:34

ik dénk dat "ij" en "ei" beide als twee letters worden geteld, gezien ze enkel afzonderlijk voorkomen in het alfabet, en het alfabet somt letters op, geen klanken. volgens mij zijn het wél alletwee tweeklanken (dat zijn twee klanken, klinkers, die binnen dezelfde lettergreep staan en dus in elkaar overvloeien).
volgens mij hebben "ei" en "ij" hetzelfde statuut: twee letters, twee klanken (in tegenstelling tot "oe" dat wel twee letters heeft, maar slechts één klank).

waar het verschil dan vandaan komt, weet ik niet juist, máár mij is altijd gezegd dat je kon weten wanneer je iets met lange ij en wanneer met korte ei schreef door naar het westvlaamse dialect te kijken: als je in het westvlaams ook "ie" kon zeggen, wordt het een lange ij.

een voorbeeldje

"een ijzeren staaf" = Wv: "een iezern stoaf"
"een eierdopje" = Wvl "een eierdoptje"

of zo'n dingen nu áltijd opgaan, dat weet ik ook niet :p, maar zo zot is het niet. "wij" = "wieder", "bijna" = "biena".

het heeft vooral met de etymologie van het woord te maken of het met "ei", dan wel met "ij" geschreven wordt...
"leven is veel meer dan eten en vechten om de macht" (J.L. Seagull)

Gast

Berichtdoor Gast » 05 Mei 2007, 22:04

Kan me wel vinden in jouw uitleg, elviratoverspin, en hier heb je nog een voorbeeld :

"wijf" = "wief"

Helaas maken sommige makers van kruiswoorpuzzels het er niet gemakkelijker op. Waar voor 'au', 'ou', 'ei' sowieso twee vakjes voorzien worden, is dit niet altijd het geval voor 'ij'.

elviratoverspin
Berichten: 386
Lid geworden op: 21 Mei 2005, 22:33
Locatie: leuven

Berichtdoor elviratoverspin » 05 Mei 2007, 23:16

haha, inderdaad, maar in sommige streken zeggen ze dan ook weer "wuf" (een uu, maar dan kort). ik ben het een beetje aan het verleren, geloof ik, sinds ik met een vlaams-brabander samen ben. mijn broers griezelen altijd dat ik mijn west-vlaams dialect (dat ik nooit echt degelijk heb kunnen spreken) verloochen :p
"leven is veel meer dan eten en vechten om de macht" (J.L. Seagull)

Gast

Berichtdoor Gast » 11 Mei 2007, 12:54

Wat zegt het beruchte groene boekje dan ?

Is toch raar dat we niet eens weten hoeveel letters deze woorden hebben ?

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 11 Mei 2007, 13:15

Volgens mij is het gewoon i j, apart dus, anders heb je het over een y.

Groetjes
Dettie

Gast

Berichtdoor Gast » 11 Mei 2007, 16:25

Maar kleine kinderen leren dat het 1 letter is. begint al met het leesplankje. Gijs bestaat uit 3 letters.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 13 Mei 2007, 14:46

Afbeelding Bewijs geleverd.. één letter.


Dettie

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 13 Mei 2007, 15:03

Dit staat in Trouw

Taal / Het lot van de lange ij
door Jaap de Berg 29-07-2006

Vragen en aanmerkingen van lezers (vervolg): „Bestaat ons alfabet niet uit 27 letters: je moet de (lange) ij toch apart tellen?"
Mij is geen hedendaags alfabet bekend dat de ij als 27ste letter opvoert. Woordenboeken en encyclopedieën delen hem soms bij de y (i-grec) in. Meestal komt hij terecht bij de i. Historisch gezien is dat logisch. Van oorsprong is de ij een letterteken dat uit twee i’s bestaat, waarvan de tweede van een staartje is voorzien.

Het teken werd in de Middeleeuwen als verlengde i ingevoerd om in woorden als dijk, wijf en kijken een ie-klank weer te geven. Geleidelijk aan veranderde de uitspraak daarvan in een (soort) ei-klank. (De spelling bleef gelijk.) Dat proces begon in de veertiende eeuw in Brabant, schrijft oud-hoogleraar Cor van Bree in zijn ’Leerboek van de historische grammatica van het Nederlands’. Later strekte het zich tot Holland uit.

Dialecten hebben de oude /ie/ bewaard. Een enkele keer ook het Standaardnederlands, dat hem geconserveerd heeft in kiekeboe (naast kijken) en in piepen (naast pijpen).

Dat de ij uit twee letters bestaat, heeft minstens eenmaal in de geschiedenis van Trouw een klacht veroorzaakt. Ze werd ingediend door een lezer die we hier Stijnstra zullen noemen. In zijn naam, schreef hij, waren de i en de j verbonden tot één letter. Deze schrijfwijze verlangde hij ook van de redactie. Nu is die, zoals bekend, tot veel service bereid, maar de prijs voor deze vorm van ij-deltuiterij was haar te hoog.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44090
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 13 Mei 2007, 15:06

En dit in 'onze taal'

Alfabetisering: waar hoort de ij?
--------------------------------------------------------------------------------
Komt IJsbrand vlak voor Ike of vlak voor Yvette in een opsomming op alfabet? En is het eigenlijk niet juister om Ijsbrand te schrijven?
--------------------------------------------------------------------------------

Alle woordenboeken en spellinglijsten alfabetiseren de ij onder de i; na ijzingwekkend gaat het Groene Boekje (2005) bijvoorbeeld verder met ik. Het is het best u hierbij aan te sluiten: IJsbrand komt dus vlak voor Ike.

Sommige naslagwerken (het telefoonboek, sommige encyclopedieën) plaatsen de ij en y door elkaar vóór de z. Dat brengt vaak wat extra zoekwerk met zich mee. Het door elkaar plaatsen van ij en de y kan echter goede redenen hebben; de ij en de y werden eeuwenlang door elkaar gebruikt voor dezelfde [ie]-klank. Vooral in de genealogie is het dan niet handig een onderscheid te maken: het is goed mogelijk dat Huybrechts en Huijbrechts familie van elkaar zijn.

De ij en de y hebben een geheel verschillende geschiedenis: de ij is oorspronkelijk een verlengde i en de y komt tegenwoordig alleen nog voor in leenwoorden als hypothese, synthese en baby. In de klas hebben we geleerd het alfabet op te dreunen als "… [iks], [ei], [zet]" (x, y, z), maar dat is eigenlijk onjuist; het zou [iks], [ie] (of i-grec), [zet] moeten zijn. De ij maakt immers geen deel uit van ons alfabet; daarom scharen wordt deze klank onder de i geschaard.

De ij wordt wél als één geheel behandeld aan het begin van de zin en aan het begin van een eigennaam. Het is: 'IJverig ging IJsbrand aan de slag'; zowel de i als de j wordt een hoofdletter. Bij andere tweeklanken gebeurt dit niet; Ieniemienie en Eucalypta moeten het dus met één hoofdletter doen.

http://www.onzetaal.nl/

elviratoverspin
Berichten: 386
Lid geworden op: 21 Mei 2005, 22:33
Locatie: leuven

Berichtdoor elviratoverspin » 13 Mei 2007, 15:57

Pfff, verwarrend allemaal. Ik schrijf al heel mijn leven Ij, waar dan ook, voor mij zijn het twee afzonderlijke letters, ook al komen ze in vele kruiswoordraadsels in één vakje terecht...

maar ik ben de taalpaus niet! :D

overigens wel interessant, betekent dat ik mijn hoofdlettergebruik misschien hier en daar aan moet passen...
"leven is veel meer dan eten en vechten om de macht" (J.L. Seagull)

leni
Berichten: 59
Lid geworden op: 09 Okt 2006, 13:35
Locatie: Portugal

Berichtdoor leni » 15 Jul 2007, 00:07

Ik denk ook dat het twee letters zijn..ik heb Hollandse vrienden, die heten
Mooij , en dat spreek je uit als mooj en niet als moo-ei
En het is ook een tweeklank, inderdaad twee verschillende klanken die in elkaar overvloeien bij de uitspraak.
Maar net als bij de ui (uitspraak: eu van freule +uu+j) helemaal anders uitspreken dan wat je ziet staan(e+ie+j).
Ik erger mij dood aan het feit dat er maar één hokje is in de kruiswoordpuzzels voor de ij.


Terug naar “Diversen - proza”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 99 gasten