Leestafel forum

Dit is voor mij een grote kanshebber voor de debutantenprijs, prachtig boek!

Lees het verslag, klik hier http://www.leestafel.info/gerbrand-bakker


Dettie

Zeker een boek voor op de shortlist, maar een winnaar? Hm, ik weet het niet. Het boek is net zo stug als de hoofdpersoon, veel wordt ongezegd gelaten. Zelfs het belangrijkste.
Maar het is zeker een mooi boek..

Lees het verslag, klik hier http://www.leestafel.info/gerbrand-bakker

Marjo

Ja ik ben het helemaal met je eens Marjo, vandaar dat ik ook zei dat er naast een deskundige jury eigenlijk ook altijd een publieksjury moet zijn.
Als je als schrijver alletwee wint dan heb je het héél goed gedaan.....

Bernadet

Ik heb het boek nu ook uit. Vond het een goed boek, maar wel erg deprimerend en beklemmend. Het drukt als een gewicht op je schouders, zoals het ook bedoeld is waarschijnlijk. Het zal niet meevallen om te moeten leven als Helmer, hoewel het toch- misschien uit gebrek aan moed - zijn eigen keuze is. Ik vond het ook mooi (en menselijk) zoals hij heen en weer geslingerd wordt tussen zijn verlangen eindelijk wraak te nemen op zijn vader en het medelijden dat hij voor hem voelt. Het is en blijft toch zijn vader. Ik vond het erg realistisch. Geen pasklare antwoorden, geen zwart-wit meningen, geen scherp afgebakende gevoelens. Ja, een goed boek.

Nee ik vond het niet deprimerend. Het was gewoon een stugge, nuchtere Hollander. Ergens vond ik er wel humor in zitten zoals die vader met klok en schilderijtjes en al naar boven verplaatst wordt en die hele korte zinnetjes die ze tegen elkaar zeggen.
Het zijn vooral de eigen gevoelens van Helmer die hij zelf niet onder ogen durft te zien terwijl zijn vader die waarschijnlijk wel door heeft en hem daardoor zo behandelde? Helmer wilde geen boer worden, had geen vriendin. Zijn vader nam hem dat kwalijk en zag het 'gevaar' van de knecht, dus moest de knecht weg.
Helmer liet alles ook heel lang gebeuren maar uiteindelijk vindt hij het genoeg en gaat vader naar boven. Hij kiest eindelijk voor zichzelf, met vallen en opstaan.

Bernadet

Je wilt toch niet zeggen dat zijn vader Helmer, als kind, met een klomp sloeg omdat Helmer zijn gevoelens niet onder ogen wilde zien?
En deprimerend vond ik de sfeer. De sleur waarin Helmer leeft, eigenlijk het uitzichtloze gewoon maar doorleven. Er hangt ook een zekere dreiging. Wat gaat Helmer met zijn vader doen; waarom wordt aan de jonge Henk exact uitgelegd hoe het geweer werkt. Ik heb voortdurend verwacht dat het ergens uit de hand zou lopen.
Die korte zinnetjes van de gesprekken deden me aan Voskuil's Bureau denken, ook omdat Bakker op zijn weblog een soort columns schrijft, waarvan er eentje over Voskuil ging. Zo'n gesprekje als: "Vanavond boerenkool?" "Lekker" zegt vader.

Nee ik bedoelde het andersom. Dat vader wel doorhad dat Helmer anders was dan Henk. Ik zal even onder verklapper zeggen waarom. Ik weet niet of mensen het boek nog willen lezen.

V

E

R

K

L

A

P

P

E

R

Helmer heeft duidelijk meer gevoelens voor jongens dan voor meisjes.
Vader had dit waarschijnlijk aanvankelijk eerder door dan Helmer zelf.
Een boer die homoseksuele gevoelens heeft? Dat kan toch niet. Misschien wilde hij dat er wel uitslaan die 'meidenneigingen'.
Ik denk dat daarom ook de knecht weg moest. Dat werd te close tussen die twee.
Het was niet alleen dat Helmer zijn eigen gevoelens moest aanvaarden maar hij moest ook opboksen tegen zijn vader die niet erg open stond voor hem. Henk was DE zoon, de vent, de kerel niet Helmer.

Bernadet

Ja, dat klopt wel, denk ik. Het is een boek, met heel veel "onderhuids".
Ik had met name in het begin wel moeite met de hoofdpersonen. Die vader was toch geen lekkere vent, zoals hij die katten opruimde, en het hielp ook niet, dat Helmer dat karwei niet afmaakte, hoe gruwelijk dan ook. Ik vond ze dus helemaal niet sympathiek. Bij mij moeten ze niet aan beesten komen. Maar dat neemt niet weg, dat het een goed boek is.
(Misschien dat ik daarom ook de sfeer zo naar vond.)

Echt naar vond ik het niet, maar ik kan me wel iets voorstellen bij dat beklemmende gevoel dat je had. Ik weet nog wel dat ik ook verwacht had dat er iets zou gebeuren, maar toen dat gebeurde (vader naar boven) was dat een beetje een anticlimax.
Ik denk niet dat er iets 'uitgeslagen' moest worden, of dat de vader geen 'lekkere' vent was. Het was een ouderwets boerengezin, waarbij Helmer het buitenbeentje was, Met buitenbeentjes en overbodige wezens werd nu eenmaal korte mettengemaakt. Het is een beetje de overgang van een tijdperk, dit boek..

Vader gaat toch al meteen naar boven? Daar opent het boek mee. Of begrijp ik je verkeerd Marjo? Ik snap de anticlimax niet zo waar je het over hebt.

Bernadet

Nee, dat is het hem net. Hij brengt zijn vader naar boven, en je denkt dat hij heel wat gaat doen, nu hij alleen is en zijn gang kan gaan. Maar het zit er bij hem ook ingebakken, de normen en waarden van het boerengezin, dus gebeurt er niet veel. Kleine, haast stiekeme dingetjes.
Het heeft me niet echt gestoord hoor, maar in het begin verwachtte ik meer.

dus gebeurt er niet veel. Kleine, haast stiekeme dingetjes

Ja, en dat vond ik het nou juist spannend maken. Er werd veel niet gezegd/verteld/uitgelegd maar die kleine, haast stiekeme dingetjes verklaarden wel dingen.

Bernadet

Bij kunsstof is een interview met Gebrand Bakker te beluisteren.

http://sites.nps.nl/jerome/index.cfm/si ... &year=2006

Bernadet

Dit verhaal heeft veel indruk op me gemaakt.
De eerste zin alleen al is intrigerend: Ik heb vader naar boven gedaan.
Vanaf dat moment is het boven stil, maar eigenlijk is het overal stil, beneden in de huiskamer waar Helmer alles "verbouwd"om een persoonlijke inbreng aan de woonruimte te geven. Stil binnen zijn eigen peroonlijkheid, alles alleen willen doen, onzeker zijn, stug in de omgang met anderen, zijn herinneringen aan zijn overleden tweelingbroer: alles wordt op een prachtige, ingetogen manier verteld. Je kruipt als het ware in de eenzame persoon die Helmer is.
Confronterend vond ik de delen waarin "knecht Henk", de jonge 18-jarige zoon van Riet zijn intrede doet in dit boerenhuis. Hun omgang met elkaar, hun benadering ten opzichte van de vader die boven maar stil ligt te liggen, wachtend op een bordje eten en/of een glaasje drinken, of een beetje praat.
Hoe doet hij het? Aan vader vragen hoe het gaat met sterven, alsof hij hem vraagt of hij nog een extra schep jus over de aardappelen wil?
Helmer zelf is een dromer, een einzelgänger, hij weet met zijn eigen persoon geen raad, hij kan zijn "ei"niet kwijt. Zijn gevoelens als zijn vader dan eindelijk, na weken verzorging niet meer wil eten en drinken en vlak voorat hij het einde voelt naderen een gekookt ei wil eten...
Het boek heeft veel indruk op me gemaakt, een herlezing zal zeker in de toekomst plaatsvinden. Er valt heel veel uit te halen, en te bezinnen.

groetjes, irene

Ook dit interview, met Wim Brands, is de moeite waard om te beluisteren.
http://boeken.vpro.nl/boeken/29169064/

Zijn er ondertussen meer mensen die Boven is het stil hebben gelezen?

Ik zou graag nog eens van gedachten wisselen over sommige aspecten van het boek. Bijv. de bonte kraai. In een interview zegt G.B. daarover:

Aan de andere kant hebben professionele lezers, de recensenten, er dan weer een handje van om alles symbolisch uit te leggen. Die bonte kraai die Helmer en zijn vader zo in het oog houdt, wordt dan als doodaanzegger geïnterpreteerd. Dat ís hij helemaal niet: hij brengt liefde! Hij zorgt ervoor dat kleine Henk niet weggaat, hij geeft Helmers vader iets om naar te kijken, bijna een reden om nog niet te sterven. En hij gaat niet weg als die uiteindelijk dood gaat. Pas als de oude knecht Jaap weer voor het eerst de keuken binnenloopt vliegt de bonte kraai weg.

Wie had dat ook zo gezien?

En heeft iemand een idee waarom juist Denemarken het land is van de toekomstdromen en de vrijheid?

In het begin zag ik de kraai wel als doodaanzegger maar later niet meer.
Later meer als een alwetende vogel.. hoe moet je het zeggen.
De kraai verscheen aldoor op cruciale momenten volgens mij, weet het niet zeker het is alweer een tijd geleden dat ik het gelezen heb.

En heeft iemand een idee waarom juist Denemarken het land is van de toekomstdromen en de vrijheid?

Wist je dat Denemarken ook een plaatsje in Groningen is?

Denemarken (Gronings: Denmaark) is een klein gehucht in de gemeente Slochteren. Het bestaat uit een zevental boerderijen en wat arbeidershuisjes. Het ligt tussen het Slochterdiep en de Slochtermeenteweg.
De naam verwijst hier niet naar het land Denemarken, maar komt van het woord Deen dat ruig betekent en marken dat verwijst naar vlakke velden. Letterlijk betekent de naam in het Nederlands dus Ruigevelden.

Ruig zijn staat ook voor homoseksueel zijn. Misschien daarom?
En de vlakke velden voor het boerenleven?
Of is het érg ver gezocht?

Dettie

Nooit geweten dat er een Denemarken in Groningen is. De kraai vervult voor mij de rol van "iemand" die meekijkt. De moeder misschien?

Dat wist ik ook niet Astrid, het kwam door de vraag van Librije. Daardoor ging ik googlelen en kwam het tegen.

Hier een link naar het Nederlandse plaatsje

http://www.rtvnoord.nl/groningeninbeeld ... 205&gid=18

Dettie

Ik geloof dus van z'n nooit niet dat Bakker dat bewust in zijn boeken heeft gestopt. Of hij is schijnheilig in de interviews die ik van hem gezien/ gehoord heb, maar steeds als een lezer een dubbele bodem, een symbool of iets dergelijks noemt, reageert hij heel verrast met een goh, dat wist ik niet..

Nee ik denk ook niet dat dit de betekenis achter Denemarken is.
Maar het kwam door de vraag van Librije en ik vond dit wel een grappige vondst (dat plaatsje in Groningen)
Volgens mij was het gewoon een droom, zoals zoveel mensen dromen hebben.

Dettie
die wel hoorde in het filmpje dat Gerbrand Bakker geïnteresseerd is in Etymologie....

Ik heb hem een keer in B&W gezien. Daarna heb ik geconcludeerd dat hij een toneelspelletje speelt. (maart 2007) Toch intrigeert de persoon Bakker mij. (naast zijn boek, Boven is het stil)

Zou de keuze van Denemarken een diepere betekenis hebben of zou Bakker een willekeurig land hebben gekozen? Zo als ik er nu tegen aan kijk, het laatste. Ik zou op dit moment dat laatste hoofdstuk willen herlezen, maar ik heb het uitgeleend.

Dat kan natuurlijk, dat het allemaal maar een pose is. Ik vind dat dan wel nepperig, maar ja, hij mag dat doen als hij het leuk vindt. Het doet aan zijn schrijversschap niets af. Alleen ben ik niet bereid om allerlei symboliek te gaan zoeken en verklaren..bij geen enkele schrijver trouwens. Ik vind dat ze moeten zeggen wat ze kwijt willen en geen verstoppertje moeten spelen!
Bakker is niet alleen geïnteresseerd in etymologie, hij heeft een etmologisch woordenboek geschreven..

Ik geloof niet dat Bakker een pose aanneemt. Nuchtere Hollandse jongen opgegroeid op een boerderij in het nuchtere Noord-Holland.
ALS hij al iets als symbool wilde invoeren in zijn boek dan is het de onderdrukte homoseksualiteit van Helmer.
Denemarken zie ik ook niet als symbool, hooguit als een weids land waar je de stilte kan opzoeken en vinden.

Dettie

En zelfs over die homoseksualiteit zei hij in een interview dat het eigenlijk niet eens zo belangrijk was. Helmer had ook een hetero kunnen zijn. Nou denk ik zelf dat het dat minder onderhuidse spanning had gegeven, maar vooruit..

Nou... niet zo belangrijk.... door het hele boek heen zaten aanwijzingen die richting op. De knecht, de jongens die roeien en een kijkt hem aan met broeierige blik, de jongen Henk die logeert en Helmer neemt bewust afstand... Het hele verhaal draait bijna daarom, vooral dat Helmer er zo lang mee wacht voordat hij het voor zichzelf erkent en aanvaart.

Dettie