Tineke Hendriks - De zee, de zee alleen

[Dettie]

Zie

http://www.leestafel.info/tineke-hendriks

Dettie

[Marjo]

IK heb er nu nog niets mee, maar als ik nou op Vlieland geweest zou zijn in dat museum, dan zeker wel!
Fijn boek, zeg je. Het leest ook lekker?

[Dettie]

Ja zeker! Ik denk dat ik het anders geen fijn boek had genoemd.
Het is heerlijk om te lezen over zo'n vrijgevochten vrouw die gaat voor wat zij wil. Zelfs haar geliefde man kan haar niet tegenhouden, wat hij overigens ook absoluut niet doet, hij moedigt haar eerder aan.

Dettie

[Marjo]

Jij hebt het vaak over het verhaal dat je wel of niet aanspreekt. Dit verhaal vind je dus mooi, maar dat wil nog niet zeggen dat het ook stilistisch fijn is om te lezen. Dat bedoelde ik. Al zegt dat eigenlijk niet veel, want smaken verschillen ook daar in.

[Dettie]

Hier moest ik even over nadenken.
Ik vind het namelijk heel moeilijk om te zeggen hoe een stijl is. Bij mij valt alles samen, het verhaal én stijl. Ik kan dat niet onderscheiden.
Wat me soms wel opvalt zijn heel mooie zinnen, of dat bijv. een opbouw mooi in elkaar zit, maar ook dat wil voor mij nog niet zeggen dat het een goed boek is. Voor mij staat of valt alles met de inhoud, of het verhaal me raakt, tot nadenken stemt, me inzichten geeft of me op een andere wijze naar iets laat kijken, dat is voor mij de kracht van een boek.
Dat zal ongetwijfeld ook te maken hebben met hoe het opgeschreven is, maar ik kan stijl en verhaal dus niet uit elkaar halen, dat lukt me gewoon niet.

Dettie

[Marjo]

In het voorlaatste boek dat ik las (De lunchroom) staat een mooi voorbeeld van stijl. Een en dezelfde situatie wordt op vier verschillende manieren beschreven. Het zou je dan vast wel duidelijk zijn!
Natuurlijk zijn mooie zinnen vaak onderdeel van een goede stijl, maar dat hoeft niet. Het heeft te maken met bijvoorbeeld consistentie - of juist niet -,met het principe show, don't tell, en met het beschrijven van voorwerpen of omgeving e.d. zodanig dat je het voor je ziet.
Ik denk dat je dat als lezer al dan niet bewust echt wel meekrijgt.

[Dettie]

Ja dat denk ik ook, dat je het wel meekrijgt, maar ik kan het niet apart benoemen.
Je zou dan ook Wolkenatlas van David Mitchell als een stijlboek kunnen beschrijven. Toch zie ik dat als verschillende verhaalgenres.
Je hebt ook Lola Rennt, een film, die dezelfde situatie steeds op verschillende manieren laat zien, als ik dat als boek zou lezen, zou ik het toch steeds als verhaal zien, ik kan het een niet los van het ander benoemen.
Consistentie zegt me ook niets en ik snap ook niet zo goed wat je daarmee bedoelt. Consistent = samenhangend volgens het woordenboek. Een verhaal is soms niet samenhangend, maar vormt toch een geheel.
En dingen of mensen voor je zien door de beschrijving, dat is voor mij onderdeel van het verhaal. Ik kan het niet als stijl zien. Bizar misschien maar waar.

Dettie

[Marjo]

Een verhaal is niet consistent als het niet klopt. Het is iets waar jij toch wel op let! Als er zonder dat het duidelijk is waarom ineens een andere persoonsvorm gebruikt wordt. Of een andere tijd, of noem maar op. Zoiets kan wel met opzet zijn natuurlijk, maar dan begrijp je als lezer waarom dat is. Dan is dat geen slordigheid (of gewoon niet het talent hebben om te schrijven)

Ha, hartstikke bizar! Ik lees wel eens beschrijvingen waar ik niets bij zie. Maar dat is misschien ook wel afhankelijk van de lezer. Zou zo maar kunnen.

[Dettie]

Een verhaal is niet consistent als het niet klopt. Het is iets waar jij toch wel op let! Als er zonder dat het duidelijk is waarom ineens een andere persoonsvorm gebruikt wordt. Of een andere tijd, of noem maar op. Zoiets kan wel met opzet zijn natuurlijk, maar dan begrijp je als lezer waarom dat is. Dan is dat geen slordigheid (of gewoon niet het talent hebben om te schrijven)

Ah maar dan gaat het voor mij toch over het verhaal zelf, want dat verhaal klopt niet.
De schrijver is in het verhaal niet consistent door ineens een andere persoonsvorm te nemen, die niet klopt. Of ineens een andere tijd te gebruiken, dat is gewoon een fout in het verhaal.

Stijl betekent voor mij mooie zinnen, of metaforen gebruiken, korte zinnen als het spannend wordt, langere zinnen als er rust is.
Dat is tenminste wat ik over stijl geleerd heb. Maar ik ga zo op in een verhaal dat ik die stijl niet zie. Dan zou ik een boek als leerstof moeten lezen, misschien dat ik het dan zie.

Dettie

[Marjo]

'dat is gewoon een fout in het verhaal'. Natuurlijk, maar allereerst een fout in stijl!
Wat je verder over stijl zegt: juist! Dus herken je het wel, maar minder bewust. Tja, ik heb zoveel tekstverklaringen moeten maken in mijn schooljaren dat ik het wel opmerk.

[Dettie]

Persoonlijk vind ik het geen fout in de stijl, maar een fout van de redactie of schrijver.
Daar kunnen we natuurlijk lang of delibreren (mooi woord haha) maar als je verschillende visies of definities over stijl hebt dan kom je er toch niet uit.

Ik heb het even opgezocht:

Stijl is de wijze waarop iemand zich schriftelijk (schrijfstijl) of mondeling (spreekstijl) uitdrukt. Dat kan beknopt of omslachtig, eenvoudig of ingewikkeld, concreet of abstract, arrogant of bescheiden, plat of verheven, objectief of subjectief, formeel of informeel, in spreektaal of in schrijftaal.

Als je het hebt over stijl van een schrijver hebt, bedoel je alles wat opvallend is aan zijn taalgebruik. Als je een beoordeling van de stijl van een schrijver moet geven, let je op:

Zijn de zinnen kort of lang?
Gebruikt de schrijver veel/weinig bijvoeglijke en/of zelfstandige naamwoorden?
Is de tekst moeilijk of makkelijk geschreven?
Gebruikt de schrijver vaak de lijdende/bedrijvende vorm (de bedrijvende vorm is directer, zorgt voor meer beleving)?
Is de tekst in de verleden/tegenwoordige tijd geschreven? De tegenwoordige tijd zorgt voor meer betrokkenheid, de verleden tijd schept wat meer afstand.
Heeft de schrijver een voorkeur voor bepaalde leestekens? Puntjes (….) bijvoorbeeld kan je gebruiken om spanning op te wekken.
Maakt de schrijver veel gebruik van ironie? De schrijver zegt het tegenovergestelde van wat hij bedoelt. Hij spot met bepaalde zaken of zichzelf (zelfspot) en maakt veel gebruik van neologismen (nieuwe woorden) en stijlmiddelen als overdrijvingen, understatements en beeldspraak.


Dettie

[Marjo]

https://www.taaluilen.nl/stijl-van-je-tekst/

Nog meer. Niet dat het er makkelijker op maakt...voor een deel is het ook een gevoel dat je hebt als je een stuk tekst leest.
Soms mag er namelijk ook best gezondigd worden tegen stijl, als het maar ergens toe dient.

[Dettie]

Ja die had ik ook gevonden maar ik was bang dat dat te lang was.

Dettie

[Marjo]

Ha ha is het ook. Maar wie meer wil weten kan er gaan kijken.