H.M. van den Brink - Dijk

[Marjo]

We kennen hem van over Het Water, en al denk ik dat die mij meer raakte dan deze nieuwe roman, ook deze zal me lang bijblijven.

Lees meer: http://www.leestafel.info/hm-van-den-brink

-

[Dettie]

Ah jij hebt hem al! Ik was al zo nieuwsgierig naar dit verhaal. Het is dus weer een mooie begrijp ik.

Over het water had eigenlijk ook wel een nostalgische sfeer en had ook een verrassende mogelijk schokkende ontknoping.

Gek genoeg moet ik aan Bint denken, aan de onverzettelijke directeur van de school. Net als Dijk... (denk ik)

Dettie

[Marjo]

Je hebt gelijk, die overeenkomsten zijn er zeker. Maar zo'n jongen in oorlogstijd spreekt meer aan dan het ijkwezen.
Dat is persoonlijk denk ik.

(ik heb het manuscript)

[Renate]

Ik denk dat werk voor de meeste mensen nog steeds erg belangrijk is.

[berdine]

Maar de loyaliteit tegenover de werkgever is wel een stuk minder, want mensen blijven niet hun hele leven voor dezelfde werkgever werken.
Het is niet zo'n weemoedig boek als Over het water. De verteller houdt zichzelf een beetje buiten beeld. In tegenstelling tot Dijk is hij wel met zijn tijd meegegaan maar tegelijkertijd tamelijk conservatief gebleven. Helemaal duidelijk wordt het verhaal mij niet. De verteller is ziek terwijl hij zijn herinneringen ophaalt. Is hij stervende omdat hij Dijk daar ineens ziet staan, en is Dijk dood? En Dijk zal toch niet gedaan hebben waar het op het eind op leek? Dan had de verteller precies geweten waar hij nu uithing.
Er knaagt toch wat onvoldaanheid na het lezen van dit boek.

[Dettie]

Over het water eindigde ook zo. Je wist ook niet precies wat er met de verteller gebeurd was, herinner ik me nog.

Dettie

[berdine]

Ik heb het even laten bezinken en ik denk dat ik het wel weet. Mijn idee lost wel een paar raadsels op. Geeft het boek ook een extra lading. Ik kan het wel onder een verklapper melden, maar dat heeft niet veel zin als behalve Marjo niemand het gelezen heeft. Ik wacht even of Marjo zich nog iets van het boek herinnert.
Of jij of iemand anders moet het nog gaan lezen, Dettie. Het is niet dik.

[Marjo]

Ik herinner me vooral het stuk over de boerderijen aan de dijk, dat is - denk ik - niet genoeg om iets aan de verklapper te hebben.

[berdine]

Misschien niet Marjo. Ik probeer het toch maar.

V

E

R

K

L

A

P

P

E

R

Ik raak er steeds meer van overtuigd dat Dijk niet bestond. Dat het een alter ego van de verteller was. Zijn er aanwijzingen? Ik vind van wel. Ten eerste is Dijk de enige oudgediende - zelfs eentje die zich niet aanpast aan de moderne werkwijze - die nog werkzaam is bij het IJkkantoor. Hij is weggestopt in een achterafkamertje. De meeste mensen kennen hem niet eens. Dat kan haast niet, een onproductief iemand in dienst houden van een inmiddels geprivatiseerd bedrijf. Dan wordt hij eindelijk met pensioen gestuurd en de verteller krijgt zomaar inzage in het personeelsdossier van zijn collega? Hoogst ongebruikelijk en mijn wenkbrauwen schoten dan ook omhoog. In dat dossier vindt hij drie zéér vertrouwelijke anonieme brieven, die duidelijk maken wat Dijks afkomst is en waarom hij b.v. Karl heet en niet Karel. Die brieven zijn de volgende dag verdwenen. Dat kan eigenlijk niemand anders gedaan hebben dan de verteller.
M.i. heet Dijk/de verteller gewoon Karel (de directrice blijft hem ook stug Karel noemen) Hij heeft moeite met het verwerken van zijn afkomst, maar houdt zich krampachtig vast aan dat ene stukje dat hem verbindt met zijn afkomst. Hij houdt zich ook rigoreus vast aan de regels want die betekenen ook zekerheid. Het verklaart zijn karakter.
Hij gaat met pensioen. Dijk/de verteller volgt de speech vanaf de loopbrug boven bij het kunstwerk en probeert het gehate kunstwerk te saboteren. Iemand ontdekt dat ( moet wel, anders een groot ongeluk met doden en gewonden) en het wordt verhinderd. Het wordt met de mantel der liefde bedekt. Dijk/de verteller zit uiteindelijk thuis en haalt zijn herinneringen op. Zijn vrouw behandelt hem wat voorzichtig, wat kan duiden op zijn labiele geestesgesteldheid. Hij voelt zich steeds schuldiger over wat hij die oude mensen heeft aangedaan, wordt ziek en krijgt dromen en visioenen van Dijk (zijn starre deel).
Ik weet niet of alles werkelijk klopt. Ik zou het boek vanuit deze optiek nog eens moeten lezen.
En de details zullen bij jou ook wel weggezakt zijn.

[Marjo]

Nou, dat van dat wegzakken klopt zeker!
Opnieuw lezen? Dat kan, maar nog even niet.