Maria Boonzaaijer - Joodse buren

[Marjo]

Mooie roman over de jaren vijftig, een tijd waarin er veel veranderde.

Lees meer: http://www.leestafel.info/maria-boonzaaijer

[Dettie]

Heftig verhaal lijkt me, maar wel mooi.
Papa Tango was ook vrij aangrijpend.

je schrijft:

"Opmerkelijk, iets waar lang niet over gepraat of geschreven werd: er wordt verteld hoe velen, net als Josefien, hun kop in het zand staken. Nederlanders wisten wel degelijk - of hadden kunnen weten - wat er gebeurde met de Joden die weggevoerd werden."

Dat wist ik niet. Ik dacht dat alleen mensen in het verzet mogelijk iets wisten, maar de doorsnee Nederlander niet.
Maar even opgezocht en ene Bart van der Boom - historicus en docent moderne Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit Leiden - heeft het onderzocht aan de hand van 164 dagboeken.
Volgens Van der Boom "wisten Joodse en niet-Joodse Nederlanders niet genoeg om adequaat te kunnen handelen".

Er wordt heel kritisch gekeken naar de rol van de Nederlanders in WOII, heel interessant om te lezen

zie http://www.stichtingleren.nl/downloads/ ... oorlog.pdf

http://www.historischnieuwsblad.nl/nl/a ... wusst.html

Dettie

[Annemarie]

Misschien was hetgeen wat gebeurde ook wel zo afschuwelijk dat het het voorstellingsvermogen van de mensen te boven ging.

[Marjo]

In dit boek wordt gesteld dat mensen het niet wilden weten. Het bericht is op de Engelse radiozender, en wordt wel degelijk verspreid in ondergrondse geschriften. Die zijn niet alleen voor het verzet geweest toch?
Adequaat handelen: in dit verhaal weigert de vrouw dat joodse kind aan te nemen; weigert men joodse mensen te helpen onderduiken. Hm. adequaat..

Maar ik wist het ook niet. Pas de laatste tijd kom ik het steeds vaker in boeken, niet alleen romans, tegen dat men het wel degelijk had kunnen weten.

[Dettie]

Ik denk dat de meesten het gewoon niet wilden geloven. (De Armeense genocide is ook lang onbekend en ontkend
gebleven). Dat mensen massaal vermoord werden omdat ze joods waren? Dat geloof je haast niet. Misschien dachten ze
dat de berichten overdreven waren. Van der Boom beschrijft dat ook:

"Wist Etty Hillesum dit een jaar later, op 24 augustus 1943? Wisten andere Joodse dagboekschrijvers zoals Philip
Mechanicus, Anne Frank en David Koker het? Wisten de niet-Joodse dagboekschrijvers het? Volgens Van der Boom wisten
zij het geen van allen. De door de nazi’s gebruikte termen als ‘uitroeiing’ en ‘vernietiging’ werden door hen niet letterlijk
genomen en uitgelegd als “zware dwangarbeid, slechte omstandigheden, geen medische zorg, geen eten en huisvesting. Als
iets dat tijd kostte. Men dacht dat mensen die niet konden werken misschien aan hun lot werden overgelaten of zelfs
vermoord."

Hij schrijft ook dat joodse mensen niet geholpen werden omdat de overige mensen dachten dat ze hetzelfde lot
ondergingen. De joden werden alleen, in hun ogen, als eerste aangepakt. Eerst werd bij joodse mensen de radio afgepakt,
later bij de overige mensen enz.
Maar ik heb er geen studie van gemaakt en het blijft afschuwelijk.

Zo'n verhaal als jij weergeeft over dat kind wat niet meegenomen wordt, is vreselijk. Maar wat zou je zelf doen als de
verhalen die wij nu weten nog niet bekend zijn. Zou je denken, die vrouw is gestoord, je geeft je kind toch niet weg. Of
zou je denken, waarom doet ze dat, is het dan erger dan wij weten? enz. Wij weten nu wat er gebeurd is maar zij
toentertijd nog niet.
Ik denk dat de klap groot is als je achteraf hoort waar je nee tegen gezegd hebt, waarschijnlijk nee tegen een mensenleven
en dat is hard en moeilijk om mee om te gaan lijkt me. Dat schuldgevoel zal altijd blijven knagen.

Dettie

[Marjo]

De vraag wat je zelf zou doen, is een niet te beantwoorden vraag. Je weet het niet. Achteraf praten is heel makkelijk immers.

[Annemarie]

Dat is het precies: we weten niet hoe wij zouden handelen, we weten niet of we het allemaal zouden kunnen en willen bevatten. We hopen allemaal dat we het juiste zullen doen, heldhaftig zullen zijn, maar zo dacht een groot deel alle mensen die het in de oorlog niet deden, wisten of durfden er vast ook over voor het allemaal gebeurde.