Shahrnush Parsipur - Toeba en het belang van de nacht

[Tresoula]

Achterflap:
Als haar vader sterft, trouwt de zelfbewuste veertienjarige Toeba een oudere man om de toekomst van haar familie veilig te stellen. Ze is zo diep ongelukkig dat ze vier jaar later in hongerstaking gaat om haar echtgenoot tot een scheiding te dwingen.
Haar tweede huwelijk met een prins is wel liefdevol, maar als de monarchie onder vuur komt te liggen en hij het land moet ontvluchten, blijft ze eenzaam en berooid achter. Net als haar land ziet Toeba zich steeds voor veranderingen gesteld, die ze met een intuïtief zelfvertrouwen tegemoet treedt.


Toeba en het belang van de nacht wordt beschouwd als een van de belangrijkste boeken uit de moderne Iraanse literatuur. De roman verscheen voor het eerst in Iran in 1987 en werd onmiddellijk een bestseller, maar is daar tot op de dag van vandaag verboden vanwege de sociale problemen die de auteur in haar boek aan de kaak stelt, zoals seksuele taboes en de onderdrukking van de vrouw. In de persoon van Toeba en haar zoektocht naar waarheid en identiteit, in een wereld waarin oude zekerheden en waarden betekenisloos zijn geworden, komt tachtig jaar moderne geschiedenis van Iran samen.


Mijn mening:
Eerst begreep ik niet in welke tijd ik het verhaal moest plaatsen. Tijdens het lezen plaatste ik het, onbewust, ergens in de 19de eeuw. Mannen te paard, zanderige stoffige paden als straten, een gerespecteerde geleerde die loopt te piekeren over de gevolgen van de gedachte dat de wereld rond zou kunnen zijn.
Totdat er plots over auto’s wordt gesproken.
Ik vind het verhaal heel verwarrend. Soms zijn we in regel zo vijf jaar verder. Dat moet je dan al lezend ‘ervaren’.
Gewoonlijk hou ik best van boeken, waar ikzelf een paar dingen moet invullen, maar deze wereld is voor mij te vreemd om me goed te kunnen inleven en zo tussen de regels te lezen.
Volgens de flap gaat ze in hongerstaking om haar man tot scheiden te dwingen. In het verhaal gaat ze in eerste instantie in hongerstaking vanwege haar ontmoeting met een jongetje dat op straat de hongersdood sterft.
Ik had steeds het gevoel in het hoofd van een gek te zitten en naar mate het verhaal verder kabbelt wordt dat steeds sterker. Op het eind is ze zo gek, dat ik het verhaal helemaal niet meer kan volgen.
Over het verbieden van dit boek, kan ik niet meepraten. De dingen die worden verteld, zijn wat ze zijn, kunnen overal op de wereld voorkomen en het is voor mij, lezer in het vrije westen, onduidelijk wat er nou precies niet mag worden gezegd. Dat vrouwen daar gesluierd gaan? De wisseling van monarchie? Volksopstand? Armoede? Religie? Bijgeloof?
Wat is er nieuw en onbekend in de rest van de wereld?
Waarschijnlijk zal een boek als bijvoorbeeld ‘Zondagsgeld’ in een andere cultuur net zo oninteressant en onbegrijpelijk zijn.

[Gast]

Lijkt mij alvast de moeite waard om te lezen.

Rutger