Samenleesboek Bernard Schlink - De voorlezer

[leni]

Waw..niet te geloven...

[Renate]

Een flinke hoeveelheid reacties. Ik lees het boek nu pas en het blijft een ingewikkelde zaak. Ik denk dat voor veel mensen toch het adagium "right or wrong, my country" op gaat. Veel mensen juichten Hitler toe, ook omdat hij dingen voor elkaar leek te krijgen. Het anti-semitisme was toen toch wel meer verbreid en ik meen dat je het zelfs bij Thomas Mann een beetje tegenkomt. Het waren uiteindelijk uitzonderingen, die werkelijk in verzet kwamen, zoals Die Weisse Rose en hun lot zal misschien ook mensen er van weerhouden hebben om in verzet te komen. En de leden van Die Weisse Rose kwamen vooral in verzet tegen de wijze waarop men met geestelijk gehandicapten en dergelijke omging. En hoewel dit onder Hitler misschien een dieptepunt bereikte, is het niet bij Hitler begonnen en ook niet na Hitler gestopt. In Scandinavische landen is dit nog steeds een zwarte bladzijde, met gedwongen sterilisaties van mensen waarvan men het beter vond dat ze zich niet konden voortplanten. Lees ook Dossier 64 van Jussi Adler-Olsen.
Vanaf een afstand is het altijd gemakkelijker oordelen, maar uiteindelijk weten we nooit echt zeker hoe we zelf in bepaalde omstandigheden gereageerd zouden hebben. Veel mensen zijn ook gewoon opportunisten. Lees bijvoorbeeld ook Mephisto van Klaus Mann.

[Dettie]

Thomas Mann wilde niets van anti-semitisme en Hitler-Duistland weten ondanks dat hij gek op zijn vaderland was, vertrok hij, met veel moeite, naar Zwitserland. Hij is later naar naar Amerika vertrokken, na de oorlog is hij ook niet meer in Duitsland gaan wonen maar in Zwitserland.
Er wordt inderdaad gezegd dat hij bepaalde opmerkingen over joden maakte. Maar het was in die tijd wel gebruikelijk iemand joods te noemen en daar een karaktertrek aan toe te wijzen. Maar dat gebeurde bij negers ook maar dan hoefde je evengoed geen racist te zijn. Zoals nu in feite vaak over Turken en Marokkanen gesproken wordt om een groep aan te duiden. De Turkse...zei dit, de Marokkaan... zei dat.

Mephisto van Klaus Mann is een van de beste boeken die ik ooit gelezen heb. Fantastisch hoe Mann al die gevoelens en heersende gedachtes kon verwoorden.

En ja je hebt gelijk niemand weet hoe hij zal zijn in zulke omstandigheden, je hoopt altijd dat je dan dapper bent etc. maar dat weet je dán pas. Hopelijk komen we daar nooit voor te staan.

Dettie

[Inge]

Bij de leesclub van de bib is "de voorlezer" het boek voor oktober. Ik moet het, gezien mijn reactie hier op het forum, gelezen hebben maar kan me er niets meer van herinneren.
Zal dus nog maar eens lezen worden.

Na het lezen van dit forumonderdeel heb ik nog een kleine bedenking: ik ben nu "het verdriet van België" aan het lezen. In het 2de gedeelte, de tijd van de "bezetting" werkt de moeder voor de Erla, gaat Louis bij een of andere "vereniging" waar ze "gedrild" worden, gaat hij zelfs een periode naar Duitsland op vakantie.... Ik weet nog niet welke evolutie het in het boek zal nemen maar je hebt hier niet het gevoel dat ze iets "verkeerd" doen door mee te "werken" met de Duitsers... Ik weet niet hoe ik het uit kan leggen maar het voelt niet zo zwart/wit aan dat je kunt spreken van goed of verkeerd.

[Dettie]

Ja er werden in WO II ook mensen te werk gesteld in Duitsland, je werd gewoon opgepakt en moest wel.
Dat werd ze ook kwalijk genomen, ze hadden maar moeten onderduiken of moeten weigeren... Tja...
Dat kun je ook niet zwart/wit zien. Zeker als je het zelf niet meegemaakt hebt.
Bij De voorlezer begreep ik alleen niet dat die vrouw het kón. Ze wist wat er gebeurde met de kinderen maar was zo bang dat haar 'gebrek' ontdekt werd dat ze zelfs dat werk deed. Nu, jaren later, zeg je hoe bestaat het dat ze dat deed! Maar ook hier kun je eigenlijk niet oordelen, hoe erg het ook is.

Dettie

P.S. er is ook een film van het boek gemaakt Inge

[Lezer100]

Na het lezen van dit forumonderdeel heb ik nog een kleine bedenking: ik ben nu "het verdriet van België" aan het lezen. In het 2de gedeelte, de tijd van de "bezetting" werkt de moeder voor de Erla, gaat Louis bij een of andere "vereniging" waar ze "gedrild" worden, gaat hij zelfs een periode naar Duitsland op vakantie.... Ik weet nog niet welke evolutie het in het boek zal nemen maar je hebt hier niet het gevoel dat ze iets "verkeerd" doen door mee te "werken" met de Duitsers... Ik weet niet hoe ik het uit kan leggen maar het voelt niet zo zwart/wit aan dat je kunt spreken van goed of verkeerd.

Wat is goed en verkeerd ? In een oorlog heeft de overwinnaar toch altijd het grote gelijk aan zijn kant. Terwijl die meestal wel evenveel bloed aan zijn handen heeft. Waren bijvoorbeeld de massaverkrachtingen aan het Oostfront door de Russen nu echt zo veel mooier te praten dan het verdrijven van bijvoorbeeld niet-Duitsers uit Sudetenland aan het begin van de oorlog ? Nu weten wij (in grote lijnen) wat er allemaal gebeurd is tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar wanneer men er midden in zit, dan is dat wel wat anders. Welke ook wiens beweegredenen mogen geweest zijn, om zus of zo te handelen, een discussie over "goed" of "verkeerd" is net zoals een discussie over "mooi" en "lelijk" een straatje zonder einde.

Ook "De voorlezer" is geen zwart/wit verhaal.