Thomas Mann - Doctor Faustus

Reacties op recensies van, door leden gelezen, boeken en discussie samenleesboeken
Roel
Berichten: 992
Lid geworden op: 22 Jul 2004, 12:09
Locatie: Maastricht

Thomas Mann - Doctor Faustus

Berichtdoor Roel » 04 Jan 2005, 18:13

Zoals jullie hier hebben kunnen lezen bij "De tand des tijds" heb ik deze kolos in de orginele taal, het Duits dus gelezen. Dat viel om de dooie donder niet mee! Tot nog toe heb ik zijn ander werk "Buddenbrooks", "De Toverberg", "Dood in Venetie", "De Bedrogene" "Koninklijke Hoogheid", "een stel korte verhalen", "Baas en Hond" en de "De uitverkorenen" allemaal in het Nederlands gelezen. Doctor Faustus was mijn kennismaking met "zijn stijl" in het Duits.
Voor wie nog geen kennis heeft gemaakt met het proza van Thomas Mann wil ik hier kort een impressie weergeven. T. Mann schrijft uitgebreide zinnen vol subtiele ironie en meer zakelijk beeldend dan lyrisch beeldend. Een stijl die niet zo gangbaar meer is, maar die vol zit met hersenkrakers, vol zit met overdenkingen. Een stijl die je als lezer echt ondergaat.

Het verhaal gaat over een geniale Duitse componist genaamd Adriaan Leverkuhn die een pact met de duivel sluit. In de Buddenbrooks stond het verhalende aspect nog voorop, in de Toverberg wordt het gevecht tussen de personages en ideeen en ex equo, hier in Doctor Faustus voeren de meeste personages een verloren strijd. In deze monumentale roman zijn de personages ondergeschikt gemaakt aan de ideeen en de uitwerking daarvan.
Voor mij betekende dit dat ik me verbaasd heb over het peil van eruditie wat in de blokken essays (dit is een duidelijke essaystische roman) verscholen ging, maar dat ik een hele roman vergeefs gezocht heb naar een verhaal. Dat is er niet, alleen is er het levensverhaal van de componist, verteld door zijn vriend Serenus Zeitblom, die het genie ook niet echt kan volgen in zijn grensoverschrijdende ideeen over muziek. Er komen heel wat onderwerpen in deze roman naar voren: demonisme, intellectuele mens versus volksmens, 12 toons muziek, theologie, humanisme, kunstenaar en kunstenaardom, onschuld van het kind etc. Opvallend is dat we bijna alleen de hoofdpersoon, verder de verteller (die we beter leren kennen tijdens zijn inleidingen op een volgend deel uit het verhaal) en enkele andere figuren beter leren kennen. De andere personages vlammen even op, om een enkele maal terug te keren of om in "het niets te verdwijnen". Hoe kort soms ook, de portretten van deze mensen raken je ongekend diep. Anderen daarentegen laten je bewust koud, omdat ze niet verder zijn uitgewerkt.
Wat zeer van belang is, is dat Thomas Mann de 16de eeuwse Faust mythe
hier gebruikt heeft om in het in zijn ogen failliet van de mensheid door het uitbreken van de WO II te schilderen. Huiveringwekkend is het moment waarop de lezer in twee wereldoorlogen verzeild raakt: Zeitblom schrijft deze biografie aan het begin van de WO II, terwijl hij op een gegeven moment in het verhaal, het boek dus de WO I laat uitbreken!! Dat is een heel bizar moment.
Je kunt het boek ook lezen als de opkomst en ondergang van een geniaal componist die constant balanceert op het randje van humanisme en radicalisme.
Het is het meest sombere boek van Mann dat ik ken. Meer dan ooit gevoed door het werk van filosofen als Schopenhauer en Nietsche
Jullie begrijpen, dit is een boek om vaker te lezen, als je tenminste de verschillende onderdelen van de roman, geplaatst in het geheel op een rijtje wilt krijgen. Dit boek is alleen verplichte kost of zoals de Duitsers mooi uitdrukken "gefundendes Fressen", als je "De Toverberg" hebt overwonnen!

Nog een tip! Wie Thomas Mann eens wil proberen begint met "Baas en Hond" (verbaas je over de luchtigheid van stijl!) , dan "Koninklijke Hoogheid (ondanks de complexiteit van het gegeven, ook heel makkelijk te lezen boek)" en dan "Lotte in Weimar (eerste proeve van complexiteit in stijl)", daarna mag je je wagen aan Buddenbrooks.

Tot slot hier nog enkele citaten Doctor Faustus:

Dit is de openingszin:

"Mit aller Bestimmtheit will ich versicheren, dass es keineswegs aus dem Wunsche geschieht, meine Person in den Vordergrund zu schieben, wenn ich diesen Mitteilungen uber das Leben des verewigten Adrian Leverkuhn, dieser ersten und gewiss sehr vorlaufigen Biographie des teuren, vom Schicksal so furchtbar heimgesuchten, erhobenen und gesturzten Mannes und genialen Musikers einige Worte uber mich selbst und meine Bewandtnisse vorausschicke"

Op bladzijde 163 staat volgende zin, die in een discussie over aankomend
theologen thuishoort:

"Wir mussen uns doch klaar daruber sein, Matthaus", sagte er "das das Gesellschaftsideal der okonomischen Sozial-organisation einem aufklarerisch-autonomen Denken entstammt, kurz, einem Rationalismus, der vor der Machtigkeit uber- und untervernunftiger Gewalten noch gar nicht erfasst ist"

Op bladzijde 608 wordt een intelligent jongetje geintroduceerd wat het hart van de componist moeiteloos weet te veroveren:

"Die Zierliche Vollendung der kleine Gestalt mit den schlanken, wohlgeformten Beinchen; der unbeschreibliche Liebreiz des langlich ausladenden, von blondem Haar in unschuldiger Wirnis bedeckten Kopfchens, dessen Gesichtszuge, zo kindlich sie waren, etwas Ausgepragt-Fertiges und Gultiges hatten, sogar der unsaglich holde und reine, zugleich tiefe und neckische Aufschlag der langbewimperten Augen von klarstem Blau, - nicht einmal so sehr dies alles war es, was jenen Eindruck von Marchen, von Besuch aus niedlicher Klein- und Feinwelt hervorrief"

Mijn uitgave: Fischer Verlag, Tasschenbuch, 1997

Marjo
Berichten: 26240
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 21:01

Berichtdoor Marjo » 04 Jan 2005, 21:07

Ik doe je dit niet na..zelfs niet in het Nederlands!

Dettie
Site Admin
Berichten: 45036
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 05 Jan 2005, 09:39

Eerst reactie: Ongelooflijk rotor dat je je hier doorheen hebt weten te werken!

Bernadet

Dettie
Site Admin
Berichten: 45036
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 06 Jan 2005, 15:23

Dit is een commentaar van biblion:

'Een boek van adembenemende allure' noemde Vestdijk de grote cultuurhistorische roman Doktor Faustus, Thomas Manns moderne invulling van het 16e eeuwse Faustmotief. Het boek heeft de vorm van een biografie. Tussen 1943 en 1945 schrijft Dr. Serenus Zeitblom de levensgeschiedenis van zijn overleden vriend, de geniale componist Adrian Leverkühn. Uit angst voor creatieve steriliteit gaat deze een pact met de duivel aan: hij laat zich min of meer bewust besmetten met syfilis om perioden van krachtige inspiratie, onderdeel van het ziektebeeld, deelachtig te worden. In een pathologisch te interpreteren visioen, één van de meest huiveringwekkende hoofdstukken van het boek, ontmoet hij de zowel uiterlijk als psychologisch zeer lenige duivel ook in persoon. Door de compositie op twee tijdsniveaus, de verteltijd en de vertelde tijd, wordt Leverkühns levenslot verbonden met de (voor Zeitblom) actuele geschiedenis van Duitsland. Mann maakt het de lezer niet gemakkelijk met zijn vele erudiete musicologische en filosofische uitweidingen. Een groots, rijk, complex en virtuoos boek, dat op de ontvankelijke lezer een diepe indruk achterlaat.

Zo te lezen zijn ze het helemaal met je eens rotor!

Voor de liefhebber: Het boek wordt per 01-01-2006 opnieuw in het nederlands uitgegeven

bernadet

Dettie
Site Admin
Berichten: 45036
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 06 Jan 2005, 15:41

Je verslag staat op de site rotor.

http://www.leestafel.info/thomas-mann

Bernadet
Laatst gewijzigd door Dettie op 03 Jun 2009, 16:30, 3 keer totaal gewijzigd.

Roel
Berichten: 992
Lid geworden op: 22 Jul 2004, 12:09
Locatie: Maastricht

Berichtdoor Roel » 06 Jan 2005, 15:53

Bedankt Bernadet!
Het is zeker een boek om vaker te lezen. Bij dit boek heb je niet meteen alles op zijn plaats. Het is een onuitputtelijke bron om in te grasduinen. En bij de tweede keer lezen zal ik beter met Mann's oude Duits kunnen omgaan.

Dettie
Site Admin
Berichten: 45036
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 06 Jan 2005, 16:13

Ik vond in de Toverberg al zoveel zaken voorbij komen die eigenlijk herlezen nodig hebben.
Nu ik jouw verslag van Doctor Faustus gelezen heb lijkt de toverberg bijna een peulenschil om te lezen. Dr. Faustus lijkt me eerder een studie dan een verhaal. Er komen zoveel aspecten in voor. Ik ken ook het verhaal van Dr. Faust niet.
Ik vond wel dit bij wikipedia
http://nl.wikipedia.org/wiki/Faust

Doctor Faustus lijkt me echt zo'n boek waardoor je verder gaat zoeken op de onderwerpen om daar meer van te weten te komen. Een boek om in te duiken en heel grondig en rustig te lezen!

bernadet

Roel
Berichten: 992
Lid geworden op: 22 Jul 2004, 12:09
Locatie: Maastricht

Berichtdoor Roel » 06 Jan 2005, 16:52

Zulke boeken zijn gewoon filosofische bouwwerken waar heel veel verschillende onderwerpen langskomen, die je weer richting andere boeiende boeken sturen.
Bernadet, volgens mij had jij het zwaartepunt bij De Toverberg echter nog niet bereikt, toen je het "definitief" moest inleveren! Daarmee bedoel ik de erudiete, filosofische bespiegelingen die heen weer vliegen tussen Settembrini en Naphta. Deze bladzijdenlange uitweidingen zijn de moeilijkste uit het hele boek.
Je kent toch wel Faust van Goethe! Dat gaat over een zekere Dr. Faust (ook gebaseerd op de 16 eeuwse legende/mythe) die de grenzen van de wetenschap wil overschrijden en door de duivel (Mephistophelus) wordt verleid om zijn ziel te verkopen en daarna een kunstmens, een zogenaamde Homunculus in de wereld zet.
Ik heb de Faust van Goethe op de plank staan. Heb er 15 jaar geleden in gelezen, maar was er toen nog niet rijp voor (is helemaal op rijm!). Dus komt deze klassieker ook nog aanbod, net zoals Milton's Paradise Lost.

Ja, Bernadet, zulke boeken zijn fantastische springplanken naar andere boeken. Daarom vind ik literatuurlijsten in boeken zo belangrijk, daardoor wordt je op nieuwe, boeiende boeken attent gemaakt.

Dettie
Site Admin
Berichten: 45036
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 06 Jan 2005, 17:12

Ik ken wel Dr Faust van Goethe van naam maar heb het niet gelezen.

ja dat bedoelde ik rotor maar jij zegt het mooier.
zulke boeken zijn fantastische springplanken naar andere boeken

Bernadet

Marjo
Berichten: 26240
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 21:01

Berichtdoor Marjo » 16 Jun 2007, 12:16

Martin Ros was vanmorgen erg enthousiasmerend (leleijk woord, maar het past hier wel) bezig over dit boek. Je kan het vast terugluisteren op Tros Nieuwsshow..

Roel
Berichten: 992
Lid geworden op: 22 Jul 2004, 12:09
Locatie: Maastricht

Berichtdoor Roel » 18 Jun 2007, 10:34

Hé Marjo,

Bedankt voor de tip!
Hopelijk vergeet ik het niet.

Marjo schreef:Martin Ros was vanmorgen erg enthousiasmerend (leleijk woord, maar het past hier wel) bezig over dit boek. Je kan het vast terugluisteren op Tros Nieuwsshow..

Gast

Berichtdoor Gast » 18 Jun 2007, 12:12

Dit boek komt nog ter sprake bij het topic Klassieken, bij 'Faust' in de literatuur. Ik heb het boek zelf nog niet gelezen (streefdatum einde 2007), dus ik kom hier later zeker nog op terug.

Roel
Berichten: 992
Lid geworden op: 22 Jul 2004, 12:09
Locatie: Maastricht

Berichtdoor Roel » 20 Jun 2007, 10:31

Ben alvast benieuwd, Rutger.

Rutger schreef:Dit boek komt nog ter sprake bij het topic Klassieken, bij 'Faust' in de literatuur. Ik heb het boek zelf nog niet gelezen (streefdatum einde 2007), dus ik kom hier later zeker nog op terug.


Terug naar “Door leden gelezen boeken en samenleesboeken”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 12 gasten