Herman Hesse - De steppenwolf
Herman Hesse - De steppenwolf
Iedereen die dacht, Roel zit zeker in een dipje na de bespreking van Demian, heeft het mis. Ik kwam er tot mijn stomme verbazing achter dat ik De Steppenwolf van Hesse stomweg niet in mijn boekenkast had staan. Ik zou toch zweren dat ik hem wel had, maar na grondig zoeken kon ik deze roman toch echt niet boven water halen. Dus moest de onbrekende eerst aangeschaft worden. Het werd de Duitse editie van Suhrkamp.
Degene die net zoals ik Demian al prachtig vonden, worden helemaal lyrisch over De Steppenwolf. Tijdens de eerste keer lezen van deze roman vatte het idee post, dat Hesse over twee schrijfstijlen beschikte, een warme en een koude. In mijn voortvarendheid na meer over Hesse gelezen te hebben, hing ik dit op aan de schok die de eerste WO hem had bezorgd. Was hij dan niet geschokt over de eerste WO? Jawel, zeer zeker, maar dat heeft niet zijn schrijfstijl beinvloed, wel het verhaal wat hij schreef. Ook Demian is met warme pen geschreven en dit geldt ook voor de hier besproken De Steppenwolf. Wat is er dan aan de hand? Waarom kreeg ik het koud om te leden toen ik de eerste keer dit bijzondere verhaal las, zodanig dat ik twijfelde tussen bejubbeling en afkeer?! De lotgevallen van de hoofdpersoon moeten daaraan debet zijn, want deze Hesse mag dan handelen over wanhoop, egocentrisme etc, de pen van Hesse blijft warm en fakkelen en mijn eerste oordeel was dus onjuist.
Hesse noemt De Steppenwolf, de mens die zich teleurgesteld heeft afgekeerd van de maatschappij, de eenzaat, de excentriekeling, de uitgestotene. De Steppenwolf is geen dom mens, niet door stupiditeit aan de rand van de samenleving beland, maar door bewuste keus, door zijn kritiek op die maatschappij. Hij beziet het menselijk lot met lede ogen, terwijl zijn eigen lot, waar hij voor heeft gekozen, daardoor niet veel beter is.
Deze eenzame mens, die Hesse met scherpe woorden duidt, zoekt naar een nieuwe uitdaging in zijn leven. Hij wil namelijk er een einde aanmaken, maar iedere keer, op het laatste nippertje heeft hij er de moed niet toe. Hij gaat toch door met leven, maar de zin ontgaat hem. Nergens vindt hij meer afleiding, niets boeit hem meer en toch...iets weet hem de dood van deur te houden. Toch weet hij ook dat in de dood de ware verlossing zal liggen.
Tegen het vallen van de avond, op een dag aan het einde van zijn zoveelste nutteloze dag, ontwaart hij boven een poort een paar in neon op flitsende zinnen. Deze zinnen nodigen eenieder die gek genoeg is uit voor een bezoek aan het magische theater. Ineens is de levensvonk weer daar en dit kan de verlossing uit de uitzichtloze situatie zijn. Maar het theater schijnt gesloten. Een andere dag komt hij zelfs een aankondiger tegen die hem iets in de handen drukt, maar voor hij rekenschap van de goede man kan vragen is hij achter een hek verdwenen.
De wending in zijn leven doet zich voor als hij op een avond in een kroeg een lieftallig meisje tegenkomt. Tot zijn verbazing merkt hij, ondanks zijn sjofele voorkomen, dat het meisje hem ziet staan. Sterker nog ze is zelfs bereid een praatje met hem te maken. Terwijl hij tot voorkort van geen enkele autoriteit meer iets wilde aannemen, blijkt hij tot zijn verbazing binnen de kortste keren te dansen naar haar pijpen. Is dat omdat hij haar zo aardig vindt? Maar ze is resoluut in haar opdrachten, als hij ook maar iets weigert ziet hij haar nooit meer terug. Dit meisje blijkt een prostitue en iets uit haar verleden bind haar aan hem. Als ze een keer met hem wil dansen, blijkt tot haar verbazing dat hij dit niet eens kan. Hij die altijd als een houteklaas erbij staat, moet nou ineens de dansvloer op. Hermine , zo heet het meisje leert hem binnen de kortste tijd dansen. Hij moet alles doen wat ze zegt en op een keer voegt ze daar doodserieus aan toe, ook haar doden! Dit feit zet Harry, de Steppenwolf van zichaf en geniet van zijn weer fris geschilderde leven. Harry ontmoet nog een andere prostitue, Maria die Hermine hem aanbeveelt, zelfs aanmoedigt om met haar naar bed te gaan en verlieft op haar te worden (op Hermine is hij niet verliefd, bedrijft met haar ook niet de betaalde liefde). Hij wordt inderdaad verliefd op Maria, zoals ze heet, maar het moment van afscheid is daar en op een gemaskerd bal leidt als naar het geheimzinnige theater. Blijken alle personages uit dit Magische theater voort te komen. In dit spiegelpaleis passeren episoden uit het leven van Harry, de Steppenwolf, wordt hij geconfronteerd met zijn gelukkige, als wel zijn ellendigste momenten. Op het hoogtepunt van zijn verwarring duikt in het hoofd van De Steppenwolf de vraag op waar werkelijkheid eindigt en fantasie begint?
Hesse's zesde roman uit 1927 is een weergaloos boek, waarin een portret van de intelligente, eenzame mens die verkiest buiten de samenleving te bivakkeren en wat er gebeurt als hij grenzen overschrijdt die in hem toestand brengen die hij niet voor mogelijk had gehouden. Het is een roman die de lezer diep beweegt, misschien wel nagelbijtend, angstverbijtend, met het zweet in zijn handen laat voortlezen op zoek naar de ontknopping. Het is de eeuwige worsteling van de mens met de vrijheid, het belangrijkste thema in het werk van Hesse. In Demian laat Hesse zijn hoofdpersoon nog in een religie geloven, in De Steppenwolf gaat hij voorbij dat punt en zelfs voorbij de grenzen van ruimte en tijd.
Degene die net zoals ik Demian al prachtig vonden, worden helemaal lyrisch over De Steppenwolf. Tijdens de eerste keer lezen van deze roman vatte het idee post, dat Hesse over twee schrijfstijlen beschikte, een warme en een koude. In mijn voortvarendheid na meer over Hesse gelezen te hebben, hing ik dit op aan de schok die de eerste WO hem had bezorgd. Was hij dan niet geschokt over de eerste WO? Jawel, zeer zeker, maar dat heeft niet zijn schrijfstijl beinvloed, wel het verhaal wat hij schreef. Ook Demian is met warme pen geschreven en dit geldt ook voor de hier besproken De Steppenwolf. Wat is er dan aan de hand? Waarom kreeg ik het koud om te leden toen ik de eerste keer dit bijzondere verhaal las, zodanig dat ik twijfelde tussen bejubbeling en afkeer?! De lotgevallen van de hoofdpersoon moeten daaraan debet zijn, want deze Hesse mag dan handelen over wanhoop, egocentrisme etc, de pen van Hesse blijft warm en fakkelen en mijn eerste oordeel was dus onjuist.
Hesse noemt De Steppenwolf, de mens die zich teleurgesteld heeft afgekeerd van de maatschappij, de eenzaat, de excentriekeling, de uitgestotene. De Steppenwolf is geen dom mens, niet door stupiditeit aan de rand van de samenleving beland, maar door bewuste keus, door zijn kritiek op die maatschappij. Hij beziet het menselijk lot met lede ogen, terwijl zijn eigen lot, waar hij voor heeft gekozen, daardoor niet veel beter is.
Deze eenzame mens, die Hesse met scherpe woorden duidt, zoekt naar een nieuwe uitdaging in zijn leven. Hij wil namelijk er een einde aanmaken, maar iedere keer, op het laatste nippertje heeft hij er de moed niet toe. Hij gaat toch door met leven, maar de zin ontgaat hem. Nergens vindt hij meer afleiding, niets boeit hem meer en toch...iets weet hem de dood van deur te houden. Toch weet hij ook dat in de dood de ware verlossing zal liggen.
Tegen het vallen van de avond, op een dag aan het einde van zijn zoveelste nutteloze dag, ontwaart hij boven een poort een paar in neon op flitsende zinnen. Deze zinnen nodigen eenieder die gek genoeg is uit voor een bezoek aan het magische theater. Ineens is de levensvonk weer daar en dit kan de verlossing uit de uitzichtloze situatie zijn. Maar het theater schijnt gesloten. Een andere dag komt hij zelfs een aankondiger tegen die hem iets in de handen drukt, maar voor hij rekenschap van de goede man kan vragen is hij achter een hek verdwenen.
De wending in zijn leven doet zich voor als hij op een avond in een kroeg een lieftallig meisje tegenkomt. Tot zijn verbazing merkt hij, ondanks zijn sjofele voorkomen, dat het meisje hem ziet staan. Sterker nog ze is zelfs bereid een praatje met hem te maken. Terwijl hij tot voorkort van geen enkele autoriteit meer iets wilde aannemen, blijkt hij tot zijn verbazing binnen de kortste keren te dansen naar haar pijpen. Is dat omdat hij haar zo aardig vindt? Maar ze is resoluut in haar opdrachten, als hij ook maar iets weigert ziet hij haar nooit meer terug. Dit meisje blijkt een prostitue en iets uit haar verleden bind haar aan hem. Als ze een keer met hem wil dansen, blijkt tot haar verbazing dat hij dit niet eens kan. Hij die altijd als een houteklaas erbij staat, moet nou ineens de dansvloer op. Hermine , zo heet het meisje leert hem binnen de kortste tijd dansen. Hij moet alles doen wat ze zegt en op een keer voegt ze daar doodserieus aan toe, ook haar doden! Dit feit zet Harry, de Steppenwolf van zichaf en geniet van zijn weer fris geschilderde leven. Harry ontmoet nog een andere prostitue, Maria die Hermine hem aanbeveelt, zelfs aanmoedigt om met haar naar bed te gaan en verlieft op haar te worden (op Hermine is hij niet verliefd, bedrijft met haar ook niet de betaalde liefde). Hij wordt inderdaad verliefd op Maria, zoals ze heet, maar het moment van afscheid is daar en op een gemaskerd bal leidt als naar het geheimzinnige theater. Blijken alle personages uit dit Magische theater voort te komen. In dit spiegelpaleis passeren episoden uit het leven van Harry, de Steppenwolf, wordt hij geconfronteerd met zijn gelukkige, als wel zijn ellendigste momenten. Op het hoogtepunt van zijn verwarring duikt in het hoofd van De Steppenwolf de vraag op waar werkelijkheid eindigt en fantasie begint?
Hesse's zesde roman uit 1927 is een weergaloos boek, waarin een portret van de intelligente, eenzame mens die verkiest buiten de samenleving te bivakkeren en wat er gebeurt als hij grenzen overschrijdt die in hem toestand brengen die hij niet voor mogelijk had gehouden. Het is een roman die de lezer diep beweegt, misschien wel nagelbijtend, angstverbijtend, met het zweet in zijn handen laat voortlezen op zoek naar de ontknopping. Het is de eeuwige worsteling van de mens met de vrijheid, het belangrijkste thema in het werk van Hesse. In Demian laat Hesse zijn hoofdpersoon nog in een religie geloven, in De Steppenwolf gaat hij voorbij dat punt en zelfs voorbij de grenzen van ruimte en tijd.
Hoi Tiba,
Ja, zeker lezen dit boek!
Als je de romans van Hesse, vanaf Peter Camenzind in de juiste volgorde leest, merk je een zekere ontwikkeling. En dan bedoel ik niet alleen de ontwikkeling die een schrijver doormaakt van jeugd naar volwassenheid, maar ook het grensverleggend aspect in Hesse's werk. Narziss und Goldmund, dat ik begin van 2007 herlees, is vermoed een tussenwerk te noemen, ik kan het momenteel niet plaatsen in de succesie. Zijn laatste Das Glasperlenspiel sluit perfect aan op De steppenwolf, in die reusachtige roman, die niet onderdoet voor De toverberg van T. Mann, zet Hesse zijn bevindingen uit als zijn romans in een systeem. De bouw van een uniek systeem, dat is Das Glasperlenspiel.
Trouwens Hesse's korte verhalen zijn fantastisch en moet je zeker ook lezen. Ze zijn moelijker aan te komen, zelfs in Duitsland. Een complete korte verhalen en novellen editie, zoals onlangs van T. Mann is uitgekomen, is er van Hesse niet. Ik heb zelf een slordige 40 korte verhalen, maar er zijn nog meer.
groeten,
Roel
PS Heb je mijn andere besprekingen tot not toe op de Hesse special pagina die Bernadet heeft gemaakt, ook gelezen?
Ja, zeker lezen dit boek!
Als je de romans van Hesse, vanaf Peter Camenzind in de juiste volgorde leest, merk je een zekere ontwikkeling. En dan bedoel ik niet alleen de ontwikkeling die een schrijver doormaakt van jeugd naar volwassenheid, maar ook het grensverleggend aspect in Hesse's werk. Narziss und Goldmund, dat ik begin van 2007 herlees, is vermoed een tussenwerk te noemen, ik kan het momenteel niet plaatsen in de succesie. Zijn laatste Das Glasperlenspiel sluit perfect aan op De steppenwolf, in die reusachtige roman, die niet onderdoet voor De toverberg van T. Mann, zet Hesse zijn bevindingen uit als zijn romans in een systeem. De bouw van een uniek systeem, dat is Das Glasperlenspiel.
Trouwens Hesse's korte verhalen zijn fantastisch en moet je zeker ook lezen. Ze zijn moelijker aan te komen, zelfs in Duitsland. Een complete korte verhalen en novellen editie, zoals onlangs van T. Mann is uitgekomen, is er van Hesse niet. Ik heb zelf een slordige 40 korte verhalen, maar er zijn nog meer.
groeten,
Roel
PS Heb je mijn andere besprekingen tot not toe op de Hesse special pagina die Bernadet heeft gemaakt, ook gelezen?
tiba schreef:Zoals je het weergeeft, is het inderdaad een belangwekkend boek, Roel.
Zal het maar weer bovenaan het lijstje zetten!
Groetjes. Tiba.
Ik ben het even kwijt Bernadet, maar heb je De Steppenwolf ook in je stapel zitten?
Bernadet schreef:Hier staat de special http://www.leestafel.info/boekenarchief ... ple40.html
Bernadet
Ik vind Steppenwolf de beste roman van Hermann Hesse. Ik heb 2 exemplaren van het boek: De 7e druk van de Bezige bij en de allereerste uitgave in het nederlands van Payottenpers te Dendermonde en uit het Duitsch vertaald door Maurits Dekker. Helaas is het boek(je) ongedateerd (ik schat eind jaren '20 begin jaren '30)en het is in een klein formaat en met harde kaft uitgevoerd.
Als hier foto's gepost kunnen worden dan kan ik er wel eens een foto van publiceren hier. Wat ik ook meesterwerken vind van Hermann Hesse zijn het "Glasperlenspiel" en "Narziss und Goldmund"
Als hier foto's gepost kunnen worden dan kan ik er wel eens een foto van publiceren hier. Wat ik ook meesterwerken vind van Hermann Hesse zijn het "Glasperlenspiel" en "Narziss und Goldmund"
Velvet Underground & Nico
Hallo Zody,
Leuk om een andere Hesse-liefhebber hier te ontmoeten!
Op deze site staat ook een Hesse special (dank zij moderator Dettie), waar alle besprekingen van Hesse die ik tot nu toe heb geschreven, zijn te vinden. De volgende bespreking wordt die van Narciss und Goldmund. Die moet ik nog herlezen. Daarna volgt Das Glassperlenspiel, dé roman waarmee Hesse De Toverberg van Thomas Mann naar de kroon steekt.
Ik heb ook enkele Nederlandse uitgaven, maar het meestal zijn de gekleurde edities van Suhrkamp Verlag.
Waarom vind je De Steppenwolf de Beste Hesse?
Demian is een voorloper van Steppenwolf. Hoe vind je die?
Je kunt hier zelf foto's op het forum plaatsen bij je bericht, maar hoe dat moet weet ik niet? O wacht, boven de plek waar ik nu aan het intypen ben, zie ik Img staan. Als je daarop klikt zul je wel een foto kunnen plaatsen.
Welke andere schrijvers kunnen je nog meer bekoren?
Groeten,
Roel
Leuk om een andere Hesse-liefhebber hier te ontmoeten!
Op deze site staat ook een Hesse special (dank zij moderator Dettie), waar alle besprekingen van Hesse die ik tot nu toe heb geschreven, zijn te vinden. De volgende bespreking wordt die van Narciss und Goldmund. Die moet ik nog herlezen. Daarna volgt Das Glassperlenspiel, dé roman waarmee Hesse De Toverberg van Thomas Mann naar de kroon steekt.
Ik heb ook enkele Nederlandse uitgaven, maar het meestal zijn de gekleurde edities van Suhrkamp Verlag.
Waarom vind je De Steppenwolf de Beste Hesse?
Demian is een voorloper van Steppenwolf. Hoe vind je die?
Je kunt hier zelf foto's op het forum plaatsen bij je bericht, maar hoe dat moet weet ik niet? O wacht, boven de plek waar ik nu aan het intypen ben, zie ik Img staan. Als je daarop klikt zul je wel een foto kunnen plaatsen.
Welke andere schrijvers kunnen je nog meer bekoren?
Groeten,
Roel
zody schreef:Ik vind Steppenwolf de beste roman van Hermann Hesse. Ik heb 2 exemplaren van het boek: De 7e druk van de Bezige bij en de allereerste uitgave in het nederlands van Payottenpers te Dendermonde en uit het Duitsch vertaald door Maurits Dekker. Helaas is het boek(je) ongedateerd (ik schat eind jaren '20 begin jaren '30)en het is in een klein formaat en met harde kaft uitgevoerd.
Als hier foto's gepost kunnen worden dan kan ik er wel eens een foto van publiceren hier. Wat ik ook meesterwerken vind van Hermann Hesse zijn het "Glasperlenspiel" en "Narziss und Goldmund"
Toch proberen te herlezen Marjo. Het leest snel.
Dat laatste is een waar woord. We vechten hier allemaal tegen de bierkaai!
Dat laatste is een waar woord. We vechten hier allemaal tegen de bierkaai!
Marjo schreef:Ah, Demian weer..een van de weinige boeken uit mijn jeugd die ik de moeite van het bewaren waard vond, en toch nooit meer herlezen heb.
Herlezen is belangrijk, Roel, daar heb je gelijk. Maar er is teveel..
Roel schreef:Waarom vind je De Steppenwolf de Beste Hesse?
Demian is een voorloper van Steppenwolf. Hoe vind je die?
Dat ik Steppenwolf de beste vind heeft te maken met het tijdsbeeld waarin ik voor het eerst dat boek las. De thematiek boeit me en het is een aanklacht tegen de establishment van die tijd, maar tegelijkertijd ook erg tijdloos.
Ik las Steppenwolf voor het eerst in de "hippietijd" eind jaren '60 en ook wij keerden ons af van het establishment en gingen uit in de z.g. Provadya's zoals de Melkweg en Fantasio in Amsterdam, deze provadya's deden mij sterk denken aan Het Magisch Theater dat Hesse in zijn Steppenwolf beschreef. Ook provadya's waren vrijstaten en onderdeel van de nieuwe wereld. Ik vind Demian ook heel mooi, ik wilde destijds zelfs mijn zoon zo noemen, maar mijn vrouw destijds vond dat niet zo'n goed idee.

Velvet Underground & Nico
Dat is interessant wat je daar vertelt. Betekent dit dat de Provadya's werden gebaseerd op het magisch theater van Hesse?
Dat is dus de oorspronkelijke funktie van De Melkweg geweest. Ik ken het alleen als muziekzaal.
Ik heb Hesse veel later gelezen, ben geboren in '66, dus mijn jeugd ligt verderop in de tijd. Hoewel ik de jaren zestig niet als zodanig heb meegemaakt, spreekt me dat idee van vrijheid wel aan. Ik heb in ieder geval nog altijd een band met de popmuziek uit die jaren.
Ik lees trouwens nu, gelijk met te herlezen romans, een biografie van Ralph Freedman (Suhrkamp Verlag) over Hesse. Heel boeiend. Wat die man allemaal heeft meegemaakt in zijn leven! Het moeilijk voorstelbaar dat hij toch nog de moed en kracht heeft gevonden om zo'n indrukwekkend oeuvre bij elkaar te schrijven.
Dat is dus de oorspronkelijke funktie van De Melkweg geweest. Ik ken het alleen als muziekzaal.
Ik heb Hesse veel later gelezen, ben geboren in '66, dus mijn jeugd ligt verderop in de tijd. Hoewel ik de jaren zestig niet als zodanig heb meegemaakt, spreekt me dat idee van vrijheid wel aan. Ik heb in ieder geval nog altijd een band met de popmuziek uit die jaren.
Ik lees trouwens nu, gelijk met te herlezen romans, een biografie van Ralph Freedman (Suhrkamp Verlag) over Hesse. Heel boeiend. Wat die man allemaal heeft meegemaakt in zijn leven! Het moeilijk voorstelbaar dat hij toch nog de moed en kracht heeft gevonden om zo'n indrukwekkend oeuvre bij elkaar te schrijven.
zody schreef:Roel schreef:Waarom vind je De Steppenwolf de Beste Hesse?
Demian is een voorloper van Steppenwolf. Hoe vind je die?
Dat ik Steppenwolf de beste vind heeft te maken met het tijdsbeeld waarin ik voor het eerst dat boek las. De thematiek boeit me en het is een aanklacht tegen de establishment van die tijd, maar tegelijkertijd ook erg tijdloos.
Ik las Steppenwolf voor het eerst in de "hippietijd" eind jaren '60 en ook wij keerden ons af van het establishment en gingen uit in de z.g. Provadya's zoals de Melkweg en Fantasio in Amsterdam, deze provadya's deden mij sterk denken aan Het Magisch Theater dat Hesse in zijn Steppenwolf beschreef. Ook provadya's waren vrijstaten en onderdeel van de nieuwe wereld. Ik vind Demian ook heel mooi, ik wilde destijds zelfs mijn zoon zo noemen, maar mijn vrouw destijds vond dat niet zo'n goed idee. ;)
Terug naar “Door leden gelezen boeken en samenleesboeken”
Wie is er online
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 22 gasten