De schrijver Vestdijk heeft 3 romans geschreven die zich in de voor-Griekse tijd afspelen: Aktaion onder de sterren, De verminkte apollo en De held van Temesa. Niet alleen heeft Vestdijk zich formidabel ingeleefd in de gewoonten, rituelen en gebruiken van die tijd, hij voorziet deze quasi-historische romans ook van allerlei details.
In de verminkte Apollo heeft een krijger, inwoner van Delphi (maar niet daar geboortig), terug uit een net afgelopen oorlog een slaaf van de Hyampeai (een hoge rots) gestoten. Hiervoor veroordeelt de archont en zijn priesters hem tot een bloedschuld. Als op een gegeven moment er in een Apollo tempel een bronzen beeld van deze God wordt ontvreemd, krijgt deze Diomos als boetedoening de opdracht om 4 jaar lang opzoek te gaan naar dit beeld. Als hij het beeld terugvindt en in ongeschonden staat terugbrengt wordt hij vrijgesproken van deze bloedschuld. Op deze vier jaar lange tocht neemt hij zijn beste vriend Aletes mee. Als ze in de stad Skyon een gewaagd bezoek brengen aan de tiran Periandros, vinden ze het bronzen Apollo-beeld terug in het eetvertrek van de vorst, maar bekopen dat met hun vrijheid. Periandros heeft een hekel aan Delphiers en laat de twee in de gevangenis gooien. Jarenlang zitten de twee vrienden opgesloten in de meest mensonterende omstandigheden, in een uitgehakte grote ruimte (mannen en vrouwen gan elkaar
gescheiden), waar ze meest mensonterende ontberingen ondergaan. De vraag ontstaat of ze er ooit nog levend uit zullen komen. Maar het geluk is met de goden, zullen in dit geval zeggen. Als de Tiran wordt afgezet zien ze na jaren weer voor het eerst normaal daglicht. Op de terugweg in een bos stuiten Diomos en Aletes op een vrouwelijke groep Dionysos-vereerders, mainaden genaamd. Als ze ontdekt worden moeten ze vechten voor hun leven, Aletes wordt zelfs in stukken gescheurd maar Diomos door de roes van de wijn (Dionysos is de God van de wijn) opgezweept, laat het niet bij een paar afstraffingen, hij slaat met
zwaard en beeld in op de vrouwen en richt een waar bloedbad aan. Eén van de regels van de bloedschuld is dat hij geen bloed meer mag vergieten. Hij is met andere woorden ver over de schreef gegaan. Daarom denkt hij, wacht hem de dood bij terugkomst, maar terug moet hij. Na nog meer ontberingen ontmoet komt Diomos eindelijk weer in zijn vertrouwde omgeving aan. Nog is zijn woede niet gestild. Als hij bij een Apollotempel de twee beeldhouwers die hij in Skyon al had ontmoet daar bezig ziet aan twee nieuwe beelden van Apollo en Dionysos, slaan de stoppen opnieuw door en probeert hij met zijn teruggevonden bronzen Apollobeeld twee onaffe marmeren beelden te vernietigen. Het Apollo-beeld wordt hierbij opnieuw beschadigd (was al eerder verminkt tijdens het gevecht met de vrouwen in het bos). Als hij voor de Archont moet verschijnen wordt hij wel vrijgesproken van de slachting onder de vrouwen (die waren met onheilige rituelen bezig), die wijd en zijd bekend geworden was, maar niet van de schandaad van het beschadigen van het teruggevonden Apollo-beeld. Hij belandt voor de twee maal in de gevangenis. Het gerecht besluit hem en zijn vrouw te verbannen naar een afgelegen oord waar hij 8 verdere jaren van zijn leven moet slijten. Na zes jaar komt hij daar om bij een slag tegen de barbaren.
Vestdijk heeft met dit boek het apollonische type (rust en wijsheid) tegenover
het dyonisische type (chaos en waanzin) gezet. Het is een boeiend gegeven om deze types die in iedere mens (soms overheerst de ene, dan weer de andere kant) zitten, in de werkelijkheid een gevecht aan te laten gaan. Diomos de grote Apollo-vereerder wordt tijdens zijn beproevingen steeds meer door Dionysos ingelijfd, wat dus uiteindelijk tot zijn val zal leiden. Roept Vestdijk hier de vraag op: Hoe houdt de mens zich de waanzin van het lijf?
Vestdijk neemt een lange aanloop in dit verhaal, want voordat de zoektocht begint, leert de lezer ook over Pythische spelen, discrepanties tussen verschillende volken, argwaan tussen Diomos en Aletes, de geheimen van de Phytia (menselijk vrouwelijk orakel) en wordt hij getuige van politieke en Filosofische dialogen.
In tegenstelling tot de twee andere romans die de voor-Griekse tijd als
thema hebben, vind ik hier de stijl hermetisch, dat wil zeggen, meer
opgesloten in zichzelf. Zowel in Aktaion onder de sterren als De held van Temesa kon je je als lezer meer inleven in de hoofdpersonen, hier vond ik dat minder, overheersten de gebeurtenissen en het weerklinken van het grote thema.
Dat is jammer aan de ene kant, maar aan de andere kant biedt deze roman weer heel wat stof tot nadenken.
Simon Vestdijk - De verminkte Apollo
Terug naar “Door leden gelezen boeken en samenleesboeken”
Wie is er online
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 17 gasten