Leestafel forum

Oke Rutger, ik hoop dat dit lukt.

Mijn vraag: Wat is een 'understatement' precies in literaire zin? Ik heb daar nooit klaar in gezien, bv. het verschil met litotes?
Zie jij dat?

Dank en nog eens proficiat met al je werk ivm met literaire termen.

mira

Voor litotes verwijs ik naar http://oscar.messageboard.nl/7067/viewt ... 5238#75238 .

Het is niet altijd gemakkelijk, de grens tussen litotes en understatement te trekken. Een synoniem is parabool, en komt er op neer iets kleiner, of minder belangrijk voor te stellen dan het is.

Een voorbeeld is het antwoord op de vraag of je in een luxe villa woont : ach ja, ik heb een dak boven mijn hoofd. Ik kan niet zo direct literaire voorbeelden uit mijn mouw schudden, maar ik kan mij hierbij voorstellen dat in zo'n geval zeker ironie, of misschien zelfs wel sarcasme om het hoekje komt kijken.

Eigenlijk ben ik niet wijzer geworden. Ik ken de term litotes, en weet wat dat is.
De term 'understatement' is me minder duidelijk, vandaar mijn vraag. En is het wel een echt literaire term, in de zin van een 'stijlfiguur' (in ruimere zin)?

mira.

mira schreef:Eigenlijk ben ik niet wijzer geworden. Ik ken de term litotes, en weet wat dat is.
De term 'understatement' is me minder duidelijk, vandaar mijn vraag. En is het wel een echt literaire term, in de zin van een 'stijlfiguur' (in ruimere zin)?

mira.

Het voorbeeld op zich lijkt me alvast duidelijk. Maar je opmerking is zeker terecht, mira. Zelf zou ik het zeker niet als stijlfiguur beschouwen (niet alleen omdat ik zelf niet direct literaire voorbeelden uit mijn mouw kan schudden). Ik heb het vanmorgen nog eens nagekeken in het Lexicon van literaire termen, dat ik zelf gebruikt heb tijdens mijn universitaire studies, en daar komt alleen het tegendeel in voor (hyperbool).

Ik ben toch eens aan het googlelen gegaan en understatement wordt toch tot de stijlfiguren gerekend

Dit staat bij collegenet

8. Eufemisme
Een eufemisme (spr. uifemisme) is een verzachtende manier van uitdrukken. Meestal doe je dat om iemand niet te kwetsen:
Haar hond is vorige week heengegaan
Zijn vader is gestorven aan k.

9. Understatement
Het understatement lijkt veel op het eufemisme, maar er is een groot verschil. Bij een understatement zeg je iets, net als bij een eufemisme, in voorzichtige bewoording, maar nu is het de bedoeling dat wat je bedoelt juist sterker overkomt. Om een undertatement te kunnen begrijpen, moet je altijd de situatie kennen waarin hij uitgesproken wordt.
In het stripboek "Asterix en de Britten" , waarin trouwens veel understatements staan, haalt een Romeinse patrouille, op zoek naar een vat met toverdrank, alle vaten uit een café. De café-eigenaar kan zijn klanten dus niets meer schenken. Hij staat toe te kijken als de Romeinen de vaten uit het café rollen en merkt dan droog op: tamelijk vervelend, u ruïneert mij. Dat het veel erger is dan tamelijk vervelend weet de lezer uit de context en dus is tamelijk vervelend een understatement. Net als die man wiens auto in de gracht was verdwenen die opmerkte: Lastig, hoe kom ik nou thuis?

Bij cambiumned staat onder het kopje stijlfiguren

1.Eufemisme

Het op een verzachtende manier / nette manier onder woorden brengen van iets wat niet zo prettig of netjes is.

Zij werkt daar als interieurverzorgster.
'Hoe is het met uw stoelgang?', informeerde de dokter.

2.Understatement

Het op een spottende manier iets verkleinen of verzwakken. Het verschil met het eufemisme zit hem in de spot.

Toen zijn partij weer vier zetels had gewonnen in de peilingen reageerde de fractieleider met: 'Niet slecht'.
Ik had een twee voor het proefwerk, ik had dus wel een paar foutjes gemaakt.
'Ik doe dat wel even', zei de man toen hij het brandende huis in rende om zijn kinderen te redden.

en dit staat bij het Assink college

understatement
bepaalde stijlfiguur: een opzettelijke afzwakking , dus net als een eufemisme een verzachtend woord of een verzachtende uitdrukking. Een eufemisme is ‘serieus’ en wordt gebruikt om tactische redenen of terwille van het ‘fatsoen’. Een understatement is minder serieus, is te beschouwen als een grappig eufemisme. Het doel van het understatement is door een originele formulering te verbazen en/of te vermaken. Vandaar dat humoristen veel gebruik maken van het understatement.

Wij schreven 1942. Nederland was door de Duitsers bezet. (Voor mijn eventuele jonge lezers: de Duitsers waren vijf jaar hier,zonder dat we ze echt hadden geïnviteerd. (Simon Carmiggelt)

understatement
stijlfiguur, waarbij iets op een verzachtende toon wordt gezegd, vaak met een humoristisch effect.
Hij kan een aardig balletje trappen (over een topvoetballer)
Understatements kunnen ook gebruikt worden om op een kalme, gewone toon over iets gruwelijks te vertellen. We spreken dan ook wel over een 'onderkoelde toon'.
Gevonden op http://www.fontys.nl/lerarenopleiding/ti

Dettie

Als je zegt, 'niet slecht', bij een prachtig resultaat, dan zou ik dat een litotes noemen.
Ook de meeste andere voorbeelden lijken daar onder te vallen.
Zou het kunnen dat understatemant een modernere term is voor litotes?

Of , andere mogelijkheid, dat het verschil eerder in de toon ligt?
Als je spottend iets verkleint, dan is het een understatement, anders een litotes?
Dan zou in feite ieder understatement misschien ook een litotes kunnen genoemd worden, (een speciale soort), maar niet omgekeerd???

mira

Dit is een aardig forum.

Ja hè!!

Vind ik ook!

Dettie