Metonymie
Geplaatst: 10 Mei 2008, 11:10
Bij metonymie wordt een woord vervangen door een ander, op grond van een verband, met uitzondering van overeenkomst en contrast (zie metafoor). De naams"overdracht" kan van verschillende aard zijn :
- pars pro toto (deel voor het geheel), bijvoorbeeld 20 zeilen voor 20 zeilschepen
- totum pro parte (geheel voor het deel), bijvoorbeeld 'het huis stort in' voor 'het dak stort in'
- de maker voor het gemaakte, bijvoorbeeld een Rembrandt, een Zeppelin
- oorzaak voor gevolg (metalepsis, bijvoorbeeld 'hij heeft het zicht verloren'
- enkelvoud voor meervoud (of omgekeerd), bijvoorbeeld de vrouw
Beeldspraak waarbij het volume een rol speelt, zoals bij 'pars pro toto' en 'totum pro parte' worden ook wel synecdoche genoemd.
Heel wat metonymiën zijn tot cliché verworden.
- pars pro toto (deel voor het geheel), bijvoorbeeld 20 zeilen voor 20 zeilschepen
- totum pro parte (geheel voor het deel), bijvoorbeeld 'het huis stort in' voor 'het dak stort in'
- de maker voor het gemaakte, bijvoorbeeld een Rembrandt, een Zeppelin
- oorzaak voor gevolg (metalepsis, bijvoorbeeld 'hij heeft het zicht verloren'
- enkelvoud voor meervoud (of omgekeerd), bijvoorbeeld de vrouw
Beeldspraak waarbij het volume een rol speelt, zoals bij 'pars pro toto' en 'totum pro parte' worden ook wel synecdoche genoemd.
Heel wat metonymiën zijn tot cliché verworden.