Recensie

Literaire termen en technieken
Gast

Recensie

Berichtdoor Gast » 24 Apr 2008, 20:56

Een recensie is een bespreking van een kunstwerk in de ruimste zin van het woord, in tijdschriften of dagbladen. De bespreking is informatief, en min of meer kritisch van aard. Het besproken onderwerp is meestal actueel.

Het woord recensie stamt van het Latijnse woord recensio, wat keuring of schatting betekent.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 19 Feb 2010, 13:04

Nou ik vraag me altijd af wat ik nu schrijf, een recensie, een verslag, een bespreking?

Soms ben ik kritisch, soms is het actueel, wel altijd informatief denk ik.
Een goede recensie vind ik érg moeilijk om te maken en vraag me ook altijd af waar een goede recensie aan moet voldoen.

Moet je informatie over de schrijver erbij plaatsen? In hoeverre vertel je iets over het boek. Het enige is dat ik de afloop nooit wil verraden.

Maar de rest... erg lastig.

Dettie

Marjo
Berichten: 25828
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 21:01

Berichtdoor Marjo » 19 Feb 2010, 13:26

Ik schrijf een verslag. Voor mezelf. En als anderen het leuk vinden om te lezen dan is dat meegenomen.
Ook als ik er informatie bijhaal, ook als ik stukjes citeer: het blijft altijd persoonlijk. MIJN idee dat ik gevormd heb naar aanleiding van het gelezen boek.
Ik vind een recensie iets voor iemand die er geld aan verdient, maar ook dat blijft persoonlijk. Het is alleen een duurder woord, en die persoon kan er door meer mensen op aan gesproken worden omdat het meer openbaar is.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 19 Feb 2010, 13:39

Ik schrijf toch wel een verhaal voor anderen, in de hoop dat ze er wat aan hebben. Voor mijzelf, privé, zou ik nooit een verslag maken. Ik schrijf het eigenlijk om mijn liefde voor boeken te delen, er over te kunnen praten. Het blijft natuurlijk altijd persoonlijk zo'n verhaal. Wat de een prachtig vindt kan de ander vreselijk vinden.
Wij maken onze recensie/besprekingen/verslagen ook openbaar dus dan zouden wij in feite ook recensent zijn (alleen onbetaald).

Maar ik bedoelde eigenlijk wat is nu eigenlijk precies een recensie, wat moet er in staan om het een recensie te kunnen noemen en geen verslag/bespreking?

dettie

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 19 Feb 2010, 13:59

Toch nog even in het woordenboek gekeken

ver·slag het; mondelinge of schriftelijke mededeling; rapport: ~ doen, geven van, over

be·spre·king de; 1 gesprek over een vastgesteld onderwerp 2 reservering: plaatsbespreking 3 kritiek; recensie: boekbespreking

re·cen·sie de; beoordeling, kritische beschouwing ve boek, voorstelling, film enz. in een dagblad of tijdschrift

Ik stuur soms bericht naar een uitgever en meldt dan dat die of die recensie op de site staat. Ik krijg dan als antwoord dat ze de boekbespreking of boekverslag gelezen hebben en dat voelt voor mij als een terechtwijzing, dat het geen recensie is maar minder dan een recensie.

Kan helemaal aan mij liggen, maar toch...

Daar kwam ik over aan het nadenken... wanneer is iets een recensie. Mijn vraag is dus eigenlijk, waar moet een recensie aan voldoen om het een recensie te kunnen noemen.
Van Dale zegt dus dat een boekbespreking hetzelfde is als een recensie maar voor mij voelt het anders. Misschien heb je wel gelijk dat recensie gewoon een duur woord is, maar toch...

dettie

Marjo
Berichten: 25828
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 21:01

Berichtdoor Marjo » 19 Feb 2010, 23:50

Ik vind inderdaad dat van Dale gelijk heeft, gewoon hetzelfde.
Recensie klinkt officiëler, daarom zal ik het zelf nooit gebruiken.
Het is voor mij niet een beroep, niet eens een taak. Het is een hobby.

tiba
Berichten: 1559
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 23:58

Berichtdoor tiba » 20 Feb 2010, 01:20

Van Dale schrijft dat een recensie een beoordeling in 't bijzonder kritische beschouwing ve boek, voorstelling, film enz. in een dagblad of tijdschrift is.

Aangezien deze definitie ongetwijfeld van voor internet is, is dat natuurlijk niet vermeld.
Toch denk ik dat hierin essentieel is: "dagblad of tijdschrift"
Daaruit leid ik af dat dit hetzij beroepshalve gebeurt, hetzij door een "gastrecensent", maar alleszins door iemand die in de materie gespecialiseerd is (of dat dan altijd in de praktijk zo is, is een vraag).

Als iemand als hobby of uit grote interesse een bespreking schrijft, zal men dat m.i. geen recensie noemen maar een verslag of boekbespreking.

Tiba.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 20 Feb 2010, 10:39

Daaruit leid ik af dat dit hetzij beroepshalve gebeurt, hetzij door een "gastrecensent", maar alleszins door iemand die in de materie gespecialiseerd is (of dat dan altijd in de praktijk zo is, is een vraag).

Als iemand als hobby of uit grote interesse een bespreking schrijft, zal men dat m.i. geen recensie noemen maar een verslag of boekbespreking.


Ja dat is denk ik inderdaad het verschil Tiba. De recensent heeft waarschijnlijk Nederlands gestudeerd, een literaire opleiding gehad en de boekbespreker niet.

Daár zit het hem in.

Maar waar ik eigenlijk naar vraag is: Waar moet een goede recensie aan voldoen? Wat moet er in staan? Wanneer noem je iets een goede recensie?

Dettie

tiba
Berichten: 1559
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 23:58

Berichtdoor tiba » 20 Feb 2010, 19:57

Ja dat is denk ik inderdaad het verschil Tiba. De recensent heeft waarschijnlijk Nederlands gestudeerd, een literaire opleiding gehad en de boekbespreker niet.

Daár zit het hem in.

Maar waar ik eigenlijk naar vraag is: Waar moet een goede recensie aan voldoen? Wat moet er in staan? Wanneer noem je iets een goede recensie?


Vaak heeft hij wel een literaire opleiding gehad, maar dikwijls is een recensent in een tijdschrift ook zelf een schrijver of dichter (niet noodzakelijk met literaire opleiding).
De vraag waaraan een goede recensie moet voldoen, zou ik niet direct kunnen beantwoorden (heb ik geen verstand van). Ik zal eens zoeken/navraag doen.


Tiba.
Laatst gewijzigd door tiba op 20 Feb 2010, 21:08, 1 keer totaal gewijzigd.

tiba
Berichten: 1559
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 23:58

Berichtdoor tiba » 20 Feb 2010, 21:07


Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 20 Feb 2010, 21:31

Dank je tiba! Ik heb het uitgeprint.

Dettie

Marjo
Berichten: 25828
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 21:01

Berichtdoor Marjo » 21 Feb 2010, 12:17

Als er een spelfout staat in zo'n stukje daalt de waarde meteen, en nu heb ik het niet over een recensie, verslag of bespreking, maar over die ikki.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 21 Feb 2010, 12:24

ja zag je het ook... hij speeld



Dettie

Marjo
Berichten: 25828
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 21:01

Berichtdoor Marjo » 21 Feb 2010, 12:30

Ik zie zulke dingen meteen...een tikfout kan, maar dit niet!

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 21 Feb 2010, 12:40

Nee, ik vond het ook gelijk in waarde dalen, zeker gezien het onderwerp. Dit is ook wel een erge fout. Maar verder heeft het toch wel veel nuttige tips.

Dettie

jeanette
Berichten: 291
Lid geworden op: 27 Apr 2008, 11:45

Berichtdoor jeanette » 21 Feb 2010, 13:37

Dettie schreef:Maar waar ik eigenlijk naar vraag is: Waar moet een goede recensie aan voldoen? Wat moet er in staan? Wanneer noem je iets een goede recensie?

Dettie


Volgens mij is er een groot verschil tussen boekrecensies in de kranten en de boekbesprekingen op internet. En dat maakt ook niet uit, want beide media hebben een andere doelgroep.

Recensenten in de dag- en weekbladen hebben ofwel gestudeerd of zijn zelf auteur. Maar in ieder geval beschikken zij over literaire criteria die zij expliciet, maar vaker impliciet, in hun recensie gebruiken. Zo zal de ene recensent veel waarde hechten aan maatschappelijke betrokkenheid, vernieuwing van vorm, stijl, een ander vindt originaliteit en intertekstualiteit belangrijk. Een recensent zal proberen te beargumenteren wat hij goed vindt aan de roman en wat niet. Verder zal een literair recensent de besproken roman moeten kunnen plaatsen in de Nederlandse en buitenlandse literatuur; hij of zij dient zeer belezen te zijn.

Boekbesprekingen op internet zijn volgens mij leeservaringen van lezers, bedoeld voor andere lezers.

Ik denk dat je van een goede recensie kunt spreken wanneer je de argumenten van een recensent of bespreker kunt volgen en de recensie of bespreking jou als lezer overtuigt om het boek wel of juist niet te willen gaan lezen.


Jeannette

Marjo
Berichten: 25828
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 21:01

Berichtdoor Marjo » 21 Feb 2010, 13:54

Zoiets ja, ofschoon ik wel eens twijfel aan de achtergrond van een officiële recensent. En kan een bespreker op internet net zo goed zo'n achtergrond hebben. Ik niet hoor!
Het blijft een persoonlijke kwestie. Ook of je een verslag wel of niet goed vindt.
Het is alleen maar echt slecht als je als lezer ( of schrijver) merkt dat het boek niet of slechts deels gelezen is. Onderbouwing moet dus, zeker in een officieel verslag. Maar ja, ook in een verslagje zoals ik dat maak. (valt niet altijd mee!)
Maar wat heb je er anders aan?

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 21 Feb 2010, 16:18

Jeannette schreef:Volgens mij is er een groot verschil tussen boekrecensies in de kranten en de boekbesprekingen op internet. En dat maakt ook niet uit, want beide media hebben een andere doelgroep.


Dit begrijp ik niet. Hoezo andere doelgroep?
chicklit.nl zal inderdaad een andere doelgroep hebben dan de kranten.
Maar recensieweb, 8weekly, literair nederland, de boekgrrls en toch ook Leestafel... wat voor andere doelgroep hebben zij?
Het gaat toch om het informeren van lezers over redelijk goede boeken?

Daarnaast heb je nog het verschil in kranten, de telegraaf recenseert andere boeken dan NRC. NRC heeft bijv. meer non-fictie.
Voor mij is het grote verschil in kranten- en internetrecensies de lengte.
Mensen willen geen lange teksten op internet en in een krant wordt dat meer geaccepteerd. Ik houd mijn 'recensies' dan ook bewust zo kort mogelijk omdat ik weet dat anders geen hond het leest.
In de krant kan meer achtergrondinformatie gegeven worden in de tekst. Op internet wordt die achtergrondinformatie toch eerder gegeven door linken naar de schrijver, gebouw, politieke situatie e.d.


Boekbesprekingen op internet zijn volgens mij leeservaringen van lezers, bedoeld voor andere lezers.


Ik ben het deels met je eens. Maar daarin is dan nog wel een enorm verschil in sites. Enkele sites doen het af met flaptekst en een héél korte opmerking zoals Loeispannend boek, te gek, cool gaaf! of Die flaptekst klop niet erg, het is heel anders maar wel goed.

Maar op eerder genoemde sites vind ik het toch wel wat verder gaan dan een leeservaring van een lezer. Persoonlijk probeer ik sowieso meer te geven dan mijn leeservaring. Dat laatste zou wel erg makkelijk zijn. (Of ik er in slaag om meer te leveren dan een leeservaring is wat anders.)
Wat ik bij de genoemde sites vind is toch vaak een eigen stem, net als in de kranten. Recensies van recensieweb vind ik persoonlijk vaak prettig om te lezen en ze geven veel informatie. 8 weekly vind ik ook prettig maar eerder omdat ze vaak een andere mening hebben. Als heel Nederland een boek goed vindt is 8weekly vaak de enige met een ander geluid. Dat vind ik persoonlijk prettig.
In de kranten is er vaak een eigen stem van de recensent. Net wat jij zegt Jeannette. Ik lees bepaalde recensenten graag zoals Max Pam en Arjen Fortuin en iemand van het Parool (kom zo snel niet op de naam) maar niet de recensies van Susan Smit. Ik vind de toon en de manier waarop de eerste drie genoemden boeken beschrijven prettig.

Ik denk dat je van een goede recensie kunt spreken wanneer je de argumenten van een recensent of bespreker kunt volgen en de recensie of bespreking jou als lezer overtuigt om het boek wel of juist niet te willen gaan lezen.


Ja, dat is ook zo. Maar... (ben ik weer met m'n maar) iemand kan in een paar zinnen ook heel overtuigend zijn.

Ik bedoel dit allemaal niet vervelend hoor, ik steek juist heel veel van dit item en deze discussie op.

Dettie

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 21 Feb 2010, 16:35

Marjo schreef:Zoiets ja, ofschoon ik wel eens twijfel aan de achtergrond van een officiële recensent. En kan een bespreker op internet net zo goed zo'n achtergrond hebben. Ik niet hoor!
Het blijft een persoonlijke kwestie. Ook of je een verslag wel of niet goed vindt.
Het is alleen maar echt slecht als je als lezer ( of schrijver) merkt dat het boek niet of slechts deels gelezen is. Onderbouwing moet dus, zeker in een officieel verslag. Maar ja, ook in een verslagje zoals ik dat maak. (valt niet altijd mee!)
Maar wat heb je er anders aan?


Bij literairnederland was er ooit eens een (betaalde) recencent die op het toenmalige forum enorm zat te mopperen op de sites die boeken bespraken. Hij vond dat er dan minstens twee recensies over hetzelfde boek op een site moesten staan(!) Hij vond ook dat de sites die boeken bespraken niet genoeg literair onderlegd waren en slechte 'recensies' schreven. Alle sites werden over een kam geschoren.
Nu is natuurlijk de vraag wat onder literair onderlegd verstaan wordt. Ik neem aan een literaire opleiding. Maar wat als iemand wel een goede opleiding heeft, veel leest, maar geen literaire opleiding heeft. Kun je dan geen goede recensent zijn? Natuurlijk is het prettig en goed als iemand meer weet en daardoor ook goede informatie kan geven.
Wat als je je hele leven gelezen hebt (niet alleen romannetjes) en enorm van lezen houdt? Kun je dan geen goede recensent zijn?

Nou ja, wat ik bedoel te zeggen dat ik het deels wel eens ben dat een recensent moet weten waar hij over spreekt en het boek qua stijl e.d. moet kunnen duiden. Maar ik betwijfel of mensen zonder opleiding geen goede recensent kunnen zijn. Als je je mening goed kunt onderbouwen waarom zou de recensie dan slecht zijn?

Ik vraag me ook af of er geen sprake moet zijn van bepaald taalgebruik waarop een recensie gekeurd wordt. Als je in bepaald jargon praat wordt een recensie eerder als recensie gezien dan als je eigenlijk hetzelfde zegt in 'normale' taal. Of vinden jullie dat niet?

Dettie

Marjo
Berichten: 25828
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 21:01

Berichtdoor Marjo » 21 Feb 2010, 19:33

Dat zou me niets verbazen, maar dat tekent natuurlijk het elitaire aspect! Snobisme...
Ik probeer niet zo te oordelen maar schiet dan juist wel eens door naar de andere kant: die hoogdravende taal staat mij tegen! Gebruik begrijpelijke taal! Dat vind ik dan. Maar.. ook dat heeft weinig te maken met hoe je onderlegd bent. Je kan heel goed een Neerlandicus zijn en toch geen recensie kunnen schrijven. En precies andersom kan inderdaad ook.

Al met al kunnen we dus concluderen dat er geen strakke regels zijn hoe een goede recensie moet zijn. Precies zoals dat voor al het geschrevene geldt, zij het een gedicht, een essay, een boek!
Er zijn randvoorwaarden waarbij een eigen invulling zeer wel mogelijk is. Moet zijn zelfs.
Dus, Dettie, wring je niet in allerlei bochten, je doet het prima!

jeanette
Berichten: 291
Lid geworden op: 27 Apr 2008, 11:45

Berichtdoor jeanette » 21 Feb 2010, 22:46

Ik vond op internet nog een interessant stuk over internetrecensies, het artikel is geschreven door Herman Stevens.

Belegerd door slechte boeken
GEPLAATST: 8-8-2007


Het internet is winst voor literatuurliefhebbers. Meer boeken zijn binnen ons bereik dan ooit tevoren. Onvindbare titels bestaan niet meer. Lezers kunnen schrijvers op hun websites opzoeken, en vreemden kunnen elkaar boeken aanbevelen. Een lezer kan op een onbewoond eiland zitten en hij hoeft nog niet eenzaam te zijn. Hij kan dit stuk lezen. Het lijkt allemaal winst, en toch zijn er schrijvers die zich zorgen maken, vooral over de websites waar hun boeken worden besproken door burgerrecensenten.

Schrijvers staan per definitie ambivalent tegenover recensies. Zelfs op een enthousiaste recensie valt nog wel wat aan te merken, want wie ziet er nu graag een boek van honderden pagina’s teruggebracht tot een stukje dat je in een paar minuten uit hebt? In het verleden konden schrijvers zich troosten met de gedachte dat recensies zo vluchtig waren als de krant waarin ze werden afgedrukt. De komst van de internetrecensie heeft hier echter verandering in gebracht. Wat op het internet staat, gaat nooit meer weg, en wat op een krachtige website als RecensieWeb, 8Weekly of LiterairNederland staat, komt meestal hoog op Google. Ongeacht hoe knullig de recensie is geschreven.

Het lijkt zo eenvoudig, een recensie schrijven. Je leest het boek, je vat het samen en ten slotte zeg je wat je ervan vindt. Iedereen kan in een paar zinnen zeggen of hij een boek goed of slecht vindt, maar voor het schrijven van een recensie komt meer kijken. Het vergt grote behendigheid om de essentiële ingrediënten van een roman zo te reorganiseren dat de bespreking een redelijke indruk van het boek geeft, zonder de lezer te bedelven onder de details. Een van de voornaamste misvattingen in deze discussie is dat de burgerrecensent ‘gewoon een lezer’ is. Geen recensent. Het is heel simpel. Wie een recensie schrijft, is een recensent. Het maakt niet uit of hij wordt betaald.

Het verschil is evident. Een lezer hoeft niet over een boek te schrijven. Een lezer kan een boek dat hem niet bevalt wegleggen. En later weer oppakken wanneer hij een betere bui heeft, of opeens snapt wat de schrijver hem wil vertellen. Hij kan er net zo lang over doen als hij wil. Allemaal voorrechten die een recensent niet heeft. Voor een recensent is lezen werk. Hij moet het boek uit krijgen en zijn stuk schrijven. En dat is zijn laatste woord erover, want een criticus die van mening verandert verliest zijn krediet - vraag me niet waarom.

Literaire kritiek is een vak, met een traditie die in ons land een dikke eeuw oud is. Dat is vrij kort, maar onze romantraditie is eigenlijk nog korter als je vanaf Couperus en Van Schendel rekent. De stichting Auteursdomein heeft een poging gedaan een recensiecode op te stellen, die niet in alle opzichten is geslaagd. Maar in de inleiding wordt wel duidelijk gemaakt dat ‘kwaliteiten als levenservaring, emotionele ontvankelijkheid, intellectuele horizon, belezenheid en gevoel voor taal een voorwaarde voor een bekwaam oordeel zijn.’

Zo lijkt het alsof je een heilige moet zijn om recensies te schrijven. Een blik op critici uit het verleden die nog steeds de moeite waard zijn om te lezen (om nog maar te zwijgen van de huidige generatie) wijst uit dat dit onnodig hoog gegrepen is. Het recept is heel simpel. Goede critici kunnen goed schrijven. En dan kunnen ze meestal ook goed lezen. Andersom is weinig zo bizar als een recensent die ons in kreupel proza wil vertellen dat een boek slecht is geschreven.

Je hoeft geen genie te zijn om een behoorlijke recensie te schrijven. Maar je moet het wel willen leren. Het probleem van websites als RecensieWeb en 8Weekly is dat hun recensies er net zo uitzien als in de dagbladen - intro, een informatieve expositie en een oordeel - terwijl er inhoudelijk zelden een acceptabel niveau wordt bereikt. De meeste burgerrecensenten houden het na een handvol pogingen dan ook voor gezien, want het valt niet mee om een goede recensie te schrijven. Het blijkt al snel dat je je leesplezier bederft als je geen boek meer kunt lezen zonder een notitieblok erbij. Het is veel leuker om literatuur gewoon te ondergaan. En dan kun je altijd nog in een paar zinnen je mening geven op bol.com of elders.

De opkomst van het internet loopt gelijk op met de cultus van de mening. Op het internet heeft iedereen gelijk en Elvis leeft nog. Op het politiek klimaat heeft de meningencultus geen goed effect gehad, en ook onze beleving van de literatuur is veranderd. We zitten niet langer met een boekje in een hoekje. We nemen deel aan een debat. Het probleem is alleen dat de literatuur en het circus van de vrije mening niet goed bij elkaar aansluiten. Literatuur is niet bedoeld om het mee eens of oneens te zijn.

Wie recensies gaat schrijven om zijn (of haar) mening te ventileren, zal worden teleurgesteld. Wie zijn spierballen wil laten zien en een boek gaat afkraken, merkt al snel dat hij in de lucht staat te meppen. Niemand is geinteresseerd in een slecht boek. Een vernietigende recensie is alleen leuk als hij duivels goed is geschreven, en voor virtuoos proza moeten we niet op het net zijn.

‘Maar kunnen burgerrecensenten ons dan niet waarschuwen tegen slechte boeken?’ vroeg een bezorgde dame van NRCV-radio. Het is een intrigerende gedachte. Een leger van slechte boeken dat ons omsingelt, en alleen de recensent die ons voor het onheil behoedt. Volkomen belangeloos! Ik ben de laatste om te ontkennen dat er slechte boeken bestaan. Alleen, wie heeft er last van? Van de meeste slechte boeken zal niemand ooit horen. De grote meerderheid gaat roemloos verloren zonder dat één recensent er aandacht aan besteedt.

En dan is er de rol van literaire websites bij de boeken die massaal worden gehyped. Harry Potter. Kluun. Heleen van Royen. Als burgerrecensenten het publiek al hebben gewaarschuwd dat er ook nog andere boeken zijn om te lezen, is die boodschap niet aangekomen. Integendeel, het internet speelt een duidelijke rol bij het marketen van dit type bestseller, want zolang er over een boek gepraat wordt - positief of negatief - blijft de bal rollen. Zo vervullen de literaire websites een ondersteunende functie in de hype. Volkomen belangeloos!

Is het internet daarom verloren voor de literatuur? Natuurlijk niet. Zeker niet als websites zoals RecensieWeb, 8Weekly en LiterairNederland beter worden dan ze nu zijn. Ze hebben grote macht op het internet, mooi, maar met die macht komt verantwoordelijkheid. Het is niet goed als de meest prominente recensies van een boek het werk zijn van amateurs die ook eens een keer recensentje willen spelen, om er na een paar pogingen de brui aan te geven. Die recensie gaat immers nooit meer weg. Daarom past de houding van een medewerkster van RecensieWeb niet die beweerde dat de meerwaarde van de internetrecensent is dat ‘zij lekker doen waar ze zelf zin in hebben.’ Dit is belletjestrekken en hard wegrennen.

Er is niets op tegen als iemand op zijn eigen houtje de dichter Rob Schouten gaat vertellen dat een woord als naaien (in de zin van literatuur) niet in de poëzie thuishoort of dat Joost Zwagerman van zijn fenomenale dichtbundel Roeshoofd hemelt beter een roman had kunnen maken. Maar als dit soort betweterij door een krachtige internetmachine naar een dominante positie wordt gestuwd, wordt het publiek voor de gek gehouden.

Het is één van tweeën. Er is plaats voor een website waar lezers hun meningen kunnen plaatsen zonder enige journalistieke pretentie. Of je maakt een website waar literaire journalistiek wordt bedreven. Recensies, interviews, discussies over zaken die in de reguliere pers niet aan bod komen. Wat niet kan is journalistje spelen, recensie-exemplaren incasseren, subsidie aanvragen en vervolgens alles plaatsen wat binnenkomt, om maar de grootste te worden.

Literaire websites moeten hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Ik zie niets in het voorstel van Auteursdomein om schrijvers het recht op weerwoord te geven. Dan kan je wel aan de gang blijven. Het zou bij voorbeeld geen slecht idee zijn als een burgerrecensent eerst zijn sporen moet hebben verdiend voor hij een boek gaat kraken. Nu zijn er teveel besprekingen waarin de recensent denkt dat het de fout van de auteur is dat een boek hem niet aanstaat, terwijl het ligt aan zijn eigen onvermogen de zaken op een rijtje te krijgen. Het zou goed zijn als deze websites wat selectiever worden bij het verwelkomen van medewerkers. En waarom doen deze websites net alsof ze op duur papier worden gedrukt, door van ieder boek maar één recensie te publiceren? Het zou veel interessanter zijn om afwijkende recensies naast elkaar te zien. Op het internet is ruimte genoeg.

Misschien moet de remedie uit een andere hoek komen. Het zou goed zijn als meer professionele critici online gingen. Bij mijn weten zijn er tot dusverre maar drie critici die steeds hun boekbesprekingen op hun eigen website plaatsen: Max Pam, Arie Storm en ik. Het publiek zou ermee gediend zijn als andere schrijvers-critici hun kranten ervan konden overtuigen dat hun materiaal niet in de papieren archieven hoeft te vergelen. Want dan kan het nog interessant worden op het internet.

13 juli 2007

Jeannette

jeanette
Berichten: 291
Lid geworden op: 27 Apr 2008, 11:45

Berichtdoor jeanette » 21 Feb 2010, 23:00

Wat ik ook wel interessant vind:

De stichting Auteursdomein heeft in 2007 een recensie code ontwikkeld:

R E C E N S I E C O D E

1. Een recensie zal niet onnodig grievend, kwetsend of destructief zijn.
2. Feiten en meningen worden gescheiden. Het subjectieve oordeel over het werk wordt voorafgaan door een objectieve weergave van de inhoud.

3. Het subjectieve oordeel wordt voldoende terughoudend geformuleerd om zich niet uit te strekken over ander werk van dezelfde auteur dat geen onderwerp van bespreking is.

4. Behalve aan de smaak van de recensent wordt een poging gedaan het werk te toetsen aan voor de literaire kritiek ontwikkelde maatstaven (zoals ‘opbouw‘, 'plot', ‘woordkeus', stijl‘, ‘thematiek’, 'originaliteit', ‘kwaliteit van overgedragen gevoelens‘, 'van overgedragen gedachten‘, ‘effectiviteit van de overdracht‘, ‘plaatsing van het werk in het oeuvre’, 'in het genre', 'in de tijd', ' 'tegenover verwant werk', etc.)

5. De recensie vermeldt het genre waartoe het werk moet worden gerekend (novelle, roman, historische roman, novelle, sprookjes, thriller, literaire nonfictie etc.) zonder zich daarvoor te baseren op NUR-codes of andere aanduidingen in of op het boek, en hanteert de voor het genre gangbare beoordelingscriteria, hetgeen inhoudt dat een satire bijvoorbeeld niet wordt afgerekend op karakterbouw of een psychologische roman op maatschappijvisie.

6. Aantoonbare fouten worden zo snel mogelijk, uiterlijk binnen twee weken, gecorrigeerd.

7. De redactie biedt gelegenheid tot wederhoor als de auteur of diens belangenbehartiger daar ter opheldering van misverstand of onjuiste interpretatie om verzoekt. De lengte van de reactie zal in een 'bescheiden' verhouding staan tot die van de recensie. De reactie wordt hetzij verwerkt in een synthetisch eindoordeel, hetzij ongewijzigd opgenomen in of in aansluiting op de recensie onder vermelding van 'reactie auteur', op dezelfde leeslaag, dwz. niet achter een link op een onderliggende laag. De keuze tussen synthese of reactie is voorbehouden aan de recensent.

8. Redacties die al of niet tegen betaling besprekingen leveren aan online boekwinkels bieden een auteur of diens belangenbehartiger na een gemotiveerd verzoek een integere second opinion aan indien de kritiek 'vernietigend' is. Een herziening wordt zo spoedig mogelijk, uiterlijk drie maanden na het verzoek, geplaatst. Artikel 7 blijft daarbij van toepassing.

9. De recensent zal geen werk bespreken van een auteur met wie hij of zij in een zodanige emotionele of zakelijke betrekking staat of heeft gestaan dat de onafhankelijkheid van het oordeel moet worden betwijfeld.

10. Afgezien van neutrale aankondigingen van nieuw verschenen werk waarbij flapteksten, aanbiedingsberichten van uitgevers e.d. expliciet als bron worden vermeld, zal de recensent tenminste eenderde van het werk lezen alvorens een neutrale 'impressie' te publiceren, en het hele werk alvorens een subjectief oordeel te publiceren.

Jeannette

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 22 Feb 2010, 09:58

Dit was de reactie die ik bedoelde Jeannette! Dit stuk van Herman Stevens stond toentertijd bij literair nederland. Ik weet niet of het er nu nog staat aangezien zij een vernieuwde site hebben.

Ik kom hier nog op terug maar wilde alvast even een eerste reactie geven.

Dettie

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 26 Feb 2010, 14:37

Het is allemaal vrij dubbel wat deze meneer wil zeggen.
Goede critici kunnen goed schrijven en dan kunnen ze meestal ook goed lezen... Waar slaat zo'n uitspraak op? Je mag toch hopen dat het een eerste vereiste is dat een betaalde recensent goed kan lezen en daarover goed zijn mening kan geven.
Dát moet het uitgangspunt zijn en niet omdat diegene zo goed kan schrijven dan ook wel goed zal kunnen lezen.

Wie recensies gaat schrijven om zijn (of haar) mening te ventileren, zal worden teleurgesteld. Wie zijn spierballen wil laten zien en een boek gaat afkraken, merkt al snel dat hij in de lucht staat te meppen. Niemand is geinteresseerd in een slecht boek. Een vernietigende recensie is alleen leuk als hij duivels goed is geschreven, en voor virtuoos proza moeten we niet op het net zijn.

Hier moet ik eigenlijk om lachen. Je kan dus volgens deze stelling niet zeggen dat een boek erg slecht is. Dát vind ik juist o.a. een functie van een recensent. Iedereen wordt tegenwoordig doodgegooid met de bestsellers die eerder een gewaagd onderwerp hebben dan goed geschreven zijn. De boeken worden massaal gekocht. Moet een recensent dan zijn mond houden? Of voelt een recensent zich ver verheven boven een bestseller en zal hij het minachtend terzijde schuiven?


Het hele verhaal van Steevens is natuurlijk een pleidooi voor de beroepsrecensent. Door internet raakt de exclusiviteit van de beroepsrecensent in het slop. Iedereen schrijft recensies. Maar wat Herman Steevens onderschat is lezers van die recensies zelf.
Het is net als bij de kranten... je weet welke recensenten in welke kranten jouw voorkeur hebben. Je weet de meningen ondertussen en weet welke waarde je moet hechten aan welke krant.
Zo is dat ook bij internet. Als je regelmatig de recensies leest van diverse recensiesites én de boeken die ze bespreken gelezen hebt dan weet je wat je aan die sites hebt. Net als bij de kranten zitten er goede en slechte recensies bij. Oppervlakkige en diepgravende recensies.

Het beroep zelf staat op de tocht door de komst van internet. Steevens eindigt zijn stuk ook met de remedie... (wat ik overigens van behoorlijke arrogantie vind getuigen)

Het zou goed zijn als meer professionele critici online gingen. Bij mijn weten zijn er tot dusverre maar drie critici die steeds hun boekbesprekingen op hun eigen website plaatsen: Max Pam, Arie Storm en ik. Het publiek zou ermee gediend zijn als andere schrijvers-critici hun kranten ervan konden overtuigen dat hun materiaal niet in de papieren archieven hoeft te vergelen. Want dan kan het nog interessant worden op het internet.

Met andere woorden... Alleen de professionele critici kunnen recensies schrijven en wat de rest doet is geklungel, pulp, dom geklets, oninteressant.

En waarom doen deze websites net alsof ze op duur papier worden gedrukt, door van ieder boek maar één recensie te publiceren? Het zou veel interessanter zijn om afwijkende recensies naast elkaar te zien. Op het internet is ruimte genoeg.

Kijk! Daar voldoet Leestafel dan toch maar aan, zowaar een pluspunt in de ogen van Herman Steevens! Terwijl hier toch vaak gezegd wordt dat ze geen tweede recensie willen maken omdat er al een recensie staat. Waarom dan twee? Natuurlijk kunnen we hier wel discussiëren via het forum wat bij veel recensiesites niet kan. Op het forum kun je ook tegengeluiden laten horen. Toch is dat minder opvallend dan een 'tegen'recensie.

Dettie

jeanette
Berichten: 291
Lid geworden op: 27 Apr 2008, 11:45

Berichtdoor jeanette » 03 Mar 2010, 00:35

Dettie schreef:
Het hele verhaal van Steevens is natuurlijk een pleidooi voor de beroepsrecensent. Door internet raakt de exclusiviteit van de beroepsrecensent in het slop. Iedereen schrijft recensies. Maar wat Herman Steevens onderschat is lezers van die recensies zelf.

Met andere woorden... Alleen de professionele critici kunnen recensies schrijven en wat de rest doet is geklungel, pulp, dom geklets, oninteressant.

Dettie


Natuurlijk is het verhaal van Steevens een pleidooi van de beroepsrecensent! Maar dat is toch niet erg? Ook op tv wordt er 'gebruik' gemaakt van deskundigen en van gasten die hun mening op een bepaalde gebeurtenis geven.

Van een beroepsrecensent mag je verwachten dat hij of zij het vak van literaire kritiek beheerst, aan research doet, over een journalistieke pen beschikt en zich bij de keuze van zijn boeken niet laat beïnvloeden door commerciële motieven en een besproken werk kan plaatsen in de Nederlandse en internationale literatuur.

Voor mij is de recensie van een beroepsrecensent een beoordeling van een roman door een deskundige. Er komen elk jaar zo verschrikkelijk veel nieuwe titels op de markt; ik ben blij dat er mensen - recensenten - zijn die voor mij een eerste selectie maken! Ik vind het zonde om tijd te verspillen aan boeken die niet de moeite waard zijn.

Zelf heb ik een voorkeur voor recensies in de 'kwaliteitskranten'.

Maar ik ben het niet met je eens Dettie dat Steevens zegt dat niet-beroepsrecenten pulp schrijven!

Beroepsrecenten schrijven een recensie en geven daarin een beargumenteerd oordeel, intenetrecensenten geven een samenvatting van het verhaal, doen niet of minder aan research en beschrijven voornamelijk hun eigen leeservaring.

Ik zie niet dat internetrecensies een bedreiging vormen voor de beroepsrecensenten. Ik zie het meer als iets wat naast elkaar kan bestaan.

Wanneer je van plan bent om een bepaald product aan te schaffen, kun je als consument de beoordeling van dat bepaalde product lezen van deskundigen, maar je kunt ook reviews lezen van gebruikers.

Of een boek wel of niet spraakmakend is, wordt bepaald door de lezers en niet door recensenten. En daar kun je op het Leestafelforum heerlijk over discussieren!

Jeannette


Terug naar “Literaire termen en technieken”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 3 gasten