José Fernanda - Weerloos

[Annemarie]

Een aangrijpend autobiografisch verhaal over kindermishandeling. In mijn recensie staat slechts een fractie van het leven van José beschreven en het is absoluut de moeite waard om het hele verhaal te lezen. Ze beschrijft heel boeiend wat ze meemaakte, wat de gevolgen waren en hoe de omgeving reageerde op de mishandelingen. Wie ooit de andere kant op heeft gekeken bij (vermoedens van) kindermishandeling zal dat na het lezen van dit boek beslist nooit meer doen.

Lees mijn recensie hier: http://www.leestafel.info/jose-fernanda

[Dettie]

Heftig Annemarie, ik kan slecht tegen dit soort verhalen en ben wat dat betreft een struisvogel. Ik lees het liever niet.
Maar het is wel goed dat dergelijke boeken verschijnen.
Als door dit boek maar één persoon aan de bel trekt dan heeft het boek zijn doel al bereikt, maar het zou mooi zijn
als dit boek meerdere mensen tot actie aanzet bij een vermoeden van kindermishandeling.

Heeft de schrijfster het boek ook met dat doel geschreven? Ik bedoel overgaan tot actie bij een vermoeden?

Dettie

[Annemarie]

Heeft de schrijfster het boek ook met dat doel geschreven? Ik bedoel overgaan tot actie bij een vermoeden?
Dettie

Dat weet ik niet zeker Dettie maar het speelt zeker mee. In ieder geval maakt ze heel duidelijk wat de gevolgen zijn als niemand ingrijpt. Achterin het boek staat het telefoonnummer (en de website) van Korrelatie.

Volgens de uitgever (en ik kan me daar helemaal in vinden) is dit boek ook bedoeld om een positieve boodschap uit te dragen. José heeft een zware jeugd gehad en ook haar huwelijk was heftig. Toch heeft ze zich staande weten te houden en nu heeft ze zelfs een eigen galerie. Ze heeft nooit de moed opgegeven en heeft daar nu iets moois voor teruggekregen.

[WilV]

Ik zie deze recensie nu pas Annemarie. Wat een heftig verhaal.
Goed dat er dit soort boeken verschijnen, aan de ene kant om (andere slechtoffers) te laten zien hoe sterk mensen kunnen zijn zelfs na dit soort ellende, en aan de andere kant om mensen aan te sporen niet de andere kant op te kijken inderdaad.

[Annemarie]

Het is zeker een goede zaak dat dit soort boeken verschijnen. En dit verhaal is ook echt boeiend voor de lezer. Soms staan dit soort boeken vol met geklaag en zelfmedelijden maar dat is bij dit boek absoluut niet het geval. Ook de schrijfstijl is goed.

[Renate]

Toevallig stond er vandaag een interview met de schrijfster in De Volkskrant.

[Annemarie]

Ging het interview over haar leven nu of toch vooral over het boek en haar verleden? (Ik wilde het artikel online lezen maar dat kon alleen tegen betaling)

[Renate]

Het interview gaat over het boek en haar verleden. Het vreemde is ergens dat ze tegen het einde van het interview zegt dat ze met niemand zou willen ruilen, omdat ze denkt dat haar kunst veel braver zou zijn als ze in een keurig gezin zou zijn opgegroeid. Ergens heb ik misschien wat moeite om die gedachtengang te volgen, alsof het lijden als het ware noodzakelijk zou zijn om interessante kunst te creëren. Misschien is het ook een manier om met dit verleden om te gaan, omdat je het toch nooit ongedaan kunt maken.

[Annemarie]

Ergens heb ik misschien wat moeite om die gedachtengang te volgen, alsof het lijden als het ware noodzakelijk zou zijn om interessante kunst te creëren.

Het lijkt me niet dat lijden noodzakelijk is om mooie kunst te creëren maar ik kan me wel voorstellen dat ze misschien bepaalde ervaringen verwerkt in haar kunst. Dat ze minder remmingen heeft en meer durft door het overwinnen van haar verleden en dat zoiets dan in haar werk terug te zien is.

[Annemarie]

Hier kun je haar werk bekijken: http://www.josefernanda.com/#!paintings/cryv

[Renate]

Ergens heb ik misschien wat moeite om die gedachtengang te volgen, alsof het lijden als het ware noodzakelijk zou zijn om interessante kunst te creëren.

Het lijkt me niet dat lijden noodzakelijk is om mooie kunst te creëren maar ik kan me wel voorstellen dat ze misschien bepaalde ervaringen verwerkt in haar kunst. Dat ze minder remmingen heeft en meer durft door het overwinnen van haar verleden en dat zoiets dan in haar werk terug te zien is.

Dat zou kunnen, maar ik blijf er een wat raar gevoel bij houden. Je zou dus bijna kunnen zeggen, bemoei je niet met ouders die hun kind mishandelen, want misschien wordt het kind door de mishandelingen later een groot kunstenaar. Ik weet het, het klinkt absurd, maar ik krijg toch een beetje dat gevoel bij haar opmerking.
Ik vraag me ergens ook af of het wel zo werkt. Ik heb in m'n verleden ook veel moeten overwinnen, maar ik heb nog steeds heel veel remmingen, vooral in de omgang met mensen. Ik denk dat het toch vooral een kwestie van karakter is.

Bij het bekijken van haar werk kan ik ook niet echt zeggen dat ik er een verwerking van haar ervaringen in zie.

[Annemarie]

Een mishandeld kind moet je natuurlijk nooit negeren. Het probleem is nu juist dat heel veel mensen dat wel doen. Maar als José tevreden is met wie ze nu is en het idee heeft dat haar jeugd haar juist heeft gesterkt in het vervaardigen van kunst dan ben ik blij voor haar. Het is inderdaad wat jij zegt vooral een kwestie van karakter.

Ik heb heel wat meegemaakt maar ben helaas geen geslaagd kunstenaar geworden

[Renate]

Tja, maar als je vindt dat die mishandeling je tot een beter kunstenaar heeft gemaakt, waarom dan een boek er over schrijven? Maar goed, ik zie de uitspraak maar als een manier om met het verleden om te gaan. Het verleden laat zich niet veranderen en als je troost vindt in de gedachte dat je door het verleden een betere kunstenaar bent geworden, dan mag dat wat mij betreft.

Een mishandeld kind moet je nooit negeren, hoewel het niet altijd even eenvoudig zal zijn om mishandeling te onderscheiden van andere dingen. Toen ik nog bij m'n ouders woonde ben ik een paar keer zodanig te keer gegaan, dat buren de politie belden. en ik heb het ook wel meegemaakt dat ik zo over m'n toeren was, dat ik, na een bezoek aan m'n moeder, die in het ziekenhuis lag, het winkelcentrum inrende, terwijl m'n vader achter me aan rende. Ik was toen 22 en werd geconfronteerd met de vraag of meneer (m'n vader) me lastig viel, terwijl hij me gewoon probeerde te kalmeren.

[Dettie]

Tja, maar als je vindt dat die mishandeling je tot een beter kunstenaar heeft gemaakt, waarom dan een boek er over schrijven?

Ik denk niet dat ze het zo specifiek bedoelt zoals jij het zegt. Ze wilde volgens mij laten zien dat ondanks wat je in het verleden meegemaakt hebt er toch nog altijd hoop is en kans is op een goed en mooi leven.
Waarschijnlijk had ze niet kunnen maken wat ze nu maakt als ze een makkelijker leven had gehad. Nu durft ze misschien meer en kan ze dieper gaan in haar kunst. Ik denk dat ze niemand zo'n jeugd gunt maar dat ze wil laten zien dat het niet altijd negatief hoeft af te lopen met iemand, dat achteraf blijkt dat je je ervaringen kunt gebruiken om verder te komen.

Dettie

[Annemarie]

Mooi geschreven Dettie. Dat is precies wat ik bedoelde te zeggen.

Kindermishandeling is inderdaad vaak heel moeilijk te herkennen maar soms gebeurt het in het volle zicht. In dit verhaal weet de omgeving van de mishandelingen af. Meerdere mensen hebben de verwondingen gezien en weten hoe ze veroorzaakt zijn. Ook een dame van de kinderpolitie is ervan op de hoogte maar omdat vader een politieman is wordt er weinig tot niets op uitgedaan. Vader kan gewoon zijn gang gaan. Iedereen weet het maar niemand doet iets.

Dat ze uiteindelijk kunstenares is geworden, is een grote overwinning voor haar. Van vader mocht ze de opleiding niet volgen en zelf kon ze het als jong meisje niet bekostigen. Jaren later vond ze toch de kracht om haar droom te verwezenlijken. Door alle vernederingen ging op een gegeven moment de knop om en vond ze de kracht om alsnog kunstenares te worden. Haar uitspraak in het interview is misschien wat vreemd maar ik begrijp wel wat ze ermee bedoelt.

[Renate]

ik begrijp de uitspraak misschien wel een beetje, maar ik blijf er moeite mee houden. Het blijft uiteindelijk toch een kwestie van karakter en ik geloof niet dat ze geen kunstenares, of zelfs maar een ander soort kunstenares zou zijn geworden, als ze niet mishandeld zou zijn. Zij heeft de stap genomen om van huis weg te lopen, omdat ze mishandeld werd. Als ze niet mishandeld zou zijn, had ze ook de stap kunnen zetten om met haar ouders te breken, op het moment dat die het niet met haar keuze eens zouden zijn geweest. Hoeveel mishandelde kinderen zijn er, die niet van huis zijn weggelopen? Dat je ondanks negatieve ervaringen, toch iets kunt bereiken, begrijp ik wel, daar zijn voldoende voorbeelden van, ook van mensen die bijvoorbeeld de criminaliteit hebben verruild voor iets anders, zoals Rein Gerritsen. Maar die negatieve ervaringen zijn volgens mij niet echt noodzakelijk om die dingen te bereiken. Dan vind ik het ergens een klap in het gezicht van degenen die door die negatieve ervaringen voor hun leven beschadigd zijn.

[Annemarie]

Dan vind ik het ergens een klap in het gezicht van degenen die door die negatieve ervaringen voor hun leven beschadigd zijn.

En dat begrijp ik ook wel weer. Je hebt soms van die mensen die zeggen: "Iederéééén kan dit of dat bereiken, als je het maar graag genoeg wil." Dat soort uitspraken vind ik vreselijk want het is gewoonweg niet waar. Ik geloof echter niet dat José haar uitspraak op die manier bedoeld heeft.

José Fernanda heeft in dit boek puur en alleen haar eigen ervaringen opgeschreven. Ze beweert nergens dat iedereen een zware jeugd om kan buigen naar iets positiefs. Het boek biedt hoop omdat het bewijst dat niet iedereen met een nare jeugd de criminaliteit ingaat of op een andere manier niet goed terecht komt. Ongetwijfeld draagt ze nog steeds emotionele littekens maar ze is erin geslaagd haar leven weer op de rit te krijgen. Haar verhaal geeft mensen hoop en dat vind ik mooi. Ook spoort het hopelijk mensen aan om niet langer de andere kant op te kijken.

Wat ik ook denk: Er zijn heel veel mensen met een bepaalde droom die er niks mee doen. Ze schikken zich in het gewone dagelijkse leven en hun droom blijft op de plank liggen want het is niet niks om zomaar je veilige bestaan om te gooien. Misschien dat als je gewend bent om heel hard te knokken en moet vechten voor je eigen voortbestaan, je dan ook sneller het lef hebt om je droom waar te maken. José was een volwassen vrouw die altijd in de zorg werkte. Dat had ze na haar scheiding weer kunnen oppakken want dat was veilig en vertrouwd maar in plaats daarvan durfde ze het aan om het roer om te gooien. Als het leven gewoon door was gegaan dan had ze die stap misschien nooit durven nemen. Ik denk dat ze dat bedoelde met haar uitspraak.

[Renate]

Het boek heb ik niet gelezen, het ging mij met name om de uitspraak in het interview. Ik denk dat José ook zonder haar jeugd het karakter zou hebben gehad om haar leven om te gooien. Het een en ander heeft volgens mij toch meer te maken met het karakter en het talent dat je hebt.

[Annemarie]

Het is inderdaad een kwestie van karakter maar je karakter wordt naar mijn mening ook deels door je jeugd gevormd. Het heeft allemaal met elkaar te maken. Waar en hoe je opgroeit is van invloed op wie je later wordt.

[Renate]

Dat karakter zal misschien voor een deel door de jeugd gevormd worden, maar ik denk dat het te eenvoudig is om te stellen dat José zonder die mishandelende ouders een ander soort kunstenares geworden zou zijn.

[Annemarie]

Daar ben ik het mee eens en zoiets valt natuurlijk niet te meten of te controleren.