Verstoorde vrede
Anne Doedens en Liek Mulder
Toch waren er nog weer dingen waar ik nog nooit over gehoord had...
In een ‘Vooraf’ stellen de schrijvers Anne Doedens en Liek Mulder terecht dat beelden meer zeggen dan woorden. Daarom
hebben ze het grootste deel van hun boek gevuld met foto’s en illustraties. Toch vertellen ze in het kort over hoe het kwam
dat Nederland in de jaren 1914-1918 een tijd van ‘verstoorde vrede’ kende.
De neutraliteit werd gerespecteerd, er hoefde niet gevochten te worden. Maar er waren permanent dreigingen, er waren
stromen vluchtelingen, er waren incidenten, getorpedeerde schepen, en na een tijd heerste er schaarste, vooral van
voedsel.
Dan volgt een inleiding met een korte geschiedenis van de tijd voorafgaande aan de oorlog, hetgeen voor een beter begrip
heel prettig is.
In 1899 zei de Minister van Buitenlandse Zaken het zo: ‘Met alle groote mogendheden zoveel mogelijk in goede vriendschap
leven en met geen enkele groote mogendheid te nauwe aansluiting’ (hebben). Het voordeel was dat die ‘groote
mogendheden’ de ander niet het ‘bezit’ van Nederland gunden: daar bevond zich de doorvoerhaven Rotterdam, en Nederland
had nog de beschikking over een grote kolonie.
Toch waren er gevaarlijke tijden. In 1916 was er de zogenaamde Alerte: de Duitse autoriteiten waarschuwden dat de Britse
troepen wilden landen op de westelijke oever van de Schelde. Als dat zou gebeuren, verkondigde Duitsland, dan was
Nederland niet meer neutraal, en zouden zij militaire maatregelen nemen. Op dat moment werden verloven ingetrokken,
Nederland stond paraat. Gelukkig trok Duitsland de dreiging in...
In 31 hoofdstukjes wordt verteld over allerlei elementen uit de jaren 1914-1918: Over de mobilisatie in de eerste dagen;
over smokkelaars en grenzen, waar ook de ‘Dodendraad’ ter sprake komt; over de oorlog op zee, en wat er in die tijd in
Nederlands-Indië gebeurde.
Over hoe de natuur zich niet aan de oorlog stoorden en er overstromingen waren in 1916, vooral rondom het IJsselmeer.
Over de schaarste en de gaarkeukens; en over de schermutselingen die er ondanks de neutraliteit waren op zee en in de
lucht.
Vooral ook over de stromen vluchtelingen, vooral in het begin van de oorlog, maar ook tegen het einde, voor de
terugtrekkende Duitsers uit.
Dit alles en nog veel meer komt aan bod, zoals gezegd in korte teksten, maar vooral in beelden.
Er zijn foto's van interneringskampen en militaire en andere acties, naast illustraties van bekende tekenaars uit die dagen
(Johan Braakensiek en Piet van de Hem). Ze zijn afkomstig uit verschillende archieven en geïllustreerde tijdschriften.
Dr. Anne Doedens en Liek Mulder zijn historici.
'Verstoorde vrede' is een heruitgave van tien jaar eerder, nu verfraaid.
Achterin vinden we nog een chronologisch overzicht en een verwijzing naar literatuur en websites.
ISBN 9789057302992|paperback |176 pagina's |Uitgeverij Walburg Pers|november 2014
© Marjo, 2 maart 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER