Eefje Jonker - Het dagboek van Eefje Jonker

[Dettie]

Robert Anker (Oostwoud, 27 april 1946) is een Nederlands schrijver en dichter. Op wonderbaarlijke wijze komt hij in het bezit van Het dagboek van Eefje Jonker. Zij blijkt een achternicht van hem te zijn: het onechte kind van de broer van zijn grootvader. Hij heeft nooit iets over haar gehoord. Dat klopt wel, want de "schande" in de familie was effectief weggewerkt: bij een kinderloos, bevriend echtpaar.
Terwijl hij het dagboek leest, ontstaat een beeld van een heel leuk mens, dat hij graag gekend zou hebben. Hij besluit het dagboek uit te geven, omdat het zo goed geschreven is.

Lees verder http://www.leestafel.info/eefje-jonker
Librije

[Marjo]

Dat is leuk! Zulke verhalen boeien altijd vind ik.

[Annemarie]

Dit vind ik ook leuk. Waar ik dan meteen benieuwd naar ben is het volgende: heeft Eefje kinderen gekregen?
Want vinden die het dan wel goed dat het dagboek zomaar is uitgegeven? Of heeft Robert Anker dan toch...

[librije]

Ik wilde zo min mogelijk verklappen, maar ja.... ze had een dochter. De dagboeken zouden via de kleinzoon teruggekomen zijn, op ook al een heel toevallige manier. Daarom hoop ik zo, dat er Leestafelbezoekers zijn die het boek willen lezen (dat is echt de moeite waard!) en dan hun mening willen geven: is dit echt of worden we hiermee gefopt?

[Dettie]

Nou vooruit dan... het boek is besteld.
U hoort van mij mevrouw Librije

En had je al gezien dat er een radiointerview over het boek was

http://www.radio1.nl/items/74662-het-da ... fje-jonker

de vraag of hij dit zelf geschreven heeft wordt onmiddellijk gesteld...

Dettie

[Annemarie]

Hmmmm, ik vind zijn antwoord in het radiointerview niet heel overtuigend. Jullie wel? Leuk dat jij het boek ook gaat lezen Dettie!

[Dettie]

Ik heb het interview nog niet helemaal beluisterd, ik hoorde alleen de vraag stellen of hij het zelf had geschreven en dat het ontkend werd.

Dettie

[librije]

Leuk Dettie! Op mijn tablet werkt het niet goed, maar ik ga het morgen eens even beluisteren. Ben benieuwd wat jullie ervan denken.

[librije]

Ik heb het interview inmiddels helemaal beluisterd en ik twijfel alleen nog maar meer! Het zou leuk zijn als meer mensen het willen lezen en er hun oordeel over geven. Bijna een samenleesboek. Doen jullie daar nog aan, Dettie? Ik kon het niet vinden op de homepage van de Leestafel.

[Dettie]

Nee, de samenleesboeken zijn helaas opgeheven.
Er zijn heel weinig actieve leden (wel veel site- en forumlezers) en dan was het vaak nog zo dat het boek niet in de bibliotheek
te vinden was of al weken lang gereserveerd was. De een had bij wijze van spreken het boek al 3 maanden uit en weer ingeleverd bij de bibliotheek terwijl de ander nog moest beginnen. De eerste lezer wist dan nauwelijks meer waar het boek over ging en zo kwam
er ook geen discussie op gang. Je kon ook bij een discussie ook niet verwijzen naar gedeeltes van een boek of een bladzijde omdat het boek niet meer in huis was.
Ook plaatste ik de aankondiging van de samenleesboeken altijd op de site met de opmerking 'volg de discussie',maar die kwam er nauwelijks meer, dat werd een beetje een farce.
Dus toen maar besloten te stoppen met de officiële samenleesboeken en nu maar hopen dat er spontaan discussies ontstaan.

Ik ben overigens begonnen in het dagboek van Eefje Jonker en misschien is het suggestie omdat ik weet dat er getwijfeld wordt aan de echtheid maar vanaf het eerste woord vind ik het ongeloofwaardig. Ik zag ook de foto van de eerste pagina van het dagboek. Dat is geen handschrift van een meisje van achttien. Maar ja, eerst verder lezen.
Tot nu toe heb ik het gevoel een mix van stijlen te lezen die moeten suggereren met een jong meisje te maken te hebben. Het voelt niet goed maar misschien ben ik voorbarig. Ik ben op het punt dat ze binnenkort naar Amsterdam gaat.

Dettie

[librije]

Dus heb ik helaas toch het plezier in het lezen al bij voorbaat beschadigd! Zolang je niet beter weet, is het een heel bijzonder verhaal. Zodra je gaat twijfelen voel je je in de maling genomen. Ik heb geen zin het nog een keer te lezen om de "verdachte zaken" eruit te halen, maar ik hoor ze graag van jou (en de anderen natuurlijk!). Toch nog een beetje een samenleesboek dus.

[Dettie]

Nee hoor, niet het plezier beschadigd. Ik schreef al, eerst verder lezen en kijken wat het wordt. Zo gauw het verhaal me in zijn greep
krijgt dan is het goed en daar is het nu nog te 'babbelig' voor. Ze gaat in Amsterdam vast heel wat beleven.

Dettie

[Willeke]

Anker heeft in ieder geval wel wat los gemaakt bij jullie.
Mooie recencie Librije!

[Dettie]

En ik heb het uit. De recensie staat op de site

http://www.leestafel.info/eefje-jonker

Dettie
benieuwd naar de reactie

[librije]

Ja hè Dettie? Grote twijfels! Achteraf gaan die pas werken. Opschrijven wat je doet, met wachtwoorden en al tijdens het verzet, niet zo logisch. En er zijn teveel toevalligheden. In een roman zou je ze niet accepteren, maar zolang je in non-fictie gelooft, kan het wel. Maar dat geloof ben ik ook al voorbij. Ben benieuwd of er nog meer reacties komen.

[Dettie]

Ja Librije, zoals ik al schrijf, het is te glad. Het dagboek verloopt te mooi.
Vooral het einde vond ik eigenlijk de genadeslag geven.
Ook die ontmoeting in de trein is erg ongeloofwaardig.
Ik ben een dagboeklezer, Hans Warren is daarbij favoriet, maar dit klopt voor mijn gevoel niet.

Het interview overtuigt ook niet.
Het is ook bizar dat Robert Anker niet verder wil zoeken naar foto's of verdere informatie over die 'tante' wil inwinnen.
Hij publiceert wel een boek over haar maar verder niets. Vreemd, je zou dan toch op zijn minst willen weten hoe ze eruit zag.

Wat was voor jou verder de reden van twijfel?

Dettie

[Willeke]

Maar dat zou het dus eigenlijk bij de fictie horen en niet bij de non-fictie als ik jullie goed begrijp?

[Dettie]

Volgens Robert Anker is het een echt dagboek, dus non-fictie.

Dettie

[Willeke]

De afgelopen dagen me vermaakt met dit boek. Al bekroop al lezend mij, net als jullie, de twijfel. Het is te glad en vooral te rond. Toen er op de laatste bladzijdes ook nog een happy end kwam, was mijn twijfel eigenlijk wel weg.. zo "rond" is het echte leven nooit. En zou er dan nergens een foto van haar zijn. Het boek zinspeelt op een foto via haar kleinzoon, maar die is dan net nog niet opgestuurd.
Desalnietemin een boeiend boek om te lezen. Vooral de strijd om identiteit en zijn wie je bent en alle twijfel die daar mee samen hangt is mooi beschreven.

[Renate]

Ik ben een dagboeklezer, Hans Warren is daarbij favoriet, maar dit klopt voor mijn gevoel niet.


Dettie

Alleen de titel van de dagboeken van Hans Warren staat me eerlijk gezegd al tegen. "Geheim dagboek", maar als je het publiceert, is het niet geheim meer.

Ik ben meer een dagboekenschrijver.

[Dettie]

Het was aanvankelijk ook niet de bedoeling aanvankelijk dat de dagboeken gepubliceerd werden. Het 'geheim' in de titel slaat op de geaardheid van Hans Warren, hij was homoseksueel, en toentertijd werd daar nog niet openlijk over gesproken. Dat was toen nog een groot taboe.
Het eerste dagboek werd namelijk geschreven in 1942 en werd pas in 1981 uitgegeven. Het was opvallend hoe open Warren sprak over zijn geaardheid.
Hans Warren was ook dichter en een groot liefhebber van de natuur, hij heeft ook boeken over vogels geschreven. Verder was hij een erg goede vertaler en heeft o.a. werken van Plato, de Sade, Kavafis vertaald.
De dagboeken zijn ook erg mooi geschreven, vooral de eerste tien delen zijn erg mooi om te lezen. Soms heel direct, het was geen makkelijke man, voor zichzelf niet en voor een ander niet. Maar schrijven kon hij prachtig.

Dettie

[berdine]

Nou, ik zal mijn twijfels ook eens op de grote hoop gooien. Ik had een tijdje geleden de recensies van Librije en Dettie al gelezen en ook het radio-interview (inmiddels: http://www.nporadio1.nl/nieuwsshow/onde ... fje-jonker) afgeluisterd, en was ervan overtuigd dat Robert Anker het boek gewoon verzonnen had. Dettie, jij zette mij op het verkeerde been door in je recensie te melden: en later is ook Simon Vestdijk een punt van adoratie. In het laatste boek van Robert Anker De vergever is de hoofdpersoon ook helemaal weg van Vestdijk, maar in dit dagboek is Vestdijk gewoon een van de schrijvers die ze leest. Dat argument viel dus af. Wat mij bevreemdde in het interview was dat Anker die schriftjes al terug had gegeven aan het familielid in Canada. Hoezo kon hij niks laten zien? Hij zal toch wel van alles kopieën hebben gemaakt??? Dat is toch het eerste wat je doet als je aan de herschrijving van zo'n document begint? Stel dat je halverwege bent en de boel brandt af? Al je werk voor niets geweest. Nee hij had op zijn minst alle kopieën kunnen tonen. Maar dan....hij verwachtte misschien die vraag niet.

Ik begon dus aan dit boek met de nodige scepsis. Als Anker het zelf geschreven heeft dan heeft hij haar groei naar volwassenheid heel subtiel weergegeven. Knap gedaan!
Ik was ook gespitst op uit de toon vallende woorden, maar het enige twijfelachtige woord dat ik vond, bestond al in 1914.

De ontmoeting in de trein zou heel goed geen toeval hebben kunnen zijn. Ik doe een klein verklappertje voor het geval iemand dit boek nog gaat lezen.
V
E
R
K
L
A
P
P
E
R
Tante Marijtje heeft ongetwijfeld de naam van Eefjes moeder gekend en geweten dat dat ze joods was. Tijdens de oorlog zal daar in huiselijke kring wel over gesproken zijn in de trant van: "Hoe zou het met Selma Meijer zijn?" Het is niet ondenkbaar dat Henk dat heeft meegekregen. Hij kende voorheen dan misschien haar naam niet, maar hij wist wel van haar bestaan, evenals Nel (de woorden van Nel). Henk zat in het verzet, werkte bij de gemeente en vervalste persoonsbewijzen. Hij kan met haar in contact zijn gekomen en het zo geregeld hebben dat ze elkaar in elk geval konden ontmoeten, de rest aan het toeval overlatend of misschien zelfs Selma een hint gegeven hebben.
Die ontmoeting hoeft dus geen vreemd toeval te zijn geweest.
De ontmoeting met dochter Heleen vond ik veel toevalliger, maar ik heb ik mijn leven al zoveel toevalligheden meegemaakt....alles kan!

Gaandeweg begon ik er dus van overtuigd te raken dat het wel degelijk een echt dagboek was. Ik vond het wel vreemd dat ze tijdens de oorlog al wist wat er in de concentratiekampen gebeurde, maar dan....ze zat in het verzet, dat wist misschien meer dan de gemiddelde burger.

Het einde van het boek deed me echter weer twijfelen. Die mannen werden wel erg gemakkelijk van het toneel geveegd!

Daarna volgde de eerste pagina van het dagboek in het originele handschrift. Net als jij Dettie, dacht ik, dat is niet het handschrift van een 18-jarige! Toch, je kunt nooit weten. Misschien was ze een slordige schrijfster. En tenslotte die foto. Ik las het bijschrift: daar staat Nel, daar Henk, op de eerste rij mijn moeder, en vier onbekende meisjes naast haar. Daar zou ze bij kunnen zitten. Ik keek meteen weer naar de foto. Ja! Die ene, naast de moeder van de schrijver, die heeft afhangende ooghoeken. Dan is het toch echt! Anker concludeerde dat ook, zag ik, toen ik het bijschrift verder las. Maar...als hij het heeft verzonnen heeft hij dat opvallende detail toch ook gewoon verzonnen? Alweer geen bewijs! Maar wacht eens. Eefje hoorde op die leeftijd nog helemaal niet officieel bij de familie Jonker! Wat deed ze dan op de familiefoto? Eefje heette De Zeeuw en kwam wel vaak bij Oom Joop en Tante Marijtje, werd daar als een nichtje behandeld, maar mocht ze dan ook op de familiefoto? Nee, het boek is gewoon verzonnen. Nou ja....het is natuurlijk wel zo, dat al die volwassenen op de foto wel degelijk wisten dat deze Eefje gewoon bij de familie hoorde en de kinderen zullen niet geprotesteerd hebben. Dus ja, het kan toch wel.

Na een paar dagen broeden en het interview nog eens afluisteren slaat de balans lichtjes door naar echt. Het blijft me echter verbazen dat hij niet verder wil speuren naar meer gegevens. Daar staat tegenover dat de hele familie niet echt met zijn roots lijkt bezig te zijn (geweest).

[Willeke]

Wat ontzettend leuk al jouw overpeinzingen te lezen. Ik moet heel diep graven in mijn geheugen. Bij mij gaf het "ronde" einde de doorslag dat het toch niet echt was, samen met dat inderdaad alle bewijzen er wel waren, maar nu net toevallig niet meer.

maar ja, als je een boek schrijft (en een goed boek ook nog) wat de gemoederen op deze manier (nog) steeds bezig houd, heb je ook wel iets knaps gedaan. Behalve als het toch allemaal waar is natuurlijk.

[Dettie]

Ha Berdine, wat ben je er helemaal ingedoken! Super!
Net als Willeke moet ik ook diep in mijn geheugen graven, het is bijna twee jaar geleden dat ik het las. De grote lijnen zijn er nog wel en vooral de bevreemding rond het opschrijven van dingen in oorlogstijd is me bijgebleven.

En als de schriftjes bij familie in Amerika zijn dan kan hij ze toch weer even opvragen of vragen of die familie dat wil kopiëren voor hem? Dan heeft hij zijn bewijs en is het 'gezeur' over authenticiteit gelijk weggenomen.

Dettie

[Willeke]

Óf de reuring rondom dit boek is hem welkom en hij laat het bewust in het ongewisse.