W Elsschot-Villa des roses (1913) samenleesboek juni 2007

Uitgebreide boekverslagen van Nederlandstalige literatuur tot ca. 1980 en informatie over de schrijvers
Gast

Berichtdoor Gast » 15 Jun 2007, 12:36

De eerste keer dat ik het boek las, moet in zo zeventien jaar geweest zijn. Het maakte het onderwerp uit van de jaarlijkse schoolse boekbespreking (die ik jammer genoeg niet meer in mijn bezit heb).

Laten wij er maar dadelijk invliegen met de opdracht voor het boek.
Misschien is deze niet in elke uitgave afgedrukt, dus ik citeer hier even :

In dankbare opdracht aan Mej. Anna Christina van der Tak mijn trouwe vriendin

Het idee voor Villa des Roses kwam van deze dame, die door Elsschot vlak voor zijn dood geportretteerd werd als een 'vervroegd gepensioneerde schooljuffrouw, die haar werk niet kon voortzetten wegens de zenuwen die haar plaagden.'. In hoeverre zij invloed heeft uitgeoefend op de vorm lijkt mij voor ons nu nog moeilijk vast te stellen.

Blijkbaar heeft hij tijdens een aantal gezamelijke wandelingen verteld over zijn ervaringen in een Parijs pension, en vond zij maar, dat hij die eens moest opschrijven.

http://www.dbnl.org/tekst/_pas002199801_01/_pas002199801_01_0105.htm

Het boek verscheen voor het eerst in het Nederlandse tijdschrift Groot Nederland, dank zij Cyriel Buysse, die er werkzaam was.
Laatst gewijzigd door Gast op 15 Jun 2007, 12:43, 2 keer totaal gewijzigd.

Grada
Berichten: 337
Lid geworden op: 05 Jul 2006, 17:18

Berichtdoor Grada » 15 Jun 2007, 12:39

Ik vind Villa des Roses ook een mooi boek, hoor. Ik las het bijna veertig jaar geleden voor het eerst, in de beginjaren van de middelbare school. Toen vond ik het ook al prachtig. Leuk om te merken dat dat overeind gebleven is. Dan is iets toch zeker een goed boek! :)



:) A.
'Do you think it's a whoozle?'

Gast

Berichtdoor Gast » 15 Jun 2007, 13:06

Ik heb Villa des Roses altijd al een heel goed boek gevonden, o.a. door het "koele", of "droge" taalgebruik. Dit wordt al onmiddellijk duidelijk in het eerste hoofdstuk, waarbij de eigenaars van het pension, de heer en mevrouw Brulot, beschreven worden, alsmede het pension zelf. De schrijfstijl van Elsschot geeft aan het geheel een satirisch karakter vind ik.

Inge
Berichten: 1366
Lid geworden op: 18 Mei 2004, 08:47
Locatie: Kuurne België

Berichtdoor Inge » 15 Jun 2007, 13:08

Ik begin me af te vragen of ik het boek niet ooit in een ver verleden al gelezen heb. Tijdens het lezen kwam het me op de een of andere manier al bekend voor. Maar er zullen ongetwijfeld nog boeken zijn over zoiets...... Misschien kom ik er nog op.

Er was ook ergens een achterkamertje voor de meiden. Die beschrijving van het eten geven aan bedelaars aan het raam....Ik blijf twijfelen.....

Inge

Gast

Berichtdoor Gast » 15 Jun 2007, 13:22

Om even op jouw idee verder te borduren, Inge, ik moest even denken aan Baas Gansendonck van Hendrik Conscience, maar het kan zijn dat dit meer beïnvloed is door wat hiervan in Suske en Wiske gemaakt werd.[/i]
Laatst gewijzigd door Gast op 15 Jun 2007, 14:01, 1 keer totaal gewijzigd.

tiba
Berichten: 1559
Lid geworden op: 16 Mei 2004, 23:58

Berichtdoor tiba » 15 Jun 2007, 13:31

Ik las het nog nooit. Ben er in begonnen en een twintigtal bladzijden ver.
Inderdaad boeiend.

Tiba.

Grada
Berichten: 337
Lid geworden op: 05 Jul 2006, 17:18

Berichtdoor Grada » 15 Jun 2007, 13:43

Elsschot is een stilistisch meester!
Geen woord te veel, droog, nuchter en met een ironische ondertoon.

Wat dat betreft vind ik het begin van Kaas altijd zo treffend.
Daar neemt hij ons lezers mee in zijn overwegingen over hoe hij nu zijn beginzin zal schrijven.
Het is een hele gewone zin, maar hij wikt en weegt elk woord op zijn mérites qua vorm.

Het is bij hem zoals Flaubert zei: 'Vorm is alles. Vorm ís inhoud.'

Aan dit boek kun je bijvoorbeeld zien dat de materiaalbehandeling een enorm belangrijk kenmerk is van literatuur (om maar even naar een ander topic te verwijzen... :))

Zijn onderwerp is immers nou niet echt daverend interessant te noemen: een kleinburgerlijk roddelgezelschap met ook niet echt daverend interesant levens.... doodgewoon eigenlijk. :)
Maar hoe hij het vertelt, dat maakt het tot literatuur!

:) A.
Laatst gewijzigd door Grada op 15 Jun 2007, 13:59, 2 keer totaal gewijzigd.
'Do you think it's a whoozle?'

Grada
Berichten: 337
Lid geworden op: 05 Jul 2006, 17:18

Berichtdoor Grada » 15 Jun 2007, 13:46

Dank voor het plaatsen van die link, Rutger. Leuk om te lezen! :)
'Do you think it's a whoozle?'

Gast

Berichtdoor Gast » 16 Jun 2007, 10:53

Graag gedaan, Ariadne. Ben het ook volledig eens met jouw opmerkingen. Het is vooral het "droge" karakter, dat mij aanspreekt. En alhoewel ik ver achter ben met de cursus "Literair lezen" sta ik volledig achter jouw vaststelling dat inderdaad de materiaalbewerking enorm belangrijk is in deze tekst.

Ben ondertussen aan bladzijde 30. Nog een paar kleine opmerkingen.
Na de beschrijving van het pension en zijn eigenaars volgt een beschrijving van de pension"gasten", waarbij niet aan iedereen even veel aandacht besteed wordt. Zo krijgt mevrouw Gendron een heel hoofdstuk voor zich alleen, terwijl alle andere kostgangers samengepropt worden in een ander (wat niets afdoet aan een duidelijke omschrijving van elks van hen). Ik wou eerst suggereren dat Gendron misschien belangrijker is, maar aangezien ik het boek al een paar keer heb gelezen, weet ik dat dit niet het geval is, zonder op de feiten te willen vooruitlopen.

De gasten vormen nogal een bont allegaartje. Zo zijn er enkele buitenlanders, personen die alleen maar komen eten, personen die wat afwijkend zijn (bijvoorbeeld in uiterlijk Jeanne de Kerros), er zijn gasten die zich laten bedonderen (Aasgaard, die lelijke woorden leert), of die bedonderen (Grünewald met de wijn).
Laatst gewijzigd door Gast op 16 Jun 2007, 11:48, 1 keer totaal gewijzigd.

Inge
Berichten: 1366
Lid geworden op: 18 Mei 2004, 08:47
Locatie: Kuurne België

Berichtdoor Inge » 16 Jun 2007, 11:00

Dat leek me ook zo'n rare wending. Ik dacht ook dat Mevrouw Gedron belangrijk was maar uiteindelijk draait het meer rond Louise en Richard. Je werd volledig op het verkeerde been gezet.
Dit is nu een van de weinige boeken waarvna ik denk dit had een dikker boek mogen zijn. Waarom pleegde Brezau zelfmoord? Wat was er verder gebeurd met Martin? Ging hij nog terug naar vrouw en schoonmoeder? Betaalde hij nog de rekening?......

Inge

Gast

Berichtdoor Gast » 16 Jun 2007, 11:47

Het feit dat het verhaal van sommige personen niet "af" is, heeft misschien te maken met het feit dat het boek een weerslag was van eigen ervaringen van de auteur in Parijs.

Grada
Berichten: 337
Lid geworden op: 05 Jul 2006, 17:18

Berichtdoor Grada » 16 Jun 2007, 11:55

Voor wat betreft die onevenwichtigheid in aandacht en de verhaaldraden, die er een beetje bijhangen: dat ben ik ook wel met jullie eens.

Maar goed, het was zijn debuut en voor iemand die nog nooit iets geschreven had of er ooit over gedacht had om iets te schrijven!

Maar het blijft een beetje schetsmatig her en der en dat is jammer.
Ik zou net als Inge ook nog wel graag meer bladzijden in dit boek willen hebben om te lezen... :)

Mijn leraar Nederlands vond dit zijn minste boek en Kaas zijn beste.
Ik vond het het mooiste. Als 14-jarige tiener had ik al al zijn boeken gelezen: Villa des Roses, Een Ontgoocheling, De Verlossing, Lijmen / Het Been, Kaas, Tsjip / De Leeuwentemmer, Pensioen, Het Tankschip en Het Dwaallicht. En zijn Verzen kende ik grotendeels uit mijn hoofd (en nog steeds... ;)).
Nu zou ik Het Dwaallicht of Kaas zijn beste werken noemen.
Zo zie je maar: die leraar heeft toch gelijk gehad. :( :lol: :lol: :lol: :lol:

:) A.
Laatst gewijzigd door Grada op 17 Jun 2007, 11:34, 2 keer totaal gewijzigd.
'Do you think it's a whoozle?'

Inge
Berichten: 1366
Lid geworden op: 18 Mei 2004, 08:47
Locatie: Kuurne België

Berichtdoor Inge » 16 Jun 2007, 12:15

ja, best mogelijk.....

Inge

WilV
Berichten: 3306
Lid geworden op: 18 Jan 2005, 21:28

Berichtdoor WilV » 16 Jun 2007, 12:20

Ik heb het uit inmiddels, en ik heb een beetje het idee dat ik wat over het hoofd zie....
ik vond het een aardig boek, en dat was het eigenlijk wel.
Mooi van taal. En ik heb het ook nog wel geboeid uitgelezen omdat ik wilde weten hoe het af liep,
maar ik was er op geen enkele manier door "gepakt", en ik denk dat het zo weer uit mijn hoofd is.

Het lijkt bijna oneerbiedig dat over zo'n klassieker te zeggen.

Groeten
Wil

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 16 Jun 2007, 12:26

Ik ben rond blz 30. Vind het tot nu toe wel apart.

Dettie

librije
Berichten: 346
Lid geworden op: 16 Dec 2006, 16:01
Locatie: Zeeuws-Vlaanderen
Contact:

Berichtdoor librije » 16 Jun 2007, 14:54

](Citaat van de site van het Elsschot Genootschap).

“Naar eigen zeggen is Alfons De Ridder alias Willem Elsschot toevallig aan het schrijven gegaan door toedoen van 'een 45-jarige juffrouw Van der Tak', collega van De Ridder bij de Schiedamse Werf Gusto: 'Ze wilde altijd dat ik de verhalen die ik vertelde, onder andere over het familie-pension in Parijs waar ik gewoond had, opschreef. Ik sprak nog Vlaams, weet u; en dat vermaakte haar. Wel driehonderd keer heeft ze gezegd: "Fons, waarom schrijf je dat niet eens op." En ik schreef Villa des Roses in drie weken.'

In interviews vertelde Elsschot maar al te graag dat het verhaal autobiografisch was ('Die onsympathieke, jonge Duitser uit mijn eerste boek was ik zelf') en dat hij het 'spontaan' en 'zonder erbij na te denken noch iets te compliceren' had geschreven. Een bewering die overigens niet waar is: uit een brief van Elsschot aan Jan van Nijlen blijkt duidelijk dat de jonge schrijver stilistisch uiterst weloverwogen te werk is gegaan.

Ook in de vele recensies van de eerste druk van Villa des Roses (1913) is Elsschots verrassende stijl een terugkerend onderwerp van lof, al weet men het werk niet zo goed te plaatsen: men noemt het uiteenlopend 'frisch Hollandsch', 'zuiver Noord-Nederlandsch' en 'on-Hollandsch/Fransch', waarbij zelfs meermalen een vergelijking met Honoré de Balzac wordt getrokken.

J. Greshoff: 'Zelden trof een Nederlandsch boek mij zoo direct en zoo diep, omdat het anders was dan alle andere Nederlandsche boeken, welke ik gelezen had.'”
"Een mens die het aandurft om een uur te verspillen heeft de waarde van het leven nog niet ontdekt."
Charles Darwin Engels medicus en bioloog (1809-1882)

librije
Berichten: 346
Lid geworden op: 16 Dec 2006, 16:01
Locatie: Zeeuws-Vlaanderen
Contact:

Berichtdoor librije » 16 Jun 2007, 15:00

Het is al heel lang geleden, dat ik van Elsschot Het Dwaallicht las. Ik herinner mij globaal de inhoud en dat ik het mooi vond. Ook Lijmen /Het Been heb ik ooit gelezen, maar daar is minder van bijgebleven.

De kennismaking met het eerste boek dat Elsschot schreef is niet tegengevallen. Na bijna 100 jaar doet de stijl niet echt ouderwets aan. En in het sporadische geval dat de woordkeuze wat vreemd overkomt, speelt doorgaans het Vlaamse taal- en woordgebruik een rol.

Het boek leest alsof het verhaal zich terwijl het geschreven werd ontwikkeld heeft. Wat begint als een luchtige, licht ironische beschrijving van een familiepension in Parijs, “waarin het echtpaar Brulot te eten gaf en kamers verhuurde” wordt gaande weg grimmiger: er wordt in de tuin een zelfmoord gepleegd, de oudste gast (die kleptomanie ontwikkeld heeft) wordt zo getergd dat ze een verschrikkelijke wraak verzint, er worden gasten op straat gezet en het eindigt ermee dat de huur van Villa des Roses wordt opgezegd: het huis staat op de nominatie gesloopt te worden. Ondertussen komt daar al snel het verhaal bij van Louise, het kamermeisje. Het verloop van haar affaire met een van de gasten en de afloop ervan plaatst het verhaal terug in de periode waarin het geschreven werd: het heeft beslist naturalistische trekjes. En zo eindigt een nog steeds niet echt gedateerd boek toch een beetje ouderwets.

Niet alle karakters zijn evenveel uitgediept. Bij sommigen wordt een bepaalde eigenschap er uitgelicht en uitvergroot. Wat er in hen omgaat, is dan niet altijd helemaal duidelijk. Slechts voor zover het van belang is voor de ontwikkeling van de gebeurtenissen lezen we hun gedachten. Alleen Louise en (in iets mindere mate) Grünewald leren we beter kennen. En juist daardoor komt de naturalistische inslag van het verhaal naar voren.

Toch wel aardig om te lezen. Ik heb het tweedehands aangeschaft (mooie gebonden uitgave), dus herlezen kan ook nog. Inmiddels ook aangeschaft: Tjip/De Leeuwentemmer (ook een mooie gebonden uitgave, met uitgebreide inleiding). Die zijn van veel later (1934 en 1940). Wel leuk om eens naast de Villa te leggen.
"Een mens die het aandurft om een uur te verspillen heeft de waarde van het leven nog niet ontdekt."

Charles Darwin Engels medicus en bioloog (1809-1882)

berdine
Berichten: 3619
Lid geworden op: 23 Mei 2006, 20:42
Locatie: breda

Berichtdoor berdine » 17 Jun 2007, 10:33

Tjee, Librije, wat kun jij het goed verwoorden! Ik sluit me helemaal bij je oordeel aan. Het leest nog steeds vlot en geeft tegelijkertijd een mooi tijdsbeeld. Nog even laten bezinken, ik heb het gevoel dat ik het over een tijdje beter ga waarderen.

Grada
Berichten: 337
Lid geworden op: 05 Jul 2006, 17:18

Berichtdoor Grada » 17 Jun 2007, 11:42

Hey Rutger,

Ik las je bericht nog eens terug en zag dat voor jou het boek een satirisch karakter heeft.
Dan zou Willem Elsschot moedwillig de spot hebben willen drijven met deze mensen en hun milieu.
Ik twijfel of dat zo is, want ondanks alles zit er een liefdevolle en begripvolle toon in het boek (voor mij). Hij 'houdt' ergens ook van die mensen.
En dat vind ik nou juist zo mooi aan Elsschot: hij is voor mij eerder ironisch (een beetje geamuseerd spottend maar niet om mensen te kijk te zetten...) dan satirisch.
Satire is voor mij meer bijtende spot.

:) A.
'Do you think it's a whoozle?'

Gast

Berichtdoor Gast » 17 Jun 2007, 12:13

Ariadne, ik denk dat de grens tussen satire en ironie niet altijd even duidelijk te trekken is. Heb nog even nagekeken in het Lexicon van literaire termen van H. van Gorp, en lees het volgende bij satire : ... geestige wijze waarop de zwakheid van een persoon of een gebrekkige maatschappelijke toestand gehekeld wordt. ... vaak moraliserende en kritische inhoud ook in ruimere zin gebruikt dan alleen als dichtvorm
En bij ironie : woorden van een taaluiting krijgen een intentioneel totaal andere betekenis dan de oppervlakte-betekenis laat vermoeden. Misschien is het onderscheid tussen beiden wel een uitgebreidere discussie waard.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 17 Jun 2007, 12:27

woorden van een taaluiting krijgen een intentioneel totaal andere betekenis dan de oppervlakte-betekenis laat vermoeden

Lastige beschrijving... woorden van een taaluiting wat wordt daarmee bedoeld?

Dettie

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 17 Jun 2007, 12:34

Ik ben nu over de helft en vind het aardig. Er staan inderdaad af en toe mooie zinnen in.
Ik ben nu bij het gedeelte met het debacle van de Poolse dames.
Het boek staat vol geniepigheidjes die de mensen uitvoeren. De oude dame die steelt, de man met de Poolse dames, Louise die verliefd is maar waarschijnlijk in de maling wordt genomen, de villabeheerders die meer geld op de bon zetten, het gesjoemel met de eieren... Alles hangt aan elkaar van bedrog.
De personages gaan echter niet echt leven voor me. Alhoewel ik ze wel zie zitten rond de tafel in de 'feestzaal'.

Dettie

Gast

Berichtdoor Gast » 17 Jun 2007, 12:36

Dettie schreef:woorden van een taaluiting krijgen een intentioneel totaal andere betekenis dan de oppervlakte-betekenis laat vermoeden

Lastige beschrijving... woorden van een taaluiting wat wordt daarmee bedoeld?

Dettie


Al wat je zegt of schrijft is een uiting in taal, Dettie. Je weet, proffen (zoals ook de auteur van het lexicon) houden wel meer van ingewikkelde omschrijvingen.

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 18 Jun 2007, 10:02

En ik heb een verslag van het boek gemaakt.

Klik hier http://www.leestafel.info/Nederlandse%2 ... mple2.html

Ben benieuwd wat jullie er van denken.

Dettie
Laatst gewijzigd door Dettie op 18 Aug 2007, 22:19, 2 keer totaal gewijzigd.

Inge
Berichten: 1366
Lid geworden op: 18 Mei 2004, 08:47
Locatie: Kuurne België

Berichtdoor Inge » 18 Jun 2007, 10:32

Mooi verslag. Echt to-the-point.

Inge


Terug naar “Nederlandse en Vlaamse Literatuur tot ca 1980”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 5 gasten