Canto 28 De hemel.

o.a. Dante en Goethe
Jom
Berichten: 259
Lid geworden op: 08 Aug 2005, 13:58
Locatie: Kessel-Lo
Contact:

Canto 28 De hemel.

Berichtdoor Jom » 13 Aug 2007, 07:55

Overschouwing
Canto 28 :

Beatrice heeft Dante de trieste waarheid om ’s mensens wezen laten zien.
Maar Beatrice is …
vers 3 :
“quella 'mparadisa la mia mente,”

“deze die mijn gemoed verparadijselijkt,”

In de spiegel van zijn herinneringen (als schrijver nadien) ziet Dante haar weer.

Vers 7 – 12 :
“e sé rivolge per veder se 'l vetro
li dice il vero, e vede ch'el s'accorda
con esso come nota con suo metro;

così la mia memoria si ricorda
ch'io feci riguardando ne' belli occhi
onde a pigliarmi fece Amor la corda.”

“en zoals men zich ronddraait om te zien of het (spiegel-)glas
haar of hem de waarheid zegt, en men ziet dat het overeenstemt
met haar of hem zoals een noot met zijn cadans;

zo herinnerde mijn geheugen
zich dat ik deed kijkende in de mooie ogen
waarmee de Liefde de snaar maakt om me te betokkelen.”

En waarmee Dante als poëzie klinkt.


Dante ziet in het middelpunt van deze hemelsfeer een punt, God, zonder afmetingen, eindeloos gebald én schitterend tegelijk.
Als opeenvolgende halo’s draaien er 9 concentrische engelenscharen omheen.
Hoe dichter bij dat middelpunt hoe sneller dat zij draaien, hoe kleiner van afmeting en getal maar ook hoe vuriger van gloed.

Vers 35 – 39 :
“. . . . . . . e chiascheduno
più tardo si movea, secondo ch'era
in numero distante più da l'uno;

e quello avea la fiamma più sincera
cui men distava la favilla pura,
credo, però che più di lei s’invera.”

“. . . . . . . . en elkeen
bewoog zich trager, naarmate het
in getal verder verwijderd was van het ene;

en deze die de meest zekere vlam had
was het minst verwijderd van de zuivere spetter,
ik denk, omdat die er het meest de waarheid van innam.”

Maar zelfs de 9de en laatste engelenschaar wentelt nog duizelingwekkend snel en vurig.


Beatrice leest een nieuwe vraag in Dante’s ziel, en antwoordt :
Van dit punt hangt alles af. Dit is het hefboompunt waarmee je de wereld optilt. Het liefdesvuur van God zwengelt alles aan, hoe dichter bij God hoe sneller en krachtiger de beweging.

Dante :
Ja, maar alles draait toch ook rond de aarde, en bovendien worden omheen de aarde de hemelsferen heiliger en vlugger en des te invloedrijker hoe meer zij zich van het aspunt ( middelpunt van de aarde (of Lucifer) ) bevinden. Dus net omgekeerd.
God en zijn naar Zijn gelijkenis geschapen wereld lijken elkaar tegen te draaien (en dat wringt ook een beetje bij Dante ).

Beatrice geeft uitleg :
De grootte van de 8 lagere, hemellichamelijke, hemelsferen is recht evenredig met de erover verspreid liggende deugd, en met de gratie die zulke deugd verspreidt en ontvangt.
( Daar heerst zoiets als de wet van de entropie der deugdelijke warmte.)
Het Primum Mobile is enerzijds de grootste hemelsfeer, maar anderzijds is binnenin het centrum van deze met absolute snelheid wentelende hemel ( net zoals in het oog van de orkaan) alles rust, wentelpunt, oneindig vredevol, zelfvoldaan, perfect : God.
In de duizeling van dit Primum Mobile keert zich alles om, rechtstreeks naar God, terwijl Gods genade zich in de lagere hemellichaamsferen naar de aarde richt.
Dus zowel de volgorde van grootte der sferen als het middelpunt keert zich om in deze duizeling van het Primum Mobile.
Het evenredig verdeeld zijn van de genade wordt een concentrisch louter naar God gericht zijn, een ver-straling naar het middelpunt van de cirkel : God. Het wentelpunt van alle genade. Het aardse aanschijn en de logica der aardse dingen keert zich in de onmiddelijke nabijheid van God om tot de onmiddelijkheid van de deugd der logica zelf : God.
Tenslotte is de schepping in een zekere zin een afdruk (blauwdruk, negativum) van God.
( Zo slijten stoffelijke dingen door contact en slijten liefdesdingen bij gebrek aan contact - om een voorbeeld van zo’n binnenstebuitengekeerde wet te geven. En je mag voor mijn part en het goede begrip “God” gerust vervangen door “psyche”, “hemel” door “innerlijkheid”, en “aarde” door “uitwendigheid”.)


De negen om God kringelende engelenscharen - als evenveel vuurwielen - uit ontelbare lichtspetters bestaande, stemmen blinkend en klinkend met Beatrice in.
Koor in koor uit gaat het, tot aan het middelpunt God en terug.

De engelenscharen zijn, te beginnen vanaf het Punt :
Drie banden van drie :
trits 1 : Serafijnen, Cherubijnen, Tronen;
trits 2 : Heerschappijen, Krachten, Machten;
trits 3 : Vorstendommen, Aartsengelen, engelen.
Hun ogen alle naar God, hun vleugels slaan boud de leegte :
zij worden allemaal tegelijk naar God toegezogen én geduwd.
(Net zoals het Primum Mobile zelf de omkering van alle dingen is.)

Alle engelen zijn gelijk, maar de ene is meer engelachtig dan de andere :
zij houden evenveel van God maar wie dichter bij God is is gelukzaliger, ziet Hem klaarder.
Want anders dan bij het beminnen is in het schouwen de afstand wel bepalend, en het Godschouwen komt ( volgens Thomas van Aquino ) voor het Godminnen.
Gelukzaligheid is meer een manier van schouwen dan van beminnen.
(Nvdr. Dat geeft de gelovigen en de clerus wat de handen vrij wat het beminnen betreft.)

Daarna dankt de schrijver Dante zijn bron : de hemelse ingeving in de vorm van mysticus pseudo-Dionysius Aeropagiticus’ “De caelesti hierarchia”.

Terug naar “Klassieken”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 8 gasten