Canto 10 De hemel.

[Jom]

Overschouwing
Canto 10 :

Dante begint deze canto met een ode aan het sterrenstelsel en de zon.
Van vers 1 tot vers 33.
Tijdens zijn woorden en zonder het te merken zijn Beatrice en Dante nu in de vierde hemel, de hemel van de zon, aanbeland.

Vers 46 - 48 :
“E se le fantasie nostre son basse
a tanta altezza, non è maraviglia;
ché sopra ‘l sol non fu occhio ch'andasse.”

“En als onze fantasieën (verwonderingen laag toeven) laag zijn
ten overstaan van zulke een hoogheid, dan is het niet te verwonderen;
dat voorbij de zon nog geen oog ging.”

Vers 59 – 60 :
“e sì tutto 'l mio amore in lui si mise,
che Beatrice eclissò ne l'oblio.”

“en zo legde zich al mijn liefde in hem (de zon),
dat Beatrice tot vergetelheid werd maanverduisterd.”

Hier vormen vuren halo’s, kransen, en protuberansen om Beatrice en Dante heen.

Vers 74 – 75 :
“chi non s’impenna sì che là sù voli,
dal muto aspetti quindi le novelle.”

“Wie zich geen vleugels aanbindt om zelf tot daar te vliegen
luistert beter naar een stomme om nieuws van ginds.”


Als kleine zonnen dansen de hemelingen om Beatrice en Dante heen,
zoals de grote zon omheen de aarde.
Een zonnetje verheft de stem en zijn licht :
de wil is zo vrij als water naar de zee loopt.
Het is Thomas van Aquino die spreekt en iedereen rondom hem voorstelt :

Naast hem schittert zijn leermeester Albertus Magnus – net als Thomas ook een summa-schrijver.
( Een summa is een typisch Middeleeuws alomvattend werk over een universeel onderwerp, toen was alle kennis nog niet zo ruim als nu. De Divina Commedia zelf heeft ook van die trekjes.)

Dante’s grote en mindergrote Christelijke leermeesters passeren hier de licht(ende) revue.
Zij vormen hier één grote guirlande van Christelijke wijzen, mystici, filosofen, en theologen.

Mindere goden zoals Pierre Lombard, Gratianus,
vers 103 -104 :
“Quell'altro fiammeggiare esce del riso
di Grazian . . . ”

“Deze andere vlamming is gemaakt van de lach van Gratianus...”

Maar ook iconen als Dyonisius Aeropagitus, zowat de grondlegger van de Christelijke mystiek en engelensfeerkenner van het eerste uur.
Achter hem dan weer een kleiner lichtje : Paul Orose.

Boëtius, die in gevangenschap de Middeleeuwse bestseller “De vertroosting der filosofie” schreef, zoals Dante in ballingschap zijn ‘loutering door poëzie’ neerpende.
Zowel het vliegen als schrijven gebeurt met vleugelpennen.

Maar de grootste straling van allen komt van de Bijbelse Salomon, de wijste van allen.

Nog andere Christelijke geestelijke vaders van Dante volgen :
Isidorus van Sevilla, Bede Venerabilis, en Richard van Sint-Victor, mysticus.

En tenslotte laat Dante de super-orthodoxe ultra-gelovige Thomas de vurige loftrompet steken van de eens zo verketterde Siger van Brabant.
En herneemt het rad van ontvlammend wijsheidslicht in wondere gezangen haar wenteling in de eigen vreugde.