Canto 7 De hemel.

[Jom]

Overschouwing
Canto 7 :

Justinianus, een dubbellicht van keizerlijke (wereldse) en vrome (religieuze) wijsheid, stopt met praten, zingt een halfhebreeuwse – halflatijnse psalm, en verdwijnt met heel de school straalkransen in het ruim van Mercurius.

Beatrice lipleest een volgende wijfelende vraag op Dante’s gelaat :

hoe kan gerechtvaardigde wraak (de erfzonde) daarna rechtmatig gewroken worden (Christus’dood en verlossing van de mensheid) ?
Of : hoe kan God zijn eigen straf wreken ?

Van vers 25 tot 51 vertelt Beatrice over de menswording van Christus, of het goddelijke dat weer één werd met de natuur die zich had afgekeerd (Adam en Eva’s overtreding) van God.
De straf van Adam’s nageslacht was rechtvaardig (soit),
en door zich met dat nageslacht te verenigen kreeg Christus een deel van zijn eigen straf terug mee op zijn brood.
Door zijn dood gaf Christus zijn leven voor zijn moordenaars.
(En zowel God als de moordenaars waren aldus met Christus’ kruisdood tevreden.)
Zo wreekte God zijn eigen wraak. Zo verloste God de mens van zijn eigen strafmaatregel. Of : de autocorrectie van de perfectie.

Dante is echter niet geheel tevreden met deze uitleg.
Maar waarom zo’n manier om ons van de erfzonde (Adam en Eva’s ongehoorzaamheid ) te bevrijden ?
Vraagt hij zich in een onguur hoekje van zichzelf af.

Beatrice antwoordt luidop van vers 58 tot 120 :

Al wat rechtstreeks van God komt is onsterfelijk, vrij, en godgelijkend.
De mens is onsterfelijk, vrij, en godgelijkend.
Zo hoog is de mens.
Maar van des te hoger kan de mens omlaag vallen.
(Als de mens één van deze drie gaven tekort doet.)
De mens heeft echter door de erfzonde – de oogst van één appel – God rechtstreeks onrecht gedaan.
Een grote wonde, perversiteit, of leemte, is enkel te vullen door een even grote straf.
Maar een wonde rechtstreeks God aangedaan is enkel door God te herstellen.
Door evenveel vergiffenis te schenken of door een rechtvaardige straf naar proportie.
Welnu, God heeft deze twee manieren gecombineerd, door zelf naar de mensen toe te gaan, zichzelf de grootste straf toe te meten, en tegelijk de mensen hiermee te vergeven.
Nooit werd een nobeler, liefdevoller act verricht.
Aldus sprak Beatrice.

Beatrice wil echter nog iets kwijt aan Dante van vers 121 tot het einde van deze canto.

Vers 124- 126 :
“Tu dici: ``Io veggio l'acqua, io veggio il foco,
l'aere e la terra e tutte lor misture
venire a corruzione, e durar poco;”

“Jij zegt : “ Ik zie het water, ik zie het vuur,
de lucht en de aarde en alle mengsels ervan
tot bederf komen, en niet lang duren;”

Wat je hier op aarde ziet is door God geschapen en toch onderhevig aan verval.
De sterrenhemel en de engelen echter zijn in hun geheel door God geschapen en dus onvergankelijk.
Maar van de aardse dingen is het alleen de inhoud of de basismaterie die God rechtstreeks heeft geschapen die onvergankelijk is.
De vorm van de aardse dingen wordt hen via de omweg van een door God geschapen “virtu informativa” ingegeven ( een soort DNA ( Deus Niet Aansprakelijk)) - die vorm is niet perfect want slechts onrechtstreeks godgebonden.
De sterren nu zijn zuiver inhoud, waarrond de “virtu informativa” wentelt,
en het gefonkel van de sterren geeft aldus aan plant en dier hun respectievelijk anima.
Terwijl de ziel en de godsliefde van de mens door God zelf weerom rechtstreeks worden ingeblazen.
(De mens is een echte amfibie van geest en lichaam, voor goddelijk en aards terrein.)
En als God uit de losse pols of uit het niets mensen kan maken, dan kan hij ze a fortiori uit de dood weer doen verrijzen.

Dat wilde Beatrice toch nog even tussendoor aan Dante kwijt.