J.W. von Goethe - Wilhelm Meisters Lehrjahre

o.a. Dante en Goethe
Gast

Berichtdoor Gast » 25 Nov 2007, 20:29

Boek 4, hoofdstuk 11 (herinneringen aan de gravin, en aan hun redster)

Wilhelm geneest snel.

Er wollte nicht etwa planlos ein schlenderndes Leben fortsetzen, sondern zweckmässige Schritte sollten künftig seine Bahn bezeichnen.

Eerst wil hij zijn redders bezoeken, dan zijn theatervriend Serlo. En, last but not least, hij zal zijn handelsmissie voortzetten.

Das Verlangen, seine Retterin wiederzusehen, wuchs mit jedem Tag.

De pastoor helpt bij het opstellen van Wilhelm's reisplan. Maar nergens is een spoor te vinden van de dame. Ook is er geen spoor van haar stamboom. De harpspeler vermoedt, dat haar ware naam door de jager verzwegen werd. Hij wordt er op uit gestuurd, op zoek naar hun mysterieuze redster, maar moet onverrichterzake weerkeren.

Alleen haar mysterieuze woorden worden Wilhelm duidelijk. De plunderende soldaten hadden de verkeerde karavaan overvallen.

Wenn er nun vergnügt und glücklich sein konnte, dass ein vorsichtiger Genius ihn zum Opfer bestimmt hatte, eine vollkommene Sterbliche zu retten, so war er dagegen nahhe an der Verzweiflung, da ihm, sie wiederzufinden, sie wiederzusehen, wenigstens für den Augenblick alle Hoffnung verschwunden war.

En wat nog erger is, hij meent een gelijkenis tussen zijn redster en de gravin opgemerkt te hebben. Toevallig lijken hun handschriften op elkaar. Beelden van beide dames spoken door zijn hoofd.

Mignon en de harpspeler zingen een duet.

Nur wer die Sehnsucht kennt ...

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 25 Nov 2007, 20:33

Boek 4, hoofdstuk 12 (Wilhelm's vertrek uit de pastorij)

De onrust van Wilhelm neemt toe.

Der Faden seines Schicksals hatte sich so sonderbar verworren ; er wünschte die seltsamen Knoten aufgelöst oder zerschnitten zu sehen.

Wanneer hij het verleden overdenkt, wordt hem een feit altijd maar onverdraaglijker, namelijk

seine verunglücke Heerführerschaft, an die er ohne Verdruss nicht denken konnte.

Alhoewel hij hieraan niet alleen schuld heeft, neemt hij af en toe in gedachten toch alles op zich.

Die Eigenliebe lässt uns sowohl unsre Tugenden als unsre Fehler viel bedeutender, als sie sind, erscheinen.

Hij kan zijn genezing niet langer afwachten, en verlaat, in gezelschap van Mignon en de harpspeler de pastorij.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 25 Nov 2007, 21:32

Boek 4, hoofdstuk 13 (aankomst bij Serlo - gesprek over Hamlet)

Serlo verheugt zich zo zeer over Wilhelm's komst, dat hij hem de waardeloze aanbevelingsbrieven vergeeft.

Unser Schicksal hängt von der Meinung des Publikums ab, und ich fürchte, dass Ihr Herr Melina mit den Seinigen schwerlich bei uns wohl aufgenommen werden dürfte.

Serlo begint een zo negatief beeld op te hangen van Wilhelm's oude theatergroep, maar wanneer Wilhelm tussenbeide wil komen, wordt het gesprek onderbroken door de komst van Aurelie, Serlo's zus.

Voor het eerst seder lang kan Wilhelm een geprek op niveau voeren over wat hem bezighoudt. Natuurlijk komt daarbij ook Shakespeare aan bod. Serlo wil reeds lang "Hamlet" opvoeren. Zelf wil hij Polonio spelen, en een Ophelia vindt hij ook wel, maar geen prins (Wilhelm merkt niet, dat deze scherts Aurelie niet bevalt).

Wilhelm wijdt dan uitvoerig uit over zijn visie op het stuk. Eerst en vooral meent hij, dat Hamlet doorhet vroegtijdige overlijden van zijn vader in het Niets duikelt. Bovendien verliest hij ook zijn moeder. Hij voelt zich verweesd. En zo betreedt hij het toneel. De taak, hem door zijn vader opgelegd, lijkt hem te zwaar.

Die Zeit ist aus dem Gelenke ; wehe mir, dass ich geboren ward, sie wieder einzurichten.

Wat Shakespeare duidelijk wilde maken is

eine grosse Tat auf eine Seele gelegt, die der Tat nicht gewachsen ist

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 25 Nov 2007, 21:38

Boek 4, hoofdstuk 14 (Aurelie en Ophelia, Philine bij Serlo)

Het gesprek wordt onderbroken door de komst van muzikanten. Serlo is overtuigd van het belang van muziek, takt en maat, voor de ontwikkeling en het begrip van de eigen kunstvorm.

Aurelie neemt Wilhelm mee naar een andere kamer, en vraagt hem zijn visie op Ophelia (zij kan hiermee niet wachten tot Serlo mee kan luisteren).

Wilhelm merkt niet

dass seine Freundin eine ganz andere Wirkung empfand, nicht, dass ein eigner tiefer Schmerz durch diese dramatischen Schattenbilder in ihr lebhaft erregt ward

En dan kan Aurelie zich niet meer beheersen. Zij neemt Wilhelm in vertrouwen. De druk van haar broeder's toneelgezelschap was zo groot, dat alleen een buitenstaander haar tot de uiting van haar opgekropte gevoelens kon brengen.

nun hat Ihre Gegenwart alle Bande aufgelöst

Onverwacht komt Serlo met Philine binnen. Wilhelm is onaangenaam verrast. Wanneer zowel Serlo als Aurelie zich terugtrekken, blijkt dat Philine zich al goed ingenesteld heeft. Zij vraagt Wilhelm om wat steun voor haar plannetje (een ketting van verliefde paartjes).

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 26 Nov 2007, 21:30

Boek 4, hoofdstuk 15 (Serlo's groep - Hamlet)

Wanneer Wilhelm de volgende moren mevrouw Melina wil bezoeken, vindt hij alle leden van zijn oude troep rond Philine verzameld. Zij belooft haar invloed bij Serlo aan te wenden.

zu überzeugen, wie vorteilhaft es ihm sei, so geschickte Leute in seine Gesellschaft aufzunehmen

Wanneer zij alleen met Wilhelm achterblijft, bekent zij dat dit haar niet echt interesseert. Alleen Laertes vindt in haar ogen genade. Zij hoopt wel, dat Wilhelm zijn talenten verder zal ontplooien onder Serlo's leiding.

sie sprach so schmeichelhaft von seinen Talenten, dass sein Herz und seine Einbildungskraft sich ebensosehr diesem Vorschlag näherten, als sein Verstand und seine Vernunft sich davon entfernten.

's Avonds wordt een nieuw stuk opgevoerd, maar Wilhelm wordt niet tot de repetitie toegelaten. Het stuk is schitterend.

in solcher Vollkommenheit

Zowel Serlo als Aurelie oogsten veel bijval.

Een paar dagen later wordt Wilhelm bij Aurelie geroepen, om terug te komen op hun eerder gesprek. Zij vertelt haar levensverhaal.

Warum sind wir (vrouwen) so klug, wenn wir jung sind, so klug, um immer törichter zu werden !

Serlo komt binnen, en betrapt Wilhelm met "Hamlet" in de hand. Hij zegt zich niet echt in Wilhelm's ideëen te kunnen vinden.

Es sind mir gar manche Zweifel angestossen, die das kanonische Ansehen, das Sie dem Stücke so gerne geben möchten, sehr zu vermindern scheinen. Haben doch die Engländer selbst erkannt ...


Wilhelm gaat hier niet mee akkoord, en gaat verder met het verkondigen van zijn overtuiging.

Der Held hat keinen Plan, aber das Stück ist planvoll. ... Weder Irdischen noch Unterirdischen kann gelingen, was dem Schicksal allein vorbehalten ist.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 30 Nov 2007, 22:32

Boek 4, hoofdstuk 16 (gesprek met Aurelie over Ophelia)

Aurelie, die de rol van Ophelia bestudeerd heeft, vraagt zich af waarom Shakespeare geen andere liederen, bijvoorbeeld fragmenten uit melancholische balladen, gekozen heeft. Wilhelm verklaart ook dit nader.

Ondertussen maakt Serlo van de gelegenheid gebruik, iets van Aurelie's tafel mee te gritsen. Het blijkt een dolk te zijn. Aurelie verwijt Serlo

muss denn alles schädlich sein, was gefährlich aussieht ?

Wanneer Serlo woedend de kamer verlaat, gaat de discussie verder over Ophelia. Aurelie besluit over Wilhelm het volgende :

... ohne die Gegenstände jemals in der Natur erblickt zu haben, erkennen Sie die Wahrheit im Bilde ; es scheint eine Vorempfindung der ganzen Welt in Ihnen zu liegen, welche durch die harmonische Berührung der Dichtkunst erregt und entwickelt wird ...

Wilhelm vraagt haar, hem in de geheimen van de dagelijkse wereld in te leiden.

wenn Sie mir über die Welt zu mehreren Klarheiten verhelfen wollen

Het beste voorbeeld van Wilhelm's onwetendheid zijn wel de aanbevelingsbrieven geweest, vertelt Aurelie. Alhoewel Wilhelm dit voor zich zelf toegeeft, wordt daardoor toch wat spanning gecreëerd. Maar Aurelie zegt

zum Lichte des Verstandes können wir immer gelangen, aber die Fülle des Herzens kan uns niemand geben

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 01 Dec 2007, 22:09

Boek 4, hoofdstuk 16 (vervolg)

En Aurelie vertelt verder over haar levenservaringen. De aanbidders van de toneelspeelster Aurelie

sie dünkten sich zu klug, sich unterhalten zu lassen, und sie glaubten mich wundersam zu unterhalten, wenn sie an mir herumtätschelten ...

Het gesprek wordt even onderbroken door de komst van Mignon, met een atlas in de hand. Zij vraagt Wilhelm deze voor haar te kopen, wat toegestaan wordt. Tijdens dit gesprek wordt duidelijk, dat haar kennis van het Duits nog altijd beperkt is.

De lezer wordt terloops ingelicht over het feit dat Mignon Wilhelm de laatste tijd vaker in verlegenheid brengt.

Jedes ihrer Spiele schien nur eine innere heftige Erschütterung abzuleiten.

Aurelie onderbrekt het gesprek met Mignon, omdat ze nu eindelijk haar levensverhaal wil beëindigen. De vriend die haar het kind bezorgd heeft, diende in Amerika, samen met enkele Fransen, onder het vaandel van de Verenigde Staten. Hij schonk haar niet alleen aandacht, ook haar zieke man genoot van zijn goede zorgen.

Es war das erste Mal in meinem Leben, dass ich eines herzlichen, geistreichen Umgangs genoss.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 01 Dec 2007, 22:15

Boek 4, hoofdstuk 16 (vervolg 2)

Toen Aurelie haar man verloor

Die Last der theatralischen Geschäfte fiel nun ganz auf mich. Mein Bruder, unverbesserlich auf dem Theater, war in der Haushaltung niemals nütze ...

En op het toneel

Ja, mir war wie durch ein Wunder das Verhältnis zum Publikums, zur ganzen Nation verändert. ... Ich freute mich nun, so wenig hervorstechende Originalität unter meinen Landsleuten zu finden ; ... ; ich freute mich, einen Anführer gefunden zu haben.

En de vriend, Lothar genaamd,

So jung er war, hatter er ein Auge auf die hervorkeimende hoffnungsvolle Jugend seines Vaterlandes, auf die stillen Arbeiten in so vielen Fächern beschäftigter und tätiger Männer ... ich schämte mich, eine Nation nach der verworrenen Menge beurteilt zu haben, die sich in eine Theatergarderobe drängen mag

Maar

Der name der Liebe ward nicht genannt

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 01 Dec 2007, 22:21

Boek 4, hoofdstuk 17 (Wilhelm's reisverslag)

Wilhelm kan zijn handelsmissie niet meer uitstellen, en vertrekt, wel beseffende, brieven van zijn familie te zullen aantreffen bij handelsvrienden. Maar dat valt goed mee. Ook al begrijpt zijn vader zijn enige en laatste brief, verzonden bij de graaf, niet helemaal. Hij antwoordt met enkele opwekkende brieven, waarin hij al het gevraagde belooft.

Er hatte vieles auf der Reise gesehen, und hoffte daraus ein leidliches Heft zusammenschreiben zu können.

Wanneer hij dan aan zijn verslag begint, merkt hij, dat hij wel over gevoelens en ideëen kan schrijven, maar niet over uiterlijkheden. Hij doet hiervoor een beroep op Laertes.

"Da wollen wir ein Kunststück machen", sagte jener, "das seinesgleichen nicht haben soll"

es soll ein Werk geben, das nicht allein Vater und Mutter mit Entzücken erfüllen soll, sondern das dir auch jeder Buchhändler mit Vergnügen bezahlt."


's Avonds echter blijft het theater de belangrijkste bezigheid, en Wilhelm's ideëen hieromtrent groeien verder.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 01 Dec 2007, 22:29

Boek 4, hoofdstuk 18 (Serlo's geschiedenis, de wording van een toneelspeler)

In stukken en brokken leert Wilhelm ook Serlo's geschiedenis kennen (de man die op het theater geboren en gezoogd werd). Serlo groeide op zoals de meeste kinderen in die tijd, met veel slaag op tijd en stond. Hij bracht een tijd door bij de Kinder der Freude, waar het narrenmasker centraal stond.

Hij kwam terecht bij verschillende theatergroepen, maar

Die Monotonie, die damals auf dem deutschen Theater herrschte, den albernen Fall und Klang der Alexandriner, ...

Aangezien hij goed teksten kon onthouden, besloot hij alleen rond te trekken, en overal waar hij kwam, aan adelijke hoven, stukken op te voeren.

Auf diesem Wege kam er nach und nach dazu, natürlich zu spielen, und doch immer verstellt zu sein.

Snel leerde hij ook

mit Organ und Gebärden ökonomisch zu sein

maar

Bei der innerlichen Kälte seines Gemütes liebte er eigentlich niemand ; bei der Klarheit seines Blicks konnte er niemand achten, denn er sah nur immer die äusseren Eigenheiten der Menschen und trug sie in seine mimische Sammlung ein.

en zo kon hij ook in het dagelijks leven niets meer

dass er sich unvermerkt zu einem volkommnen Schauspieler ausgebildet sah.

En zo gedraagt hij zich ook tegenover Wilhelm, wanneer deze een algemeen theoretisch onderwerp wil behandelen. Desondanks genieten zij van deze gesprekken.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 22 Dec 2007, 20:29

Boek 4, hoofdstuk 19 (Wilhelm's twijfel)

Wilhelm brengt nu een aangename tijd door, terwijl Melina en de anderen uit zijn oude groep hem soms als boze geesten overkomen. Toch houdt Serlo zich wel degelijk met hen bezig. Hij laat zelfs gedichten voordragen, om het belang van ritme te laten gevoelen.

Serlo laat Wilhelm maar wat aanmodderen, tot hij hem op een goede dag voorstelt, bij hem in de groep te komen (conditio sine qua non voor het aanwerven van de anderen). De zwakke plekken, die Serlo had opgemerkt, hoopt hij door vlijt en oefening bij te schaven.

"Da steh' ich nun", sagte er zu sich selbst, "abermals am Scheidewege zwischen den beiden Frauen, die mir in meiner Jugend erschienen. Die eine sieht nicht mehr so kümmerlich aus wie damals, und die andere nicht so prächtig.

Wilhelm twijfelt tussen een loopbaan op het theater of in de handel. Het lot ?

Geschieht nicht alles, was ich mir ehemals ausgedacht und vorgesetzt, nun zufällig ohne mein Mitwirken ?

Wilhelm's gedachten gaan hierbij terug naar Mariane.

War es denn bloss Liebe zu Marianen, die mich ans Theater fesselte ? oder war es Liebe zur Kunst, die mich an das Mädchen festknüpfte ?

Dit alles spookt nog door zijn hoofd, wanneer hij Aurelie een bezoek wil brengen.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 22 Dec 2007, 20:29

Boek 4, hoofdstuk 19 (Wilhelm's twijfel)

Wilhelm brengt nu een aangename tijd door, terwijl Melina en de anderen uit zijn oude groep hem soms als boze geesten overkomen. Toch houdt Serlo zich wel degelijk met hen bezig. Hij laat zelfs gedichten voordragen, om het belang van ritme te laten gevoelen.

Serlo laat Wilhelm maar wat aanmodderen, tot hij hem op een goede dag voorstelt, bij hem in de groep te komen (conditio sine qua non voor het aanwerven van de anderen). De zwakke plekken, die Serlo had opgemerkt, hoopt hij door vlijt en oefening bij te schaven.

"Da steh' ich nun", sagte er zu sich selbst, "abermals am Scheidewege zwischen den beiden Frauen, die mir in meiner Jugend erschienen. Die eine sieht nicht mehr so kümmerlich aus wie damals, und die andere nicht so prächtig.

Wilhelm twijfelt tussen een loopbaan op het theater of in de handel. Het lot ?

Geschieht nicht alles, was ich mir ehemals ausgedacht und vorgesetzt, nun zufällig ohne mein Mitwirken ?

Wilhelm's gedachten gaan hierbij terug naar Mariane.

War es denn bloss Liebe zu Marianen, die mich ans Theater fesselte ? oder war es Liebe zur Kunst, die mich an das Mädchen festknüpfte ?

Dit alles spookt nog door zijn hoofd, wanneer hij Aurelie een bezoek wil brengen.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 22 Dec 2007, 20:29

Boek 4, hoofdstuk 19 (Wilhelm's twijfel)

Wilhelm brengt nu een aangename tijd door, terwijl Melina en de anderen uit zijn oude groep hem soms als boze geesten overkomen. Toch houdt Serlo zich wel degelijk met hen bezig. Hij laat zelfs gedichten voordragen, om het belang van ritme te laten gevoelen.

Serlo laat Wilhelm maar wat aanmodderen, tot hij hem op een goede dag voorstelt, bij hem in de groep te komen (conditio sine qua non voor het aanwerven van de anderen). De zwakke plekken, die Serlo had opgemerkt, hoopt hij door vlijt en oefening bij te schaven.

"Da steh' ich nun", sagte er zu sich selbst, "abermals am Scheidewege zwischen den beiden Frauen, die mir in meiner Jugend erschienen. Die eine sieht nicht mehr so kümmerlich aus wie damals, und die andere nicht so prächtig.

Wilhelm twijfelt tussen een loopbaan op het theater of in de handel. Het lot ?

Geschieht nicht alles, was ich mir ehemals ausgedacht und vorgesetzt, nun zufällig ohne mein Mitwirken ?

Wilhelm's gedachten gaan hierbij terug naar Mariane.

War es denn bloss Liebe zu Marianen, die mich ans Theater fesselte ? oder war es Liebe zur Kunst, die mich an das Mädchen festknüpfte ?

Dit alles spookt nog door zijn hoofd, wanneer hij Aurelie een bezoek wil brengen.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 22 Dec 2007, 20:29

Boek 4, hoofdstuk 19 (Wilhelm's twijfel)

Wilhelm brengt nu een aangename tijd door, terwijl Melina en de anderen uit zijn oude groep hem soms als boze geesten overkomen. Toch houdt Serlo zich wel degelijk met hen bezig. Hij laat zelfs gedichten voordragen, om het belang van ritme te laten gevoelen.

Serlo laat Wilhelm maar wat aanmodderen, tot hij hem op een goede dag voorstelt, bij hem in de groep te komen (conditio sine qua non voor het aanwerven van de anderen). De zwakke plekken, die Serlo had opgemerkt, hoopt hij door vlijt en oefening bij te schaven.

"Da steh' ich nun", sagte er zu sich selbst, "abermals am Scheidewege zwischen den beiden Frauen, die mir in meiner Jugend erschienen. Die eine sieht nicht mehr so kümmerlich aus wie damals, und die andere nicht so prächtig.

Wilhelm twijfelt tussen een loopbaan op het theater of in de handel. Het lot ?

Geschieht nicht alles, was ich mir ehemals ausgedacht und vorgesetzt, nun zufällig ohne mein Mitwirken ?

Wilhelm's gedachten gaan hierbij terug naar Mariane.

War es denn bloss Liebe zu Marianen, die mich ans Theater fesselte ? oder war es Liebe zur Kunst, die mich an das Mädchen festknüpfte ?

Dit alles spookt nog door zijn hoofd, wanneer hij Aurelie een bezoek wil brengen.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 22 Dec 2007, 20:29

Boek 4, hoofdstuk 19 (Wilhelm's twijfel)

Wilhelm brengt nu een aangename tijd door, terwijl Melina en de anderen uit zijn oude groep hem soms als boze geesten overkomen. Toch houdt Serlo zich wel degelijk met hen bezig. Hij laat zelfs gedichten voordragen, om het belang van ritme te laten gevoelen.

Serlo laat Wilhelm maar wat aanmodderen, tot hij hem op een goede dag voorstelt, bij hem in de groep te komen (conditio sine qua non voor het aanwerven van de anderen). De zwakke plekken, die Serlo had opgemerkt, hoopt hij door vlijt en oefening bij te schaven.

"Da steh' ich nun", sagte er zu sich selbst, "abermals am Scheidewege zwischen den beiden Frauen, die mir in meiner Jugend erschienen. Die eine sieht nicht mehr so kümmerlich aus wie damals, und die andere nicht so prächtig.

Wilhelm twijfelt tussen een loopbaan op het theater of in de handel. Het lot ?

Geschieht nicht alles, was ich mir ehemals ausgedacht und vorgesetzt, nun zufällig ohne mein Mitwirken ?

Wilhelm's gedachten gaan hierbij terug naar Mariane.

War es denn bloss Liebe zu Marianen, die mich ans Theater fesselte ? oder war es Liebe zur Kunst, die mich an das Mädchen festknüpfte ?

Dit alles spookt nog door zijn hoofd, wanneer hij Aurelie een bezoek wil brengen.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 22 Dec 2007, 20:29

Boek 4, hoofdstuk 19 (Wilhelm's twijfel)

Wilhelm brengt nu een aangename tijd door, terwijl Melina en de anderen uit zijn oude groep hem soms als boze geesten overkomen. Toch houdt Serlo zich wel degelijk met hen bezig. Hij laat zelfs gedichten voordragen, om het belang van ritme te laten gevoelen.

Serlo laat Wilhelm maar wat aanmodderen, tot hij hem op een goede dag voorstelt, bij hem in de groep te komen (conditio sine qua non voor het aanwerven van de anderen). De zwakke plekken, die Serlo had opgemerkt, hoopt hij door vlijt en oefening bij te schaven.

"Da steh' ich nun", sagte er zu sich selbst, "abermals am Scheidewege zwischen den beiden Frauen, die mir in meiner Jugend erschienen. Die eine sieht nicht mehr so kümmerlich aus wie damals, und die andere nicht so prächtig.

Wilhelm twijfelt tussen een loopbaan op het theater of in de handel. Het lot ?

Geschieht nicht alles, was ich mir ehemals ausgedacht und vorgesetzt, nun zufällig ohne mein Mitwirken ?

Wilhelm's gedachten gaan hierbij terug naar Mariane.

War es denn bloss Liebe zu Marianen, die mich ans Theater fesselte ? oder war es Liebe zur Kunst, die mich an das Mädchen festknüpfte ?

Dit alles spookt nog door zijn hoofd, wanneer hij Aurelie een bezoek wil brengen.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 22 Dec 2007, 20:29

Boek 4, hoofdstuk 19 (Wilhelm's twijfel)

Wilhelm brengt nu een aangename tijd door, terwijl Melina en de anderen uit zijn oude groep hem soms als boze geesten overkomen. Toch houdt Serlo zich wel degelijk met hen bezig. Hij laat zelfs gedichten voordragen, om het belang van ritme te laten gevoelen.

Serlo laat Wilhelm maar wat aanmodderen, tot hij hem op een goede dag voorstelt, bij hem in de groep te komen (conditio sine qua non voor het aanwerven van de anderen). De zwakke plekken, die Serlo had opgemerkt, hoopt hij door vlijt en oefening bij te schaven.

"Da steh' ich nun", sagte er zu sich selbst, "abermals am Scheidewege zwischen den beiden Frauen, die mir in meiner Jugend erschienen. Die eine sieht nicht mehr so kümmerlich aus wie damals, und die andere nicht so prächtig.

Wilhelm twijfelt tussen een loopbaan op het theater of in de handel. Het lot ?

Geschieht nicht alles, was ich mir ehemals ausgedacht und vorgesetzt, nun zufällig ohne mein Mitwirken ?

Wilhelm's gedachten gaan hierbij terug naar Mariane.

War es denn bloss Liebe zu Marianen, die mich ans Theater fesselte ? oder war es Liebe zur Kunst, die mich an das Mädchen festknüpfte ?

Dit alles spookt nog door zijn hoofd, wanneer hij Aurelie een bezoek wil brengen.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 22 Dec 2007, 20:30

Boek 4, hoofdstuk 19 (Wilhelm's twijfel)

Wilhelm brengt nu een aangename tijd door, terwijl Melina en de anderen uit zijn oude groep hem soms als boze geesten overkomen. Toch houdt Serlo zich wel degelijk met hen bezig. Hij laat zelfs gedichten voordragen, om het belang van ritme te laten gevoelen.

Serlo laat Wilhelm maar wat aanmodderen, tot hij hem op een goede dag voorstelt, bij hem in de groep te komen (conditio sine qua non voor het aanwerven van de anderen). De zwakke plekken, die Serlo had opgemerkt, hoopt hij door vlijt en oefening bij te schaven.

"Da steh' ich nun", sagte er zu sich selbst, "abermals am Scheidewege zwischen den beiden Frauen, die mir in meiner Jugend erschienen. Die eine sieht nicht mehr so kümmerlich aus wie damals, und die andere nicht so prächtig.

Wilhelm twijfelt tussen een loopbaan op het theater of in de handel. Het lot ?

Geschieht nicht alles, was ich mir ehemals ausgedacht und vorgesetzt, nun zufällig ohne mein Mitwirken ?

Wilhelm's gedachten gaan hierbij terug naar Mariane.

War es denn bloss Liebe zu Marianen, die mich ans Theater fesselte ? oder war es Liebe zur Kunst, die mich an das Mädchen festknüpfte ?

Dit alles spookt nog door zijn hoofd, wanneer hij Aurelie een bezoek wil brengen.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 22 Dec 2007, 20:57

Boek 4, hoofdstuk 20 (Aurelie's vertwijfeling)

Aurelie ervaart het applaus op het einde van een opvoering niet echt als waarderend :

ihr (het publiek) fühlt nicht, dass es die Schmerzenstöne der Unglücklichen sind, der ihr euer Wohlwollen geschenkt habt
...
es ist der Charakter der Deutschen, dass sie über allem scher werden, dass alles über ihnen schwer wird


Wilhelm's troostende woorden hebben alleen tot gevolg :

Nein, ihr könnt es nicht fühlen, kein Mann ist imstande, den Wert eines Weibes zu fühlen, das sich zu ehren weiss ! ... es ist nichts Himmlischeres als ein weibliches Wesen, das sich dem geliebten Manne hingibt.

De toestand waarin Wilhelm Aurelie ervaart, verleidt hem tot de volgende belofte :

... kein weibliches Geschöpf soll ein Bekenntnis der Liebe von meinen Lippen vernehmen, dem ich nicht mein ganzes Leben widmen kann !

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 23 Dec 2007, 14:30

Opmerkingen 6 (Boek 4)

Het vierde boek is het eigenlijke begin van Wilhelm's theateractiviteiten. Wat er vroeger gebeurde, is eigenlijk maar een voorspel. Twee episodes komen in dit boek aan bod : het leven van de reizende toneelspe(e)l(st)ers, en het oponthoud bij Serlo.

Structureel gezien is dit (wanneer het zesde boek buiten beschouwing wordt gelaten) het midden van de roman. De verschillende hoofdstukken zijn kort gehouden, en telkens komen er een of twee thema's aan bod, vaak aan elkaar tegengesteld (bijvoorbeeld bewust en onbewust, gezond en ziek, verstand en driften, ...).

Inhoudelijk gaat het vierde hoofdstuk het conflict van Wilhelm's innerlijk met de buitenwereld.

Gast

Berichtdoor Gast » 14 Jan 2008, 22:39

Boek 5, hoofdstuk 1 (Mignon en Felix, de dood van Wilhelm's vader, Wilhem's innerlijke onzekerheid)

En zo moet Wilhelm nu drie wonden verdragen. Niemand lijdt er meer onder dan de kleine Felix, Aurélies zoontje. Hij gedraagt zich onhebbelijk.

und Felix hätte sich ganz allein gesehen, wäre nicht Mignon auch ihm als ein liebevoller Schutzgeist erschienen

Ondanks Mignon's interesse voor liederen, is zij niet te overtuigen, een rol te spelen. Ook Serlo slaagt er niet in. Wel ontdekt hij door haar toedoen de oude harpspeler, en zo ontstaat een huiskapel : Mignon, Laertes en de oude harpspeler.

Denn einen solchen Genuss kann niemand ganz entbehren, und nur die Ungewohnheit, etwas Gutes zu geniessen, ist Ursache, dass viele Menschen schon am Albernen und Abgeschmackten, wenn es nur neu ist, Vergnügen finden.

Op een dag ontvangt Wilhelm een zwartgezegelde brief, die hem het overlijden van zijn vader meldt. Hij beseft, te laat, dat hij zijn vrienden en familie verwaarloosd heeft. Wilhelm wordt onrustig.

Wilhelm sah sich in einem Augenblicke frei, in welchem er mit sich selbst noch nicht einig werden konnte.

Het ontbreekt hem aan levenservaring. Hij wordt er zich bewust van, te veel van de mening van anderen afhankelijk geweest te zijn.

Niemand war ihm gefährlicher gewesen als Jarno, ... dabei aber den Fehler hatte, dass er diese einzelne Urteile mit einer Art von Allgemeinheit aussprach ....

Serlo gebruikt het overlijdensbericht (via Aurélie en Philine) voor eigen voordeel.

Wilhelm moet kiezen.

Wordt vervolgd ...
Laatst gewijzigd door Gast op 23 Nov 2008, 16:49, 1 keer totaal gewijzigd.

Gast

Berichtdoor Gast » 14 Jan 2008, 22:49

Boek 5, hoofdstuk 2 (Werner's brief)

Waarin Werner het uitvoerig heeft over zijn trouwplannen met Wilhelm's zuster, en zijn wens uitdrukt, dat Wilhelm met alle reeds genomen maatregelen akkoord gaat.

Es ist mir (Werner) nichts unerträglicher, als so ein alter Kram von Besitztum.

Das ist also mein lustiges Glaubensbekenntnis : seine Geschäfte verrichtet, Geld geschafft, sich mit den Seinigen lustig gemacht und um die übrige Welt sich nicht mehr bekümmert, als insofern man sie nutzen kann.

Verder looft Werner Wilhelm om zijn reisverslag. De kwaliteit ervan heeft hem ten zeerste verbaasd. En hij stelt voor, de opgedane kennis in praktijk te brengen bij het investeren van de erfenis.

Maar

Vor dem ersten halben Jahre bedürfen wir Deiner nicht ; Du kannst Dich also nach Belieben in der Welt umsehen, denn die beste Bildung findet ein gescheiter Mensch auf Reisen.

De brief bevalt Wilhelm om verschillende redenen niet helemaal.

1.Het gefingeerde reisverslag (eigenlijk een verwijt aan zich zelf !).
2.Het burgerlijk leven trekt hem helemaal niet aan.

Er überzeugte sich, dass er nur auf dem Theater die Bildung, die er sich zu geben wünschte, vollenden könne ...

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 14 Jan 2008, 22:55

Boek 5, hoofdstuk 3 (Wilhelm's antwoord, zijn besluit een theatercarrière na te streven)

Wilhelm's antwoord aan Werner begint met een bekentenis over het reisverslag, waarna hij Werner vraagt, enige aandacht te schenken aan wat volgt over de opvoeding, en waarin het verschil tussen edelman en burger uit de doeken wordt gedaan (althans, in Wilhelm's ogen).

An diesem Unterschiede ist nicht etwa die Anmassung der Edelleute und die Nachgiebigkeit der Bürger, sondern die Verfassung der Gesellschaft selbst schuld.

Nun leugne ich Dir nicht, dass mein Trieb täglich unüberwindlicher wird, eine öffentliche Person zu sein ... Dazu kommt meine Neigung zur Dichtkunst ...

Disputiere mit mir nicht darüber ; denn eh' Du mir schreibst, ist der Schritt schon geschehen.


Maar toch schaamt hij zich zo, dat hij zijn naam verandert.

Onmiddellijk na het versturen van de brief ondertekent Wilhelm een contract met Serlo.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 17 Jan 2008, 21:58

Boek 5, hoofdstuk 4 (voorstellen i.v.m. 'Hamlet')

Een van Wilhelm's voorwaarden bij de ondertekening van zijn contract met Serlo is de opvoering van Shakespeare's 'Hamlet'. Zij hadden reeds menige discussie hieromtrent gevoerd, zij hebben duidelijk een verschillende mening.

Wilhelm befand sich noch in den glücklichen Zeiten, da man nicht begreifen kann, dass an einem geliebten Mädchen, an einem verehrten Schriftsteller irgend etwas mangelhaft sein könne.

Serlo stelt Wilhelm voor, het stuk te herlezen, en te schrappen en veranderen zoals hij het goed dunkt.

Ich (Serlo) kenne das Abscheuliche dieser Manier nur zu wohl, die vielleicht noch auf keinem Theater in der Welt stattgefunden hat. Aber wo ist auch eins so verwahrlost als das unsere ? Zu dieser ekelhaften Verstümmelung zwingen uns die Autoren, und das Publikum erlaubt sie.

Slechts weinigen, aldus Serlo, hebben gevoel voor het esthetische, en dit niet alleen in Duitsland.

Wilhelm zet zich dan toch aan het herwerken, en een paar dagen later volgt dan een nieuwe, grote discussie. Hij onderscheidt twee belangrijke aspecten in het toneelstuk :

die grossen innern Verhältnisse der Personen und der Begebenheiten, die mächtigen Wirkungen die aus den Charakteren und Handlungen der Hauptfiguren entstehen

en

die äussern Verhältnisse der Personen, ...

die men dikwijls vergeet bij opvoeringen. Wilhelm stelt voor, deze allemaal te vervangen door eentje ervan, namelijk

die Unruhen in Norwegen

Serlo is enthousiast, en vraagt Wilhelm, het stuk in die zin te herwerken.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 17 Jan 2008, 22:02

Boek 5, hoofdstuk 5 (rollenverdeling)

Wilhelm begint, op basis van zijn eigen vertaling, en het werk van Wieland, aan de omwerking van 'Hamlet'. Maar alhoewel de bewerking op veel bijval kan rekenen in de groep, toch

denn so zufrieden er auch mit seiner Idee war, so schien ihm doch bei der Ausführung immer, dass das Original nur verdorben werde.

De rollen worden verdeeld. De openheid waarmee Philine haar vreugde uit bij de haar toebedeelde rol bevalt Aurélie niet.

... ihr Widerwillen gegen Philinen nahm mit jedem Tage zu.

Serlo probeert Philine zowaar te verleiden, wat Aurélie al helemaal niet bevalt.

... und Aurelie, die von diesem Unwesen innerlich beleidigt war, stand mit Verdruss auf.

Wordt vervolgd ...


Terug naar “Klassieken”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 5 gasten