J.W. von Goethe - Wilhelm Meisters Lehrjahre

o.a. Dante en Goethe
Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 08 Mei 2007, 14:56

Nou je hebt het voor elkaar Rutger, het boek is besteld. Wel in het Nederlands. Het wordt voor mij een opgave, waarschijnlijk niet qua inhoud maar omdat het zo dik is. 524 Pagina's
(Ik heb een of andere onverklaarbare afkeer voor dikke boeken. )

Dettie

Gast

Berichtdoor Gast » 08 Mei 2007, 16:27

Dan kan ik je alvast veel moed toewensen, want ik hoop achter dit boek ook nog het vervolg te bespreken : Wilhelm Meisters Wanderjahre. Maar dit houd ik nog even in beraad.

Groetjes,
Rutger

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 08 Mei 2007, 16:31

Ik ga proberen ook per hoofdstuk mijn commentaar te geven.
En ik zal vast barsten van de vragen...

Dettie

Gast

Berichtdoor Gast » 08 Mei 2007, 21:27

Dat lijkt mij alvast een heel interessante benaderingswijze, Dettie. Vraag maar op. Misschien zijn er nog meer lezers geïnteresseerd in deze werkwijze.
Rutger

Gast

Berichtdoor Gast » 08 Mei 2007, 21:53

Het 'Nationaltheater' in de 18e eeuw

Belangrijk is het, de betekenis van het begrip 'Nation' in de 18e eeuw in het achterhoofd te houden. Staten zoals nu kende men toen nog niet.

Tot het einde van de zeventiger jaren bestonden er alleen rondreizende theatergezelschappen, wiens belangrijkste doel het was, geld in het laatje te krijgen, kwestie van te overleven. Ernstige kunst kon dit bezwaarlijk genoemd worden.

Wat men eigenlijk wou, was een theater, dat niet langer bepaald werd door de smaak van de geldschieter, maar door inzichten in de kunst. En hiervoor werd het begrip 'Nationaltheater' uitgevonden. Een theater dat het gehele Duitse volk beroerde, zoals het klassieke Griekse theater dit ooit had voorgedaan.

Een eerste poging, zo'n 'Nationaltheater' op te richten, in Hamburg, mislukte, vanwege het ontbreken van staatssteun. Ze beschikten toen ook niet over begaafde toneelspelers als Schröder, noch over grote drama's, die toen pas begonnen het levenslicht te zien. Alleen was er Lessing, die het theatertijdschrift Hamburger Dramaturgie verzorgde. Belangrijk voor hem was een goede samenwerking tussen theater en esthetiek, en een drama, zoals het voor het eerst door Shakespeare werd uitgewerkt.

Terloops zij vermeld, dat ook Goethe zelf een tekst over het Shakespeareaanse theater heeft geschreven.

Het duurde nog tot 1777 voor Hamburg (onder leiding van Schröder) een vaste Bühne kreeg. Het eerste echte 'Nationaltheater' ontstond in 1776 in Wenen, dank zij keizer Jozef II.

Een interessante tekst hieromtrent (van de hand van Schiller) is ook : Was kann eine gute stehende Schaubühne eigentlich wirken ?, later omgedoopt tot Die Schaubühne als moralisch Anstalt betrachtet.
Laatst gewijzigd door Gast op 08 Mei 2007, 22:00, 1 keer totaal gewijzigd.

Gast

Berichtdoor Gast » 08 Mei 2007, 21:55

Boek 2, inleiding

In boek 2 worden een aantal menselijke relaties ontwikkeld, die voor het verdere gebeuren heel belangrijk zijn. Wilhelm ontmoet o.a. Mignon, Philine, enkele toneelspelers en een harpspeler. Hij groeit verder weg van het koopmanswereldje, waarin hij geboren werd.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 10 Mei 2007, 20:40

Boek 2, hoofdstuk 1

Wanneer een mislukken van een onderneming voorspeld wordt, loont het niet de moeite, lang stil te staan bij de ellende die dit met zich meebrengt (dixit verteller).

so ward der arme Wilhelm unvermutet von einem unglücklichen Schicksal überwältigt, dass in einem Augenblicke sein ganzes Wesen zerrüttet war

In de dagen na de ontdekking van Norbert's brief probeert Wilhelm nog krampachtig zijn geloof in Mariane te bewaren.

Der Streich hatte sein ganzes Dasein an der Wurzel getroffen

Werner is noodgedwongen zijn trooster in de nood (en hij spaart Wilhelm niet).

Erst als ... seine Kräfte erschöpft waren, sah Wilhelm mit Entsetzen in den qualvollen Abgrund eines dürren Elendes hinab ... Er sehnte nach dem Labsal des Jammers

Hij is ervan overtuigd, dat dit verlies het eerste, het enige en het laatste in zijn leven is en zal zijn.

Boek 2, hoofdstuk 2

Het gevolg is dat hij ook zijn andere liefde, de poëzie en het theater begint te bekritiseren, waardoor zijn vertwijfeling nog toeneemt. Wilhelm legt zich, tot verbazing van iedereen, volledig toe op handelszaken.

nicht mit dem heitern Fleisse, der zugleich dem Geschäften Belohnung ist ... sondern mit dem stillen Fleisse der Pflicht ...

Aldus werkt hij een ganse tijd, gelovend dat zijn beproeving door het noodlot voorbestemd was (wij denken hierbij even terug aan zijn gesprek met de vreemdeling). Het duurt wel vrij lang, vooraleer hij zich van alle sporen van zijn "domheid" kan ontdoen. Alle herinneringen aan Mariane, alsmede zijn literaire probeersels gaan in de vlammen op. Op dat moment betreedt Werner de kamer. Hij wil zijn vriend tegenhouden, maar is te laat.

Ich sehe nicht ein, wie du zu diesem Extrem kommst ...

Er volgt nu een zeer emotioneel gesprek tussen Wilhelm en Werner over poëzie en kunst, waarbij vooral Wilhelm aan het woord is.

Weil ein Gedicht entweder vortrefflich sein, oder gar nicht existieren soll (dixit Wilhelm

Iedereen heeft wel eens het gevoel, iets te willen nabootsen, maar woont ook de kracht in ons, een kunstwerk te scheppen ?

Werner widersprach ... ein Talent, zu dem man nur einigermassen Neigung und Geschick habe ... niemals ... ganz aufzugeben ...

Wilhelm houdt er duidelijk een andere mening op na. Ofwel kan men grootse kunst scheppen, ofwel blijft het bij amateurisme, en in dit geval kan zich dus beter niet met kunst inlaten. Bovendien

Eingeboren auf dem Grund seines Herzens wächst die schöne Blume der Weisheit hervor (Dichter), und wenn die andern wachend träumen und von ungeheuren Vorstellungen aus allen ihren Sinnen geängstiget werden (nicht-Dichter).

Und so ist der Dichter zugleich Lehrer, Wahrsager, Freund der Götter und der Menschen


Wilhelm geeft wel toe, dat de beelden die hij ontvlucht, hem nog altijd achtervolgen.

Wenn ich mein Herz untersuche, alle frühen Wünsche fest, ja noch fester als sonst darin haften

Maar

was bleibt mir übrig, als mich den bittersten Schmerzen zu überlassen

En hij stelt zich de vraag

in welcher Hülflosigkeit ich sie verliess

Werner blijft de hele avond, zijn stilzwijgendheid als troost biedend bij deze nieuwe uitbarsting.

Boek 2, hoofdstuk 3

Na deze terugval verdiept Wilhelm zich weer in handelszaken, en wij vinden hem terug op reis 'erheitert durch freie Luft und Bewegung'.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 11 Mei 2007, 22:00

Boek 2, hoofdstuk 3 (vervolg)

De natuur om hem heen laat verschillende gedichten door zijn hoofd gaan, o.a. 'Pastor fido' (de trouwe herder) van G. B. Guarini (uit 1590). Hij reciteert zelfs eigen liederen. Aldus schenkt hij de wereld figuren uit zijn verleden. Af en toe ontmoet hij enkele mensen, en een ervan vertelt hem over de komedie, die in Hochdorf zal opgevoerd worden.

in diesen einsamen Gebirgen, zwischen diesen undurchdringlichen Wäldern hat die Schauspielkunst einen Weg gefunden

Het stuk wordt opgevoerd ter ere van de grootste werkgever van het dorp, die zo zijn werkvolk van kaartspelen en ruwe zeden ver houdt. Deze fabriekseigenaar staat trouwens op de lijst van klanten, die Wilhelm moet bezoeken. Natuurlijk woont hij het stuk bij, en zijn opvatting hieromtrent luidt :

Der rohe Mensch ist zufrieden, wenn er nur etwas vorgehen sieht; der Gebildete will empfinden, und Nachdenken ist nur dem ganz Ausgebildeten angenehm.

Den Schauspielern hätte er hie und da gerne nachgeholfen; den es fehlte nur wenig, so hätten sie um vieles besser sein können.


Op het einde van het spel wordt een offer gebracht. In de 18e eeuw betekende dit een teken om zijn onderworpenheid of aanhankelijkheid te tonen.

Wilhelm kan het toch niet nalaten, enkele raadgevingen te geven.

De rest van zijn reis verloopt minder aangenaam, aangezien slechts weinigen hun schulden willen betalen. Wilhelm is dan ook gelukkig, wanneer hij uit de bergen komt en in de verte een klein stadje ziet liggen.
Hij besluit hier even uit te rusten.

Boek 2, hoofdstuk 4

Op het marktplein zijn kunstenaars aan de slag. Blijkbaar bereiden zij een opvoering voor. Wilhelm koopt van een meisje een boeket bloemen, wanneer hij een welgebouwde jongedame in het oog krijgt. Zij laat via een knaap naar een deel van de bloemen vragen, en Wilhelm schenkt ze allemaal. Op de trap naar zijn kamer ontmoet hij ein junges Geschöpf, dat vermoedelijk bij de kunstenaars hoort.

Beneden in de herberb wisselt Wilhelm enkele slagen met een schermmeester, maar de daaropvolgende dialoog wordt onderbroken door de kunstenaars, die reclame gaan maken.

De knaap die naar de bloemen gevraagd had, Laertes, stelt hem voor aan de jongedame, Philine. Zij zijn de restanten van een uiteengevallen theatergezelschap. Na een kort gesprek wordt hij voor een picknik bij een molen buiten de stad uitgenodigd. Ze worden onderhouden door muzikanten, en een korte dialoog.

"Wir haben", sagte Wilhelm bei Tisch, "an diesem kleinen Dialog das lebhafteste Beispiel, wie nützlich allen Ständen das Theater sein könnte, wie vielen Vorteil der Staat selbst daraus ziehen müsste ...

... Jetzt stellen wir nur die lächerliche Seite der Menschen dar ...


Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 11 Mei 2007, 22:06


Gast

Berichtdoor Gast » 14 Mei 2007, 21:15

Boek 2, hoofdstuk 4 (vervolg)

Elementen uit de hierboven vermelde korte dialoog over 'Bergbau' en 'unterirdische Schätze' vinden we ook terug in Faust II.

... ich bin überzeugt, es könnten auf diesem Wege manche sehr unterhaltende, zugleich nützlich und lustige Stücke ersonnen werden ... (bij ingrijpen door de staat)

Philine en Laertes wijzen staatsingrijpen af, want

weiss man nur zu verbieten, zu hindern und abzulehnen

Philine sluit het gesprek af met enkele zeer levendige liederen, om dan snel op te breken. Niemand wil het optreden van de kunstenaars missen. Zij zullen het schouwspel vanuit Philine's woning aanschouwen.

Pagliass (waarin het Nederlandse woord 'paljas' nog te herkennen is), leidt de voorstelling in. Na de voorstelling door koorddansende kinderen is het de beurt aan de hoofdact, mijnheer Narziss en juffrouw Landrinette. De opvoering kent zo'n succes, dat weinigen moeite doen, zich te verstoppen wanneer geld wordt omgehaald. Ook Wilhelm is tevreden met de opvoering.

Sie haben ihre Sache, dünkt mich, gut gemacht.

Ook het kind, dat Wilhelm op de trap ontmoet had, was bij de vertoning behulpzaam geweest. Philine laat het bij hen roepen. Het meisje heet Mignon, en spreekt een gebroken Duits. Veel kan zij niet vertellen over haar afkomst of leeftijd. Wilhelm schat ze dertien jaar. Telkens weer gaan zijn ogen haar richting uit.

Seine Augen und sein Herz wurden unwiderstehlich von dem geheimnisvollen Zustand dieses Wesens angezogen

Philine stuurt Mignon weg, en spreekt met Laertes en Wilhelm een nieuwe wandeling af voor de volgende dag. 's Morgens echter is zij reeds verdwenen met enkele vreemdelingen. Laertes, die haar al langer kent, stelt voor, de wandeling zonder haar te maken. Wilhelm vindt Philine inconsequent, maar Laertes stelt

Ich kann nicht inkonsequent finden, wenn jemand seinem Charakter treu bleibt.

Sie ist mir die wahre Eva, die Stammmutter des weiblichen Geschlechts ! So sind alle, nur wollen sie es nicht Wort haben.


Laertes haat eigenlijk het vrouwelijk geslacht, maar hij verzwijgt de reden. Wilhelm is ontstemd, omdat zijn verhouding tot Mariane hem weer levendig voor de geest komt.

Wat verder komen ze Philine tegen, die de vreemdelingen al heeft weggestuurd. Ze beweert, dat alleen mensen haar interesseren, de natuur kan haar gestolen worden. Wilhelm, in haar ogen gevangen, geeft toe

der Mensch ist dem Menschen das Interessanteste und sollte ihn vielleicht ganz allein interessieren ...

Sehen wir es nicht auch auf dem Theater ?


Na bloemen gevlochten te hebben, wil Philine nog wat dansen. Wilhelm kan duidelijk nog wat oefening gebruiken, die hem spontaan door Laertes en Philine worden aangeboden. Zij moeten zich haasten, willen zij de kunstenaars nog een tweede keer zien. Een ander geluid trekt echter Wilhelm's aandacht bij de herberg. Mignon krijgt een pak slaag, maar Wilhelm slaagt er in, haar vrij te kopen. Over haar herkomst blijft men nog steeds in het ongewisse, net zoals over haar verblijfplaats (zij verdwijnt na Wilhelm's tussenkomst).

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 16 Mei 2007, 21:11

Boek 2, hoofdstuk 5

Na het vertrek van de kunstenaars duikt Mignon weer op. Zij neemt de taak van dienares van Wilhelm en Laertes op zich, waarbij zij zeer zorgvuldig te werk gaat. Wilhelm blijft meerdere dagen ter plaatse, geïntrigeerd zowel door Philine als door de geheimzinnige tegenwoordigheid van Mignon.
Zijn verontschuldiging om te blijven zijn de dans- en schermlessen.

Op een dag komen mijnheer en mevrouw Melina langs, in de hoop de theatergroep te vinden waarvan zij gehoord hadden. Zoals de lezer reeds weet, zijn Laertes en Philine de enigen, die hiervan overblijven. Philine en Laertes willen geen nieuwelingen bij hun groepje, en het dient gezegd

das bisherige lustige Leben unsrer drei Abenteurer durch die Erweiterung der Gesellschaft auf mehr als eine Weise gestört

Boek 2, hoofdstuk 6

Melina informeert naar het materiaal van de verdwenen toneelgroep, en vraagt Wilhelm mee, om te oordelen.

Dieser empfand, als man ihnen die Zimmer eröffnete, eine gewisse Neigung dazu, die er sich jedoch selbst nicht gestand

so konnte er sich doch der Empfindung nicht erwehren, dass er die glücklichsten Augenblicke seines Lebens in der Nähe eines ähnlichen Trödelkrams gefunden hatte


Tijdens pogingen, geld van hem los te krijgen, bedenkt Wilhelm dat hij niet zo lang hier had moeten blijven, en hij maakt aanstalten om zijn reis verder te zetten. Mignon ondertussen spreekt hem meer en meer aan.

Een poging, een brief aan Werner te schrijven, wordt afgebroken wanneer hij op de achterzijde van het briefpapier enige verzen voor mevrouw Melina ontdekt.


Boek 2, hoofdstuk 7

Een oude vriend van Philine, die men voor een professor zou kunnen houden, komt aan met de postkoets. Hij was niet alleen gekomen, maar door Philine's drukte wordt aan de anderen, die Wilhelm meent te herkennen, geen aandacht besteed. En inderdaad, het waren toneelspelers, die ooit in Wilhelm's vaderstad opgetreden hadden.

Dieser spielte gewöhnlich die gutmütigen polternden Alten, wovon das deutsche Theater nicht leer wird ... Denn da es der Charakter unsrer Landsleute ist, das Gute ohne viel Prunk zu tun und zu leisten, so denken sie selten daran, dass es auch eine Art gebe, das Rechte mit Zierlichkeit und Anmut zu tun ...

Deze oude toneelspeler speelt niet alleen zo'n rollen, neen, ook in het werkelijke leven gedraagt hij zich zo. Wilhelm is onrustig, want de oude herinnert hem te zeer aan Mariane. Uiteindelijk lukt het hem, alleen met de oude een wandeling te maken. Naar Mariane gevraagd, is hij ten zeerste verstoord :

als der Alte fortfuhr, auf ihre Leichtfertigkeit und Liederlichkeit zu schmälen

De oude weet niet, dat Wilhelm Mariane gekend heeft, en gaat voort met de scheldpartij, die Wilhelm het liefst zou afbreken.

Nie hätte ich mich vorgestellt, dass Frechheit und Undank die Hauptzüge ihres Charakters sein sollten.

O die Verstellung und der Leichtsinn der Weiber ist so recht zusammengepaart, um ihnen ein bequemes Leben und einem ehrlichen Kerl manche verdriessliche Stunde zu schaffen !


Boek 2, hoofdstuk 8

Alle oude wonden (ondertussen toch al meer dan drie jaar oud) worden weer opengereten, maar niets in de klacht van de oude kan de lievenswaardigheid van Mariane in Wilhelm's ogen vernietigen.

Thuisgekomen wil Mignon een kunststuk opvoeren, Wilhelm kan dit aanbod niet weigeren. Zij voert geblinddoekt een dans uit, steeds sneller, tussen op het tapijt gelegde eieren, onder begeleiding van een vioolspeler (de dans wordt 'Fandango' genoemd). Wilhelm belooft Mignon een nieuw kleed.

Boek 2, hoofdstuk 9

Trefwoorden in dit hoofdstuk zijn improviseren, noodlot, opvoeding en verstand.

's Morgens komt Mignon met een kleermaker binnen (zij laat er geen gras over groeien), om het beloofde kleed te laten opmeten.

Wordt vervolgd ...

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 20 Mei 2007, 20:46

Rutger ik heb het boek in huis en de eerste hoofdstukken gelezen, zal ik een nieuw item maken of mijn bevindingen hier zetten?

Groetjes
Dettie

Gast

Berichtdoor Gast » 20 Mei 2007, 20:58

Dettie, ik stel voor, de bevindingen in een apart item onder te brengen. Het lijkt mij praktischer de discussie apart te houden.
Groetjes,
Rutger

Gast

Berichtdoor Gast » 23 Mei 2007, 13:15

Boek 2, hoofstuk 9

Mignon wil dezelfde kleuren als Wilhelm (die sinds het verlies van Mariane de voorkeur geeft aan grijs, met wat blauw).

Melina komt weer om geld bedelen, nu zij een kleine theatergroep hebben kunnen samenstellen. Wilhelm blijft besluiteloos.

's Namiddags staat een boottochtje op de agenda, en ieder wordt verwacht, een rol te spelen (improviseren). Uiteindelijk beslist Philine wie wat doet. En wie uit zijn rol valt, betaalt een pand. Een onderweg opgepikte reiziger krijgt ook zijn rol. Wilhelm raakt met hem aan de praat over het theater in het algemeen.

"Ich finde diese Übung", sagte der Unbekannte, "unter Schauspielern, ja in Gesellschaft ... sehr nützlich. Es ist die beste Art, die Menschen aus sich heraus - und durch einen Umweg wieder in sich hineinzuführen.

Wilhelm wil geïmproviseerde stukken wel ergens begrenzen, door een plan, handelingsverloop en indeling in scènes vast te leggen. Waarbij de vreemdeling het belang van gebaren, mime, ... aanhaalt, wat in Duitsland aan het verloren gaan is. Het natuurlijke, gecombineerd met oefening met het toneel op een hoger plan brengen.

"Sollte aber nicht", versetzte Wilhelm, "ein glückliches Naturell als das Erste und Letzte einen Schauspieler wie jeden andern Künstler, ja vielleicht wie jeden Menschen, allein zu einem so hochaufgessteckten Ziele bringen ?"

De vreemdeling is het hier niet mee eens, en wijst op mogelijke verschillen tussen Genie en gewöhnliche Fähigkeiten, en hij spreekt over opvoeding. Wilhelm ziet meer in het noodlot (zie ook boek 1). De vreemdeling haalt voorbeelden aan uit het echte leven, om zijn opvattingen te staven.

Boek 2, hoofdstuk 10

Tijdens de terugreis blijkt de vreemdeling verdwenen te zijn. Mevrouw Melina vindt hem ondankbaar, terwijl Wilhelm en Laertes zich afvragen waar ze hem al eens gezien hebben. Waarop Philine reageert :

Dieser Mann hat eigentlich nur das falsche Ansehen eines Bekannten, weil er aussieht wie ein Mensch, und nicht wie Hans oder Kunz.

In de wagen brengt Philine liederen ten gehore, als ook verhalen, die volgens haar uitstekend geschikt waren voor het theater. Wilhelm,

es ward ihm wohl, wie es ihm lange nicht gewesen war.

Zijn belofte, na Mariane, om het vrouwelijke te mijden, wordt moeilijk houdbaar.

Thuisgekomen vindt men alles klaar voor een voordracht over het Duitse toneel en de ridderwereld.

Die deutschen Ritterstücke waren damals eben neu und hatten die Aufmerksamkeit dund Neigung des Publikums an sich gezogen.

De onafhankelijkheid van de handelende personen bevalt de toehoorders het meest.

Jedermann war von dem Feuer des edelsten Nationalgeistes entzündet ... sich ... auf eignem Grund und Boden poetisch zu ergötzen.

De aangeboden drank blijft niet zonder bijwerkingen, en 's morgens kan Wilhelm alleen maar de schade vaststellen,

die ein geistreiches, lebhaftes und wohlgemeintes Dichterwerk hervorgebracht hatte

Boek 2, hoofdstuk 11

Wilhelm betaalt voor alle kosten, maar zijn zwartgalligheid wordt al snel verdreven door een groet van Philine. Mevrouw Melina leest hem de les over zijn veronderstelde aandacht voor Pheline.

's Middags wordt in de herberg een oude harpspeler aangekondigd.

.. es kann sich niemand, der ihn hört, enthalten, ihn zu bewundern und ihm etwas weniges mitzuteilen ...

Wilhelm nodigt hem uit, en hij begint te musiceren, waarop Wilhelm hem vraagt ook te zingen, want

Das Instrument sollte nur die Stimme begleiten ...

En de oude zingt over het zingen, en het geluk van zangers, waarna een loflied op het gezellige leven volgt. Tot slot zingt hij een lied over zichzelf.

Philine wil ook nog wat zingen, en de harpspeler begeleidt haar hierbij. In tegenstelling echter tot het voorgaande lied zou dit de lezer kunnen choqueren, en wordt daarom niet in de tekst opgenomen.

Wilhelm is uiterst opgetogen over de harpspeler.

... wie sehr beschämt dieser Mann manchen Schauspieler. Haben sie bemerkt, wie richtig der dramatische Ausdruck seiner Romanzen war ?

Laertes is het niet eens met Wilhelm's vergelijking tussen de harpspeler en de (Duitse) toneelspelers, en Melina vindt dat deze er alleen maar op uit is

durch ein Liedchen (Geld) aus der Tasche zu locken ... zu verschleudern, womit man sich und andern eine Existenz verschaffen könnte

waarmee duidelijk naar Wilhelm verwezen wordt, die geen geld wil ophoesten voor Melina's theater-ideëen.

Boek 2, hoofdstuk 12

Woedend verlaat Wilhelm de groep, en wordt even later vervoegd door Philine, die hem smeekt haar niet achter te laten in dit oord van verveling. Hadden zij zich niet op een openbare plek bevonden, hij zou zich waarschijnlijk laten verleiden hebben tot meer dan de belofte, nog twee dagen te blijven.

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 27 Mei 2007, 13:58

Boek 2, hoofdstuk 12 (vervolg)

Hij wil haar in huis volgen (ook al riep haar gedrag bij hem weerzin op), maar hij wordt tegengehouden door Melina, wie hij ineens, zonder aarzelen, alle benodigde geld belooft. Dit is echter niet zijn laatste hindernis : Friedrich duikt ineens voor zijn neus op, en vraagt naar

wo ist Mamsell ?

Hij loopt gelijk de trap op. Bij Wilhelm ontwaakt jaloezie, gevolgd door onrust en een onbehaaglijk gevoel, dat hij nog nooit in zijn leven gekend had. Op zijn kamer vindt hij Mignon, maar ook zij kan hem niet tot rust brengen. De onrust drijft hem terug naar buiten, waar de waard een ruiter sprak, die dringende boodschappen af te leveren heeft op het kasteel, alwaar de graaf morgen zou langskomen.

ich muss gleich hinüber auf das Gut, um in der Geschwindigkeit allerlei einrichten zu lassen.

Boek 2, hoofdstuk 13

Wilhelm besluit de harpspeler op te zoeken, om daar enige vertroosting te vinden. Wat hij te horen krijgt aan de kamerdeur :

die Trauer des Unbekannten schloss zijn beklommenes Herz auf.

wollte die Tränen nicht zurückhalten, die des Alten herzliche Klage endlich auch aus seiner Augen hervorlockte


Boek 2, hoofdstuk 14

Wilhelm neemt zich voor, op de weg naar huis, zich terug op te richten uit de neerwaartse spiraal waarin hij geraakt is. De herbergier vertelt hem dat Philine de grafelijke stalmeester versierd heeft.

Melina komt aan met een notaris, om de lening van Wilhelm te bekrachtigen, alhoewel deze laatste nog altijd zijn twijfels heeft.

Nauwelijks is Melina vertrokken, of Wilhelm hoort een verschrikkelijke schreeuw ergens in huis. Door nieuwsgierigheid naar beneden gelokt, ontdekt hij Friedrich, in razernij. Mignon kijkt verbaasd toe, terwijl de herbergier de situatie verklaart. Friedrich was goed ontvangen door Philine, tot de stalmeester opduikt. Friedrich, half-knaap, half-jongeling, wordt jaloers.

(Wilhelm) Er sah sein eignes Innerstes, mit starken und übertriebenen Zügen dargestellt ; auch er war von einer unüberwindlichen Eifersucht entzündet

Laertes mengt zich ook in de discussie, en als wapenmeester gaat hij op weg, om in naam van Friedrich de stalmeester uit te dagen. Deze aanvaardt, maar stelt, vanwege het leeftijdsverschil, een duel met degens voor, die van krijt voorzien zijn. Philine kijkt bij dit alles al breiend toe.

In Wilhelms Seele vollendete indessen dieser Zweikampf die Dartstellung seiner eigenen Gefühlt ...

Hij keurt Philine geen blik waardig, en na het duel

eilte, nachdem er einigemal auf die Gesundheidt der Kämpfer Bescheid getan, auf sein Zimmer, wo sich tausend unangenehme Gedanken auf ihn zudrängten ...

Geelden uit een nabij verleden dwarrelen door zijn hoofd.

wenn er bei Betrachtung seines Zustandes, und indem er sich aus demselben herauszudenken arbeitete, in die grösste Verwirrung geriet.

Door omstandigheden bevindt hij zich nu in een gezelschap, waarin hij zijn wensen kan bevredigen, en zijn oude dromen kan waarmaken.

Aus diesen Verhältnissen sich loszureissen un gleich zu scheiden, glaubte er Kraft genug zu besitzen.

Tenminste, dat gelooft hij toch. Maar er is Melina (zakelijke overeenkomst), en de oude harpspeler, die hem intrigeert. En dan komt Mignon binnen.

"Herr !" rief sie aus, "wenn du unglücklich bist, was soll Mignon werden ?"

Heel emotioneel vertelt Wilhelm haar, dat hij weg moet, waarop beiden in elkaars armen vallen en beginnen te wenen.

..."mein Kind ! ... Du bist mein ! Ich werde dich behalten, dich nicht verlassen !"

De lezer herinnere zich, dat Wilhelm Mignon vrij kocht van een theatergroep.

..."Mein Vater !" rief sie, " du willst mich nicht verlassen ! ... Ich bin dein Kind !"

Voor de deur klinkt het geluid van de harp.

Wordt vervolgd ...
Laatst gewijzigd door Gast op 08 Jun 2007, 21:38, 1 keer totaal gewijzigd.

leni
Berichten: 59
Lid geworden op: 09 Okt 2006, 13:35
Locatie: Portugal

Berichtdoor leni » 27 Mei 2007, 19:45

even tussendoor:wat een prachtige bespreking Rutger..adembenemend vind ik jouw uitleg..
Ik lees haast nooit iets over proza..ik ben een poëziemens..maar jouw woorden maken we erg nieuwsgierig..Ik wacht vol spanning op het vervolg..

Gast

Berichtdoor Gast » 31 Mei 2007, 12:59

Opmerkingen 3

Het leven van Wilhelm neemt in dit tweede boek weer enkele wendingen, die niet altijd echt verrassen. De belangrijkste is wel dat hij het koopmansleven voorgoed vaarwel zegt. Bepalend voor deze wendingen zijn een aantal ontmoetingen tijdens zijn laatste handelsmissie. Zo maakt hij kennis met Philine, die deel uitmaakte van een uiteengevallen theatergroep, en met Mignon en de oude harpspeler. Bovendien raakt hij financieel verbonden met het theater, door het voorschot dat hij Melina geeft.

De belangrijkste elementen die deze wijzigingen in Wilhelm teweeg brengen, zijn van innerlijke aard.

Dit tweede boek bevat een aantal, verhaaltechnisch, afgesloten stukken, die als geheel een kleurrijk beeld geven van het leven, zoals dit tot dan toe maar een keer eerder was gebeurd, in Die Leiden des jungen Werther.

Samengevat kan men stellen dat niets gebeurt, zonder dat het in Wilhelm en voor Wilhelm gebeurt.

Der Mensch ist dem Menschen das Interessanteste ... werd al eens eerder bevestigd door Pope, in zijn Essay on Man II,2 : The proper study of mankind is man ...

Wordt vervolgd ...

Gast

Berichtdoor Gast » 31 Mei 2007, 13:04

Boek 3

Het derde boek begint met de bekende verzen

Kennst du das Land, wo die Zitronen blühn,
Im dunkeln Laub die Goldorangen glühn,
Ein sanfter Wind vom blauen Himmel weht,
Die Myrte still und hoch der Lorbeer steht,
Kennst du es wohl ?
Dahin ! Dahin
Möcht' ich mit dir, o mein Geliebter, ziehn !


De inhoud van dit boek wordt bepaald door drie begrippen : adel, Shakespeare en een mooie vrouw.

Wordt vervolgd ...

Dettie
Site Admin
Berichten: 44026
Lid geworden op: 01 Jan 1970, 02:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » 31 Mei 2007, 13:39

Wat mooi dit gedicht!

en je maakt het spannend met je opmerking:
De inhoud van dit boek wordt bepaald door drie begrippen : adel, Shakespeare en een mooie vrouw.

Mijn fantasie slaat gelijk op hol

Dettie

Gast

Berichtdoor Gast » 08 Jun 2007, 13:10

Boek 3, hoofdstuk 1

's Morgens gaat Melina samen met Mignon op weg op de theateraccessoires over te nemen. Tegen de middag hoort Wilhelm muziek voor zijn deur. Het is Mignon, die "Kennst du das Land, wo die Zitronen blühn" zingt, begeleid door een cither. Wilhelm noteert de tekst, en vertaalt hem meteen in het Duits. De heimwee spreekt duidelijk uit de voordracht. Heimwee naar Italië ? Wilhelm vraagt Mignon of zij daar al geweest is.

Das Kind war still und nichts weiter aus ihm zu bringen

De cither maakt deel uit van de theateraccessoires. Mignon heeft ze direkt in bezit genomen, en de harpspeler begeleidt dit nieuwe, onverwachte talent.

Melina, als kersverse theaterdirecteur, bedankt Wilhelm uitvoerig.

ich verdanke Ihnen mein künftiges Glück, es werde auch, wie es wolle

Terwijl Melina ijverig plannen maakt, komt de graaf aan met zijn gevolg. Eigenlijk kan deze wel een theatergroep gebruiken, om zijn gasten te onderhouden. En alhoewel hij liever Franse spelers zou hebben, is de gravin geneigd, deze Duitsers een kans te geven. De graaf spreekt met iedereen, vraagt naar ieders beroep, en geeft tips om zich te verbeteren.

man streng auf Facher halten müsse, welchen Ausspruch dieser (= Melina) in der grössten Devotion aufnahm

Philine stelt ook Wilhelm aan het gezelschap voor. Eerst kwam hij met tegenzin, maar dan werd hij toch door nieuwsgierigheid naar deze voorname personen gedreven. Het theatergezelschap wordt op het slot uitgenodigd.

Philine slaagt er in, wat nieuwe kleren los te krijgen van de gravin.

Wordt vervolgd ...
Laatst gewijzigd door Gast op 08 Jun 2007, 21:35, 2 keer totaal gewijzigd.

Gast

Berichtdoor Gast » 08 Jun 2007, 13:21

Boek 3, hoofdstuk 2

Melina ontvangt enkele dagen later met gemengde gevoelens de baron, die in opdracht van de graaf het gezelschap moet monsteren. Maar de angst slaat al vlug om, wanneer deze kenner enorm enthousiast is over het vaderlandse theater. Hoe meer groepen, hoe liever. Het document dat hij te voorschijn haalt, is echter niet een overeenkomst, maar een door hemzelf geschreven stuk. Na het voorlezen ervan, en het afsluiten van de speelovereenkomst wordt Wilhelm als een terloopse collega aan de baron voorgesteld. Gelukkig voor hem had hij niet al zijn teksten vernietigd, en kan hij iets voordragen. De baron gaat ervan uit, dat ook hij op het slot aanwezig zal zijn. Na enig nadenken vindt Wilhelm voldoende redenen om dit inderdaad te zijn : het leren kennen van de wereld (zich zelf, het leven en de kunst), de gedeeltelijke aflossing van Melina's schulden, en een nieuwe ontmoeting met de gravin.

Hij hoopt voordeel te halen uit contacten met de wereld van de adel en de rijken.

Dreimal glücklich sind diejenigen zu preisen, die ihre Geburt sogleich über die untern Stufen der Menschheit hinaushebt ... Welche Bequemlichkeit, welche Leichtigkeit gibt ein angebornes Vermögen ... Wer kann den Wert und Unwert irdischer Dinge besser kennen, als der sie zu geniessen von Jugend auf im Falle war ...

Ondertussen volgt Melina de raad van de graaf op, en verdeelt zijn spelers in hokjes.

Wordt vervolgd ...
Laatst gewijzigd door Gast op 08 Jun 2007, 21:38, 1 keer totaal gewijzigd.

leni
Berichten: 59
Lid geworden op: 09 Okt 2006, 13:35
Locatie: Portugal

Berichtdoor leni » 08 Jun 2007, 16:54

Wat betekent dit: verdeelt zijn spelers in hokjes?
Spannend hoor Rutger..

Gast

Berichtdoor Gast » 08 Jun 2007, 21:50

Letterlijk staat er in boek 3, hoofdstuk 1 de volgende raad van de graaf :

... der Graf musterte indes die übrigen. Er frage einen jeden nach seinem Fache und äusserte gegen Melina, dass man streng auf Fächer halten müsse, welchen Ausspruch dieser in der grössten Devotion aufnahm.

Het woord Fach kan in deze context twee betekenissen hebben :

1)(algemeen) beroep, vak
2)(in de theaterwereld) genre, of (mijn interpretatie) of uitgebeeld type

Alhoewel de eerste betekenis niet helemaal kan uitgesloten worden, moet de tekst hier in de eerste plaats gezien worden als het opdelen van de spelers naar het genre waarin zij goed zijn, of zelfs uitmunten. Zo zullen er spelers zijn die goed zijn in komische stukken, andere eerder in drama's.

Het feit dat de groep rond Melina een bont allegaartje is, lijkt er niet op te wijzen, dat deze taak gemakkelijk is.

Gast

Berichtdoor Gast » 12 Jun 2007, 21:42

Boek 3, hoofdstuk 3

Eindelijk wordt de groep afgehaald, onder begeleiding van de baron. Het zal er minder luxueus aan toe gaan dan afgesproken, wegens meer gasten.

Das Schloss des Grafen stand ihnen wie ein Feengebäude vor der Seele

Wilhelm wil onderweg alleen blijven in de herberg, maar alle plaatsen zijn al besproken. Tegen zijn zin moet hij mee naar het grafelijk slot. Hoe valt de ontvangst uiteindelijk tegen ! Het regende al uren, en nu moeten ze in het oude slotgedeelte overnachten, waar niemand hen opwacht.

ein so schnellen Glückswechsel ...

Wanneer eindelijk iemand opdaagt, is het slechts de stalmeester, om Philine haar plaats in het nieuwe slot te wijzen. Uiteindelijk wordt dan toch de deur geopend, maar erg gezellig is het er niet. Wilhelm beklaagt het zich, bij de herberg niet voet bij stuk gehouden te hebben. Alleen wegens Mignon aanvaardt hij het door Philine gestuurde fruit. Een uitnodiging om mee te gaan met de bediende slaat hij echter af.

Boek 3, hoofdstuk 4

Niemand is tevreden over de ontvangst. De volgende morgen beklagen zij zich luidkeels, wanneer de graaf zelf verschijnt,

er war sehr entrüstet, als er hörte, wie übel es ihnen ergangen

Opnieuw wordt iedereen aan de graaf voorgesteld, ook Wilhelm (die zich verontschuldigt) en Mignon. Maar niets aan de hand. Wilhelm's aanwezigheid is iedereen bekend. Een van de gasten van de graaf spreekt uitvoerig met Wilhelm, maar zelfs de baron kan niets meer vertellen dan dat deze gast tot het gezelschap van de prins behoort (natuurlijke zoon ?), en dat men hem Jerno noemt.

Er, der Baron, vermeide alle Unterredung mit ihm, und Wilhelm werde wohl tun, sich auch von ihm entfernt zu halten ...

En aldus raakt het gezelschap toch ingekwartierd. Melina beveelt hen, zich slechts met hun rollen, en met kunst in het algemeen bezig te houden. Maar uiteraard houdt niemand zich aan de regels.

es schien, als wenn das ganze alte Schloss vom vütendem Heere besessen war

Ondertussen bespreekt de graaf met Melina de opstelling van het theater, in een galerij tussen het oude en het nieuwe slot. De opstelling verloopt vlot, met wat hulp van grafelijke personeelsleden, en tips van de graaf zelf, die

und liess dabei ungemeine Kenntnisse jeder Kunst sehen

Dan beginnen de repetities, die voortdurend gestoord worden door nieuw aangekomen gasten.

Wordt vervolgd ...
Laatst gewijzigd door Gast op 13 Jun 2007, 17:51, 1 keer totaal gewijzigd.

leni
Berichten: 59
Lid geworden op: 09 Okt 2006, 13:35
Locatie: Portugal

Berichtdoor leni » 13 Jun 2007, 16:28

klein spelfoutje: die zich verontschuldigt ipv d
ik heb veel bewondering voor jouw werk zeg..maar dat schreef ik je al..doe je dit ivm je beroep of werk?


Terug naar “Klassieken”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 8 gasten