Oksana
Donald Niedekker

'Je moet je evenwicht verliezen… Ga verder… Rechte rug… En Verder. ‘Haar stem snerpte als een visdiefje. ‘Waar ben je bang voor,’ zei ze. ‘Als je valt, zweef je.’ En haar ogen priemden. ‘Dans is een gebaar van de goden. Ze vangen je heus wel op.’

Al vanaf haar zesde is Lena op les bij een strenge balletjuffrouw. Ze heeft dan geen idee dat dans an sich en met name deze woorden een leidraad zal worden.

Ze woont met haar ouders in de nabijheid van Tsernobyl, als de ramp zich daar voltrekt. Haar ouders verdwijnen, ze is dan acht jaar, heeft geen idee wat er gebeurt. Zelf wordt ze naar haar grootmoeder gebracht in een dorpje zonder straatnamen zo klein.
Het leven is hard en primitief, maar dansen blijft ze nog steeds doen, dromend van een balletcarrière. Tot ze hard valt en haar been lelijk verdraait en de dokter haar vertelt dat dansen erg lastig, zo niet onmogelijk zal zijn.

Als ze op een dag terneergeslagen in een park zit wordt ze benaderd door een jonge vrouw met wie ze een goed contact krijgt. Zinaïda. Lena wordt door haar uitgenodigd om mee te gaan naar Italië, om te werken in het restaurant van Zinaïda’s oom. Zoals vele andere vrouwen voor haar en na haar, heeft Lena geen idee in welk wespennest ze zich begeeft als ze besluit mee te gaan. Zinaïda was een ronselaar…
Oksana, het meisje van de titel, was eveneens geronseld. Zij dacht sterk te zijn, verzet te kunnen bieden. Later zal Lena een ballet ter ere van haar maken.

Het verhaal wordt fragmentarisch verteld, heen en weer springend in de tijd. Ook al treedt Niedekker niet in details, het leven dat voor Lena weggelegd is, is maar al te duidelijk. Schrijnend. Lena lijkt zich ondanks alle ellende wel staande te houden, ze heeft leren vallen…

Mooie roman, die in het begin lastig leest, vanwege dat springen. Het went en Niedekker schrijft fraaie zinnen, zonder lange uitweidingen. Kort maar krachtig veelal. Maar ook mooie, rake observaties. En een aanklacht tegen vrouwenhandel.

‘Wij waren accessoires, die bij hun feesten en partijtjes en orgiën hoorden net als de champagne, de kaviaar en de salami, een neutrale uitwisseling van diensten en goederen, marktconform, iets bijkomstigs.’

‘Ik zag auto’s rijden, zo vanzelfsprekend, op het absurde af, auto’s met mensen die mogelijk in razernij zouden ontsteken als het niet zo zou zijn, als de auto haperde of de weg versperd zou blijken, mensen die een plan hadden, een doel en daarvoor van A naar B moesten. Ze stappen in hun auto, rijden van A naar B en doen wat ze ter plekke van plan waren te doen. Ze verwonderen zich waarschijnlijk niet eens dat de werkelijkheid zich precies zo ontrolt als ze zich hadden voorgesteld. Dat hoeft niet zo te zijn. Er is veel verbeelding in het spel en die kan je makkelijk pootje lichten. Met alle plezier.’

Donald B. Niedekker is dichter en schrijver te Heiloo. Hij publiceerde met fotograaf Harold Naaijer een aantal reisboeken en schreef romans, novellen en dichtbundels. Zijn romandebuut is Hier ben ik uit 2002.

ISBN  9789492313126  | Paperback | 208 pagina's | Uitgeverij Koppernik | maart 2016

© Marjo, 18 november 2022

Lees de reacties op het forum, klik HIER